Postlar filtri




Iqtisodchi Kundaligi dan repost
Rasmlarni qo’yishni unutibman.


Iqtisodchi Kundaligi dan repost
Birlashgan ijtimoiy fanlar assotsiatsiyasi (ASSA) konferensiyasida ishtirok etdim. Bu Amerika iqtisodiyot assotsiatsiyasi (AEA) va boshqa bir nechta ijtimoiy fanlarga doir uyushmalarni qo’shma yillik yig’ilishi.

Ko’p qiziq tadqiqotlar bilan olimlar bo’lishishdi. Juda ko’p narsa o’rgandim. Tanlangan shahar ham zo’r - San Fransisko! G’arbiy qirg’oq mo’jizasi. Shahar sal yomonlashgan - bu haqida alohida yozish kerak.

Men uchun bir e’tiborli narsani aytay. Konferensiyani oxirgi kuni edi. Qizim uni ham olib borishimni so’radi, ota onasi bilan kirib yurgan bolalarni ko’rib shunday dedi shekilli. Xo’p deb bir qiziqroq sesisya topdim.

Federal rezervni sobiq raisi, Nobel mukofoti sovrindori Ben Bernankega atalgan suhbatga bordik. Uning qilgan ilmiy ishlari va albatta yangi tarixdagi eng katta moliyaviy inqirozdan Markaziy Bankir sifatida dunyo iqtisodiyotini olib chiqqani haqida ko’p nutqlar so’zlandi. Bernanke shunchalik barakali karyera qilganki, Nobel mukofotiga doir ilmiy ishlari haqida gaplashishga ham vaqt kelmadi. Ikki soatlik suhbatda.

Men qizim bilan tingladik buni hammasini. Qizim sessiya tugagach savol ham berdi - Bernanke, Ben aka uchoqqa shoshilsa ham suhbatlashdilar va savolga to’liq javob berdilar. Yaxshi odam ekan dedim.

Savoli quyidagicha edi: “nima uchun markaziy bank ko’p pulni pechatlab barcha kambag’allarga berib yubormaydi - shunda uysizlar va kambag’allar yo’q bo’lib ketar ediku?”

Savolga men ham javob bera olar edimku, lekin mayli Bernankega ko’proq ishonar.


Hamid Sodiq | Rasmiy kanal dan repost
⁉️⁉️⁉️⁉️⁉️
Mavzu: Mamlakatlar tanazzuli 3-suhbat

Ekspertimiz: Fikrat tahlilchisi siyosatshunos Hamid Sodiq

Tomosha qilinghttps://youtube.com/live/IhNn_Th2nSE?feature=share

@Hamid_Sodiq






Iqtisodchi Kundaligi dan repost
Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas
Telegram'da ko‘rish
Qiziq videolavha.


Iqtisodchi Kundaligi dan repost
Rossiyaliklar yana bir bor begunoh insonlar bilan to‘lgan fuqarolik samolyotini urib tushirishdi. Qanday katta tragediya.


Iqtisodchi Kundaligi dan repost
Manmohan Singh olamdan o’tibdi. New Yorker u haqida eski bir maqola yozgan edi.
Zamonamizning juda muhim odamlaridan biri. Menimcha DensiyaPindan ham muhim islohotlar qilgan Hindiston uchun.
Iqtisodiy amaliyotchi derdim men uni.

https://www.newyorker.com/news/steve-coll/manmohan-singh




Iqtisodchi Kundaligi dan repost
Xasan Redjaboyev, Viskonsin universiteti siyosatshunoslik doktoranti bo’lishishimni so’radilar:

Aziz do‘stlar,

2000-yilda tashkil etilganidan buyon Markaziy Yevroosiyo Tadqiqotlar Jamiyati (CESS) deyarli 25 yil davomida Markaziy Yevroosiyo boʻyicha fanlararo stipendiyalar, sohani shakllantirish, innovatsiyalar va Markaziy Yevroosiyo olimlari oʻrtasida hamkorlikni yo’lga qo’yish bo’yicha ilg’or rol o’ynab kelmoqda.

Jamiyatimizning hayotida sizlar bilgan va ko’plaringiz mushtariylik bilan o’qigan Adeeb Khalid, Jennifer Brick Murtazashvili, Marianne Kamp, Jeff Sahadeo, Togzhen Kassenova, Scott Levi, va boshqa olimlar faol qatnashadi.

