💎𝐁𝐢𝐥𝐥𝐮𝐫 𝐪𝐚𝐥𝐛𝐥𝐚𝐫 𝐪𝐨ʻ𝐬𝐡𝐢𝐠ʻ𝐢💎

Shu kundan eʼtiboran Sanjarning kanizagiga aylandim. Sanjar meni oʻz saroyiga olib bordi, maxsus xonaga joylashtirib, sevimli kanizagi deb eʼlon qildi. Oʻzi kunda kunora yonimga kelardi, birga boʻlardik. Haftada uch-toʻrt kun men bilan, qolgan kunlari xotini yoki boshqa kanizaklari bilan vaqt oʻtkazardi. Tunda yonimga kelmasa ham kunduzi xabar olib ketardi. Sanjar nimamni yoqtirdi, nimamni sevdi bilmasdim. Nega menga yaxshi muomalada boʻlayotganining sababini tushunmasdim. Oʻzidan soʻray desam tilim bormaydi. Goʻyoki undan nega meni bunchalik avaylashi haqida soʻrasam, koʻrayotgan yoqimli tushimdan uygʻonib ketadigandek, Sanjar ham Zefirga oʻxshab sovub ketadigandek tuyulardi. Farinlar saroyida yashayotganimga ikki yarim oycha oʻtganida qornim sal-pal chiqib qoldi. Ham Sanjarning oʻzi ham biroz toʻlishganimni, birinchi marta koʻrganida ozgʻinroq ekanligimni aytadigan boʻlgandi. "Toʻlishganim yoqmayapdimi sizga?" desam "Yana ham ochilib ketibsanda, yoningdan ketolmay qolayapman" deb kulardi. U yeyish-ichishimni qattiq nazoratga olgan, sogʻligʻim haqida oʻzimdan ham koʻproq qaygʻurardi. Baʼzida bu saroyda Qirolicha kimligini ham bilmay qolardim. Bu yerda kanizak boʻlsam ham Krianiyadagidan yaxshiroq yashayotgandim.
Bir kuni Sanjar kechki payt yonimga keldi. Odatiga koʻra mendan ahvolim haqida obdon surishtirgach javondagi kitoblarni koʻzdan kechira boshladi. U saroyda zerikmasligim uchun xonamga javon olib keltirib, uning ichini kitoblar bilan toʻldirgandi. "Boʻsh vaqtingda kitob oʻqi behuda rashk qilib ich-etingni yemay" derdi Sanjar. Oʻzi ham xonamizda kitob oʻqirdi, goh-goh menga oʻqittirardi.
— Bu hafta qaysi kitobni oʻqiding?
Deb soʻradi Sanjar qoʻliga qalin kitob bilan javondan uzoqlashar ekan. — Men kitoblarning joyi almashganini sezmadim, rostini ayt, kitob oʻqimayapsan-a?
— Sal tobim yoʻq. Koʻnglim juda behuzur boʻlayapdi.
Sanjar kursiga joylashgan hamono uning yelkasiga osilib oldim. — Kitob oʻqishga hech vaqt topolmayapman.
— Nega tobing yoʻq? Shamolladingmi?
U oʻtkir nigohlarini menga qaratdi. — Biror yering ogʻriyapdimi?
— Yoʻoʻoʻq... Haligi...
Dabdurustdan "Homiladorman" deya olmay ancha chaynaldim. Koshki edi Sanjardan homilador boʻlsam! Baralla aytgan boʻlar edim. Hozirgi vaziyatda... Qalbimda qoʻrquvim bor. Homilador holimda Oliy Farinning haramiga joylaganim fosh boʻlsa bormi, naqd kallam ketadi. Oʻzimga qoʻshib farzandimni ham boshini yeyman. Kasofatimga u ham dunyo yuzini koʻrmay oʻlib ketadi.
— Hoʻsh?
— Ikki oydan oshdi qon koʻrmayotganimga... Haligi...
— A?
— Qon koʻrmayapman deyman. Homiladorman shekilli.
Deyoldim zoʻrgʻa. Ichimdan nima oʻtdi, oʻzim bildim. Zefirning bolasini Sanjarga ildirganim uchun uyatdan yer ostiga kirib ketay dedim. Sanjar meni yer-u koʻkka ishonmay gʻamxoʻrlik qilayapdi, men esa uning koʻzlariga tik qarab yolgʻon gapirayapman. Qanday ayol boʻldim men? Qandayin yuzsiz ayol boʻldim? Menga mehr bergan odamga nimani ravo koʻrayapman oʻzi?
— Nimalar deyapsan sen?
Sanjar oʻrnidan sakrab turib ketdi. — Homiladorman dedingmi? Toʻgʻri eshitdimmi?
— H..ha..a
Dedim qoʻrquvdan titrab. — Nim.nima boʻldi?

