Fobiya va Sindromlar

Klublardagi faoliyati:

1. Sporting CP (2002–2003):
Ronaldu professional futbol faoliyatini Portugaliyaning "Sporting" klubida boshlagan.

2. Manchester United (2003–2009, 2021–2023):
2003-yilda Angliyaning "Manchester United" klubiga qoʻshilib, tez orada dunyo miqyosidagi yulduzga aylandi. Bu yerda 3 marta Angliya Premer-ligasini (2006/07, 2007/08, 2008/09) va 2008-yilda UEFA Chempionlar Ligasini yutgan.

3. Real Madrid (2009–2018):
2009-yilda "Real Madrid"ga oʻtib, 450 dan ortiq gol urdi va klub tarixidagi eng yaxshi toʻpurar boʻldi. U "Real" bilan 4 marta UEFA Chempionlar Ligasi (2014, 2016, 2017, 2018) chempionligini qoʻlga kiritgan.

4. Juventus (2018–2021):
Ronaldu Italiya chempionati (Serie A)da "Juventus" safida 2 marta chempion boʻldi (2018/19, 2019/20).

5. Al-Nassr (2023-yildan hozirgacha):
Hozirda Saudiyaning "Al-Nassr" klubida faoliyat yuritmoqda.

Terma jamoa faoliyati:

Portugaliya terma jamoasi safida 2003-yildan beri oʻynab keladi.

2016-yilda Portugaliyaga tarixiy yutuq — UEFA Yevropa chempionligini olib keldi.

2019-yilda UEFA Millatlar Ligasi chempioni bo‘ldi.

Milliy jamoada gol urish bo‘yicha dunyo rekordchisi (2023-yildan boshlab)

Yutuqlari:

Jamoaviy:

UEFA Chempionlar Ligasi: 5 marta (2008, 2014, 2016, 2017, 2018)

La Liga: 2 marta (2011/12, 2016/17)

Premier Liga: 3 marta (2006/07, 2007/08, 2008/09)

Serie A: 2 marta (2018/19, 2019/20)

Yevropa chempionati: 2016


Individual:

“Oltin toʻp” (Ballon d’Or): 5 marta (2008, 2013, 2014, 2016, 2017)

UEFA Chempionlar Ligasi eng yaxshi toʻpurari: 7 marta

Yilning eng yaxshi futbolchisi (FIFA): 2 marta (2016, 2017)

Oltin butsa (Yevropaning eng yaxshi toʻpurari): 4 marta

✅Neymar faoliyati davomida ko‘plab individual va jamoaviy yutuqlarga erishgan. Quyida uning asosiy yutuqlari keltirilgan:

✅Jamoaviy yutuqlari:

👉 "Santos" bilan

🥇Kopa Libertadores: 2011

🥇Braziliya Kubogi: 2010

🥇San-Pauloning chempionat g‘olibi (Paulista): 2010, 2011, 2012

👉 "Barselona" bilan

🥇UEFA Chempionlar Ligasi: 2014/15

🥇La Liga (Ispaniya chempionati): 2014/15, 2015/16

🥇Ispaniya Kubogi (Copa del Rey): 2014/15, 2015/16, 2016/17

🥇Klublar o‘rtasidagi Jahon chempionati: 2015

🥇Ispaniya Superkubogi: 2013

"Pari Sen-Jermen" (PSJ) bilan

🥇Fransiya chempionati (Ligue 1): 2017/18, 2018/19, 2019/20, 2021/22

🥇Fransiya Kubogi: 2017/18, 2019/20, 2020/21

🥇Fransiya Liga Kubogi: 2017/18, 2019/20

🥇Fransiya Superkubogi (Trophée des Champions): 2018, 2020

👉 Braziliya terma jamoasi bilan

🥇Olimpiada oltin medali: 2016 (Rio-de-Janeyro)

🥇Konfederatsiyalar Kubogi: 2013

🥈Amerika Kubogi kumush medali: 2021

👉 Individual yutuqlari:

🎗️Kopa Libertadoresning eng yaxshi futbolchisi: 2011

🎗️Braziliya chempionati eng yaxshi futbolchisi: 2011, 2012

🎗️Yilning eng yaxshi yosh futbolchisi (South American Footballer of the Year): 2011, 2012

🎗️Puskas mukofoti (Eng chiroyli gol): 2011

🎗️UEFA Chempionlar Ligasining eng yaxshi to‘purari: 2014/15 (Messi va Ronaldo bilan bo‘lishgan)

🎗️Fransiya chempionatining eng yaxshi futbolchisi: 2017/18

🎗️Olimpiada finalida hal qiluvchi gol muallifi: 2016

@toposfera

Bugun 5-fevral 2025-yil, Chorshanba.

