Badoeus-Sanoe

Ассалому алайкум дин қардошларим!

Кириб келаётган Рамазон ойи барчамизга қутлуғ бўлсин!

عنْ أَبِي هُرَيْرَةَ رضي الله عنه، عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم قَالَ: مَنْ كَانَتْ لَهُ مَظْلِمَةٌ لِأَحَدٍ مِنْ عِرْضِهِ أَوْ شَيْءٍ فَلْيَتَحَلَّلْهُ مِنْهُ الْيَوْمَ قَبْلَ أَلَّا يَكُونَ دِينَارٌ وَلَا دِرْهَمٌ، إِنْ كَانَ لَهُ عَمَلٌ صَالِحٌ أُخِذَ مِنْهُ بِقَدْرِ مَظْلِمَتِهِ، وَإِنْ لَمْ تَكُنْ لَهُ حَسَنَاتٌ أُخِذَ مِنْ سَيِّئَاتِ صَاحِبِهِ فَحُمِلَ عَلَيْهِ. رَوَاهُ الْبُخَارِيُّ.

Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади:
«Набий соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ким бировга унинг обрўсидами ёки бошқа нарсадами, озгина зулм қилган бўлса, бугун – динор ҳам, дирҳам ҳам бўлмай қолмасдан (Қиёмат кунидан) аввал ундан розилик сўраб олсин. Агар унинг солиҳ амали бўлса, ундан қилган зулми миқдорича олинади. Агар унинг савоблари бўлмаса, соҳибининг (ҳақ эгасининг) гуноҳларидан олиб, унга юкланади», дедилар».

© Бухорий ривоят қилганлар.

Кимнинг кўнглига озор берган бўлсам ёки ҳаққига тажовуз қилган бўлсам, Рамазон олди афв ва розилик сўрайман. Аллоҳ учун мендаги ҳаққингизни ҳалол этинг! Агар бу постим кифоя қилмаса, менга алоқага чиқишингизни илтимос қиламан, мендаги моддий ва маънавий ҳаққингизни адо этишга ҳаракат қиламан. Аллоҳ таолодан ўзим ва сизлар учун мағфират сўрайман!

© Закариё

Ҳатто суғуриб олган қўлда ҳам атри қоладиган гул каби бўл!

© Али ибн Абу Толиб розияллоҳу анҳу

Бандага шаҳвати, ғафлати ва гуноҳлари туфайли келаётган балолар уч хил бўлади:

- Ҳайдаш.
- Одоб бериш.
- Яқин қилиш.

© Шайх Аҳмад Зарруқ

Изох: Агар унинг (балонинг) самараси инобат (Аллоҳга қайтиш) бўлса, бу Аллоҳнинг бандани Ўзига яқин қилишидир.
Агар у бандада ҳокисорлик ва ибрат олишни юзага чиқарса, бу (келган бало) Унинг бандага адаб бериши бўлади.
Ва агар фақат тааллуқ*ни пайдо қилган бўлса, бу Унинг бандани раҳматидан ҳайдаши, қувишидир.

* Тааллуқ - балога боғланиб қолиш, яъни хулоса чикармай факат унинг атрофида ўралашиб юриш.

Қачон хаёлингга бирор бир мусулмон ҳақида ёмон фикр келса, дарров унинг ҳаққига дуо қил.
Чунки бу шайтоннинг ғазабини келтиради ва "Яна дуо қилиб қўймасин" деган хавфда шайтон сенинг хаёлингга ёмон фикрларни ташламайди.

© Ибн Қудома роҳимаҳуллоҳ

Гапириш одоблари:

- Фақат ҳақиқатни гапир.
- Бақирмасдан гапир.
- Чиройли гапларни гапир.
- Гапинг эътиборга олинадиган ерда гапир.

Биров вафот қилгани хабар қилинса, масалан, кимдир отам ёки амаким вафот қилди, деса, кўпчилигимиз унга жавобан
‎إنا لله و إنا إليه راجعون деб ёзиб қўямиз.

