Mobil kutubxona

#Bir_kitob_haqida

​​Kitob bandalari uchun bir xazina

Anchadan beri Nazar Eshonqulning "Kitob bandasi" kitobini qo'limdan qo'ymay yuribman. U bir o'tirishda o'qib chiqiladigan kitob emas. Har bir maqola alohida tayyorgarlik bilan, har bir jumlaga diqqat qilib mutolaa qilishni talab qiladi.

Chunki undagi har bir parchada insoniyat tomonidan yaratilgan eng yirik adabiy durdonalarning qisqacha mazmuni, g'oya va boshqa muhim detallari qamrab olingan.

Bu kitob — bir tajribali kitobxonning umr bo'yi mutolaadan olgan zavq-u shavqining natija va xulosasi, aks-sadosi.

Yoningizga bir kitob bandasi kelib, sizga yillab axtarib o'zi topgan xazinalarni tutadi. U bilan uzoq suhbatlashgingiz keladi. Har bir fikrini xotirada saqlab qolishga tirishasiz.

Bu kitobning yosh ijodkorlar uchun ham ahamiyati beqiyos. Chunki muallif har bir asarga birda o'quvchi, birda yozuvchi sifatida baho beradi.

O'quvchi sifatida o'sha ma'naviy  obidaning ko'rinishi, dizayni haqida batafsil to'xtaladi.

Yozuvchi sifatida arxitektor kabi uning tarhi, qurilishda ishlatilgan materiallar, ularni qayerdan topish mumkinligi haqida ma'lumot beradi. Ya'ni, shu kabi asar yaratilishi uchun nima qilish kerakligi haqida shipshitipib qo'yadi.

Kitobda insoniyatning daho farzandlari tomonidan yaratilgan buyuk asarlar bilan birga bugungi adabiy jarayon, uni harakatga keltiruvchi motivlar haqida ham muallif shaxsiy qarashlarini bayon qiladi.

Kitobni o'qiyapman-u, Nazar Eshonqul suhbat boshida aytib o'tgan bir fikr miyamni tark etmayapti: "Ehtimol, Parvardigori olam dunyoni, tiriklikni, koinotni yaratishdagi qudratni, ulug'vorlik va zalvorni, maqsad va zavqni, tugallik va mukammallikni inson ozgina bo'lsa ham tuysin deb uning ruhiga ijodkorlikni kiritib qo'ygandir".

Kitob dizaynida ham insonning loydan bino bo‘lish — ijod etilish jarayoni, bandalik kasb etish hodisasiga go‘zal ishora bor. 

Bu kitob chin o'quvchini o'z "bandisiga" aylantirib olishiga ishonaman.

© Suhrob ZIYO

📚 @kitoblar_apk

#Bir_kitob_haqida

​​📘 "KITOB BANDASI"

Hayot - deya atalmish tug'ilish va o'lim orasidagi kichik bir fursatni hayotingiz davomida o'qishingiz zarur va manfaatli bo'lgan kitoblar mutolaasi bilan to'ldirish nechoqlik muhim,siz uchun?
"KITOB BANDASI" - kitobi aynan yuqoridagi savolga yozuvchining o'z qarashlari orqali yechim izlaydi. Kitobda siz adabiyot, so'z, ijod, ilohiyot, ijodkorlik qamrovi va shunga o'xshash bir qator muhim ma'lumotlardan tashqari, yangi asarlar va yozuvchilarni ham o'zingiz uchun kashf etasiz. XX asrning dunyo va o'zbek adabiyotining zabardast ijodkorlarining eng yorqin asarlari yozuvchining tavsiya va fikrlari oraqali kitobxonga muhim eslatmalarni taqdim etadi. Yozuvchi XX asrning eng ko'zga ko'ringan asarlarini o'z nigohida sharhlaydi va kitobxonga undagi asil mohiyatni ochib berishga intiladi. Va aynan ushbu fikrlarning jamlanmasidan kitobxon o'zi uchun ma'lum tavsiyalarga ega bo'lgan holda, kelgusida o'qishi zarur bo'lgan asarlarni mutolaa qiladi.

Aynan, ilmiy-tahliliy asarlarni sevuvchilar uchun bu kitob eng zo'r hamrohdir. Yozuvchining fikrlari shunchalik teran va adabiy bo'yoqlarni o'z o'rnida qo'llagani alohida tahsinga sazovor. Boshida yozuvchini O'zbekistonlik bo'lmasa kerak degan fikrga kelgandim. Aslida esa, yozuvchi kitob orqali adabiyot - na makon, na zamon, na irsiyat, na jinsiyat, na erta, na bugunni ajratmasligini keskin ifodalaydi.