Haqiqiy ismimni aytish-aytmaslikni oʻylab ikkilanib qoldim. Agar haqiqiy ismimni aytsam, nima maqsadda kelganimni tushunib qolsachi? "Zefirning xotinining ismi ham Helide ediku, balki bu oʻsha qizdir?" deb izimga tushsachi? Hoʻp, boshqa ism aytdim ham deylik. Oʻsha ismga koʻnikolamanmi? Sanjar meni yangi ismim bilan chaqirganida "Meni chaqirmayapdi, mening ismim Helideku" deb oʻtiraversamchi? Unda nima boʻladi? Baribir Helide ismiga koʻnikkanman, boshqa nom bilan oʻzimni atashlariga koʻnikishim qiyin... Oʻylashga vaqt ham yoʻq jin ursin! Sanjarga hozir nimadir deyishim kerak. Jim turishim bilan uni shubhaga qoʻyaman yoʻqsa. Keyin "Bu qiz kim ekan oʻzi deb" Zefirning rafiqasiligimni bilib oladi. Ana undan keyin boshimni qaysi toshga urmay befoyda.
— Siz nima deb atasangiz oʻsha. Endi eski ismimning hech qanday ahamiyati qolmadi.
Nihoyat tuzukroq narsa oʻylab topdim — menga ism topishni Sanjarning oʻziga yuklab qoʻya qoldim. Baribir haqiqiy ismimni ayta olmayman, yangisiga koʻnikishim qiyin. Sanjarning oʻzi menga ism tanlasa, majburligimdan ham koʻnikaman. Bu hozirgi vaziyatda eng yaxshi yechim.
— Unda... Immm... Yogʻdu boʻlsin isming.
Sanjar oʻylab ham oʻtirmay dich kelgan ismni tanlab qoʻya qoldi. — Yogʻdudek yoʻl koʻrsatuvchi va jozibador boʻlgin.
— Yaxshi...
— Yogʻduyimm...
Sanjar erkalab yangi ismimni aytib chaqirdi. — Oʻzimning goʻzal Yogʻduyimmm...

— Nima?
— Oyxonmi unda? Yokiii Yulduzchami?
— Quyoshxon!
Sanjarning mazahlashidan battar jahlim chiqib ketdi. Yuzim ham pomidordek qizargan boʻlsa kerak. Chunki jahlim chiqsa eng avvalo yuzim qizarib ketadi. — Aytmaganingiz shu qoldi oʻzi.
— Yoʻoʻoʻq, Bulutxon, Chaqmogʻoy, Momaqaldiroq, Shamoloy degan variantlar ham bor edi.
U xandon otib kulib yubordi. Beixtiyor mening ham yuzimga kulgu yugurdi. — Kulganingda yana ham chiroyli boʻlib ketar ekansan.
Sanjar shunday deganida qaynoq suvga solingan muzdek erib ketgandek boʻldim. U meni chiroyli dedi! Shu yoshimga qadar hech kim menga "Chiroylisan" demagan edi. Hamma Hilolani maqtardi, u goʻzal, u latofatli, u sohibjamol deyishardi. Menga nisbatan biror marta bunday jumlalar qoʻllanilmagan. Bugun birinchi marta menga "Chiroylisan" deyishdi. Ilk marotaba...
— Nega jimsan? Hozirgina bulbuligoʻyoga oʻxshab tinib bilmay sayrayotgan edingku?
Sanjar shunday deb mendan boʻsa oldi. Oʻzimni butkul yoʻqotib qoʻydim. Menga nima boʻlayapdi? Bu yigit menga nima qildi? Joduladimikin yoki? Nega u yaqinlashganida hayajonlanib ketayapman, nega indamay boʻsalariga javob qaytarayapman? Buning boisi nimada?
— Ismingni ayta qolsangchi Jodu qiz. Namuncha ismingni mendan yashirding?
Dedi Sanjar qulogʻimga shivirlab. — Xavotir olma, yeb qoʻymayman ismingni. Bemalol aytaver.

