📖Mutolaa zavqi📚

Yanvar oyida shu kitoblarni mutolaa qilamiz. «Vavilonlik eng boy odam» kitobidan boshqa hammasini oʻqiganman. @hurfikrlarbot — shu marafon uchun qayta mutolaa qilaman. Siz qaysi kitoblarni oʻqishni reja qildingiz?

@mutolaazavqii

😎 2025-yilni «Hur fikrlar» bilan boshlang!

🤓 «Hur fiklar»da siz:

1. Yigirmaga (20) yaqin bookblogerlar bilan birga kitob oʻqish;

2. Oʻqilgan kitoblarni bookblogerlar bilan tahlil qilish;

3. Mashhur insonlar bilan suhbat qilish imkoniyatiga ega boʻlish;

4. Har kitob yakunlangach kitob yutib olish.

Marafonda qatnashish uchun quyidagi tugmalardan birini bosing:

😱 Fotih Dumanning deyarli barcha kitoblari endi PDF shaklda!

Botga kirib, shunchaki, Fotih Duman deb yozing.

Va yana TRENDDAGI barcha kitoblarni ham topish mumkin!

🤭 ADMIN OʻCHIRMASIDAN TEZDA ULANIB OLING:👇👇👇

Bir kuni chumolilar oʻrtasida bir musobaqa boʻlibdi. Unda bir baland choʻqqini zabt etish kerak edi. Musobaqa boshlandi. Hamma chumolilar choʻqqiga tirmasha boshlabdi.

Biri yarmiga borib, ikkinchisi yarmiga ham bormay choʻqqidan qulabdi. Boshqa chumolilarda ham shu hol kuzatila boshlabdi.

Yaʼni hech qaysi chumoli uni zabt etishga erisha olmabdi. Shunda zaif bir chumoli ham choʻqqi tomon ohista harakatlana boshlabdi.

Koʻpchilik uni bu yoʻldan qaytarishga urinibdi. Oʻzlaridan kelib chiqqan holda u imkonsizligini unga uqtirmoqchi boʻlibdi. U esa hech kimga parvo qilmasmish. Uning bu harakatini kibrga yoʻyishibdi. Oʻzidan kattalarning, oʻzidan tajribali chumolilarning gapini olmaganlikda ayblanibdi.

Ammo u hamon choʻqqidan yuqoriga koʻtarilaveribdi. Va nihoyat, uni zabt etibdi. Hamma hayron emish. Bu zaif chumolining qanday bunga erishishi mumkinligini hech aqllariga sigʻdira olishmabdi.

Keyinchalik maʼlum boʻldiki, chumoli kar-soqov edi.

Abituriyentlik paytimda ustozim — Odiljon Shodiyevdan eshitganim bu hikoyadan ancha-muncha xulosa olganman.

Kar-soqovlik — oʻzni himoya etish vositasi. Shu bilan birga, har arzimas narsa, shaxslarga qimmatli vaqtni, energiya va hissiy holatni sarf etmaslik ramzi hamdir. Kar-soqovlik bir qobiqki, undan har turli shovqin-suron, gʻiybat-u boʻhtonlar va shunga oʻxshash insonni maʼnan jarohatlaydigan illatlar ichga sizib kirmaydi.

Sizda ham shunday qobiq boʻlishini tilab,

Behzod Sherzod oʻgʻli.

@mutolaazavqii

Insonlarning bilim darajasi oʻsib borar ekan, ular tolerant boʻlib boradi. Rad etishdan koʻra qabul qilishni, atrofdagilarni eshitishni va ularning qarashlarini hurmat qilishni boshlaydi. Bilʼaks, gʻoʻr va tajribasizlar esa dunyoni kichik tirqishdan koʻradi va oʻshanday kichik oʻlchamda baholashadi.

Aslida, bu haqida yozmoqchi emasdim. Ammo har gal fikriy kurashlarda shaxsiyatga loy chaplashlar, fikrga qarshi fikr emas, hissiyotlarga berilib boshqalarni shunchaki qabul qilmaslik, fakt va argumentlar oʻrniga oddiy, siyqasi chiqqan nimarsalarga suyanish meni quyushqondan chiqaradi.

Bir narsani toʻgʻri tushunishimiz kerak: dunyoda mutlaq haqiqat yoʻq. Ammo hammaning oʻz haqiqati bor. Bu haqiqat kim uchundir safsatadan boshqa narsa emas. Buni qabul qilmaslikka har kimning haqqi bor. Biroq birovning haqiqatini biz kamsita olmaymiz.

