Iqtisod4i

Маймун айбдор

Шри-Ланкада якшанба куни битта маймунни деб 22 млн киши электрсиз қолибди эмиш (маймун деб ҳақиқий маймун назарда тутиляпти бу ерда). Ҳар ҳолда Шри-Ланка энергетика вазири журналистларга электр таъминотидаги блэкаутга маймун сабаб эканини айтибди.

«Маймун бизнинг тармоқдаги трансформаторга тегиб кетган, бу эса тизимда дисбаланс келтириб чиқарди», дебди у.

Мамлакатда электр таъминоти тиббиёт муассасалари, сув тозалаш иншоотларидан бошлаб, соатлар давомида босқичма-босқич тикланган.

BBC`нинг ёзишича, 2022 йилда ҳам Шри-Ланкада электр энергияси мунтазам равишда узилиб қолган. Фақат унда маймунлар туфайли эмас, иқтисодий инқироз туфайли, мамлакатда ёқилғи учун пул йўқлиги сабабли таъминотда муаммолар кузатилган.

Асосий ставка ҳақида оддий саволлар

Иқтисодиёт ҳақида контент чиқмаганига анча бўлганди. Бу сафарги суҳбат доим Марказий банк бошқаруви йиғилишидан кейин бир қанча инсонда пайдо бўладиган саволлар, яъни асосий ставка ҳақида.

Марказий банкнинг асосий ставкаси нима дегани?

Бу ставка иқтисодиётга қандай таъсир қилади?

Агар асосий ставкани тушириш кредитлар фоизини пасайтирса нега Марказий банк асосий ставкани 0 фоизга тушириб қўя қолмайди?

Аксинча агар ставкани кўтариш инфляцияни пасайтирса, нега Марказий банк инфляцияни пасайтириш учун уни оширмайди?

Марказий банкда асосий ставкани ким ва қайдай белгилайди?

Меҳмон: Марказий банкнинг Пул-кредит сиёсати департаменти директори Самиғжон Иноғомов.

Кўринг, улашинг, яна саволлар бўлса изоҳларда ёзиб қолдиринг.

https://youtu.be/-EWuSSWq6og?feature=shared

Қўшнилар билан уришиш эмас, савдолашиш керак

Путин уруш бошлаганига рус иқтисодчилари айтган ва ундан олдин ҳам ҳамма қайтариб келган оддий фалсафа шундай эди: Қўшнилар билан уришиш эмас, савдолашиш керак. Ўша вақтда бу гапни сал туриб Америкага қараб айтишади деб ўйламагандим, дунё қизиқ.

Савдо уруши (тарифлар, нотариф тўсиқлар ва бошқалар) ҳам урушнинг бир тури. Одамларни ўлдирмайди, жароҳатламайди, албатта. Лекин камбағаллаштиради, фарқларни кенгайтиради, камбағаллардан олиб бойлар ва ҳукуматни рақобатга нотўғри аралашиш учун олиб келганларга беради.

Хуллас, Трамп АҚШ президентлигидан кетишига 1448 кун қолди.

https://t.me/uzbekonomics/1095

Яна бир бож, бу сафар дориларга

Ўзбекистонда бир қатор дори воситаларига товар божхона қийматининг 2 фоизи миқдорида бож жорий этилди.

Фармагентлик буни қуйидагича изоҳлаяпти:

Маҳаллий корхоналар ишлаб чиқарган дорилар улуши бозорда 43 фоиз, 2030 йилгача буни 70 фоизга етказишмоқчи. Мамлакатда GMP стандарти талабига жавоб берадиган 54 та корхона бор. Улар ишлаб чиқариш қувватларининг 60 фоизи билан ишлаяпти.

Яъни, биз энди фармкорхоналаримизни ҳам ҳимоя қилишимиз ва дориларни қимматроққа олишимиз керак.