Adabiyot- ilohiyot ekanligini, har bir ijod mahsuli shubhasiz Haqqa intilishdir deydi. Ijodsiz hech bir jamiyat va hech bir mamlakat yuksala olmasiligiga urg'u beradi. "XXI asarda Inson mohiyati va uning Ko'nglini qutqarish ming yillar avval, dinda "jaholat davri" deb ataladigan davrlar kabi yana dolzarb ahamiyat kasb eta boshladi"

Adabiyotga ixlosmandlar uchun shu bugunning eng yaxshi kitoblaridan biri. Chunki, fikrlar shu qadar izchil va o'quvchini keyingi sahifalarga o'zi bilmagan holda o'tkazib qo'yishi bu ijodkorning qalam tebratishdagi yuksak mahoratidandir. Kitob albatta barcha uchun, yangi kitob o'qishni boshlaganlar uchun biroz qiyinlik qilishi mumkin. Lekin zarar qilmaydi. Siz o'zingiz bilmagan O'zbek adabiyotining serqirra va o'z "meni"ga ega yozuvchilari bilan ham albatta shu kitob orqali tanishasiz.

©️

📚 @kitoblar_apk

#Kitobdan_parcha

​​Qishloqning imom afandisi bilan ko‘rishib, hol-ahvol so‘rashib bo‘lgach, Toshkent, Buxoro va Turkiston ahvolidan so‘radi:

– Buxoro o‘lkasi ilm bilan musharraf bir o‘lka va ulamo bog‘chasi ekanini rivoyat qiladilar, ajabo, madrasalari ne tartibda va barcha fanlar tahsil qilinadimi? – dedi.

Buxoro va Turkistonning hayoti va o‘qitish usuli xususida nima bilsam, barchasini aytdim. Shunda keksa imom boshini chayqab:

– Sizning diyorlarda tabib, kimyogar, me’mor va mu handislar kerak bo‘lmaydimi? Sizning xonlar va hukumatlar davlat va mamlakat boshqaruvi uchun idoriy ishlarga, moliyaviy ilmlarga, mohir ma’mur va to‘ralarga hojat sezmaydilarmi? So‘zingga qaraganda, madrasalarda diniy ilmlardan boshqa biror fan o‘qitilmaydi. Tibb, handasa, kimyo, fizika, iqtisod va boshqa shu kabi fanlardan dars berilmaydi, ahli ruhoniyadan bo‘lak arkoni mulk va millat yetishtirilmaydi, shundaymi? – dedi.

– Shunday, afandim, din va shariatdan boshqa fan va ilm tahsil qilinmaydi.

– Xudoga shukrlar bo‘lsin, ulumi diniyadan mahrum qolmabsiz! Lekin turli fanlardan va kamolotdan bebahra holda dunyoda qanday yashayapsizlar? Ajabo! Hukumatlaringiz nechuk idora, nechuk muhofaza qilinadi? Turli ilmlar tahsili, funun va kamolot nima uchun tark qilindi, eski musulmon larda bunga katta g‘ayrat bor edi-ku.

– Kamolot va fununning fasodga sabab bo‘lishi rivoyat qilinadi, afandim.

– Naqadar ayanchli, naqadar dahshatli g‘aflat bu! Yohu! Ey o‘g‘lim, ko‘zi boylangan kishi yura oladimi? Tuproqni bilmay ekin ekasiz, suvni bilmay suv ichasiz, dunyoni bilmay umr va kun kechirasiz... Voh, qanday sho‘rpeshonalik, qanday g‘aflat! Janobi Haq, O‘zing marhamat qil. Bu ahvolingizdan g‘oyatda g‘amgin bo‘ldim. Oddiy xalq, mayli, bilmasin. Ammo arkoni davlat, kazo-kazo to‘razodalar ham meros ilmining o‘z o‘rni borligini, masalan, meros ilmi bilan askar ko‘chirmoq, dori-darmon tayyorlamoq mumkin emasligini bilmaydilarmi?! Mamlakatni boshqarish uchun ham bosh qa qator fanlar va kamolot kerak. Ilm bor, din uchun, ilm bor, kun uchun, ilm bor, ruh uchun, ilm bor, badan uchun... Voh, voh, o‘g‘lim, zamonamizda musulmonlar avvaldagidek martabada emas ekanlar. Bizning o‘lkada ko‘radigan holing bunday emas...

