PM’lashamiz

Танаффус қилиш – самарадорлик сирими?

Кўпчилик ишдан танаффус қилиш самарадорликни пасайтиради деб ҳисоблайди. Лекин ҳақиқатда, оқилона ташкил этилган танаффуслар иш унумдорлигини оширади.

📌Мияни қайта ишга тайёрлайди
📌 Ижодкорликни оширади
📌 Самарадорликни оширади

Тўғри ташкил этилган дам олиш ишлаш сифатини яхшилайди. Сиз қанча вақтда бир танаффус қилиш фойдали деб ўйлайсиз?

Лидер ишни эмас, одамларни бошқаради

Кўпчилик раҳбарлар ҳар бир жараённи шахсан назорат қилишга, ҳар бир кичик муаммони ўз қўли билан ҳал қилишга ҳаракат қилади. Натижада, улар ҳақиқий раҳбарлик вазифасидан узоқлашиб кетади.

Лидернинг асосий вазифаси – ижро эмас, бошқарув. Унинг иши:
✅ Жамоага йўналиш бериш
✅ Ресурсларни тўғри тақсимлаш
✅ Қарор қабул қилиш ва улар учун жавобгарликни олиш
✅ Ҳар бир ходимнинг салоҳиятини очиб, уларни ривожлантириш

Агар раҳбар барча ишларни ўзи бажаришга ҳаракат қилса, у муваффақиятли менеджер бўлиши мумкин, лекин кучли лидер эмас. Чунки ҳақиқий лидер ишни эмас, одамларни бошқаради.

Сиз нима фикрдасиз?

Кузатувчанлик – Лидернинг Мухим Қобилияти

Кузатувчанлик – бу фақат атрофдагиларни кўриш эмас, уларни тўғри тушуниш ва анализ қилиш қобилияти. Кучли лидерлар доимо кузатиб, жамоанинг кайфияти, иш жараёнлари ва бозордаги ўзгаришларни сезиб боради.

✅ Нима учун лидер кузатувчан бўлиши керак?
1️⃣ Жамоадаги сигналларни тез пайқаш – Ходимнинг мотивацияси тушиб кетдими, ёки янги иқтидор пайдо бўлдими?
2️⃣ Ташқи муҳитни яхши ҳис қилиш – Бозор тенденцияларини, рақобатчиларнинг ҳаракатларини тезроқ англаш.
3️⃣ Масалаларни олдиндан кўра олиш – Режалардаги хавф-хатарларни сезиб, муаммоларни эрта ҳал қилиш.
4️⃣ Тўғри қарор қабул қилиш – Мавжуд вазиятни реал баҳолаб, керакли стратегия танлаш.

Кузатувчан лидер – бу бир қадам олдинда бўладиган лидер

Кундалик Менежмент ва Стратегик Режалаштириш

Кундалик вазифаларни ҳал қилиш жараёнида катта мақсадлар ёддан чиқиб қолиши мумкин. Бу эса стратегик йўналишдан чалғишга олиб келади.

❌ Нима юзага келади?
- Фақат жорий муаммоларга ечим топиш
- Катта тасвирни йўқотиш
- Ресурсларни нотўғри тақсимлаш
- Иш фаолиятида тизимсизлик

✅ Нима қилиш керак?

1️⃣ Ҳар ҳафта стратегик режаларни қайта кўриб чиқиш – Кундалик ишлар стратегик мақсадларга мувофиқлигини текшириш.
2️⃣ Кейинги ой учун устувор вазифаларни белгилаш – Доимий равишда келажакни режалаштириш.
3️⃣ Делегировать қилиш – Операцион жараёнларни бошқариб, стратегик режаларга эътибор қаратиш.


Кундалик бошқарувда ғарқ бўлиб қолмаслик учун стратегияни унутмаслик керак 🚀

Лойиҳа учбурчаги: Вақт, Бюджет ва Қамров

Лойиҳа бошқарувида “темир учбурчак” тушунчаси бор, у 3 та асосий омилдан иборат:

1️⃣ Вақт ⏳ – Лойиҳани белгиланган муддатда бажариш учун керакли режа ва график. Муддат узайтирилса, бюджет ошиши ёки қамров камайиши мумкин.

2️⃣ Бюджет 💰 – Лойиҳани амалга ошириш учун ажратилган молиявий ва ресурс имкониятлари. Кам бюджет – кам ресурс ва кам функционал дегани.

