Mening Fikrim | UYDA QOLING!

​«Ақл марказлари» — ижтимоий-сиёсий муаммоларни ўрганиш билан шуғулланувчи ва мустақил фикр ҳамда тавсиялар берувчи экспертлик-таҳлилий ташкилотлардир. Улар дунёнинг ривожланган мамлакатларида сиёсатни шакллантиришда етакчи роль ўйнайди, турли вазиятларда экспертлик фикрларини тавсия қилади: глобал иқтисодий инқирозга қарши курашишдан тортиб жанговар ҳаракатлар таҳлилигача.

Таҳлилий ва тадқиқот институтлари оммавий таҳлиллар ривожига имкон беради, давлатнинг қарорлар қабул қилишида, ислоҳотларни ишлаб чиқиш ва амалга оширишида кўмак беради. Бизнинг навбатдаги #инфографикада халқаро нашрларда чоп этилганлик, тадқиқотлар ва экспертлар фикри, форумлардаги иштироки ва халқаро рейтингларда қайд этилиши бўйича шаклланган Ўзбекистоннинг «Ақл марказлари» ТОП-15 талиги билан танишасиз:

▪️ “Билим карвони” нодавлат нотижорат илмий муассасаси
▪️ Иқтисодий ривожланишга кўмаклашиш маркази
▪️ Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази
▪️ “Маъно” тадқиқот ташаббуслари маркази
▪️ Оммавий коммуникациялар масалалари бўйича марказ
▪️ Прогнозлаштириш ва макроиқтисодий тадқиқотлар институти
▪️ Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти
▪️ “Таҳлил” ижтимоий тадқиқотлар маркази
▪️ “Тараққиёт стратегияси” маркази
▪️Халқаро муносабатлар ахборот-таҳлил маркази
▪️ “Юксалиш” умуммиллий ҳаракати
▪️ Стратегик таҳлил ва истиқболни белгилаш олий мактаби
▪️ Қонунчилик муаммолари ва парламент тадқиқотлари институти
▪️ Ҳуқуқий муаммоларни ўрганиш маркази
▪️ Ҳуқуқий сиёсат тадқиқот институти

Маълумот учун, Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази Пенсильвания университети томонидан тузилган «Global Go To Think Tank Index Report 2019» рейтингида Марказий Осиёдаги энг яхши 63 илмий-тадқиқот таҳлилий институтлари орасида 10-ўринни эгаллаган. 2020 йилдаги рейтингда Ўзбекистоннинг яна бир неча таҳлилий марказлари бор: Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти (26) ҳамда «Таҳлил» ижтимоий тадқиқотлар маркази (33).

@uzbyuksalish

​​ЭКСПЕРТ ҚОНУНЧИЛИК ПАЛАТАСИНИНГ ҚАРОРИНИ "ОЛТИН ЎРТАЛИК" ДЕБ БАҲОЛАДИ

Маълумки, Қонунчилик палатаси Спикерининг биринчи ўринбосари раҳбарлигида Қонунчилик палатасидаги барча сиёсий партиялар фракциялари вакилларидан иборат ишчи гуруҳ томонидан Евроосиё иқтисодий иттифоқи (ЕОИИ) билан ҳамкорликнинг миллий иқтисодиётга таъсири, унинг ҳуқуқий асосларини ўрганиш юзасидан атрофлича муҳокамалар ташкил қилинди. Қонунчилик муаммолари ва парламент тадқиқотлари институти томонидан ҳам ЕОИИ фаолиятини тартибга солувчи асосий ҳужжатларининг қоидалари ўрганилди ва тегишли ахборот-таҳлилий маълумотлар тайёрланди.
Куни кеча, 28 апрель куни Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг Ўзбекистон Республикасининг ЕОИИ билан ҳамкорлигини йўлга қўйиш масаласи кўриб чиқилди ва Қонунчилик палатаси ҳузурида тузилган Ишчи гуруҳининг хулосаси маъқулланди ҳамда Ўзбекистон Республикасининг Евроосиё иқтисодий иттифоқида «кузатувчи давлат» мақомида иштирок этиши мақсадга мувофиқ деб топилди.
Албатта, мазкур қарор ижтимоий тармоқларда, оммавий ахборот воситаларида турли фикрлар муҳокамасига сабаб бўлиши табиий ҳол. Аммо, таҳлиллар шуни кўрсатмоқдаки, кўпчилик ЕОИИ ташкилоти ва ЕОИИда “кузатувчи давлат” мақомида иштирок этиш тўғрисида тегишли ахборотга эга эмас. Бу эса, Олий Мажлис Қонунчилик палатасининг қарорини нотўғри талқинларга ва баҳоларга олиб келиши мумкин.
Шу сабабли, мазкур қарорнинг моҳиятини ва ҳуқуқий жиҳатларини тўғри тушунтириш долзарб масала ҳисобланади. Хўш, нима учун Ўзбекистон Республикасининг Евроосиё иқтисодий иттифоқида «кузатувчи давлат» мақомида иштирок этиши маъқулланди?
Биринчидан, бугунги кунда Ўзбекистонда олиб борилаётган ислоҳотлар ва очиқлик сиёсатининг асосий мақсадларидан бири – мамлакатимизни жаҳон иқтисодиётига кенг миқёсда интеграция қилишдан иборат.
ЕОИИ билан кузатувчи давлат сифатида ҳамкорлик қилиш Ўзбекистонга ЕОИИга аъзо давлатлар билан ўзаро манфаатли бўлган соҳаларда мулоқот ва ҳамкорликни кучайтиришга ёрдам беради.
Иккинчидан, кузатувчи давлат мақомида ЕОИИ билан ҳамкорлик қилиш Ўзбекистонга бирор бир махсус юридик мажбуриятларни юкламайди, миллий қонунчилигини ўзгартиришга олиб келмайди ва кузатувчи мақоми автоматик тарзда ЕОИИга аъзо бўлиш кераклигини англатмайди.
Учинчидан, Қонунчилик палатасининг мазкур қарорини бугунги кунда амалга оширилаётган ислоҳотлар босқичидан келиб чиқиб “олтин ўрталик“ деб баҳолаш мумкин. Бу ЕОИИга аъзо бўлиш ёки бўлмаслик афзалликларини “ичкаридан” ҳар тарафлама ўрганиш учун энг яхши имконият ҳисобланади.