Асли Қуръондан бўлган бу зикр «Дарҳақиқат, биз - Аллоҳникимиз ва албатта унга қайтгувчимиз» маъносида бўлиб, бошига мусибат тушганда айтилади ва қисқа қилиб истиржо деб ҳам номланади. Агар сизга бирор мусибат етса, истиржо қилсангиз, бу учун иншааллоҳ кўплаб савоблар оласиз. Агар ўша одамнинг мусибати сиз учун ҳам мусибат бўлса, истиржо қилинг, ажр-савоблар оласиз, Аллоҳнинг изни билан.

Бироқ бундан сиз савоб оласиз! Ўша вафот қилган одамга - марҳумга эса сиз бу зикрни айтишингиздан ҳеч бир фойда бўлмайди! Зеро, марҳумга дуо-истиғфорларингиздан, унинг номидан қилган садақа ва ҳаж-умраларингиздан, ҳамда, кўплаб уламолар наздида унинг номидан (олдиндан ният қилиб) қилган бошқа солиҳ амалларингиздан савоб етади. Истиржо эса дуо эмас, зикр. Унда сиз Аллоҳ таолодан марҳум учун бирор нарса сўрамаяпсиз! 

Шундай экан, фақат бу зикрни айтиш билан чекланмай, ортидан «Аллоҳ раҳмат қилсин!», «Аллоҳ мағфират қилсин», «Қабр азобидан, охират азобидан, жаҳаннам азобидан асрасин!», «Фирдавс жаннатларидан жой берсин» каби дуоларни қилиш керак. Шунда бу дуодан марҳумга ҳам, сизга ҳам манфаат етади, иншааллоҳ.

Эй кўнгил, ибрат ол, боқ ҳар тушган япроққа,
У ҳам аввал кўкдан боқарди тупроққа.

© Жалолиддин Румий

Садақанинг беш фойдаси

1. Балоларни даф қилади.
Анас розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади. Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Албатта, садақа Аллоҳнинг ғазабини ўчиради ва ёмон ўлим топишга парда бўлади», дедилар. (Имом Ибн Ҳиббон ривояти)

2. Гуноҳ ва хатоларга каффорот бўлади.
Набий соллаллоҳу алайҳи ва саллам Ойша розияллоҳу анҳога: «Чунки у оч қолганни тўйдиради ва худди сув оловни ўчирганидек хатоларни ўчиради», дедилар. (Имом Термизий ривояти)

3. Дўзахга парда бўлади. 
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Ҳатто бир дона хурмо бўлаги билан бўлса-да, дўзахдан сақланинг» дедилар. (Муттафақун алайҳ)

4. Мол-дунёга гаров бўлади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Молларингизни закотини бериш билан ҳимояланглар», дедилар. (Имом Табароний ривояти)

5. Беморларга даво бўлади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: «Беморларингизни садақа билан даволанглар» дедилар. (Имом Байҳақий ривояти)

Жуфтингиз сизни қайтадан севсин!

Вақт ўтиши билан ҳаётдаги турли босимлар, иш ва фарзандлар тарбияси сабабли эр‑хотин алоқаси кучсизланиб қолади. Эр‑хотин орасидаги барча нарсалар зерикарли бўла бошлайди. Турмушнинг илк кунларида ҳукм сурган жўшқин туйғулар топилмай қолади.

Кўп оила бекалари турмушдан бир неча йиллар ўтгач, турмуш ўртоқларининг муомаласи ўзгариб қолганидан шикоят қиладилар. Жуфтлар орасида севги, эҳтирослар йўқолиб бораётганидан ташвишга тушадилар. Аммо бу муаммонинг муолажасини кўпчилик била олмайди. Ана шу эътибордан биз оила бекаларига баъзи тавсияларни тақдим этишни лозим топдик. Шояд турмуш қурганларидан қанча йиллар ўтмасин, турмуш ўртоқлари билан ораларидаги муҳаббат ўз ҳароратини йўқотмаса, балки туйғулар янгиланиб турса.

1. Алоқаларни мустаҳкамлаш.
Аввало, аёл эри билан алоқасини яхшилаш йўлларини излаши керак. Алоқанинг кучсизланишига олиб борадиган омилларни аниқлаш ва уларни бартараф этиши лозим. Бу омиллар иқтисодий, ижтимоий ёки аёлнинг қусуридан бўлиши ҳам мумкин. Алоқа заифлашишининг сабабларини аниқлаш, ҳолатни муолажа қилишда ниҳоятда зарур.

