Iqtisodchi Kundaligi

@iqtisodchi_kundaligi

Kanal geosi va tili: O‘zbekiston, O‘zbekcha

Toifa: Iqtisodiyot

Behzod Hoshimov
Gazeta.uz: https://www.gazeta.uz/ru/authors/behzod-hoshimov/
YouTube: https://www.youtube.com/hoshimoviqtisodiyoti
Uzbekonomics - podkast: https://www.youtube.com/c/Uzbekonomics

Bog'lanish: @iqtisodfeed_bot

Связанные каналы | Похожие каналы

Kanal geosi va tili

O‘zbekiston, O‘zbekcha

Toifa

Iqtisodiyot

Statistika

Saralanganlar

Postlar filtri

O‘chirilganlarni yashirish

Repostlarni yashirish

Iqtisodchi Kundaligi

19 Apr, 20:45

Nima uchun O’zbekistonda kulinariya sanati va madaniyati, umumiy ovqatlanish sifati juda yuqori va dunyoda raqobatbardosh?

Chunki o’sha sohaga ma’sul vazirlik va uni “rivojlantirishga” biriktirilgan davtlat idoralari yo’q.

Nima uchun masalan kino madaniyati yomon? Chunki uni rivojlantirishga masul davlat idorasi bor.

Xuddi shunday, fan bo’ladimi, informatsion texnologiyalar bo’ladimi, uni rivoji uchun ma’sul davlat tashkiloti bo’lsa - rivojlanmaydi.

AQShda sanat, musiqa, kino, universitetlar va informatsion texnologiyalar eng rivojlangan bo’lganini sabablaridan biri - Vashingtonda ularga ma’sul idora yo’q.

4.3k 3 111

Iqtisodchi Kundaligi

19 Apr, 20:38

O’zbekkonsertga qo’shib madaniyat vazirligi ham (O’zbekkino kabi tashkilotlar bilan birga) tugatilsa, madaniyat rivoji uchun katta hissa bo’lar edi.

3.9k 3 49

Iqtisodchi Kundaligi

19 Apr, 08:00

Bakirov aytayotgan energiya tannarxi muammosini sabablaridan biri haqida bu yerda yozgan edim.

Afsuski, hali ham juda aktual. Olti yil oldin yozilgan bo’lsa ham, bu sohada o’zgarishlar hali ham qilinmagan.

Asosiy sabab - qiyshiq va teskari qurilgan rag’batlar.

https://www.gazeta.uz/ru/2018/09/11/soe/

Игра на понижение

Экономист Бехзод Хошимов — о необходимости избавления от большого числа квазиестественных монополий, главной особенностью которых является неэффективность.

5.3k 0 27

Iqtisodchi Kundaligi

18 Apr, 05:21

https://www.gazeta.uz/oz/2024/04/16/democracy/?utm_source=push&utm_medium=twitter

Demokratiya, qancha qusuri bo‘lsa ham, baribir avtokratiyadan yaxshiroq

Demokratiyaning nima keragi bor? Rivojlanayotgan mamlakatlar uchun an’anaviy avtokratiya yaxshiroq emasmi? Bu savollarning javobi, FT sharhlovchisi Martin Vulfning qayd etishicha, faqat rivojlanayotgan mamlakatlar aholisinigina qiziqtirayotgani yo‘q.

6.4k 1 48

Iqtisodchi Kundaligi

17 Apr, 22:51

Iqtisod4i dan repost

Бухоро амири Абдулаҳадхоннинг Когондаги саройидан ажойиб фотоҳикоя. Албатта тавсия қиламан. Жуда қизиқ маълумотлар, чиройли суратлар бор.

Муаллиф: Зиёда Рамазонова

Фотосуратлар муаллифлари: Беҳзод Болтаев, Шоҳруҳ Ҳайдаров

https://www.gazeta.uz/oz/2024/04/17/kogon-saroy/

6k 0 37

Iqtisodchi Kundaligi

16 Apr, 17:01

O’zbekistonda aksar xonadonlar oyiga 200 kvt.soatdan kamroq energiya iste’mol qilishadi.