Shimoliy Amerikada ham, Markaziy Yevroosiyoda ham yillik konferensiyalari, Markaziy Osiyo tadqiqoti bilan faol hamkorligi, kitob va maqolalar mukofotlariga homiylik qilish orqali tashkilotimiz ushbu mintaqani qator fanlar boʻyicha munozaralarda birinchi oʻringa qoʻydi. So‘nggi yillarda biz Markaziy Yevroosiyodagi universitetlar bilan hamkorlik aloqalarini o‘rnatdik, Toshkent va Olmaota shaharlarida konferensiyalar tashkil etdik va a’zolar sonini qariyb 1000 nafarga yetkazdik.

Endi biz sizning yordamingizga muhtojmiz.

Chorak asrlik yubileyimiz yaqinlashar ekan, biz qiziqarli yangi tashabbuslarni boshlayapmiz va boshqalarini kengaytirishga intilyapmiz. Ushbu tashabbuslarni amalga oshirish mumkin va barqaror bo'lishi uchun biz birinchi marta mablag' yig'ishga kirishamiz. Maqsadimiz shu yilning dekabr oyida (2024-yil) 10 000 dollar yig‘ishdir.

Mablag’larning katta qismi Markaziy Yevroosiyolik tadqiqotchilarga ko’mak uchun ishlatiladi.

25 yilligimiz munosabati bilan biz sizni sovg'angizni o'zingizga g'amxo'rlik qilayotgan insonga bag'ishlashni taklif qilamiz. Ba'zilarimiz o'z ilmiy rahbarlarimiz, hamkasblarimiz yoki ustozlarimizni eslashni xohlashimiz mumkin, boshqalari esa o'zlarining xayriya xayriyalarini yaqinlariga bag'ishlashlari mumkin. Bizning tashabbuslarimiz muvaffaqiyatli bo'lishi uchun sizning qo'llab-quvvatlashingiz juda muhimdir. Har qanday hajmdagi hissalar chuqur qadrlanadi.

Eng yaxshi tilaklar bilan,

Artemiy Kalinovskiy
CESS prezidenti 2024-2025
CESS veb-sayti:
https://centraleurasia.org

Mablag’ni quyidagi ilova orqali o’tkazsa bo’ladi:
https://gofund.me/f84db3fa


(1) Masalan, Sara Palin — Alyaskaning sobiq gubernatori va vitse-prezidentlikka nomzod boʻlgan siyosatchi 2017-yilda The New York Taymsni sudga beradi. Sara Palinning siyosiy guruhi(PAC) va Gabi Giffordsni yarador qilgan ommaviy otishma oʻrtasida aloqa borligini taxmin qilgan maqola chop etishgani uchun. Tayms tezda tuzatish kiritadi, ammo Palin “qasd bilan” tuhmat qilishganini isbotlashga urinadi. Sud esa Palinning daʼvosini rad etadi, chunki gazeta beparvolik bilan yolgʻon maʼlumot chop etgan boʻlishi mumkin, lekin qasd borligini Palinning advokatlari koʻrsatib bera olishmadi deydi sud. Qisqasi, bunday sud ishlarida yolgʻon maʼlumotgina emas, bu maʼlumot aynan putur yetkazilishi uchun qasd bilan qilingan boʻlishi kerakligini — davo qiluvchi taraf koʻrsatib berishi kerak. Bu esa qiyin narsa. Ayniqsa publik insonlarga dalillar darajasi yuqoriroq. Yaʼni qanchalik mashhur boʻlsa — shunchalik putur yetkazilishini sudda isbotlash qiyin.
Aytmoqchi Palinning sudi hali ham jarayonda ekan. Hozir buni yozayotganda tekshirib qaradim va hali ham appelyatsiyalar jarayoni tugamagan ekan. Qoyil. Asosiy gʻoya lekin oʻsha — nafaqat puturni va yolgʻonni balki bu jarayonda qasd va niyatni koʻrsatib berish muammosi ham mavjud.

@Hoshimoviqtisodiyoti


Haqorat, tahdid, tuhmat va obroʻsizlantirish haqida.

Nazariya haqida gaplashib olaylik. Qanday boʻlishi kerak. Kitobida deydi-ku.