👉 BAYRAMLAR:

🌏 Butunjahon Nutella kuni.
🌏 Butunjahon hayvonlar uchun Reyki kuni.

🔹 MILLIY BAYRAMLAR:

🇩🇰 Daniya - Daniya qirolichasi Meri tug'ilgan kuni.
🇺🇸 AQSh - Milliy ob-havo ma'lumoti kuni.
🇫🇮 Finlyandiya - Runeberg kuni.
🇸🇲 San-Marino - Ozodlik kuni va Avliyo Agata kuni.
🇧🇮 Burundi - Birlik kuni.
🇵🇰 Pokiston - Kashmir bilan birdamlik kuni.
🇲🇽 Meksika - Konstitutsiya kuni.

👉 VOQEALAR:

- mil. av.2 - Oktavian Avgust “mamlakat otasi” unvonini oldi.
- 62 - Pompeyda kuchli zilzila sodir bo‘ldi.
- 1597 - Nagasakida Toyotomi Xideyosi buyrug‘iga ko‘ra 26 ta katolik xochga tortilib qatl etildi.
- 1783 - Italiyada tarixdagi eng uzoq davom etgan zilzila boshlandi (32 mingdan 50 minggacha qurbon).
- 1810 - Pireney urushi: fransuz qo‘shini tomonidan Kadis qamali boshlandi.
- 1852 - Yangi Ermitaj birnchi marta omma uchun ochildi.
- 1901 - Moskvada Yeliseev doʻkoni ochildi.
- 1909 - Leo Bakeland plastmassa ixtiro qildi.
- 1917 - Meksika Qo‘shma Shtatlari konstitutsiyasi qabul qilindi.
- 1919 - Yevropada birinchi yo'lovchi aviaqatnovi yo‘lga qo‘yildi.
- 1919 - Meri Pikford, Duglas Ferbenks, Charli Chaplin va David Griffit “United Artists” kinostudiyasini tuzishdi.
- 1924 - BBC har soatda aniq vaqt signallarini uzatishni boshladi.
- 1926 - Latviyada sovet diplomatlariga qurolli hujum uyushtirildi.
- 1928 - birinchi marta D vitamini sun'iy ravishda olindi.
- 1952 - Nyu-Yorkda piyodalar uchun birinchi svetofor o‘rnatildi.
- 1971 - “Apollon-14” missiyasi doirasida astronavtlar Alan Sheppard va Edgar Mitchell Oyga qadam qo‘yishdi. 
- 1979 - Oyatullo Humayniy Eronni islom davlati deb e’lon qildi.
- 1992 - O‘zTAG O‘zbekiston milliy axborot agentligi (O‘zA)ga aylantirildi.
- 1993 - O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi “O'zbekiston Respublikasi Oliy o'quv yurtlari uchun abiturentlarni test usulida tanlab olish to'g'risida” qaror qabul qilindi.
- 1995 - Qirgʻizistonda ikki palatali Oliy Kengash saylandi.
- 2000 - Chechenistondagi qirgʻin.
- 2004 - Gaitida Jan-Bertran Aristidga qarshi qo‘zg‘olon.
- 2023 - Yevropa Ittifoqida Rossiya neft mahsulotlariga narxlar chegarasi kuchga kiradi (tranzit muddati 55 kun).

👉 TAVALLUDLAR:

