#TAQRIZ
9/60
Bugungi mutolaa davomida yana musulmonlarning ilm fanga qoʻshgan hissalarini yanada yaxshiroq bilib oldim.Bu mavzu qoʻl bilan sanasa oxiri koʻrinmaydi.
Astronomiya ilmida kamchilimiz eshitgan Battoniy bir yilni 365 kun 5 soat,46 daqiqa-yu 22 soniya deb hisoblab chiqargan, vaholanki bugungi zamonaviy texnologiyalar bilan hisoblaganda bu bor yoʻgʻi 2 daqiqa-yu 24 soniyalik xato ekan.
Trigonometriyada koʻpchiligimiz foydalanadigan sinus, kosinus, tangens, katangenens kabi qonuniyatlarni Xalifa Maʼmun davridagi musulmon olimlar kashf etgan ekan.
Matematika olamidagi juda mashhur π sonini musulmonlar kashf etgan.
Qadimgi Yunonistonda sanoq 60 dan oshmagan bir vaqtda musulmonlar 1, 10, 100 kabi raqamlarni, yaʼni 10 lik sanoq sistemasini ishlab chiqqanlar.
Hijriy ll asrda yashab oʻtgan Jobir ibn Xayyon ismli olim kimyo fanining asoschisi.
Kimyogarlar Lavuaze qonuni deb oʻrgangan qonunni ilk bor ibn Xayyon kashf etgan ekan.
Yana Xalifa Maʼmun davridagi olimlar Oʻrtayer dengizi atrofidagi hududlarning yuqori aniqlikda oʻlchashda maʼlum bir tepalikka chiqib shu balandlik va quyosh botayotgan vaqtda oʻsha yerning hosil qilgan burchagiga asoslanishgan.
Ibn Xaldun ilk bor oʻzining "Muqaddima" asarida tarix shunchaki hikoyalar emas, millatlarning turmush tarzining sabablari, oqibatlari, kelib chiqishini tahlilini oʻrganuvchi ilm ekanini yozib oʻtgan.
Chin moʻminning nazari faqat maʼnaviy qarashlar emas, moddiy sohalarni ham qamrab oladi.
@nurmuhammadshoir