2. Баъзи одатларни ўзгартириш.
Аёл ўзининг баъзи одатларини ўзгартириши керак. Эрига ёқмайдиган тасарруфларидан кечиши лозим. У бу ишни хурсандлик билан қилиши, айни пайтда эрига саодат бахш қиладиган нарсаларни маҳкам ушлаши даркор. Аёлнинг эрини рози қилишдаги саъй‑ҳаракати икковларининг орасидаги муносабатнинг ўз табиий йўлига тушиб кетишига ёрдам беради.

3. Жалб қилиш воситаларини қўллаш.
Ўтмишда турмуш ўртоғингизнинг эътиборини жалб қилиш, ўзингизга тортиш учун ишлатган услубларингизни қайта ишга солинг. Йиллар ўтганига қарамай, ушбу услублар унинг қалбига ишқ ўтини қайта ёқиши мумкин.

4. Эркак ва аёл орасидаги фарқларни ҳисобга олиш.
Эркак ва аёл фикр ва туйғуда турличадир. Буни инобатга олиб иш кўриш айни ҳикматдир. Қолаверса, турмушда вақт ўтиши билан турмушнинг илк кунларига қараганда эркак кишининг фикри ва ўлчовлари ҳам ўзгариб боради. Шу сабаб сиз унинг қандай фикр юритишини тушунишингиз зарур. Сиз иккалангизнинг орангиздаги тафаккур тафовутларини ажратиб олишингиз даркор. Бу эса муносабатингизни яхшилашингизда сизга қўл келади.

5. Суҳбат йўлини очинг.
Сиз билан турмуш ўртоғингиз орасида доимий шаклда суҳбат ойнаси очиқ туриши керак. Бу ойна орқали сиз унга ҳисларингизни баён қилишингиз, у билан фикр алмашишингиз керак. Жимлик ҳеч қандай муаммони ҳал қилмайди. Балки ишларни янада чигаллаштиради.

6. Энг унумли вақтингизни жуфтингиз учун бағишланг.
Уй ишлари ва фарзандларнинг тарбияси сизни эрга эътибор беришдан чалғитиб қўймасин. Эркак сизнинг севгингизга, унга бўлган эътиборингизга ва уни қадрлашингизга муҳтож. Шунингдек, бундай муносабат эрингиз сизга ҳам айни шуни қўллаши учун зарурдир.

7. Бир хилликни бартараф этинг.
Аввал айтиб ўтганимиздек, ҳаётдаги зерикарли бир хиллик эр‑хотинлик алоқасида муҳаббатнинг йўқолишига сабаб бўлади. Шу боис эрингиз учун ҳар куни бир янгилик ёки кутилмаган бир тортиқ тайёрлаш орқали бир хилликдан қутулинг. Масалан, алоҳида таом ҳозирлаш, саёҳат, янгича изҳор ва ҳоказо.

8. Янги чилла уюштиринг.
Янги чилла режалаштиринг, яъни турмушингизнинг биринчи ҳафталаридаги хотираларни ҳаётга қайтаришга аҳёнда бўлса ҳам янгидан уюштиринг. Бу режани ўша кунларни ўтказган ерларингизда амалга оширсангиз ҳам бўлади.

9. Эрингизнинг хатоларини кечиринг.
Эрингизнинг кичик хатолари учун дашном бериб, узилиш, узоқлашишга бориб қолишдан ҳазир бўлинг. Чунки нафратга у ҳам нафрат билан жавоб қилиши мумкин. Натижада орангизда совуқчилик пайдо бўлади. Балки мабодо уни хатоларидан огоҳлантирмоқчи бўлсангиз ҳам, ҳурматига муносиб кўринишда, туйғуларини жароҳатламаган ҳолда танбеҳ беринг.

10. Уни отангиз ёки бошқа эркаклар билан солиштирманг.
Эрингизни отангиз ёки бошқа эркакларга солиштирманг. Балки уни яхши сифатлари билан мақтанг. Салбий одатларини тарк қилишига ёрдам беринг. Солиштириш на ўзингизга, на эрингизга фойда келтирмайди. Балки орангизда доимий тортишув келиб чиқишига олиб боради. Шунингдек, у ҳам сизни бошқа аёлларга солиштириб, сиздан айб ахтаришга ўтиб қолади.

© Одинахон Муҳаммад Юсуф