- 1804 - Yuxan Lyudvig Runeberg (1877) - fin shoiri, Finlandiya madhiyasining muallifi.
- 1812 - Jorj Dantes - fransuz ofitseri va siyosatchisi, Aleksandr Pushkinning qotili.
- 1836 - Nikolay Dobrolyubov (1861) - rus yozuvchisi va adabiyotshunosi.
- 1840 - Xayrem Stivens Maksim (1916) - britaniyalik qurolsoz, avtomatik vintovka, to‘p va pulemyot ixtirochisi.
- 1878 - Andre Gyustav Sitroyen (1935) - fransuz muhandisi va sanoatchisi, Citroen nomli avtomobil kompaniyasining asoschisi.
- 1914 - Alan Xodjkin (1998) - britaniyalik neyrofiziolog va biofizik, Nobel mukofoti sohibi (1963).
- 1915 - Robert Xofshtadter (1990) - amerikalik fizik, Nobel mukofoti sohibi (1961).
- 1924 - Aleksandr Matrosov (1943) - sovet askari, Sovet Ittifoqi Qahramoni.
Kun tarixi kanalidan olindi
- 1927 - Dushan Fayziy - shoir va dramaturg, O‘zbekistonda xizmat ko‘rsatgan san’at arbobi (1977).
- 1928 - Komil Oqilov - tarixchi olim, Oʻzbekistonda xizmat koʻrsatgan fan arbobi, tarix fanlari doktori, professor.
- 1946 - Sharlott Rempling - kino aktrisa.
- 1948 - Tomas Uilkinson - britaniyalik aktyor.
- 1952 - Tursun Ali (O‘rmonov) - o‘zbek shoiri.
- 1958 - Abulqosim Mamarasulov - o‘zbek adibi.
- 1965 - George Xadji - rumin futbolchisi.
- 1978 - Abdulhay Otaxoʻjayev - dublyaj aktyori. “Kinoteatr” telekanalining bosh muharriri.
- 1985 - Krishtianu Ronaldu - portugaliyalik futbolchi, Saudiyaning ’’Al-Nasr’’ klubi a’zosi.
-1986 - Manuel Fernandesh - portugaliyalik futbolchi.
- 1992 - Neymar - braziliyalik futbolchi, olimpiya chempioni (2016).
- 1993 - Lim Jon Sim - shimoliy koreyalik og'ir atletikachi, ikki karra Olimpiya chempioni

@toposfera

Гиннес рекордлар китоби нега айнан шундай номланади?

Гиннес ўзи ким? Китобнинг яратилиш тарихи.
Ирландиялик пиво ишлаб чиқарувчи Aртур Гиннес 27 ёшида пиво бизнесига қўл уради. У “Гиннес” номи билан ўзининг пиво заводини ташкил қилади. 1759 йилда Aртур Гиннес Дублин шаҳри (Ирландия)да пиво заводини қурган. 1833 йилга келиб, у Ирландиядаги энг йирик пиво заводига айланади.
“Гиннес” пиво заводининг ижрочи директори Ҳю Бивер, 1951 йилда овга чиқади. Ов пайтида олтин тусли ржанка қушини мўлжалга ола олмайди ва қолган овчилар билан бу қуш Европадаги энг тезучар қушлигини айтиб баҳслашиб қолади.

Орадан 3 йил ўтгач, Ҳю Бивер яна шу мавзуда баҳслашади. Бу гал эса у ржанка қушининг учиш тезлигини Шотландия каклиги билан таққослайди. Ўша пайт Ҳю Биверга ажойиб ғоя келади. У жавобсиз ва мавҳум кўринган баҳсларни ҳал қилишга ёрдам берадиган ягона манба яратилиши кераклиги ҳақида ўйлаб қолади.

Ҳю Бивернинг орзусини амалга оширишга “Гиннес” пивохонасининг яна бир ҳодими – енгил атлетикачи Кристофер Чатвей ёрдам беради. Чатвей университетидаги дўстлари Норрис ва Росс МакУайртерларга ўзининг фикрини айтади. Улар ҳамкорликда, ўзларининг китоб яратиш бўйича ғояларини “Гиннес” пивохонаси раҳбариятига тақдим этишади. Раҳбариятга маъқул келади ва улар бу учун маблағ ажратиб беришади.
Зоолог, физиолог, метеоролог, ботаник ва бошқа олимларга минглаб хатлар юборилади ва маълумотлар тизимлаштирилади. Барча маълумотлар саралаб олингач, 1955 йил 27 августда Aртур Гиннес шарафига номланган 198 бетлик китобнинг биринчи нусхаси чоп этилди. Aтиги 3-4 ой ичида бу китоб Буюк Британияда 1-рақамли бестселлерга айланди.

Ҳозирги кунга келиб, "Гиннес рекордлари китоби" бутун дунёда инглиз тилида чоп этилади. Ундан ташқари, яна 37 тилга таржима қилинган.

Каналга уланиш👇
@akademik_burchak

#ibora

“Pasternakni o’qimadim, lekin qoralayman”

Sovet davrida o’zgacha fikrlaydigan ilg’or insonlar qatag’on qilingan. Qora ro’yxatga tiqib, ijodiga to’siq o’rnatilgan.