— U oddiy odam edi. Men u uchun oilamga qarshi chiqib Odamlar olamiga kelgandim, u esa meni tashlab ketdi. Oilamning yoniga qaytishga yuzim chidamagani uchun ham klubga idish yuvuvchi boʻlib ishga kirgan edim.
Tilimga nima kelsa, hech qaysini qaytarmay gapirib tashladim. Hozir unga nimadir toʻqib aytib bermasam, menga ishonmaydi. Ishonmasa haramiga joylashish amrimahol. Qasos olmoqchi ekanman, uning koʻnglidan joy egallashga, ishonchini qozonishga majburman.
— Bu ishni ham qotirding.
Sanjar yuzimni silayotib yana mazahlagandek jilmaydi. — Qara tuni bilan "idish yuvib" chiqding.
— Ustimdan kulayapsizmi?
— Ha nima, haqiqatku bu. Yoki Jodu xonimga haqiqat yoqmadimi?
— Qoʻyib yuboring meni! Ketmoqchiman!
Jahl bilan oʻrnimdan turmoqchi boʻldim. Ablah Sanjar qoʻyib yubormadi. Yuzida tabassum bilan meni bagʻriga bosib yotaverdi. — Qoʻyib yuboring dedim sizga!
— Men istamasam, hech qayoqqa ketmaysan.
Dedi u irshayib. — Sen bugundan boshlab menga tegishli ayolsan, demak aytganimni qilishga ikki karra majbursan.
— Boʻlmagan gap! Men hech kimniki emasman!
— Darvoqe, isming nima oʻzi? Oyimtillami?

— Otni kallasidek qilib chizilgan belgi faqat menda bormi? Ana, sizda ham borku!
Dedim uning yelkasiga ishora qilib. — Belgilarning farqiga juda yaxshi boraman. Bitta sakkizburchak va uning ichidagi ilon tasviri faqatgina Oliy Farinlarda boʻladi.
— Hoʻp, belgini koʻrib Oliy Farinligimni bilibsan ham deylik. Nega bilguningga qadar sehr qoʻllab mendan qutulishga urunmading? Nazdingda oddiy odam edimku, sehr qoʻllab qutulishga urunishing kerak edi.
Sanjar yuzini yuzimga yaqinlashtirdi. U shunchalar yaqin ediki, nafasi yuzimga urulib turardi. — Toʻgʻrimi?
— Oddiy odamlar bilan yashayverib sehr qila olishim esimdan ham chiqib ketibdi.
Sanjarning gaplarida jon borligini tushunib, darhol bahona toʻqidim. Haqiqatni aytolmasdim ham zotan. — Ham sehr qoʻllashimga tuzuk imkon bermadingiz. Keyin belgini koʻrdim. Oʻlib ketmay Oliy Faringa sehr qoʻllab deb indamay qoʻya qoldim.
— Him.... Tushunarli...
U meni quchoqlagancha yotoqqa yotib oldi. — Yolgʻizsan shekilli a? Agar ering boʻlganida sendek goʻzal qizni klubda ishlashiga imkon bermasdi. Qafasga qamab asrardi seni. Lekin er koʻrgan ayolliging aniq. Unday qarama, men mast boʻlishim mumkin, ahmoq emas. Ayol kishi bilan qiz bolaning farqiga boraman.