Мазкур бож бир қатор дори воситаларига, шу жумладан, тайёр шаклдаги антибиотикларга (масалан, амоксициллин, азитромицин, цефтриаксон), оғриқ қолдирувчи ва яллиғланишга қарши дориларга (ибупрофен, парацетамол, диклофенак), вирусга қарши (осельтамивир, ремдесивир) ва бошқаларга қўлланилади.

https://www.gazeta.uz/uz/2025/01/29/duty-on-medicines/

Сергели машина бозори ва ахборот асимметрияси

Instagram`да яқин ойларда бир машина сотуви ҳақида видеолар қўйиладиган профиль эгаси анча машҳур бўлди. Эҳтимол, лентангиздан чиққан бўлса ҳам керак. У Сергели машина бозорида ишлайди ва ўз фаолиятини тармоқда ёритиб боради. Кўпчилик мижозлари уни шу тармоқдаги видеолари орқали танийди ва ҳатто узоқ ҳудудлардан машина олиш учун олдига келишади.

Иккиламчи автомобиль бозорида одатда харидор ва сотувчи ўртасида ахборот жуда нотекис тақсимланган бўлади. Яъни, машинани сотаётган одам у ҳақида деярли барча нарсани билса, харидор автомобилнинг ҳолати ҳақида деярли маълумотга эга бўлмайди. Оддий харидор одатда машинанинг параметрларини текширишга ҳам қодир эмас. Шунинг учун бунда уларга машина усталари ва ўша ердаги бошқа одамлар ёрдамга келади.

Энди Instagram’даги ўша блогер ҳақида нега ёзганимга келсак. Ўша одам қайсидир маънода бозордаги шу ахборот асимметрияси муаммосига ечим бераётгани учун пул топяпти дейиш мумкин. Унинг ўзи алдамаслигига ким кафолат беради дерсиз. Айнан шу ижтимоий тармоқдаги репутатция уни мижозларни алдамаслигини озми-кўпми кафолатлайди.

Яъни, кўчадаги бегона одам сизга ёмон машинани сотиб кетса унга бунинг ҳеч қандай ёмон оқибати бўлмаслигини биласиз. Лекин ўша блогердан олган машинангиз айтилгани каби соз ҳолатда чиқмайдиган бўлса, битта видео орқали унинг репутатциясига катта зарба беришингиз мумкин (ҳар ҳолда бунинг эҳтимоли баланд).

Ўз навбатида ўша блогер аканинг ўзи ҳам бу нарсани жуда яхши тушунади ва обрўсини хавф остига қўймаслик учун ҳам харидорларга катта эҳтимол ёлғон маълумотлар билан машина сотмайди.

Uzbekonomics подкастининг навбатдаги эпизодида айнан ахборот асимметрияси ҳақида гап борган. Албатта, бу жуда катта тушунча ва фақатгина иккиламчи автомобиль бозори билан чекланмайди. Лекин шу бозор бу мавзуни тушунтириш учун энг кўп фойдаланиладиган мисол саналади. Тўлиқ подкастни мана бу ҳавола орқали томоша қилишингиз мумкин.

https://youtu.be/wyjglQwPfZc

Абдуқодирга Англиянинг ўзидан 12 клуб қизиқиш билдирган экан

Бундан ташқари, Ҳусановга Германия, Италия ва Испания чемпионатларидан ҳам таклифлар бўлган.

Футболчи агентининг маълум қилишича, «Манчестер Сити» аллақачон Ҳусановни Премьер лигада иштирок этиш учун рўйхатдан ўтказган. Яъни мураббий танловига қараб у 25 январдаги «Челси»га қарши ўйиндаёқ ўзининг дебют учрашувини ўтказиши мумкин.

Яна бир қизиқ маълумот, «Манчестер Сити»нинг биргина медиамарказида 70 га яқин одам ишлар экан, улар орасида фотографлар ва операторлар, шунингдек, ижтимоий тармоқларни юритиш учун масъул инсонлар ҳам бор.

Тўлиқ интервью: https://www.gazeta.uz/uz/2025/01/21/gayrat-khasbullin/

Трамп АҚШ президентлигидан кетишига 1461 кун қолди.

https://t.me/meduzalive/120497

Аввал шунга ўхшашроқ гап бўлганди, кўп бора такрорланган ҳам:

Солиқ ва бюджет сиёсатини назорат қила олмайдиган парламент бу салони чиройли безатилган, барча шароитлар яратилган, лекин учмайдиган самолётга ўхшайди.

Самолёт учиши керак, агар у учмаса, бошқа барча сифатлари аҳамиятини йўқотади. Йўқлиги ва борлиги аҳамиятсиз бўлади.

https://t.me/iqtisodchi_kundaligi/3159