Yuqoridagi videodan keyin qanday qutilamiz degan tashvish paydo bo'lishi tabiiy. Shu sabab ChatGPTga g'iybatdan qutilish yo'llari haqida ulamolar nima deganliklari haqida manbalari bilan ma'lumot ber degandim, quyidagilarni yozibdi. Ozroq tarjimalari g'alizroq chiqyapti, lekin ma'noga ta'sir qilmayapti. Shundoq ulashib qo'yaqoldim.)👇
G‘iybat qilish og‘ir gunohlardan biri bo‘lib, Qur’on va hadisda uning taqiqlanganligi aniq bayon qilingan. Undan qutulish va bu odatdan voz kechish uchun islom ulamolari bir qator usullarni tavsiya qilgan. Quyida ulamolarning ba'zi tavsiyalari va manbalari keltiriladi:
---
1. G‘iybatning jiddiy oqibatlarini eslash
Manba: Qur’on, Hujurot surasi, 12-oyat:
Tafsir: Ibn Kaseer bu oyatni tafsir qilib, g‘iybatning ruhiy va ijtimoiy zararlarini bayon etadi va insonni Allohdan uzoqlashtiruvchi amallardan biri ekanini ta’kidlaydi (Tafsir Ibn Kaseer, Hujurot surasi).
---
2. Tavba va kechirim so‘rash
Imom Navaviy:
(Riyoz as-Solihin, Tavba bobida).
---
3. Tilingizni foydali narsalarga o‘rgatish
Imom G‘azzoliy:
(Ihyo Ulum ad-Din, Gunohlardan saqlanish bobida).
Qur’on:
(Ra'd surasi, 28-oyat).
---
4. Do‘stlar va muhitni o‘zgartirish
Imom Shofe'iy:
(Ushbu fikr Imom Shofe’iyga tegishli Diwan Ash-Shafi’ida uchraydi.)
---
5. Nafsni tarbiyalash
Ibn Qayyim al-Javziy:
---
6. O‘z holingizni tekshirish
Hasan al-Basriy:
(Manba: Az-Zuhd).
---
7. G‘iybatni eshitmaslik
Ibn Hajar al-Asqaloniy:
(Fath al-Bari, G‘iybat masalasi bobida).
---
Yakuniy Nasihat:
Olimlar g‘iybatni tark qilishda eng asosiy narsa – Allohning roziligini talab qilish ekanligini aytishgan. Til va qalbni yaxshi niyatlar bilan to‘ldirish orqali bu odatni yengish mumkin.
@Shuhrat_Ali_blogi
G‘iybat qilish og‘ir gunohlardan biri bo‘lib, Qur’on va hadisda uning taqiqlanganligi aniq bayon qilingan. Undan qutulish va bu odatdan voz kechish uchun islom ulamolari bir qator usullarni tavsiya qilgan. Quyida ulamolarning ba'zi tavsiyalari va manbalari keltiriladi:
---
1. G‘iybatning jiddiy oqibatlarini eslash
Manba: Qur’on, Hujurot surasi, 12-oyat:
"Bir-biringizni g‘iybat qilmang! Birortangiz o‘z birodarining go‘shtini yeyayotganday bo‘lmaydimi? Bundan jirkanasizlar-ku!"
Tafsir: Ibn Kaseer bu oyatni tafsir qilib, g‘iybatning ruhiy va ijtimoiy zararlarini bayon etadi va insonni Allohdan uzoqlashtiruvchi amallardan biri ekanini ta’kidlaydi (Tafsir Ibn Kaseer, Hujurot surasi).
---
2. Tavba va kechirim so‘rash
Imom Navaviy:
“G‘iybat qilgan odamning birinchi vazifasi – bu gunohni tark etish va Allohdan mag‘firat so‘rashdir. Agar mumkin bo‘lsa, g‘iybat qilingan odamdan kechirim so‘rash ham lozim.”
(Riyoz as-Solihin, Tavba bobida).
---
3. Tilingizni foydali narsalarga o‘rgatish
Imom G‘azzoliy:
“G‘iybatni tark etishning eng yaxshi yo‘li – tilni Allohni zikr qilishga va ilm o‘rganishga mashg‘ul qilishdir.”
(Ihyo Ulum ad-Din, Gunohlardan saqlanish bobida).
Qur’on:
"Zikr qiluvchi qalblar taskin topadi."
(Ra'd surasi, 28-oyat).
---
4. Do‘stlar va muhitni o‘zgartirish
Imom Shofe'iy:
"Kimki g‘iybat qiluvchilar bilan ko‘p vaqt o‘tkazsa, u ham ularning xatosini takrorlaydi. Bunday muhitdan chiqish halol yo‘lni tanlashga yordam beradi."
(Ushbu fikr Imom Shofe’iyga tegishli Diwan Ash-Shafi’ida uchraydi.)
---
5. Nafsni tarbiyalash
Ibn Qayyim al-Javziy:
“G‘iybat – bu qalb kasalliklarining alomati. Qalbni tarbiyalash va uni gunohdan tozalash orqali g‘iybatdan qutulish mumkin.”(Madarij as-Salikin, Qalb amallari bobida).
---
6. O‘z holingizni tekshirish
Hasan al-Basriy:
“Kim g‘iybat qilishga moyil bo‘lsa, avvalo o‘z gunohlarini eslasin. Chunki o‘zining kamchiliklarini anglagan odam boshqalarning kamchiligini izlamaydi.”
(Manba: Az-Zuhd).
---
7. G‘iybatni eshitmaslik
Ibn Hajar al-Asqaloniy:
“Agar siz g‘iybat qilinayotgan yig‘inda bo‘lsangiz, bunga qarshi chiqishingiz yoki tark etishingiz lozim.”
(Fath al-Bari, G‘iybat masalasi bobida).
---
Yakuniy Nasihat:
Olimlar g‘iybatni tark qilishda eng asosiy narsa – Allohning roziligini talab qilish ekanligini aytishgan. Til va qalbni yaxshi niyatlar bilan to‘ldirish orqali bu odatni yengish mumkin.
@Shuhrat_Ali_blogi