Sovetlar kimnidir jazolamoqchi bo’lsa, albatta Kommunistik partiya boshchiligida jamoatchilik muhokamasi o’tkazishgan. Xuddiki “buni xalq xohlayapti” deya ko’rsatish uchun.

Bir safar Boris Pasternakning “Doktor Jivago” asari sovetlarga qarshi deb topiladi va qora ro’yxatga tushadi. Ushbu asarni yomonlashga bag’ishlangan majlisda so’zga chiqqan SSSR Yozuvchilar uyushmasining bir vakili “Pasternakni hali o’qimadim, lekin qoralayman” deydi.

Ushbu ibora bugungi kunda o’ta noxolis, masaladan mutlaqo bexabar insonning tanqidiga nisbatan ishlatiladi.

Afsuski, oramizda bunaqa insonlar ko’p. O’zi gap nimadaligini tushunmaydi, masalaning tagiga yetmaydi, muhokama qilinayotgan mavzuni o’qimagan, ko’rmagan, eshitmagan, lekin yomonlaydi.

@Fobiyalar

🈳 Javobda kelib chiqishi xorijiy so‘z so‘ralganda

Ba'zida savol javobida yordam sifatida  so‘zning kelib chiqish tili ko‘rsatiladi.  Masalan, javobni grekcha, lotincha so‘zda yozib bering? Fransuzcha, nemischadan kirib kelgan so‘z bilan yoki anglitsizm bilan yozib bering? — qabilida savol formalari uchraydi. Shunday hollarda ko‘pincha bu so‘z o‘zi lotinchami yo grekcha qabilida muhokama ketadi.

Quyida shunday so‘zlarni osonroq farqlashda bilimdon M. Savchenkovning tavsiyalarini ulashaman.

Grekchadan kirib kelgan so‘zlarni so‘z qismlari, qo‘shimchalari orqali farqlash mumkin: avto-avto, o‘z-o‘zidan, gramma-harf, graf-yozish, tele-uzoq, log, logiya-so‘z, ta'limot, mono-yagona, poli-ko‘p, demo-xalq, nim-ism, nom, skop-ko‘rish, fil-sevish, fobiya-qo‘rqish.

Agar so‘zning boshi, ohiri yo o‘rtasida shu qo‘shimchalar kelsa, bu so‘z grekchadan kirib kelgan so‘z bo‘ladi.
Misol: gologramma, gomeopatiya, demografiya, demokratiya, ipoteka, ippodrom, kalligrafiya, kardiogramma, leykotsit, periskop, poligraf, sarkofag, seysmograf, sinagoga, sinesteziya, stetoskop, telegraf.

Lotinchadan kirib kelgan so‘zlarni ham so‘zni tugash qismidan farqlash oson. Ko‘pincha so‘zlar -siya,  -tsiya, -riy qo‘shimchalar bilan tugaydi.
Misol: inflyatsiya, platsebo, initsial krematsiya, reinkarnatsiya, donor, prokrastinatsiya, aksent, globus, gonorar, domino, plagiat, alibi, gerbariy, inkubator, kolumbariy, revolyutsiya, evolyutsiya.

Inglizchadan kirib kelgan so‘zlar odatda -ing, -er qo‘shimchalar bilan tugaydi.
Anglitsizm deganda odatda bu so‘z deylik o‘zbek(rus) tiliga to‘liq kirib o‘zbekcha so‘zga aylangan yoki aylanmaganiga shubha bo‘lganida ishlatiladi. Bu “inglizchadan kirib kelgan so‘z” deyish bilan barobar.
Misol: spoyler, snayper, syorfing, fast-fud, golfstrim, darts, jetlag, doping, krossvord, pazl, pirsing, saundtrek, blek-aut, byordvotching, prodakt-pleysment, xeppi-end, bulling va hk.

Nemischadan kelgan so‘zlar odatda g-k, d-t, r unlilari bilan tugaydi.
Misol: aysberg, feyrverk, parikmaxer, shlagbaum, bombardir, buterbrod, galstuk, durshlag, kamerton, futlyar, syetnot, siferblat, shrift, bint, bunker, gastarbayter, geshtalt, dirijabl, kunstkamera, traur, shprits, endshpil.