Eʼtiqod haqida ikki ogʻiz gapirmoqchiman. Bu — shaxsiy tanlov. Biz kimning farzandi boʻlishni belgilay olmasligimiz mumkin, ammo oʻz eʼtiqodimizni oʻzimiz tanlay olamiz. Keyin, eʼtiqod deyilganda faqat din tushunilmaydi. Eʼtiqod bu — tayanch. Tayanchning har xil koʻrinishi bor. Bizning eʼtiqdlarimiz oʻxshashligi tabiiy boʻlgani kabi nooʻxshashligi ham tabiiydir. Yaʼni kimdir bizning eʼtiqodimizga oʻxshamaydigan bir eʼtiqodga tayanadi. Nima boʻlganda ham bu uning yoʻli. Bizga qanchalik boshqacha boʻlib koʻrinmasin, uni qabul qilishimiz kerak. Kerak degani — majbur degani emas, albatta. Shunchaki, barmoqlarimizning har xil oʻlchamdaligini eʼtiborga olsak, bu ham u qadar vahima qiladigan narsa emas.

Koʻp kuzataman: kimdir boshqa eʼtiqodda boʻlsa, uni qabul qilishmaydi, odatda. Uning bu dunyo odamiligiga ishonishmaydi hatto. Xuddi u boshqa sayyoradan tushib qolgandek. Unga bosim qilishadi koʻpincha. Oʻz eʼtiqodlari toʻgʻriligi va unga topinishiga daʼvat qilishadi. Ammo hech qaysi dinda bu shaklda daʼvat qilish kerakligi haqida oʻqimaganman, maʼlumotga ham ega emasman. Bu oʻrinda hech kim xulq-atvori bilan, amallari bilan namuna boʻlishni lozim tutmaydi. Oson yoʻl — bahslashishni oʻzlariga ep koʻrishadi. Bahslashishni ham qabul qilish mumkin. Hamma oʻz qarashlarini himoya qiladi, albatta. Psixologiyada qochish, qotish, hujum degan narsa bor. Hech bir chora qolmasa, tabiiy ravishda hujum qilinadi. Omon qolish uchun barcha imkoniyatlar ishga solinadi. Hatto bu boshqa holatdagilardan koʻra ancha kengroq miqyosda roʻy beradi. Yashab qolish uchun maksimal darajada harakat qilinadi. Odamlar ham oʻz fikrlarini shu yoʻsinda ixota qiladi, muhofaza etadi.

Ammo yuqorida aytib oʻtganimdek, faqat bir tomondan, oʻta tor doirada bahsga kiriladi. Deylik, bir dindor va dinsiz oʻrtasida qandaydir kelishmovchilik boʻldi. Tabiiyki, bu oʻrinda hamma oʻz tayanchi boʻlgan eʼtiqodga koʻra kurashadi. Ammo bu baʼzan oʻzini oqlamaydi. Chunki dindor uchun muqaddas sanalgan baʼzi narsalar dinsiz uchun oddiy narsalar boʻlishi mumkin. Yoki dinsiz ulugʻlaydigan gʻoyalar dindor uchun aqlga sigʻmaydigan narsalar boʻlishi mumkin. Xullas, tafovut boʻlishi — tabiiy. Ammo bu oʻrinda yechim faqat va faqat ilm boʻlib qolaveradi. Mana shu yerda ilmni diniy yoki dunyoviyga ajratmaslik naqadar toʻgʻri ekanini koʻrib olishimiz mumkin.

Demak, umumiy qabul qiladigan ilm ularning oʻrtasidagi tushunmovchiliklarni bartaraf eta olishi mumkin. Masalan, koinotni, undagi jismlar xossalarini ilmiy oʻrgangan har qanday din vakillari buni bir xil yoʻsinda tushunishi mumkin. Va yuqoridagi kabi kelishmovchiliklar yuzaga kelganda ular oʻz eʼtiqodlariga koʻra emas, balki, umumiy qabul qiladigan ilmga koʻra oʻzlaring fikrlarini bayon etadi.

Nima boʻlgan taqdirda ham, koʻproq oʻqiyversak, hech nimani bilmaganligimizni anglab boraveramiz.

Soʻng soʻz oʻrnida shuni takror aytamanki, hech qaysi eʼtiqod oradagi munosabatlarga putur yetkazmasligi kerak. Va hech qaysi eʼtiqod odamlarning xulq-atvorini qolipga sola olmaydi, belgilay olmaydi. Buni mendan ham yaxshi bilasiz. Bir ustozim aytardi: «Hamma yaxshilik haqida gapiradi, televideniye, radio, kitoblar — hamma-hammasida yaxshilik haqida soʻz qotiladi, ammo jamiyatda buning aksini koʻrib turibmiz».

© Behzod

«Martin Iden».

Brissenden mulohazalari oʻrinli. Shunday emasmi?

@mutolaazavqii