— Men fohisha emasman deb necha marta aytay? Bu yerga idish yuvuvchi boʻlib ishga kirgandim, ish boshqaruvchi sizni xonaga olib borishimni aytdi.
— Sen esa qoʻyga oʻxshab meni xonaga olib kelding. Kichkina miyachangga ish boshqaruvchining ongini titkilash kelmadimi?
Sanjar mazahlayotgandek lab uchida kulgancha gapirdi. — Jodularda aql kam boʻladi deganlari rost oʻzi.
— Ongidan nimaga meni xonaga joʻnatayotganini koʻrdim. Oddiy odam boʻlsa qochib chiqaman deb oʻylagandim. Chunki kecha tushimga Oliy Farin bilan toʻqnash kelishim kirmagandida!
Qayerdan paydo boʻldi, bilmadim-u, oʻzimdan oʻzim Sanjarni qopib berdim. Shuncha yil yashab, bunaqa uzun tilim borligini endi bildim. Kimsan Farinlar Qiroliga piching qildim-a! Oʻz erim boʻlsa ham Zefirga tik qaray olmasdim, meni oʻz oʻljasi deb biladigan erkakka qoʻrqmasdan gapirishimni qaranglar! Aqldan ozayapman shekilli. Ha, men aqldan ozayapman. Quyushqondan chiqayapman. Aniqrogʻi ichimdagi men oʻzini namoyon qilyapdi.
— Oliy Farin? Oliy Farinligimni qayerdan bila qolding?
Soʻradi u jiddiy tortib.

Tongda oʻrnimdan turib, yuvunish uchun ketayotganimda Sanjar bilagimdan ushlab qoldi.
— Suv... Suv ber menga.
Dedi u koʻzini ochmay turib.
— Hozir...
Qoʻlimni amallab Sanjardan tortib olib, grafindan stakanga suv suzib keldim. — Mana, ichib oling.
— Rahmat...
Sal avvalgidan farqli ravishda boshini ushlagancha yotoqqa oʻtirib olgan Sanjar suvni ichib boʻlgach stakanni menga qaytarib uzatdi. — Darvoqe, sen kimsan? Yangi fohishami? Anovi joʻnatgandir-a seni ham?
— Men fohisha emasman.
Sanjardan fohisha degan taʼrifni olib, yuragim battar uvishib ketdi. Negayam haramga qoʻshilmoqchi boʻldim men ahmoq deb oʻzimni haqoratlab ham qoʻydim.
— Shoshmachi.
U yuzimga sinchiklab qarab chiqdi. Bir lahzada xayolimdan "U Zefirning xotini ekanimni biladimi?" degan savol oʻtdi. Haqiqatdan ham, u meni taniydimi? Axir Oliy Farinlar toʻyimizda qatnashganku, balki meni eslab qolgandir? Hozir menga eslaganini, kimligimni bilishini aytsachi? Unda nima qilaman? Qanday qilib undan qutulaman?
— Jodumisan?
Sanjarning bu savolini eshitib ancha yengil tortdim. Demak u meni tanimaydi. Bu juda yaxshi.
— Ha.
Sanjar yelkamni oʻziga tortib, belgimga qaradi. — Oʻzim ham Jodu ekanimni tan oldim shekilli, belgimni tekshirish shartmi?
— Nega fohisha boʻlib ishga kirding? Jodu boʻlsang, birorta tentak boyvachchani tunasang boʻlmaydimi?