Italyanchadan kirib kelgan so‘zlar odatda unli harflar bilan tugaydi. Terminlar ko‘pincha musiqa, pazandalikka oid bo‘lishi mumkin.
Misol: gazeta, graffiti, kazino, paparatsi, vendetta, gambit, kontrabanda, lotereya, marionetka, batut, bergamot, violonchel, duet, konfetti, partitura, saldo, lombard, bas, brokkoli, getto, gondola.

Gollandcha so‘zlar haqida gap borganda esa dengizga oid terminlardan izlagan ma'qul. Misol: zontik, flyuger, ballast, garpun, damba, shlyupka, dreyf, kreyser, lakmus, lotsman, maneken, trap, tros, shturman.

Umuman shu kabi boshqa tillar, deylik ispan, fransuz, yapon, norveg, hind, afrikanchadan kirib kelgan eng mashhur so‘zlarni internetdan topib bir nechtasini yodlab olgan ma'qul. Istalgan payt forma shu holda qo‘yilganda yoki biror davlat nomi ishlatilganda javobni topish, tanlash oson bo‘ladi.

@breynstorm

Эвтаназия (ҳаётни тугатиш учун тиббий ёрдам) ва ота-она ҳуқуқи ҳақида.

Канадада инсон соғлиғи туфайли ўз ҳаётини тугатиш ҳуқуқига эга. Агар инсон тузалмас касалга чалинган бўлса ва касал унинг тўлақонли яшашига имконият бермаса (масалан, саратоннинг сўнгги босқичлари, паралич, генетик касалликлар ва ҳ.к.), докторлар хулосасига кўра, ўз ҳаётини тугатиши мумкин. Руҳий касалликлар эвтаназия учун сабаб бўлолмайди.

Бунинг учун бир-биридан хабардор бўлмаган икки доктор бемор тузалмас касалга чалингани, азобга олиб келаётганини тасдиқлаб, ўлимга руҳсат бериши керак. Агар докторлардан бири рози бўлиб, иккинчиси рози бўлмаса, унда учинчи доктор тайинланади (тай-брейк).

Ўтган йили Калгарида 27 ёшли аёл ўз ҳаётини тиббий йўл билан тугатиш (эвтаназия)га қарор қилган. Тайинланган икки докторнинг бири бу қарорга рухсат берган, иккинчиси эса бермаган. Шундан сўнг Альберта соғлиқни сақлаш хизмати учинчи докторни тайинлаган ва у эвтаназияга рухсат берган.

Аммо аёлнинг отаси судга мурожаат қилиб, ўлимни тўхтатишни сўраган. Ишни кўриб чиққан судьяга кўра, у отанинг мусибатини тушунади ва қабул қилади, аммо балоғатга етган қизининг танлови ва ўз қадр-қимматини сақлаган ҳолда ҳаётдан кўз юмиш ҳуқуқини устунроқ қўяди. Шу сабабга кўра суд ота даъвосини рад этди, аммо эвтаназия ижросини 30 кунга тўхтатиб турди. Бу муддат давомида ота юқори инстанция судга мурожаат қилиши мумкин.

Бундан ташқари, эвтаназияга рухсат берган докторлар хулосаси бемордан бошқа ҳеч кимга, шу жумладан судга ҳам очиқланмайди ва улар хулосаси қайта кўриб чиқилишига йўл қўйилмайди. Қонунга кўра, бемор шуни хоҳласа ва учта доктордан иккитаси беморнинг ҳолати эвтаназия шартларини бажараётганини тасдиқласа бас.

Бу кейс жамоатчилик орасида қизғин бахсларга сабаб бўлди. Уларни ўқиб, қуйидаги хулосаларни чиқардим:

Биринчидан, эвтаназия учун рухсат олиш қийин. Инсон ўлишни хоҳлаши билан рухсат берилмайди. Бемор жуда қатъий талабларни бажариши шарт. Ҳар бир доктор бемор билан бир неча ой давомида ишлайди ва уни ўрганади. Шундан кейингина қарор қабул қилади. Қарорни бемор ва докторлар қабул қилади, суд ёки учинчи шахслар эмас.

Иккинчидан, ота-онанинг балоғатга етган боласида қонунан ҳақи йўқ. 18 ёшдан кейин ота-она ўз фарзанди қарорларига аралаша олмайди ва суд ҳам бунга йўл қўймайди.

Учинчидан, агар ўлим тўшагидаги касалларга эвтаназия қилишга рухсат берилмаса, улар азоб билан барибир ўладилар. Ëки, ундан ҳам ёмони, ўзларини-ўзлари ўлдирадилар.

@zambarakning_oqi