Haqorat jinoiy javobgarlikka olib kelishi mantiqsiz narsa. Ixtiyoriy haqorat — har qanday javobgarlikka. Soʻz erkinligini asosiy tamoyili ham shu. Sivilizatsiyaning muhim tamoyili ham shu. Soʻz erkinligi bor joyda haqorat uchun, na fuqarolik va na jinoiy javobgarlik boʻlishi kerak. Kim kimni qanday xohlasa haqorat qilishga haqqi boʻlishi kerak. Lekin haqorat va tahdid bir xil narsa emas. Masalan, birov birovga fizik kuch ishlatish bilan yoki jarohat berish bilan tahdid qilsa — va bu tahdidni ustidan amal qilishga imkoni boʻlishini ehtimoli boʻlsa — albatta bunday holat javobgarligi boʻlishi kerak. Haqorat va tahdid tabiiyki juda farqli yuridik masalalar.

Endi obroʻ haqida.

Birov inson boʻladimi, tashkilot boʻladimi, ularga nisbatan yolgʻon maʼlumotni tarqatish natijasida oʻsha tashkilot yoki inson obroʻsiga putur yetkazish uchun javobgarlik belgilanishi esa albatta mantiqli. Masalan, bir somsaxonada eshak goʻshtidan somsa qilinyapti degan yolgʻon xabar tarqatilsa va buning natijasida oʻsha somsaxonaning va somsapazning obroʻsiga putur yetkazilsa — unda oʻsha somsapaz yoki somsaxona maʼlumot tarqatganga qarshi fuqarolik davosi kiritishga haqli va oʻrinli. Jazo esa oʻsha putur yetkazilishi natijasida yoʻqotilgan foyda boʻlishi kerak. Lekin jazo faqat fuqarolik sudi orqali belgilanishi kerak — politsiyaga taaluqli ish emas. Ikkita subyekt — tashkilotlararo, yoki fuqaro va tashkilot oʻrtasida yoki fuqarolararo masalani faqat fuqaroviy sud koʻradigan masala boʻlishi kerak. Putur yetkazilganini oʻsha jabr qiluvchi tomon koʻrsatib berishi kerak boʻladi va koʻpgina hollarda — yaʼni amaliyotda rosa qiyin masala. Men AQShda bunday ishlar qanday koʻrib chiqilishini bilgan holda ayta olamanki, amri mahol. Chunki oʻsha tuhmat — yaʼni putur yetkazuvchi yolgʻon maʼlumotni putur yetkazish uchun qasddan tarqatganini isbotlash kerak. (1)


Bu yerda muhim tarafi shundaki, agar maʼlumot rost boʻlsa — sudlar maʼlumot tarqatgan tarafni yonini olishi kerak. Nega? Chunki jamiyat haqiqatga faqat ochiqlik orqali kela oladi. Rost — lekin shikast yetkazuvchi maʼlumotni tarqatgan tarafni qonun himoya qilishi kerak. Yaʼni agarda somsaxona chindan ham eshak goʻshtidan somsa qilgan boʻlsa va buni kimdir ovoza qilsa — qonun ustuvorligi bor mamlakatda oʻsha aytgan insonni fuqaroviy javobgarlikka tortish mumkin boʻlmasligi kerak. Soʻz orqali juda katta putur yetkazilgan boʻlsa ham. Yaʼni somsaxona eshak goʻshtidan somsa qilganini qaysidir shaxs ovoza qilsa va buning natijasida maksimal obroʻsizlantirish yuzaga kelsa va hatto somsaxona bor foydasini yoʻqotib qoʻysa ham — maʼlumotni oshkora va ovoza qilgan shaxs muhofazalanishi darkor. Agar u maʼlumotlar yolgʻon boʻlmasa.

Yana bir narsa — barcha yolgʻon maʼlumot uchun ham jazo boʻlmaydi tabiiyki. Masalan, agar somsaxonadagi somsapazni boʻyi 190 deb kimdir radioda aytsa va bu somsapazning boʻyi 185 boʻlsa — bu maʼlumot albatta yolgʻon, lekin buning natijasida somsaxonadagi savdo tushib ketganini bogʻliqligini sudda koʻrsatish qiyin. Yaʼni obroʻsizlantirish sodir etilganini koʻrsatish uchun uchta shart kerak, birinchidan yolgʻon maʼlumot boʻlishi kerak, ikkinchidan qasdan putur yetkazish niyatida qilingan boʻlishi kerak va uchinchidan oʻsha yolgʻon va qasdan tarqatilgan maʼlumot chindan ham oʻlchasa boʻladigan zarar yetkazishi kerak.

Xulosa qilib aytsak, haqorat uchun hech qanday jazo boʻlmasligi kerak, tuhmat (qasdan putur yetkazuvchi yolgʻon maʼlumot tarqatish) natijasidagi obroʻsizlantirish uchun fuqaroviy sud ishni koʻrishi kerak. Politsiya yoki davlat aralashadigan ish boʻlmasligi kerak.

@Hoshimoviqtisodiyoti


Iqtisodchi Kundaligi dan repost
Vaqt o'tgan sari bir narsaga tobora amin bo'lyapman: o'qigan kitobni qayta o'qish uni nafaqat boshqa tomondan mazmunini anglashga, balki chuqquroq hissiyotlarni kashf etishga ham yordam berar ekan. To'g'ri, umr qisqa, bitta kitobni ikki marta o'qish g'alati eshitilar - shuni bilgan holda ham, buyuk kitoblarni qayta o'qishni tavsiya qilaman.




Iqtisodchi Kundaligi dan repost
AQSh Davlat kotibining iqtisodiy oʻsish, energiya va atrof-muhit masalalari boʻyicha oʻrinbosari Hose Fernandez (Jose Fernandez) BAAga tashrifi doirasida Abu Dabidagi Nyu York Universiteti talaba va professorlar bilan suhbat qurdi. Koʻp narsa oʻrgandim. Bu maʼmuriyat ketayotgani uchun boʻlsa kerak - qandaydir sarhisobdek tuyuldi ham.


Doʻxtirlarni xatolari va inson umrini baholash haqida.

Bugun qiziqib koʻrdim, AQShda ayrim turdagi doʻxtirlarni xatolariga taaluqli sugʻurta yiliga 100-150 ming dollargacha borar ekan.

Doʻxtirni xatosi bilan bemorga shikast yetsa, yoki oʻlim holatiga kelsa, sugʻurta kompaniyasi oʻnlab million dollar kompensatsiya toʻlaydi. Sugʻurta bunchalik qimmatligini bilmas edim, riski balandroq doʻxtirlarda, masalan jarrohlarda shunga oʻxshagan raqamlar boʻlsa, risk darajasi kamroq doʻxtirlar, tabiiyki, kamroq sugʻurtaga toʻlashadi. Alal oqibat, bemorlarni hayotlari saqlanib qolishi ehtimoli oshadi, chunki doʻxtrini xatoligi ehtimolini, jumladan, sugʻurta kompaniyalarni ham bosh ogʻrigʻiga aylanadi. Axir sugʻurta kompaniyalari millionlab dollarlik kompensatsiya toʻlashga koʻzlari uchib turgani yoʻq, foyda qilishni yagona yoʻli — bunday xodisalarni kamaytirish, doʻxtrilarni xatosi ehtimolini nolga yaqinlashtirish.

@Hoshimoviqtisodiyoti


Qiziq tomoni, yuz minglab Suriyalik qochqinlarni Turkiyadan oʻz vataniga qaytishi — Turkiya uchun manfiy makroiqtisodiy shok boʻladi. Lekin yangiliklar va diskursda buni manfaatli narsa deb yoritishyapti. Balki siyosiy nuqtai nazardan amaldagi hokimiyat uchun faqat yaxshi tarafini yoritish toʻgʻridir, shunday koʻrinardir. Lekin mamlakat qisqa vaqtda koʻp odamni yoʻqotishi (qanday sabab bo'lmasin) — albatta katta makroiqtisodiy zarar. Har bir Turkiyalikni daromadi ozginaga kamayadi albatta. Shu haqida Turkiyada ham, uning tashqarisida ham yozishmayapti. Endi bunday narsa ehtimoli bormi yoʻqmi albatta bilmayman, agar boʻlsa degan maʼnoda aytdim.




Fransiyadagi siyosiy xolat, menimcha, yetarlicha mulohaza qilinmayapti. Aslida jiddiy narsa bo’ldi.

AQShda ham qiziq ahvol - bozorlarda raqobat kamayadi shekilli. Bu ham yomon.

@Hoshimoviqtisodiyoti

20 ta oxirgi post ko‘rsatilgan.