7.5k 1 24

Iqtisodchi Kundaligi

16 Apr, 03:46

O’zbekistonlik tadqiqotchi - Bahrom Radjabovni qizlari besh yashar Amiraxon og’ir kasal bo’lib qolibdilar.

Obunachilarim va do’stlardan Amiraxonga tibbiy yordam uchun qo’ldan kelgancha yordam berishingizni so’rab qolaman.

Batafsil ma’lumot ilovada berilgan.

Amiraxonga shifo tilab qolamiz.

O’zbekistondagi karta raqamlari:

8600 4904 9367 6696

https://gofund.me/6ce42161

All in for Amira: Together We Beat Lymphoblastic Leukemia!, organized by Davron Mirsagatov

Russian translation available below/ перевод на русский досту… Davron Mirsagatov needs your support for All in for Amira: Together We Beat Lymphoblastic Leukemia!

17.5k 6 57

Iqtisodchi Kundaligi

15 Apr, 21:36

Singapurda bosh vazir o’zgardi. Li Kuan Yuni o’g’li - Li Hsien Lung keyingi oy ketadigan bo’ldi. O’ringa hozirgi moliya vaziri, Lourens Vong hukumatni boshqarar ekan.

Singapur mamlakati tashkil bo’lganidan keyin, ya’ni 1965 yildan so’ng deyarli birinchi marta, Li oilasi hukumat boshqaruvidan ketmoqda. Singapur uchun ham, menimcha Li oilasi uchun ham bu yaxshi yangilik.

8.1k 0 21

Iqtisodchi Kundaligi

11 Apr, 19:45

Aslida, bir mamlakat ikkinchisi bilan urushsa yoki jazolamoqchi bo’lsa - savdoni cheklaydi. Biz esa, hech kim bilan urushmasdan turib, o’zimiz o’zimizga chet el bilan savdoni cheklamoqdamiz.

Misol keltiray.

Kuni kecha xabarlarda o’qigan bo’lsanigz kerak, G’azodagi urush sabab, Turkiya Isroilga o’z eksportini vaqtincha cheklash chorasini qo’lladi.

Demak Isroil Turkiyadan import qila olmaydi, eng kamida rasman. Bu Isroil iqtisodiyotiga qarshi “jazo” chorasi deb aytmoqda Turkiya tashqi siyosatiga masullari.

Endilikda, Isroilliklar Turkiyadan ko’p tovarlarni import qila olishmas ekan. Har yili Isroil Turkiyadan yiliga 5-7 millard dollarlik import qilar edi, asosan uy uchun tovarlar, tekstil, sovun kabi maxsulotlar. Endi esa Isroil import qila olmaydi bu tovarlarni.

Isroilda bu chorani “savdo urushi” deb talqin qilishyapti. Ha, to’g’ri o’qidingiz. Isroilliklar, tabiiy ravishda, bundan norozi va qarama qarshi choralar qo’llash bilan tahdid qilishmoqda.

Agar bizni proteksionistlarni mantig’i bilan o’ylasak - Isroil bunday narsadan xursand bo’lishi kerak edi. Endi 5-7 millard dollar Turkiyaga “chiqib ketmaydi” deyishlari kerak edi. O’sha sovun va tekstilni o’zlari ishlab chiqarib, Turkiyaga to’lamaymiz deyishlari mumkin edi. Lekin Isroilliklar, mantiqiy ravishda, to’g’ri xulosa qilishyapti, hatto bir mamlakatdan importni cheklanishi, Isroil iqtisodiyoti va xalqi uchun zarar. Turkiya ham bu chorani kiritganidan ko’zlagan maqsadi ham aynan shu.

Tushuntira oldimmi mantiqni?

O’zbekistondagi savdoga ma’sullar, hech qanday siyosiy kontekstsiz, shu “jazolovchi” choralarni iqtisodiyotimizga qo’llab kelishmoqda - ya’ni savdoni, jumladan importni necha yildirki, o’zlari cheklab kelishmoqda. Nafaqat qaysidir bitta mamlakatdan, balki dunyodagi barcha mamlakatlarda ishlab chiqarilgan tovarlarga cheklovlar qo’yib kelishmoqda.