3️⃣ Қамров 📌 – Лойиҳада бажарилиши керак бўлган ишлар ва вазифалар йиғиндиси. Агар қамров кенгайса, вақт ва бюджет ҳам ошиши керак.

⚖ Мувозанат қоидалари:
• Вақтни қисқартириш – ё қўшимча бюджет талаб қилади, ёки қамровни камайтириш керак.
• Бюджетни камайтириш – вақтни узайтириш ёки қамровни қисқартиришга олиб келади.
• Қамровни ошириш – вақт ва бюджетни кўпайтиришни талаб қилади.

Лойиҳада ушбу 3 омил мувозанати сақланса, у муваффақиятли амалга ошади! 🚀

Қандай ходим мутахассис ҳисобланади?

Мияси очиқ ходим — ҳақиқий мутахассис

Мутахассис — бу фақат ўз соҳасида тажрибага эга одам эмас, балки доимий ривожланиб, янги билимларни ўзлаштириб, ўзгаришларга тайёр бўлган ходимдир.

Мутахассис ходим қандай бўлади?

✅ Фанат эмас, профессионал – фақат ишини яхши кўриб қолмай, унда муваффақиятга эришиш учун методик ёндашувга эга бўлади.
✅ Танқидий фикрлайди – маълумотни таҳлил қилади, ҳужжатлаштирилмаган фикрларга ишонмайди, рақамлар билан гаплашади.
✅ Масъулиятни ўз зиммасига олади – муаммо юзага келганда, уни четлаб ўтишга эмас, балки ҳал қилишга интилган ҳолда ҳаракат қилади.
✅ Мулоқотга очиқ – тажрибасини баҳам кўради, маслаҳат олишдан ёки конструктив фикр эшитишдан қочмайди.
✅ Ўзгаришлардан қўрқмайди – янги технологиялар, жараёнлар ва иш услубларига мослаша олади.

Мияси очиқ ходим нима учун муҳим?
🚀 Янги имкониятларни кўра олади.
📈 Тез ўрганади ва ўрганганини амалга татбиқ қилади.
🤝 Жамоада самарали ишлайди.
🎯 Фикрларини аниқ ва таъсирли ифода этади.

Шунинг учун ҳақиқий мутахассис фақат кўникмаларга эга бўлган ходим эмас, балки ўз билимларини доимий янгилаб, танқидий фикрлай оладиган, тез мослашувчан ва очиқ инсон

Тандирдан чиққан кейс: 200+ номзод, ярим кун вақт!

200+ номзодни куриб чиқиш керак
Ярим кун қолган, номзодларни кўриб чиқиш 2та қисмдан иборат:
1. Телефон орқали интервью
2. Зум орқали интервью

Сиз бир ўзизсиз, нима қиласиз?

1️⃣Тўғри одамга тўғри делегирование қилиш
2️⃣Тўғри фильтр қўйиш
3️⃣Делегирование қила олмайдиган ишлар, мисол учун сухбат, орасини жуда қисқа қилиш
4️⃣Ресурсингиз йетмаса ташқаридан жалб қила олиш
5️⃣Жараёндан завқ олиш✅

Чекланган вақт ва ресурслар – бу мияни тезкор ишлатиш учун энг яхши тренировка!

Чекланган ресурслар – муаммо эмас, имконият?🤔

Бизнесда ёки жамоа бошқарувида ресурслар доимо чекланган бўлади – бу бюджет, вақт, одамлар ёки имкониятлар бўлиши мумкин. Кўпчилик ресурслар етишмаслигини муаммо деб қабул қилади, аммо буни имкониятга айлантириш мумкин.

Чекланган ресурслар билан юқори самарадорликка эришиш усуллари

✅ Приоритетларни аниқлаш

✅ Автоматизация ва оптимизация

✅ Креатив ёндашув

✅ Масъулиятни қайта тақсимлаш

✅ Анализ ва адаптация

Кам ресурс билан катта иш қилган компаниялар кўп. Масалан, Airbnb бошида ўз уйларини ижарага беришдан бошлаган, Dropbox эса маркетинг бюджети ўрнига referral тизимидан фойдаланган.