Ish boshqaruvchining bu qiligʻi menga gʻalati tuyildi. Sanjarning qoʻlini yelkamdan oʻtkazayotgan kishi boʻlib, uning ongiga nazar soldim. Bilishim boʻyicha, ish boshqaruvchi klub ishchilarini Sanjarga pullar ekan. Atayin Sanjar mast boʻlib yotganida bitta qizga uni xonaga olib chiqishni aytar ekanda, xonani tashqaridan qulflab qoʻyarkan. Sanjarni yotoqqa joylashtirgan qiz chiqa olmay xonada qolib ketarkan. Mast Sanjar esa bilibmi, yo bilmaymi u bilan tunni oʻtkazar emish. Ertasi kuni ish boshqaruvchi oʻtkazilgan tun uchun Sanjardan pul talab qilar ekan. Sanjar u soʻraganidan ham koʻp pul berarmish. Meni ham Sanjarga pullamoqchi ekan. Chiroyli boʻlganim uchun koʻproq pul talab qilar emish. Gʻalati mavjudodda shu odamlar. Xayolida tezroq boyish, kuch-qudratga erishish haqida oʻylaydi. Bu yoʻlda begunohlardan, yaqinlaridan, xattoki or-nomusidan ham foydalanadi. Eh odamlar, odamlar. Kuch-qudrat Krianlarga buyurmagan, sizlarga buyurarmidi? Baribir bir kuni hech narsasiz Marhumlar olamiga ravona boʻlasizlarku?
Sanjarni ortmoqlab ikkinchi qavatdagi 7-xonaga kirdim. Xonamisan xona ekan — qimmatbaho pardalar deysizmi, odamlarning allambalo jihozlari deysizmi, chiroyli shkaflar, rasmlar, chiroqlar deysizmi, bari bor. Yotoqqaku, gap boʻlishi mumkin emas. Bu Sanjar xotinboz ham qanday yashashni biladi.
Gavdasi naqd ayiqnikidek Sanjarni yotoqqa yotqizaman deb belim sinib ketishiga ozgina qoldi. Juda ogʻir ekan oʻzi ham. Boʻyi ham ikki metr chiqadi-yooov. Bunaqa gavdali Farin yigit bilan birga boʻlgan oddiy qizlarning omon qolganiga ishonish qiyin. Ehtimol qizlar oʻlgani uchun ham Sanjar ish boshqaruvchiga koʻproq pul berar?
Uygʻotib yubormaslik uchun ohistalik bilan yotoqning bosh tomoniga oʻtirib, Sanjarning yuziga termuldim. Tashqi koʻrinishidan mehribon, oqkoʻngil, birovni behuda chertmaydigan mavjudodga oʻxshaydi. Lekin Krianiyadagi qirgʻinlarni eslasam tashqi koʻrinish aldamchi ekanligiga iqror boʻlaman. Farin baribir Farinligicha, qonxoʻr qotilligicha qolaveradi. Ularning qilmishlari unutilmaydi.
Oʻrnimdan turib ketayotganimda xona bir aylanib, oʻzimni Sanjarning quchogʻida koʻrdim. Chamamda, Sanjar belimdan ushlab meni oʻziga tortdi, ammo mastligi uchun muvozanatni saqlolmay narigi tomoniga oʻtkazib yubordi. Keyin kiyimimga chang soldi. Boshida begona erkakni oʻzimga yaqinlashtirishni xohlamay ancha qarshilik qildim— Zefirga xiyonat qilgim kelmadi. Oxiri Sanjar zoʻrlik ishlatsa homilam tushib qolishidan qoʻrqib, oʻzimni unga topshirdim. Istar-istamas u bilan tunimni oʻtkazdim.

Tungi bir-ikkilarga yaqin yuvilgan stakanlarni barga eltib berish uchun chiqqan edim. Qarasam barda Sanjar qoʻlida qadah bilan uxlab qolgan. Sanjarning surʼatini Chegara jangchisi u haqida maʼlumot berayotganida koʻrgandim. Shuning uchun uni tezda tanidim. Tanishga tanidim-u, nima qilishni bilmadim. Indamay idishlarni barmenga uzatayotganimda ish boshqaruvchi tepamga kelib qoldi.
— Sen bu yerda oʻralashib yurma. Ofitsiantlarning oʻzi idishlarni olgani boradi.
Dedi u. Soʻng koʻzi Sanjarga tushib, yuzi oqarib ketdi. — Oho, nozik mijoz shu yerda ekanku! Uni yuqoridagi xonaga olib chiqish kerak.
Ish boshqaruvchi menga boshdan-oyoq razm soldi. — Kuching yetadimi? Shunchaki yuqoridagi vip xonaga kirgazib, yotoqqa yotqizib chiqasan. Koʻrib turibsan, gʻirt mast. Senga nimadir qilishga kuchi yetmaydi.
— Ya..yaxshi...
Ichimda qoʻrquvdan dagʻ-dagʻ titrayotgan boʻlsam-da, bu Sanjarning haramiga joylashish uchun yaxshi imkoniyatligini bilganim uchun ish boshqaruvchining iltimosi deymi, buyrugʻi deymi, gapi deymi, xullas taklifiga rozi boʻldim. — Xona kalitini berasizmi?
— Ma, ol. 7-xona kaliti.
Ish boshqaruvchi xuddi rejasi oʻxshaganidan xursand boʻlgan kishidek xunuk irshayib menga kalitni tutqazdi. — Tuning yaxshi oʻtsin.