Bunday choralarni “importni kamaytirish” va “dollar chiqib ketishi yomon” degan mantiq bilan asoslab ham kelishmoqda.

Boshqa mamlaktlarda esa, qaysidir bir mamlakatdan kelgan tovarlarga nisbatan vaqtincha cheklov ham, “jazo” vositasi yoki “savdo urushi” deyiladi.

Rossiyaga qarshi sanksiyalarda ham shunga o’xshagan mantiq.

Opening trade war, Turkey imposes restrictions on Israel until Gaza ceasefire

Ankara's trade ministry lists 54 items that will not be exported to Israel, which says it will draw up its own 'extensive' inventory of Turkish products it will ban

14.4k 1 104

Iqtisodchi Kundaligi

11 Apr, 19:29

Proteksionizm haqidagi diskussiyada katta mantiqiy xatolardan biri shuki, xuddi hozir O’zbekiston importga va bozorga ochiq mamlakatdek gapiriladi.

Bu umuman haqiqatdan uzoq. Biz savdoga ochiq mamlakat emasmiz. Importga chegaralar juda katta va ko’p - demak eksport ham buni deb raqobatbardoshligi tushmoqda. Qandaydir ma’noda, avtarkiyaga yaqin sharoitdamiz.

Hozirgi yopiqlikdan ham battar yopiqlik, undan ham katta savdoga to’siqlarni xohlash yoki talab qilish O’zbekistonni undan ham battar qashshoqlashtiruvchi chora.

10.6k 1 46

Iqtisodchi Kundaligi

11 Apr, 16:27

Uzbekonomics dan repost

Podkastimizning yangi soni chiqdi:
https://youtu.be/RO77V45vghA

Audio formatda:
Spotify | Apple Podcast | Yandex Music | Podbean

Podkastimizning ushbu epizodi hamkori - aksiyadorlik tijorat banki "AloqaBank".
http://www.aloqabank.uz/
https://zoomrad.uz/

Tinglang, ko'ring, do'stlaringiz bilan ulashing va izoh qoldiring.

@uzbekonomics

41 - Aholining o'sishi va iqtisodiy farovonlik.

Odamlar bu boylik. Podkastimizning ushbu epizodida aholi o'sishi, fertillik darajasi va iqtisodiy farovonlik haqida suhbatlashdik va aholi va iqtisodiy o'sish o'rtasidagi dinamikalarni tushunishga harakat qildik. Biz turli iqtisodiy nazariyalarni va O'zbekiston hamda boshqa mamlakatlardagi kuzatishl...

9.3k 0 35

Iqtisodchi Kundaligi

9 Apr, 20:38

Kun.uz | Расмий канал dan repost

01:43

Video oldindan ko‘rish uchun mavjud emas

Telegram'da ko‘rish

“Ўзимизда ишлаб чиқармасак, валюта четга чиқиб кетади” деган гап нега миф?

Айрим блогерлар маҳаллий автосаноатни ҳимоя қилиш кераклигини айтиб чиқиши ортидан ижтимоий тармоқлар яна протекционизм ҳақидаги баҳслар билан тўлиб-тошди. Kun.uz бу борадаги саволларга асосли ва илмий жавоблар олиш учун АҚШда фаолият юритаётган иқтисодчилар Ботир Қобилов ва Беҳзод Ҳошимовга мурожаат қилди.

Иқтисодиёт илми мутахассислари суҳбат давомида “валютанинг четга чиқиб кетиши” ҳақидаги хавотирлар нега асоссиз экани, импортга чеклов қўйиш қандай қилиб экспортга ҳам тушов бўлиши, оқилона фискал ва монетар шарт-шароитларда импортнинг экспортдан кўп бўлиши нима учун муаммоли ҳолат эмаслигини тушунтириб беришди.

