🌟 Qoʻqon xoni Olimxonning vafoti
Olimxon Qo‘qonga qaytib ketayotib, Pang‘ozdagi Qizil ko‘prikdan [Qizil Koʻbruk] o‘tmoqchi bo‘ldi, biroq yaxshi qurollangan mahalliy aholi uni o‘tkazishga ruxsat bermadi. Bu vaqtda Olimga atigi 40 nafar sodiq jangchi va haramidan 200 nafar ayol hamrohlik qilgan. Uning maslahatchilaridan faqat Ma’sum sodiq qolgan,. Boshqa qolgan amirlar esa tashlab ketishgan.
Maʼsum Olimxonga Xoʻjandga qochib, mahalliy hokimdan panoh soʻrashni maslahat beradi, ammo Olimxon rozi boʻlmaydi. O‘g‘li Shohruxga Toshkentga qaytib, u yerda hokimlik qilishni buyurdi. Olimxonning o‘zi hamrohlari bilan sovuq, nam va iflos yo‘l bo‘ylab yo‘lda davom etdi. Tog‘lardan oshib, vodiyga yetib borish uchun ikki kun kerak bo‘ldi. Uchinchi kuni Bodam Chashmaga yetib kelishdi.
Umarxon tarafdorlari o‘z askarlariga bu yo‘lni diqqat bilan kuzatib turishni buyuradilar. Kechki payt esa otryadlardan biri Olimxon bilan uning haramiga duch kelishdi. Hujum bo‘lishi muqarrarligini anglagan Ma’sum Umarxonning amirlari oldiga yashirincha borib, vaziyatdan xabar berib, ayollar va bolalarni saqlab qolishlarini iltimos qiladi.
O‘sha kechasi yetti yoshli Hakimxonning chodiriga bir kishi kirib, og‘zini qo‘li bilan berkitib, jim bo‘lishni buyurdi. Bu Olimxon edi. U jiyanining peshonasidan o‘pib, u bilan xayrlashdi, so‘ng besh nafar jangchi bilan haramni tashlab otda g‘oyib bo‘ldi.
Olimxon Qo‘qonga qaytib, Umarxondan rahmat(Saqlab qolish) so‘rashga qaror qildi. Biroq, Umarxon tarafdorlari allaqachon Olimxonni qidirish uchun bir necha otryad askar yuborgan edi. Umarga sodiq boʻlgan oʻn nafar qipchoq jangchisidan iborat bu otryadlardan biri sobiq xon bilan toʻqnash keldi. Bu qipchoqlar o‘zlarining ajoyib jasorati bilan shuhrat qozonganlarki, o‘zbeklar orasida ularga tengi yo‘q edi. Aynan mana shu kabi qipchoqlar bundan bir asr avval Buxoro hukmdori Ubaydullaxonni [v. [1711] ham oʻldirishgan edi.
Qipchoqlar Olimxonni o‘rab olishdi. U dushmanning yaqinlashayotganini ko‘rib, qilichini sug‘urib, yolg‘iz o‘zi jang qildi. Qipchoqlardan biri uni nayza bilan yaralaganida Olimxon allaqachon ikkitasining boshini kesishga ulgurgandi. Olimxon dushman qo‘lidan nayzani tortib oldi va xuddi shu qurol bilan yana ikki kishini o‘ldirdi. Qolgan jangchilar qo‘rqib orqaga chekinishni boshladilar, lekin ulardan biri mushket bilan qurollanib, Olimxonga qarata o‘q uzdi.
O‘q uning qurol-aslahasini piyoz po‘stidek teshib o‘tdi. Olimxon qonga belanib yerga yiqildi. Shu oʻqdan keyin o'lgan edi.
Manba: Skott C. Levi «Qo‘qon xonligining yuksalishi va qulashi»
@Islombilanbirgamiz
Olimxon Qo‘qonga qaytib ketayotib, Pang‘ozdagi Qizil ko‘prikdan [Qizil Koʻbruk] o‘tmoqchi bo‘ldi, biroq yaxshi qurollangan mahalliy aholi uni o‘tkazishga ruxsat bermadi. Bu vaqtda Olimga atigi 40 nafar sodiq jangchi va haramidan 200 nafar ayol hamrohlik qilgan. Uning maslahatchilaridan faqat Ma’sum sodiq qolgan,. Boshqa qolgan amirlar esa tashlab ketishgan.
Maʼsum Olimxonga Xoʻjandga qochib, mahalliy hokimdan panoh soʻrashni maslahat beradi, ammo Olimxon rozi boʻlmaydi. O‘g‘li Shohruxga Toshkentga qaytib, u yerda hokimlik qilishni buyurdi. Olimxonning o‘zi hamrohlari bilan sovuq, nam va iflos yo‘l bo‘ylab yo‘lda davom etdi. Tog‘lardan oshib, vodiyga yetib borish uchun ikki kun kerak bo‘ldi. Uchinchi kuni Bodam Chashmaga yetib kelishdi.
Umarxon tarafdorlari o‘z askarlariga bu yo‘lni diqqat bilan kuzatib turishni buyuradilar. Kechki payt esa otryadlardan biri Olimxon bilan uning haramiga duch kelishdi. Hujum bo‘lishi muqarrarligini anglagan Ma’sum Umarxonning amirlari oldiga yashirincha borib, vaziyatdan xabar berib, ayollar va bolalarni saqlab qolishlarini iltimos qiladi.
O‘sha kechasi yetti yoshli Hakimxonning chodiriga bir kishi kirib, og‘zini qo‘li bilan berkitib, jim bo‘lishni buyurdi. Bu Olimxon edi. U jiyanining peshonasidan o‘pib, u bilan xayrlashdi, so‘ng besh nafar jangchi bilan haramni tashlab otda g‘oyib bo‘ldi.
Olimxon Qo‘qonga qaytib, Umarxondan rahmat(Saqlab qolish) so‘rashga qaror qildi. Biroq, Umarxon tarafdorlari allaqachon Olimxonni qidirish uchun bir necha otryad askar yuborgan edi. Umarga sodiq boʻlgan oʻn nafar qipchoq jangchisidan iborat bu otryadlardan biri sobiq xon bilan toʻqnash keldi. Bu qipchoqlar o‘zlarining ajoyib jasorati bilan shuhrat qozonganlarki, o‘zbeklar orasida ularga tengi yo‘q edi. Aynan mana shu kabi qipchoqlar bundan bir asr avval Buxoro hukmdori Ubaydullaxonni [v. [1711] ham oʻldirishgan edi.
Qipchoqlar Olimxonni o‘rab olishdi. U dushmanning yaqinlashayotganini ko‘rib, qilichini sug‘urib, yolg‘iz o‘zi jang qildi. Qipchoqlardan biri uni nayza bilan yaralaganida Olimxon allaqachon ikkitasining boshini kesishga ulgurgandi. Olimxon dushman qo‘lidan nayzani tortib oldi va xuddi shu qurol bilan yana ikki kishini o‘ldirdi. Qolgan jangchilar qo‘rqib orqaga chekinishni boshladilar, lekin ulardan biri mushket bilan qurollanib, Olimxonga qarata o‘q uzdi.
O‘q uning qurol-aslahasini piyoz po‘stidek teshib o‘tdi. Olimxon qonga belanib yerga yiqildi. Shu oʻqdan keyin o'lgan edi.
Manba: Skott C. Levi «Qo‘qon xonligining yuksalishi va qulashi»
@Islombilanbirgamiz