— Hoʻp, keyinchi? Keyin nima boʻldi?
— Keyin Hilola oʻziga keldi. Men ungacha allaqachon bir qarorga kelib boʻlgandim. Allaqachon Oliy Farinlar asosan qayerda vaqt oʻtkazishini Chegara jamoasidagilardan aniqlashtirib olgandim. Shunday boʻlsada aynan qaysi bir Oliy Farin Zefirni oʻldirganini bilish uchun Ravshanning Hilola bilan gaplashib olishini kutdim. Afsuski bu befoyda boʻldi. Hilola hech vaqoni eslolmadi. Vaqtim ozligini, agar tezroq haramga joylashib olmasam, homilam kattara boshlashini, Ravshan esa menga uylanishini bilganim uchun dafn marosimining ertasiga qochib qolmoqchi boʻldim. Portal ochishni uddalolmaganim uchun bir martalik portal ochadigan jihozni Chegara jangchilarining saroyidan oʻgʻirlab oldim. Endigina narsalarimni yigʻishtirayotganimda Hilola yonimga kelib qoldi. U qayerga ketayotganimni soʻradi. Men nima qilmoqchiligimni aytdim. U meni toʻxtatishga urundi, baribir quloq solmay Odamlar olamiga oʻtib ketdim. Chegara jamoasi aʼzosi bergan manzildagi klubga idish yuvuvchi boʻlib ishga kirdim. Menga ish haqi kerak emasligini, shu yerda tunasam hamma ishlarni qilishimni aytdim. Tabiiyki ish boshqaruvchi bu taklifimni rad etmadi. Issiq joy va ovqat klub hisobidan menga beriladigan boʻldi. Lekin oʻsha klubda bir kun ham qolmadim. Sababi Sanjar aynan oʻsha kuni klubga keldi va meni kanizagiga aylantirdi. Bari kutilmaganda jiddiylashib ketdi.

— Oʻylay-oʻylay topgan chorangiz Farinlarning haramiga joylashish boʻldimi? Shamshodni Farinlarning valiahdi boʻlib tugʻilishini taʼminlashni qasos deb oʻylaysizmi? Bu oʻz farzandlaringizga qilingan eng katta yomonlik emasmi? Biri gʻirt begona muhitda, qonxoʻr Farinlarning kamsitilishlari ostida yashadi. Bittasi yetim qolib ketdi. Oʻzingiz eringizning dushmaniga kanizak boʻldingiz. Shumi siz olmoqchi boʻlgan qasos?
Bir joyda oʻtiraverganim uchun biroz belimda ogʻriq sezdim. Shuning uchun xolamga savol berish bahonasida xonani bir aylanib chiqdim. — Buni nomini xiyonat deyishmaydimi? Farzandlaringizga, Qirol Zefirga, vataningizga, oilangizga, oʻzingizga qilingan xiyonat emasmi bu?
— Oʻsha paytda qasos koʻzimni koʻr qilgandi. Zefir uchun qasos olaman deb... Oʻz tanamni sotishgacha bordim. Shamshodimni olovga otdim... "Men qanday ayol boʻldim, qanday ona boʻldim?" deb tunlari oʻylab chiqardim. Bu oʻylar meni yeb bitirdi. Hali oʻgʻlimning kamolini koʻrib ulgurmay Marhumlar olamiga ravona boʻldim.
Xolam boshlarini egdilar. — Qasos olaman deb faqat hammani qiynadim.
— Eng avvalo Shamshodni.
— Toʻgʻri...

