2002-2005 йиллари "Аснам текстил" ўзбек-турк қўшма корхонасида ишлаганман. Яшар Тюзюн, Кемалитдин Картал деган турк бошлиқлар бўларди. Улар истаган ишчини ҳеч қандай сабабсиз ишдан бўшатиб, истаганича ҳақорат қилар эди.
Айниқса, Яшар дегани кечаси ичиб келиб, кўзига кўринган ишчини "Деф ўл" деб ҳайдаб соларди. Ишчилар унга кўриниб қолмаслик учун ҳар ерларга беркиниб юришар эди.
Қўшма корхона бўлгани учун бу ерда бошқа жойларга нисбатан маоши яхшироқми ёки ўша вақтда иш кам бўлганми, ҳафтада бир кун ишга қабул куни корхона олдига Ишга кириш учун тумонат одам тўпланарди.
Яъни ҳайдалган ишчининг ўрнини тўлдириш муаммо эмас эди.
Лекин гап ишчи кўплигида эмас эди.
Ўша ерда ишлаётган катталарнинг айтишларича, бу турк патронлар янги келганида ишчиларни ҳурмат қиладиган, хушмуомала бўлишган. Мусофир жойга келишгани учун бироз ҳадиксираб ҳам юришган.
Кейин ўзимиздан бўлган бошлиқлар уларнинг олдида очко ишлаш учун ишчиларни беҳурмат қилиб, одам қаторида кўрмай, улар билан кўнглига келган ишни қилиш мумкинлигини кўрсатиб беришган. (Мен баъзи ифлос ишларини ёзгим келмади)
Ўтган йили Ўзбекистонга борганимда бир озиқ-овқат дўконидан у-бу ҳарид қилиб турсам бир хитойлик кириб келди. Уни кўриб сотувчи йигитлар худди ўлган оталари тирилиб келгандай, бошқа ҳаридорларни унутиб, хитойликнинг олдида гирдикапалак бўлиб кетишди.
Мен ҳаётининг кўп йилини турли жойларда муҳожирликда ўтказган одамман. Ксенофобия, миллатчиликка тиш-тирноғим билан қаршиман.
Чет элликларга яхши муомала қилиш керак, меҳмондўст бўлиш керак. Лекин уларнинг оёғига пайтава ҳам бўлиб олмаслик керак.
Уларни миллатдошларимиздан афзал кўрмаслик керак.
Юртимизга, одамларимизга, қонун-қоидаларимизга, тилимизга ҳурмат билан муносабатда бўлишларини талаб қилишимиз керак.
Бизда эса бунинг аксини аеропортданоқ ҳис қиласиз - чет элликларни кўтар-кўтар қилиб ўтказвориб, ўзимизникиларни яхшилаб кавлаштирамиз.
Етимга ўхшаймиз, тавба.
Кеча хитойлик талабалар байроқ кўтариб, қандайдир шиорларни бақириб айтиб митинг уюштиришибди. ИИВ ўзи уларга баҳона, узр топиб беряпти... Югургани чиқишган эмиш.
Югуриш учун байроқ нега керак? Нега фақат хитойликлар? Ўзбеклардан, бошқа миллат вакилларидан курсдошлари йўқмикан?
Ўзимизнинг қоракўзлардан 15 таси тўпланиб, худди шундай байроқ ва шиорлар билан бирор тадбир ўтказса, уларга ҳам шундай муносабат бўлармикан?
Биз ўзимизнинг уйимизда азиз бўлмасак, қадр топмасак, бошқалар бизни қандай ҳурмат қилсин?
Кишан кийма, бўйин эгма,
Ки, сен ҳам ҳур туғилғонсан!..
© Иброҳим Муҳаммад@MubashshirAhmad