#Kitobxon_fikri
#Bir_kitob_haqida
Yangi janrda yozilgan yangicha asar – yozuvchi dardlarini qora yumorga yashirgan “Dardisar” romani tahliliYangi nomiga unchalik tilim kelishmaydigan eski G‘afur G‘ulom nomidagi bolalar bog‘iga bolalarimni aylantirishga olib borib, kitob yarmarkasi ustidan chiqib qoldim. Boshqalaridan ko‘ra anchayin sifatli kitoblar bosadi, deb hisoblaydiganim “Akademnashr” pavilonini izladim. Yangi chiqqan roman deya tutqazilgan ushbu kitobni qo‘limga oldim-u, rosa dardisar bo‘ldi. Uyga kelguncha metroda, undan chiqib avtobusda o‘qib keldim. Jinning hayratomus sarguzashtlaridan ta’sirlanib, kechki ovqat mahali ham kitobni qo‘limdan qo‘ymasam, deng... Ayolim hayron, yaxshiyam, bog‘da rosa o‘ynab, charchagan bolalar tezda uyquga ketdi. Bir asabiylashib, kitobni otib qolaman, bir sharaqlab kulib yuboraman. Xullas, Xurshidning qariyb bir yil davomida yozganini bir kechada bitirib, so‘nggi satrlarni o‘qiyotganimda bomdod azoni elas-elas eshitilayotgan edi. Meni bunchalik o‘ziga tortgan, uyqudan qoldirgan narsa nima edi? Keling, birma-bir aytib beray...
Romanda biroz mistika, biroz fantastika, biroz sarguzasht, ko‘proq realistika aralashgan bo‘lsa-da, juda katta qora yumor yashiringan. Bugungi jamiyatdagi muammolar, odamlar orasidagi munosabat, davlat boshqaruvidagi, ijtimoiy hayotdagi kamchiliklar ro‘y-rost ochib berilgan. Ishsizlikning og‘ir yuki, pul topish uchun har nega tayyor odamlar, turli kasbdagi turfa taqdirlar, xullas, siz-u bizning oramizdagi odamlarning tipik umumlashma obrazlari misolida o‘zimizga oyna tutilgan.
Romandagi tagma’nolarni, kinoya-yu qochirimlarni anglash uchun kitobxon ijtimoiy faol va bugungi jarayonlardan, hazillardan boxabar bo‘lishi talab etiladi. Yo‘qsa, kosa tagidagi nimkosani ming urinmasin, ko‘rolmaydi. Masalan, oxirgi yillarda internet tarmog‘ida, ommaviy axborot vositalarida shov-shuvlarga sabab bo‘lgan voqealardan bexabar odam romandagi matematika fanidan chempion bo‘lgan bolaga qovun-tarvuz sovg‘a qilingani, shifokorning kaltaklangani, hofizning kayf-safoga berilgani, “Zakovat” o‘yini boshlovchisining shkaf izlab qolgani, Ixtiyorning “Shunchaki kulib qo‘ydim”, degan gaplarini jo‘ngina to‘qima voqelik deb qabul qiladi va tagidagi katta fojialarni anglamaydi. Demak, bu kitob jamiyatimizning faol odamlari uchun, ziyrak ziyolilar uchun yozilgan, degan xulosaga kelish mumkin.
Asardagi joy, partiya va gazeta nomlari, ismlar to‘qima bo‘lsa-da, ularning ortida bugungi kun odamlari turganini sezish qiyin emas. Sinchiklab e’tibor qilgan o‘quvchi real shaxslarni, zamondoshlarini ham bemalol taniy oladi. Hatto, qaysidir qahramon siymosida o‘zini ko‘rib qolib hayratlanishi ham turgan gap. Masalan, shifokor Jo‘lomonovga o‘xshagan doktorlar bizning mahallada ham bor. Kunda bo‘lmasa ham oyda bir-ikki qaysidir hududda shifokorning kaltaklangani haqidagi xabarlarga duch kelamiz. Ularning huquqiy himoyasini ta’minlash bo‘yicha ishlar qilinayotgan bo‘lsa-da, bunday xunuk holatlar ortsa ortyaptiki, kamaymayapti. Yoki Asad muallimga o‘xshagan o‘qituvchilar ozmi? O‘zbekistonda eng kam maosh oladigan soha vakillari orasida eng oxirgi o‘rinda o‘qituvchi va shifokorlar turgani hech kimni hayratlantirmayaptidi-ku...
Bo‘taqul Botirga
mengzaladigan mahalla raislari ham hujjatbozlik va majlisbozlikdan bezib, boshini qay toshga urishni bilmay yurgani ayni haqiqat emasmi? Qo‘ylibek Qultoyev singari deputatlarning saylovlar arafasida turli bema’ni takliflar berib “qovun tushirishi” ham hammamizni ko‘niktirib qo‘ygan. Tursunboy kabi talabalarning telefondan bosh ko‘tarmasligi, o‘qishga qiziqmasligi-da kunday ravshan. Ammo bu qahramonlarni yozuvchi shunchalik mahorat va badiiy bo‘yoqdorlik bilan beradiki, kulib turib yig‘laysiz, nafratlanib turib, rahmingiz keladi, “battar bo‘l”, deysiz-u, joningiz achiydi.
📚
@kitoblar_apk