— Hilola Farinlar tomonga oʻtib, Zefirga hujum qilishi mumkinmi?
Ravshan "Zefirga Oliy Farinlarning kuchi yetmas edi" degani uchun Hiloladan shubhaga bordim. Toʻgʻrida, Hilolada Zefirni oʻldirish uchun sabab bor. Undan qasos olish uchun Oliy Farinlar bilan kelishib, ularni Krianiyaga kiritgan boʻlsachi? Shu yoʻl bilan bizdan qasos olmoqchi boʻlgandir balki?
— Hilola? Farinlar bilan? Qoʻysangchi ahmoqona gaplarni. Hilola Farinlar bilan oʻlsa ham til biriktirmaydi. Ularni azaldan yomon koʻradi. Zefirni oʻldirish uchun ular bilan kelishishiga hojat yoʻq. Shart saroyga kelib Zefirga tashlanib qoʻya qoladi. Zefirga kelganda uning ayyorligi ishlamaydi. Hissiyotlarga tayangani uchun uzoqni oʻylab oʻtirmay ish qiladi.
Ravshan peshonasini qashladi. — Bu yerda boshqa biri boʻlgan. Kuchli va makkor.
— Kimdir Oliy Farinlarga yordam bergani bilan oʻshalardan biri Zefirni... Oʻldirgan, shundaymi?
Soʻradim men ikkilanib. — Oʻsha Oliy Farinlardan biri qilgan buni, shundaymi?
— Ha. Zefirni ulardan biri oʻldirgan.
— Him...
Ravshandan eshitganlarimni tahlil qilib, bir qarorga keldim — qasos olaman! Zefirni oʻldirgan Oliy Farinlardan oʻch olaman. Ammo qanday? Qanday oʻch olsam boʻladi?

Helideni Farinlar orasiga borishi sizningcha toʻgʻrimi?

Kiyimlarimni tim qora koʻylakka alishtirib, dafn marosimiga qatnashish uchun bordim. Ravshan sal avvalgidan ancha tuzuk edi-yu, koʻzlari, yuzlari yigʻlaganidan qizarib ketgandi. Sharof ham uning yonida, hammaga jovdirab qaragancha yigʻlab turibdi. Eh bolajonim... Oʻzimning erta otasidan ayrilgan oʻgʻilginam... Hali baxting kuladi ishon. Bu qiyinchiliklar ortda qoladi. Hammasi yaxshi boʻladi. Hamma-hammasi...
— Helide? Ahvoling yaxshimi?
Ravshan avaylab qoʻlimdan ushlab, meni chetga yetakladi. — Gaplashib olishimiz kerak.
— Faqat senga uylanaman demang...
Yigʻlayotganim uchun ovozim titrab chiqdi. Yoki menga shunday tuyuldimi...
— Helide, udumni oʻzing ham bilasan. Bu Sharofning, tugʻilajak bolangni, oʻzingni xavfsizliging uchun. Farinlar oʻz-oʻzidan tinchib ketmaydi. Ular hali yana hujum qilishadi.
Ravshan kuyunib oʻziga turmushga chiqishim kerakligini uqtira ketdi. — Nahotki oʻz farzandlaringni xavf ostiga qoʻysang? Qoʻrqmaysanmi ularga shikast yetkazishlaridan?
— U oʻldi... Otasi bilan birga meni tashlab ketdi.
Kim oʻlganini bildirish uchun qoʻlimni qornimga qoʻydim. — Ketdi u...
— A? Jarohatni davolashgandiku, foydasi boʻlmadimi?
Yoʻq maʼnosida bosh silkib qoʻyganimni koʻrgan Ravshan yelkamdan quchmoqchi boʻldi. Oʻzimni undan olib qochdim. U ham qaytib quchoqlashga urunmadi.
— Afsusdaman... Siqilma. Hali...
Ravshan meni nima deb ovutishni bilmay chaynalib qoldi. — Muhimi Sharof tirikku? U uchun ham yashashing kerak.
— Zefir... Qanday?
Oʻldi deya olmay yoshli koʻzlarim bilan Ravshanga qaradim. — Kim qildi bu ishni?
— Jangchilar bogʻda Oliy Farinlarni koʻrgan. Ularga hujum qilishgan. Jangda Orif yaralangan, Sanjar uni olib ketgan emish. Keyin sal ichkariroqqa kirishganida Hilola va Zefirni topishgan. Hilola ogʻir yaralangan, tabiblar suyaklari sinib ketganini aytdi. Zefir esa...
Ravshan chuqur hoʻrsindi. —Uning koʻksidan Oliy Farinlarning belgisi tushirilgan xanjarni sugʻurib oldim. Demak uni oʻshalar oʻldirgan. Ammo ikkitagina shahzodaning kuchi Zefir bilan Hilolaga yetmasdi. Hilola bir oʻzi toʻrtta shahzodani yenggan, Zefirning kuchini oʻzing ham bilasan. Oliy Farinlar uni yenga olishi mumkin emas. Bu yerda qandaydir sir bor. Buni faqatgina Hilola biladi. Hilola esa ayni damda behush. Boshidan ham jarohati bor, kechagi kunni esloladimi, yoʻqmi, bu nomaʼlum.