📹 ИНТЕРВЮНИ ТОМОША ҚИЛИНГ

7.6k 0 76

Iqtisodchi Kundaligi

9 Apr, 09:29

Mirzo Zominiy dan repost

Ziyouz portali ochilganiga ham 20 yil bo‘libdi 🇺🇿🎉

Davron aka va do‘stlari millat uchun judayam katta savob ish qilganlar. Men ularga chin ko‘ngildan rahmat deyman. Shuncha manbani to‘plashning o‘zi bo‘lmaydi.

Ziyouz.com – haqiqatan ham yoshlarning, ustoz va tadqiqotchilar suyansa bo‘ladigan, o‘zbek tilidagi tengsiz manba.

Ming olqish!

👉 To‘liq post

#Tabrik

@mirzo_zominiy

8.9k 0 24

Iqtisodchi Kundaligi

8 Apr, 20:53

Ko’pchilik Misrda iqtisodiy muammolar juda ham ulkanligini to’g’ri ko’rsatib kelmoqda. To’g’ri Misr unikal bir yomon ahvolda. Tolstoy aytganidek, har bir muammoli oilani muammolari “unikal”, Misr ham shunday.

Lekin yana bir yaqin sharqdagi davlat - Saudiya Arabistonida ham, strukturaviy islohotlar qilinmagani iqtisodiyotni uzoq muddatli jozibasini savol ostiga qo’ymoqda.

NEOM haqida bugun Bloomberg yozibdi. Bu umumiy trend lekin, bir loyiha tarixi emas.

https://www.bloomberg.com/news/articles/2024-04-05/saudis-scale-back-ambition-for-1-5-trillion-desert-project-neom

Saudis Scale Back Ambition for $1.5 Trillion Desert Project Neom

Saudi Arabia has scaled back its medium-term ambitions for the desert development of Neom, the biggest project within Crown Prince Mohammed bin Salman’s plans for diversifying the oil-dependent economy, according to people familiar with the matter.

9.4k 0 26

Iqtisodchi Kundaligi

8 Apr, 11:26

Meni doim o’ylantiradigan narsa, O’zbekiston nihoyatda savdoga yopiq mamlakat bo’lishiga qaramasdan, undan ham yomon ya’ni undan ham yopiqroq bo’lishini xohlaydiganlar bor. Men tepadagi birinchi toifani emas - ya’ni yopiq siyosatdan manfaat oladiganlarni emas, aynan bilmasdan shunday o’ylaydigan qaror qabul qiluvchilar mavjudligiga hayron qolaman.

Menimcha, dunyodagi eng yopiq iqtisodlardan ekanligimiz hammaga ayon. 98% dunyo iqtisodiyotlari a’zo bo’lgan JSTni a’zosi ham emasmiz, bojlarimiz ham dunyoda eng balandlardan. Buni ustiga dengizlardan uzoqda joylashaganmiz, ya’ni tabiiy savdo chegaralari ham mavjud, bizga tovarlarni chetdan olib kelishni o’zi bir mushkulot va juda qimmat. Bu narsa baxtimiz emas - omadsizligimiz (proteksionist mantig’iga ko’ra, import kelishi qancha qiyin bo’lsa shuncha yaxshi, absurd mantiq albatta).

Bunga ham qo’shib, juda samarasiz va davlatga tegishli bo’lgan logistika: temir yo’llari va havo yo’llari, rivojlanmagan infratuzilma va o’ta sekin ishlaydigan bojxona xizmatlari ham bor.

Aytmoqchimanki, shundoq ham dunyodagi erkin savdoga eng yopiq mamlakatlar qatoridamiz, lekin shunda ham, mahalliy samarasiz ishlab chiqaruvchilarni samarasizligini vaj qilib, savdoga cheklovlarni yanada ko’tarmoqchi bo’lamiz. Bu falsafamiz mana 1995 yildan beri ish bermay kelmoqda, lekin qayta qayta shu xatoni qilishni va har gal o’zimizcha yangi argumentlar bilan xato qilishni davom ettirmoqdamiz.

Mayli ekan, Singapur yoki Gonkongdek savdoga ochiq mamlakat bo’lganimizda, tushunar edim “sal pal” boj qo’ymoqchi bo’lganlarni hissiyotlarini (xato mantiq bo’lar edi Singapurda ham), eng proteksionist mamlakatlardan birida bo’lib, undan ham qattiq yopilishni xohlaydigan qaror qabul qiluvchilar borligi, meni to’g’risi taajubga soladi.

13k 10 104

Iqtisodchi Kundaligi

8 Apr, 11:00

Bunday fikr ham bor. Kimdir ahmoq, bilmay zarar keltiradi, kimdir esa atayin qiladi deyaptilar.

https://t.me/the_bakiroo/7973

bakiroo

"Улар бу ишларидан фахрланишмоқда" Улар қанчалар ярамас ва очкўз монополист эканини очиқ тан олишаётгани йўқ, улар бундан очиқча фахрланишмоқда. Эътибор беринг, ҳеч бир соғлом ўзбекистонлик Ўзбекистонда ишлаб чиқариш тўхтасин, заводлар ёпилсин, деган талаб қўйгани йўқ. Лекин фриклар эркин Рақоба...

8.4k 1 17

Iqtisodchi Kundaligi

8 Apr, 10:58

Iqtisod4i dan repost

Парадокс шундаки, миллий иқтисодиётга энг катта зарар келтирувчи қарорлар миллий иқтисодиётни қўллаб-қувватлаш деган важ билан қабул қилинади.

Истеъмолчилар ҳуқуқларини энг кўп камситувчи қарорлар истеъмолчилар ҳуқуқларини ҳимоя қилиш важи билан имзоланади.

Маҳаллий корхоналар рақобатбардошлигини энг кўп кучсизлантирувчи қарорлар маҳаллий корхоналар рақобатбардошлигини ошириш деган чиройли сарлавҳалар билан эълон қилинади.

Қандай қилиб сизни рақибларингиз билан ҳисоби 0-0 дан бошланувчи ўйин ўйнашга қўймасдан рақобатбардошлигингизни ошириш мумкин? Ички бозорда сизга рақибларга нисбатан маъмурий, сунъий устунлик берилаверса, бу сизни кучлироқ қиладими? Ëки шу маъмурий ёрдамсиз исталган рақобатда ютқазадиган қиладими?

Қайсидир саноат жаҳон бозорида рақобатбардош бўлиши учун уни тариф ва нотариф тўсиқлар билан ҳимоя қилишимиз керак деган фикр - мутлоқ мантиқсиз, истеъмолчига зарарли қараш.

8.4k 0 38

Iqtisodchi Kundaligi

8 Apr, 10:55

Birinchi mifga nisbatan nazariy fikr shuki “valyuta chiqib ketishi” degan qo’rquv asossiz. Hech bir mamlakat o’zi ishlab chiqarganidan ko’proq tashqaridan sotib ola olmaydi. Agar farqni ko’rsangiz, savol bering, nima hisobdan shunday? Katta ehtimol bilan, o’sha farq investitsiyalar yoki transfertlar orqali moliyalashtiriladi. Bu narsa esa albatta yaxshi. Albatta davlat o’z valyutasini suniy tarzda “kuchli” qilib turmasligi kerak.

9k 1 37

Iqtisodchi Kundaligi

8 Apr, 08:56

Ko’rinmas Qo’l dan repost

Proteksionizmga oid mashhur miflar haqida

Oxirgi bir necha kunlarda o’zbek media maydonida shov-shuv ko’targan taniqli blogerlarning chiqishlari keng muhokama qilinyapti.