Дониёр ТЎРАЕВ,
Қонунчилик муаммолари ва парламент тадқиқотлари институти директор ўринбосари

​​ПАРЛАМЕНТЛАР ПАНДЕМИЯ ПАЙТИДА ҚАНДАЙ ИШЛАЯПТИ?

Бугунги кунда COVID-19 инфекцияси муаммоси умумийлик касб этиб, тобора кучайиб бормоқда. Кўпгина давлатлар вирус тарқалишининг олдини олиш учун қатъий карантин чораларини жорий этди. Ҳукумат ва давлат раҳбарлари коронавирус панемиясига қарши курашда қатъий чораларни кўрмоқда. Парламентлар ҳам ўз ваколатларини амалга ошириб, коронавирус келтириб чиқарган инқирознинг салбий оқибатларини олдини олишга қаратилган қонунларни қабул қилиш керак. Шу сабабли, парламентларнинг пандемия пайтида қандай фаолият юритаётганлиги билан қизиқдик.


Парламентлараро Иттифоқнинг парламентда инновациялар маркази коронавирус инқирози даврида дунё парламентларининг ишлаш усуллари тўғрисидаги маълумотларни умумлаштирди.

Ушбу маълумотларга кўра, бутун дунё бўйлаб парламент йиғилишларини ташкил этишнинг уч хил амалиёти кузатилди.

Биринчи амалиётда парламент айрим чекловлар билан халқ вакилларининг шахсан иштирокида мажлислар ўтказишни давом эттиряпти. Яъни, ялпи мажлис ва қўмита йиғилишларининг сони камайтирилди. Бинода парламент аъзолари ва ходимларининг сони қисқартирилди. Айримлари масофавий иш тартибига ўтказилди. Парламент мажлислари ўтказиладиган жойлар ўзгартирилди. Масалан, янада самарали ижтимоий масофаланиш имконини берадиган катта заллардан фойдаланиляпти.

Иккинчи амалиётга кўра, парламентлар масофавий иш усулларидан фойдаланган ҳолда виртуал тарзда мажлислар ўтказишни давом эттирмоқда. Масофадан туриб ўтказиладиган йиғилишлар учун техник инфратузилма мавжуд. Кўпгина парламентлар масофадан ишлаш воситаларининг имкониятларини ўрганмоқда. Бироқ, бу бир қатор муаммоларни, шу жумладан, масофадан ишлаш, хавфсизлик ва аутентификация учун ҳуқуқий асосларни белгилаш каби масалаларини келтириб чиқармоқда.

Учинчи амалиётда, парламентлар мажлислар ўтказмаяпти.
Бунга парламентларнинг парламент таътилини эълон қилгани сабаб бўлди. Айрим мамлакатлар, жумладан, Буюк Британия парламенти бир қатор фавқулодда чоралар бўйича овоз беришдан сўнг барвақт таътил (парламент ишида танаффус) эълон қилди. Шунингдек, Янги Зелландия парламенти ўз регламентини ўзгартириб, махсус қўмитага палатанинг барча аъзолари ўрнига ўз йиғилишларини ўтказишга рухсат берди. Лекин Парламентлараро Иттифоқнинг қайд этишича, сиёсий ирода ёки техник имкониятларнинг етишмаслиги парламент йиғилишларини ўтказишга халақит бериши мумкин.

Таъкидлаш жоиз, айрим парламентлар масофадан ишлашни таъминлаш учун қонунлар ва процедуралар (регламентлар, қоидалар)га ўзгартириш киритмоқда. Хусусан, Испания ва Бразилияда парламент палаталари мажлисларни виртуал тарзда ўтказиш имконига эга бўлиш учун ўз регламентларига ўзгартишлар киритди. Бошқа парламентлар, жумладан, Эстония, Исроил ва Буюк Британия қўмиталарининг мажлисларини виртуал тарзда ўтказишига рухсат бериш учун ўзларининг қатъий қоидаларини юмшатишмоқда.


Мақолани батафсил қуйидаги ҳавола орқали ўқишингиз мумкин:

https://bit.ly/2K02EmF


Каналга уланиш👇👇👇
https://t.me/qonunchilikinstituti