#odatlar #repost #bola_tarbiyasi
YAXSHI OTA-ONA QANDAY BO'LISHI KERAK?
Hech o'ylab ko'rganmisiz, sizni yaxshi ota yoki ona ekanlingiz qanday o'lchanadi? Bizda bu farzandingizni qancha kontrol eta olishingiz, qanday qattiq NAZORATda ushlab tura olishingizga qarab baholanadi. Bu bizning o'zbek madaniyatimizda uzoq vaqt davomida shakllangan tushuncha!
Bolalar sizga qanchalik tez quloq soladi/itoat qiladi/bo'ysunadi - mana shu bizning o'lchov mezonimiz. Bola SIZ bo'lishlarini xohlagan odamga qanchalik tez aylansa siz shuncha yaxshi ota-onasiz. Chunki biz o'zbek ota-onalar boshqa odamlar nima deyishi va nima o'ylashidan qo'rqamiz. Bizning eng katta o'lchov mezonimiz "Odamlar nima deydi?" Ana shunga qarab qaror chiqaramiz.
❓Misol uchun sizga bitta savol, farzandingiz bilan qilayotgan ishingizning qancha qismi boshqa odamlar buni qanday qabul qilishlari haqidagi tashvishlardan kelib chiqadi? Yoki o'zingiz va bolangizning haqiqiy manfaatlari to'g'risida bosh qotirib turasizmi?
🗣 Axir qo'ni qo'shnilar nima deydi? Mahalla ko'y oldida nima degan odam bo'laman? Men haqimda noto'g'ri o'ylashidan qo'rqamanda ....
Men kanaldagi ba'zi izohlarni o'qib mana shunday fikrlash jamiyatimizda ota-ona munosabatlariga va hayotning barcha sohalariga singib ketganini ko'raman.
Aslida o'zim ham bu bilan chuqur uyg'unlashganman - bunday fikrlashdan qutulish oson emas! Ayniqsa O'zbekistonga borganda.
💭🤔"Odamlar nima deydi?" Ehtimol, hozir siz o'zingizni bolangiz bilan shunday ohangda gaplashganingizni esladingiz. Gapning qisqasi, bunday jamiyatda siz ongsiz ravishda bu tashvishni tinchlantirishga urinasiz va o'zingiz ham chuqur mulohaza etmagan holda atrofingizdagi madaniy yoki ijtimoiy standartlarga muvofiq yashashingiz kerak.
Misol uchun:
✨️ O'zini qandaydir tarzda tutish standardlari (bola kattalar oldida jim gapirmasdan o'tirishi, savol so'ramasligi)
✨️ Muayyan yutuqlar va martaba yo'li ( Falonchini o'g'li shu ishni qilib boyib ketibdi, mansabi ortibdi. Uy solibdi, to'y qilibdi. Sen ham qilib ko'rishing kerak)
✨️ Muayyan tarzda kiyinish (Buni kiyma, sharmanda. Ko'rganlar kiyimi yo'q/kambag'al demaydimi)
✨️ Bolalarning ovozi, fikri va hissiyotlarini bostirish (Gapirma, Sen manqaga kim qo'yibdi, sendan hech kim so'ragani yo'q, yum og'zingni, jim bo'l, ovozingni chiqarma)
✨️ O'zingiz istamagan odam bo'lishga majburlik (menga qolsa qilmas edim lekin odamlar nima deydi, axir shuni qilish kerakda baribir qilmasam bo'lmaydi)
Bu siz buzmoqchi bo'lgan tsikl, to'g'rimi? Men ham siz bilanman va bu juda qiyin lekin MUMKIN. Men mana shunday Qur'oni sunnatda yo'q standardlarga qarshi tura oladigan ota-onalarni qo'llab-quvvatlayman. Bilingki, atrofdan har qancha gap-so'z, to'siqlar bo'lmasin, siz to'g'ri yo'ldasiz!
Nega endi sizni yaxshi yoki yomon ona ekanligingiz atrofdagilarni siz haqingizdagi fikri bilan o'lchanishi kerak? Aslida atrofdagilar yaxshi desa yaxshi, yomon desa yomon bo'lib qolmaymizku?
❓Bizni o'lchov mezonimiz Qur'on va Sunnat emasmi?
❓Payg'ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam bolalar bilan shunday qo‘pol, dag'al, kamsitish, haqoratli, behurmat munosabatda bo'lganmi?
❓Umuman, yaxshi ota-ona degan tasavvurni payg'ambarlarni va sahobalarni hayot yo'lidan olishimiz kerak emasmi?
❓Ular bolalarga qanday muomala qilgan ekan? Ovozini chiqarmay, urib, kaltaklab, haqoratlab, kamsitib katta qilganmikan?
❓Tarbiya degani intizom o'rnatish, intizom degani jazolash deb tushunganmikan?
Bola rivojlanishi haqida ilmiy tadqiqotlar olib borgan g'arb doktorlari, Dr Daniel Siegel, Dr Gabor Mate va o'zimizning Islom dinida farzand tarbiyasi haqida kitoblar yozgan koʻplab Ulamolar yozadiki, "Bolalar ham erkin shaxs, qul emas. Ma'lum bir chegaralar doirasida o'z fikrlari va o'z tanlovlariga ega bo'lishi kerak"
Biz na g'arbning ilmiy tadqiqotlarga asoslangan bola psixologiyasiga ko'ra va na o'zimizning diniy e'tiqodimizga asoslangan an'analarga ko'ra ish tutamiz. Bizga qullik ma'qul, axir rostan boshqacha yo'l tutsak odamlar nima deydi?
Iroda Ahmed
https://t.me/YaqinOzbek