Milliondan oshiq auditoriyaga ega bo’lgan ushbu blogerlar taxminan quyidagicha argumentni oldinga surishyapti:

“elektr mashinalarning bojsiz importi xalq uchun zo’r bo’ldi, ammo valyutaning xorijga chiqib ketishi va shu bilan mahalliy avtosanoatning noni yarimta bo’lishi kelajakda iqtisodiyotimizga katta ziyon yetkazadi”

Bu azaldan proteksionizmni qo’llab quvvatlash uchun ishlatilgan safsata gaplar hech qanday iqtisodiy mantiqqa ega emas, albatta. Lekin, keling, quyidagi o’zbek mediasida mashhur bo’lgan ikkita iqtisodiy mifga barham bersak.

Mif No. 1: Import hajmining eksport hajmiga nisbatan oshib ketishi xorijiy valyutani chiqib ketishiga olib kelib, hammamizni kambag’allashtiradi.

Javob: Xorijiy valyuta - mamlakatlarning boylik manbasi emas va, shuning uchun, uni yig’ib o’tirish iqtisodiy rivojlanishga olib kelmaydi.

Jahon Bankining 1960-2022 yillardagi butun dunyo mamlakatlarining ma’lumotlari asosida quyidagi grafikni tuzdim. Ko’rishingiz mumkin-ki, iqtisodiy o’sish bilan savdo balansi orasidagi munosabat deyarli mavjud emas (korrelyatsiya koeffitsienti bor yo’g’i 0.04ga teng). Ya’ni, mamlakatning import hajmi eksport hajmidan ancha baland bo’ladimi yoki ancha pastmi (y’ani, valyuta chiqib ketadimi yoki kiradimi) - bu iqtisodiy o’sishni belgilab beradigan omil emas.

Xorijiy valyuta bizga faqat chet eldan tovar va xizmatlarni sotib olish qobiliyatini taqdim qilishi uchungina qadrli. U chet elga chiqib ketmasligi uchun importni cheklash esa iste’molchilarga, va shu bilan birga, butun iqtisodiyotga katta va real zarar keltiradi.

Mif No. 2: Importni bugun cheklasak, ozgina vaqt o’tib, bizning mahalliy ishlab chiqaruvchilarimiz raqobatbardosh bo’la olishadi va eksport gigantlariga aylanib qolishadi.

Javob: Import cheklovlari mahalliy ishlab chiqaruvchilarga ko’proq foyda olib keladi, mahalliy iste’molchilar uchun esa katta yo’qotishlarni anglatadi. Muhimi shu-ki, iste’molchilarning yalpi yo’qotishlari ishlab chiqaruvchilarning foydasiga qaraganda doimo karrasiga balandroq bo’ladi. Demak, butun iqtisodiyot (iste’molchilar + ishlab chiqaruvchilar) umumiy hisobda zarar ko’radi.

Har bir import cheklovlari qo’llanilgan yilda biz zararda bo’lishimizani bilsak, qachondir shu umumiqtisodiy yo’qotishlarning yig’indisi oqlanishi kerak-ku, to’g’rimi? Proteksionistlarning gapi to’g’ri bo’lib chiqsa ham va bizning ishlab chiqaruvchilar, aytaylik, 50 yilda katta eksportchilarga aylangan taqdirida ham, shu 50 yillik yoqotishlarni tiklab olish uchun yana 50 yil talab qilinishi mumkin. Ya’ni, biz faqat 100 yildan keyin “minusdan” 0ga chiqib olamiz.

Aslida esa, import bojlari bilan himoyalangan ishlab chiqaruvchilar deyarli hech qachon raqobatbardosh bo’la olishmaydi. Ularning asosiy maqsadi har xil qo’rqitishlar va va’dalar orqali importga mavjud cheklovlarni saqlab qolish bo’ladi. Bugun chet ellik korxonalar bilan O’zbekistonda raqobatlasha olmayotgan mahalliy ishlab chiqaruvchilar, 50 yildan keyin ham, 150 yildan keyin ham xorijiy bozorlarda ular bilan raqobatlasha olishmaydi. Buning sababi - texnologik rivojlanish. Import cheklansa, mamlakatga yangi texnologiyalarning oqimi sezilarli pasayadi, va, natijada, ochiq muhitda ish olib boradigan xorijiy korxonalar o’z gegemoniyasini saqlab qolaveradi.