📘 ISMOIL GASPRALI: DORUR-ROHAT MUSULMONLARI

📚 @kitoblar_apk

#Bir_kitob_haqida
#Kitobxon_fikri

✳️ Adib Xolid — "O'zbekiston tavalludi: ilk SSR davrida millat, imperiya va inqilob"

Qo'limda so'nggi tosh qoldi,
Ko'ngilda so'nggi intilmak,
Ko'zimda so'nggi yosh qoldi,
Kuchimda so'nggi talpinmak!
(Cho'lpon)

Ochig'i, so'nggi oylarda o'qigan ajoyib ilmiy-ommabop asarlarimdan biri. Adib Xolidning yangi kitobi zamonaviy tariximiz uchun burilish nuqtasi — XX asrning 10-30-yillari haqida so'z yuritadi. U paytda hali Markaziy Osiyo yagona, o'zaro chambarchas bog'liq millat-elatlardan iborat jonli organizm bo'lib, ziyoli qatlam xalq kelajagi uchun kurashga bel bog'lagandi.

Asar jami 12 ta ajralmas va shu bilan birga alohida mavzularga bag'ishlangan bobdan iboratdir. Shu joyda tarjima haqida o'z iliq fikrlarimni bildirsam: kitob xuddi asl o'zbek tilida yozilgandek taassurot qoldiradi. Imlo xatolari, g'aliz jumlalardan xoli matnda mazza qilib o'tmishga sayohat qilish mumkin.

Adib Xolid mintaqa tarixi to'g'risida ko'plab ishonchli manbalardan foydalanganligi undagi havolalardan ham ko'rinib turibdi. Hatto ba'zi arxiv manbalari oldin sira oshkor qilinmagan. Xullas, biz darsliklarda o'qigan tarix ushbu batafsil qo'llanma oldida hech narsa yaramasligini bildim. Kitobni o'qigan tarix ixlosmandlari O'zbekiston tarixi bo'yicha qimmatli ma'lumotlarga ega bo'ladi deb ishonaman.

Asarni o'qirkanman, meni afsuslantirgan bir holat shu bo'ldiki, o'sha davrda biz jahon ommasidan naqadar ortda qolganimiz, sivilizatsiyalardan uzilib, johillik va zolimlik botqog'iga botganimizni anglash edi. Millatning atigi 3%igina ilmli ekani ham qayg'uli raqam aslida. Bizning bu g'aflati uyqumiz keyinchalik bizga juda qimmatga tushadi. Bu haqda jadid bobomiz Munavvarqori shunday degan edi: "Bizni bu g'aflat va jaholatimizdan yovrupolilar istifoda etub qoʻlimizdan hukumatimizni olg'onlari kabi kasb va tijoratimizni ham ohista-ohista olmakdadur. Oʻzimiz va millatimiz va avlodimizni muhofazati uchun tezdan ahvolimizni islohig'a sa'y va gʻayrat qilmasok, istiqbolimiz nihoyatda mushkildur".

Shuningdek, muallif jadidlar faoliyati, ularning muxtoriyatga qanday intilganlari, F.Xo'jayev rahbarligida qisqa umr ko'rgan BXSR hukumati haqida o'ta qiziqarli fikr va faktlarni keltiradi. Va ushbu yorqin oxir-oqibat nima bilan tugaganini bizga hikoya qiladi.

Ozodlik - juda shirin so'z, buni jadid bobolarimizchalik yaxshi tushungan insonlar bo'lmasa kerak. Jadidlar eng avvalo xalqning ma'nan ozodligi, fikr va so'zlarni erkin ifoda etish huquqi va vijdon erkinligi uchun kurashishgan. Ular hamisha Turkistonda dunyoqarashi keng, tolerant, bag'rikeng, ilmli va diyonatli millatni ko'rish umidida yashaganlar. Uzoq yillar mudrab yotgan ongimizdagi mustaqillik tushunchasini uyg'otishga esa o'z umrlarini fido qilganlar. Chunki busiz hech qanday mustaqillikka erishib bo'lmasligini yaxshi anglaganlar. Ya'ni xuddi kitobda aytilganidek:

"Ong o'zgarmaguncha boshqa o'zgarishlar negiz tutmas".

Yoqimli mutolaa!

📚 @kitoblar_apk