— Bilmadim. Oʻzim ham hayronman.
Xolam siniq jilmaydilar. — Hammasi birdan boʻlib ketdi. Qirgʻin boʻlgan kunda qornimdan jarohatlangandim. Ravshan meni tabiblarga olib bordi... Bu yogʻini eslolmayman. Hushimdan ketdim. Oʻzimga kelsam tabib Zefir oʻlganini aytishdi. Jon holatda oʻrnimdan turdim. Tabib majburlab joyimga oʻtirgʻizdi. "Vujudingizda Oliy Krian bor, oʻzingizni qoʻlga oling" dedi. Tushundimki tabiblar homilamni saqlab qolishgan... Ammo Zefirni oʻldi deyishganlariga ishonolmadim. Jon holatda asosiy saroyga yugurdim. Asosiy saroyning ancha qismi vayron boʻlgandi, har yoqda oʻliklar... Juda achinarli manzara edi bu... Telbalardek yugurgancha asosiy maydonga chiqdim... U yerda dafn marosimi boʻlayotgandi... Qirollarga xos dafn marosimi... Zefirning dafn marosimi...
Yigʻilganlar orasidan nigohim bilan Ravshanni izladim. Agar u yoʻq boʻlsa, demak boshqa nufuzli shaxsning dafn marosimi boʻlayapdi deb oʻyladim. Yanglishibman. Ravshan tobutni quchoqlagancha yigʻlardi. Ichimdan nimadir shuv etib oʻtdi. Demak Zefir rostan ham...
Oʻsha damdan boshlab miyam gʻalati ishlay boshladi. Oliy Krianlarning tamoyili bor agar bilsang. Sobiq Qirolning xotinini yangi Qirol nikohiga olishi kerak. Bu eski Qirolichaning himoyasini taʼminlash uchun qilinadi. Albatta bu udumdan voz kechgan Qirollar ham bor. Kimdir onasiga, kimdir kelinoyisiga uylanishni istamagan. Biroq Ravshan homilam tirikligini bilsa, menga uylanishdan voz kecha olarmikin? Axir u befarzand boʻlsa... Yetmaganiga Sharof ham bor. Uni ham qaramogʻiga olish uchun menga uylanishi mumkin. Yoʻq, yoʻq, men buni istamayman. Men Zefirni kim oʻldirganining tagiga yetishim kerak. Ulardan qasos olishim kerak! Ortiq namunali Qirolicha boʻlib saroyda oʻtirishni istamayman. Istamayman!
Tabiblarning xonasiga qaytib borib, ularga sehr qoʻlladim. Tabiblarga homilam tushganini singdirdim. Ilk bor shunday razil jodu qoʻlladim. Xayolimda faqat qasos aylanardi. Koʻzimga na Sharof, na homilam, na Qirolichaligim — hech narsa koʻrinmadi. Qisqa qilib aytganda men telba boʻlib qoldim.

Tugʻilgan kunimgacha toʻliq uch oy qolibdi oʻylab qarasam

Nimadir haqida gaplashaylikeee😐

Zefir Hilolaning toʻyidan soʻng hissiz haykalga aylanib qoldi. Na tuzuk gapiradi, na tuzuk dam oladi. Yaxshi munosabatda boʻldimi deysan, u menga deyarli gapirmasdi ham. