Ta’lim yetimmi? Bizda madaniyat va san’atni ilm-fan va ta’limdan ustun ko‘rishlariga misolBugun ertalab
Metsenat.uz loyihasi haqida
eslagandim. Mavzu ochilganda dardimni ham aytib olmoqchiman.
Xullas, biz 2020-yildan buyon metsenatlarni jalb qilish orqali
talabalar uchun ta’lim granti va stipendiyalar berish bilan shug‘ullanamiz. Bugungacha MetsenatUz loyihasi orqali
7 mlrd so‘mdan oshiq miqdorda grant va stipendiyalar e’lon qilindi. Biz bu ishlarimizni yana davom ettiramiz, Xudo xohlasa.
Ushbu faoliyatimiz davomida ko‘p bora qonunchilik bilan bog‘liq muammoga duch kelamiz, hozir shu haqda aytmoqchiman.
❓
Muammo nimada (qisqacha)?O‘zbekistonda metsenatlik faoliyatiga
soliq imtiyozi bor. Metsenatlik uchun sarflangan summalar soliq bazasidan chegirib tashlanadi va soliq solinmaydi. Ammo bu imtiyoz FAQAT
madaniyat va san’at uchun taalluqli, lekin
ilm-fan va ta’lim uchun bunday soliq imtiyozi yo‘q🤦♂️
❓
Muammo nimada (batafsil)?O‘zbekistonda 2019-yilda “Metsenatlik to‘g‘risida”
qonun qabul qilingan. Qonunning 4-moddasida metsenatlik faoliyatiga quyidagicha ta’rif berilgan:
metsenatlik (metsenatlik faoliyati) — madaniyat va san’at, shuningdek ilm-fan, ta’lim, ma’rifat hamda madaniyat va san’atni rivojlantirish bilan bog‘liq boshqa faoliyat sohasida jismoniy va yuridik shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan homiylik faoliyati.
Aytishingiz mumkin, “
mana, qonunda ilm-fan, ta’lim, ma’rifat degan atamalar ham bor-ku, nega dod-voy qilyapsan” deb.
Gap shundaki, qonunning boshqa moddalarida “ilm-fan” va “ta’lim” so‘zlari
umuman uchramaydi, bu esa shu qonunni yozganlar, ko‘rib chiqqanlar, muhokama qilganlar qay darajada
qo‘l uchida ish qilganini ko‘rsatadi.
Jumladan, qonunning 3-moddasida qonunning qo‘llanish sohasi
faqat madaniyat va san’atga taalluqli deyilgan:
3-modda. Ushbu Qonunning qo‘llanilish sohasi
Ushbu Qonun madaniyat va san’atni rivojlantirish maqsadida homiylik faoliyatini amalga oshirish chog‘ida yuzaga keladigan munosabatlarga nisbatan tatbiq etiladi.
Yoki qonunning 4-moddasida metsenatlik ko‘magini oluvchi sifatida ham ilm-fan va ta’lim ko‘rsatilmagan:
metsenatlik ko‘magini oluvchi
— metsenatlik ko‘magi hisobiga madaniyat va san’atni saqlash hamda rivojlantirish bilan bog‘liq faoliyatni amalga oshiruvchi jismoniy yoki yuridik shaxs.
Qonunning 5-moddasida metsenatlik faoliyatini amalga oshirish maqsadlari sanalgan hamda bu yerda ham faqat madaniyat va san’at tilga olingan,
ilm-fan va ta’lim haqida bir og‘iz ham gap yo‘q.Soliq
kodeksining 243-moddasi 26-bandi, 317-moddasi 7-bandi hamda 378-moddasi 16-bandida jismoniy va yuridik shaxslarga metsenatlik faoliyati uchun
soliq imtiyozlari nazarda tutilgan.
Ammo “Metsenatlik to‘g‘risida”gi qonun
chala yozilgani, yoki ataylab, yoki bilmasdan,
ilm-fan va ta’lim qonunning kerakli moddalaridan tushib qolgani sababli ayni shu sohalardagi metsenatlik faoliyatiga
soliq imtiyozi qo‘llanmayapti.✅
XulosaBoshqacha aytganda, siz madaniyat yoki san’atni qo‘llab-quvvatlasangiz, davlat sizga
soliqdan imtiyoz beradi-yu, lekin ilm-fan va ta’limga homiylik qilsangiz,
hech narsa bermaydi.Xullas, shunaqa muammo mavjud va buni to‘g‘rilab, qonunga o‘zgarish kiritish kerak.
‼️
Doim yodda tutish kerak, ilm-fan va ta’limni “unutib” qo‘ygan jamiyat uzoqqa bormaydi.
👉
@xushnudbek 👈