Ресурслар чекланган бўлса, демак, оқилона ва самарали ишлаш керак. Сизда ҳам шундай ҳолат бўлганми? Бундай шароитда қандай ечим топгандингиз? 👇

Қайси рахбарлик усули самарали? 2

4️⃣ Трансформацияли раҳбарлик

📌 Хусусиятлари:
• Жамоани илҳомлантиради ва ўзгаришга ундайди
• Умумий мақсадга эришиш учун стратегия ишлаб чиқади
• Ходимларнинг шахсий ўсишини қўллаб-қувватлайди

📊 Қачон самарали?
✅ Ўзгаришлар даврида, янги йўналишга ўтишда
✅ Янги бизнес-модель ёки инновациялар жорий этилаётганда
✅ Жамоада мотивацияни ошириш зарур бўлганда

🚫 Камчиликлари:
• Баъзи ходимлар учун юқори даражадаги талаблар стресс келтириб чиқариши мумкин
• Бошқарув жараёнида нотўғри мотивация усуллари ишлатилса, натижа салбий бўлиши мумкин

5️⃣ Хизматкор раҳбарлик (Servant Leadership)

📌 Хусусиятлари:
• Раҳбар жамоа эҳтиёжларини биринчи ўринга қўяди
• Ходимлар ва компаниянинг ривожи асосий мақсад
• Ҳар бир ходимнинг шахсий ўсишига эътибор қаратилади

📊 Қачон самарали?
✅ Корпоратив маданияти кучли ташкилотларда
✅ Узоқ муддатли ҳамкорлик ва ишонч муҳим бўлган жамоаларда
✅ Ҳодимлар салоҳиятини ривожлантириш керак бўлганда

🚫 Камчиликлари:
• Ҳаддан ташқари юмшоқ раҳбарлик жамоада суиистеъмолчиликка олиб келиши мумкин
• Оғир қарорлар қабул қилишда қийинчилик туғилиши мумкин

Хулоса

Ҳар бир раҳбарлик услубининг ўзига яраша афзаллик ва камчиликлари бор. Самарали раҳбарлик бу турли вазиятларга қараб турли услубларни қўллаш демакдир.

Сиз қайси раҳбарлик услубини кўпроқ қўллайсиз?
Изоҳларда фикрингизни қолдиринг⬇️

Қайси рахбарлик усули самарали?

Ҳар бир раҳбар ўз услубига эга ва бу услуб жамоанинг самарадорлигига катта таъсир кўрсатади. Қуйида энг машҳур раҳбарлик турларини кўриб чиқамиз.

1️⃣ Авторитар (автократик) раҳбарлик

📌 Хусусиятлари:
• Барча қарорларни раҳбар қабул қилади
• Ходимлар қатъий буйруқларга амал қилади
• Озодлик кам, интизом кучли

📊 Қачон самарали?
✅ Интизом ва тезкор қарорлар керак бўлганда
✅ Янги жамоа ёки тажрибасиз ходимлар билан ишлашда
❌ Кам ижодкорлик талаб қилинадиган жараёнларда

🚫 Камчиликлари:
• Ходимларда мотивация тушиши мумкин
• Ижодий ёндашув ва ташаббускорлик чекланади

2️⃣ Демократик (коллегиал) раҳбарлик

📌 Хусусиятлари:
• Қарорлар жамоа фикрини инобатга олган ҳолда қабул қилинади
• Очиқ мулоқот ва фикр алмашиш муҳим
• Ҳар бир ходимнинг иштироки қўллаб-қувватланади

📊 Қачон самарали?
✅ Ижодий соҳаларда, IT-компанияларда
✅ Жамоавий ишлаш муҳим бўлган лойиҳаларда
✅ Инновацион қарорлар керак бўлганда

🚫 Камчиликлари:
• Қарор қабул қилиш жуда секинлашиши мумкин
• Натижа ҳаддан ташқари кўп муҳокамага боғлиқ бўлиши мумкин

3️⃣ Либерал (эркин) раҳбарлик

📌 Хусусиятлари:
• Ҳодимларга тўлиқ эркинлик берилади
• Раҳбар фақат стратегик йўналишни белгилайди
• Жамоа ўзини ўзи бошқаради

📊 Қачон самарали?
✅ Таълим, тадқиқот ва стартап муҳитида
✅ Юқори малакага эга мутахассислар билан ишлаганда
✅ Креатив ва мустақил ишлайдиган жамоаларда

🚫 Камчиликлари:
• Дисциплина ва назорат йўқлиги муаммо келтириб чиқариши мумкин
• Суиистеъмолчилик ва масъулиятсизлик хавфи бор

Рақамларни кўриш бор, ўқий олиш бор

Ҳар қандай бизнесда ёки шахсий ривожланишда рақамлар катта аҳамиятга эга. Лекин фақат рақамларни кўриш билан иш битмайди, уларни ўқий олиш муҳим.

📊 Рақамларни кўриш – шунчаки маълумотларни қабул қилиш:
✔️ Даромад қанча?
✔️ Харидорлар сони нечта?
✔️ Мижозларнинг ўртача чеки қанча?

🔎 Рақамларни ўқий олиш – улар ортидаги сабабларни тушуниш:
✔️ Нима учун даромад ўсди ёки тушди?
✔️ Қайси каналлар кўпроқ харидор олиб келяпти?
✔️ Мижозлар нега қайта келяпти ёки йўқотилмоқда?

Ҳақиқий етакчилар рақамларни шунчаки кўрмайди – улар орқали трендларни, имкониятларни ва муаммоларни аниқлайди.

Сиз фақат рақамларни кўрасизми ёки ўқий оласизми? 🎤

Мияда “кэш” ўчириш

Смартфон ёки компьютерингиз секинлашиб қолса, нимани биринчи ўйлайсиз? Кэшни тозалаш керак, тўғрими?

Ҳамма нарсани эслаб қолиш яхши, лекин мия учун бу ортиқча юк бўлиши мумкин. Агар ортиқча маълумотларни ташлаб юбормасангиз:
🔹 Фокус сусаяди
🔹 Шарҳларингизда автоматизм кўпайиб кетади
🔹 Янги ғояларга жой қолмайди

Мия “кэш”ини қандай тозалаш мумкин?

1️⃣ Ақлий дам олинг – бироз вақтда ҳеч нарса ҳақида ўйламасликка ҳаракат қилинг. Бу “қайта юклаш” эффект беради.

2️⃣ Қоғозга туширинг – кераксиз фикрлар ёки топшириқлар бошингизда айланаверса, уларни ёзиб ташланг. Бу уларни миядан чиқариб юборишга ёрдам беради.

3️⃣ Одатларни алмаштиринг – бир хил жой, бир хил машғулотлар ва бир хил муҳит – фикрлашни ҳаддан ташқари стандартлаштириб юборади. Янги нарсаларни синаб кўринг!

4️⃣ Танаффус қилинг – бир ишдан иккинчисига шошмасдан, танаффус олиб, мияга нафас бериш керак.

Кэшни вақт-вақти билан тозаламасангиз, компьютер секинлашгани каби, мия ҳам “бузилиши” мумкин. 🧠

Сиз қандай усуллардан фойдаланасиз?

Ақлли дангаса бўлинг!

Ҳамма дангаса бўлишни истамайди, лекин “ақлли дангаса” бўлиш – ҳақиқий самарадорлик белгиси!

Фарқ нимада?
🧐 Оддий дангаса – ишни орқага суриб, охиригача кечиктиради.
🚀 Ақлли дангаса – бир марта яхшилаб ўйлаб, жараённи автоматлаштиради ёки соддалаштиради.

Қандай ишлайди?
✅ Муаммоларни стандартлаштиради – бир хил масалага қайта ва қайта вақт сарфламайди.
✅ Жараённи оптималлаштиради – кутилмаган ўзгаришларга тайёр бўлади.
✅ Йечимларни тизимлаштиради – фақат ўз вақтига эмас, балки бошқаларга ҳам фойда келтиради.

Мисол:
Бир хил саволни қайта-қайта беришадими? – FAQ ёки видео қўлланма тайёрлаб қўйинг.
Ҳар доим бир хил хато қайта-қайта такрорланяптими? – Уни олдини оладиган тизим яратинг.

Ақлли дангасалар борми?

2008-2024

16 йил ичида тўйлар картежида трендлар ўзгариши:

Лимузин -> Range Rover -> Гелик -> V-class -> Rolls Royce

Қисқа муддат ичида хаттоки машиналарга бўлган талаб ва қизиқиш ўзгармоқда,

Нега бундай ўзгаришлар сизнинг ишингизда йўқ деб ўйлайсиз?

Ходим раҳбар ўрнида – бу Узбекистанда ҳам ишлайдиган тажриба!

Кўпчилик раҳбарлар ходимларнинг ўрнида ишлаб кўриши ҳақида эшитган, лекин ходимлар раҳбар ролини синаб кўриши ҳам жуда фойдали.

Буни амалга ошириш мумкинми? Албатта!

Ўзимизда бўлган case:

Масалан, сотув бўлимида:
1️⃣ Ҳар хафтада/ойда битта сотувчига тим лид ёки роп ассистент масъулиятини юклаш
2️⃣ Янги маҳсулот ёки мавсумда сотувчиларни навбат билан масъул қилиб кўриш

Натижа?
✅ Ходимлар раҳбарликнинг масъулиятини ҳис қилади
✅ Потенциал тим лидлар аниқланади
✅ Тушуниш ва ҳамкорлик кучаяди

Сизда шундай тажриба бўлганми? Фикрингиз билан бўлишинг!

Рахбарнинг энг катта хатоси – кичик сигналларни кўра олмаслик

Кўпчилик раҳбарлар катта муаммолар пайдо бўлмагунча уларни кўрмайди. Лекин ҳар қандай жиддий муаммо кичик белгилардан бошланади

Раҳбар сифатида вазифангиз – катта муаммолар келгунча, кичик сигналларни кўриш ва олдини олиш.

🔍 Савол: Охирги марта қайси кичик сигнални пайқамагансиз ва бу нимага олиб келган?

Ҳаммадек бўлманг!

Ҳамма бир хил иш қилса, натижа ҳам ҳаммага ўхшаш бўлади.

🚀 Олдинга чиқиш учун out of box фикрлаш керак!

Таниш бизнес-моделларни такрорлаш, қолипга тушиб қолиш ва стандарт ёндашувлар билан чекланиш — бу оддий натижаларга олиб келади.

✅ Классик мисоллар:
• Apple – Технология бозорини қайта шакллантирди.
• Tesla – Электромобиллар революциясини бошлади.
• Airbnb – Меҳмонхона саноатини бутунлай ўзгартирди.

Сиз қандай янги нарсани синаб кўрган бўлар эдингиз?

Назорат баланси қаерда?🤔

Кўпчилик раҳбарлар назоратни иккита чегарада қилади:

🔴 Ҳаддан ташқари назорат (Микроменежмент) – Ҳар бир қадамни текшириш, майда деталларга аралашиш, ходимга ишониш ўрнига унинг ҳар бир ҳаракатини назорат қилиш. Бу ходимни чарчатади, ташаббусни йўқотади ва ижодий фикрлашни сиқиб қўяди.

🔵 Назоратни бутунлай тарк этиш (Хаос) – Ҳаммага эркинлик бериш, лекин натижаларни кузатмаслик. Бунда ходимлар йўналишсиз қолади, масъулиятсизлик ортиб, бизнес кутилган натижаларга эриша олмайди.

✅ Тўғри ёндашув:
1. Натижани назорат қилинг, жараённи эмас – Ходим қандай ишлашига эмас, қандай натижа қилаётганига эътибор беринг.
2. Ишонч ва жавобгарлик балансини топинг – Ходимни эркин қўйинг, лекин белгиланган масъулиятни унутманг.
3. Назорат тизими бўлсин – KPI, тасдиқлаш босқичлари ва мунтазам фикр алмашиш орқали ишлар қандай кетаётганини билиб боринг.

🔍 Сиз қайси томондасиз? Микроменежментга мойилмисиз ёки эркинлик берувчи раҳбармисиз?

Ишламайдиган Идеялар

Кўпчиликда “Зўр ғоя бор!” деган фикр бўлади. Лекин ишга тушганида, ҳамма нарса кутилгандек бўлмайди. Нима учун?

🚫 Реал муаммони ҳал қилмайди – Фақат ўзингизга қизиқ бўлган, лекин бозорга керак бўлмаган ғоялар.
🚫 Жуда мураккаб – Одамлар тушуниш ва фойдаланиш учун оддий ечим кутяпти.
🚫 Фикр эмас, факт керак – Ғоя ишлайдими-йўқми, буни аниқлаш учун тест қилиш зарур.

✅ Идея ишлаши учун:
— Одамлар ҳақиқий эҳтиёж сезиши керак.
— Илк версиясини тайёрлаб тест қилиш шарт.
— Тезкор равишда ўзгаришларга мослашиш муҳим.

Ҳеч қандай ғоя 100% мукаммал эмас – ишлайдиган ғоялар эса доим ўзгариб боради!

Сизда шундай тажриба бўлганми? Қайси ғоянгиз ишламаган, нега? 💬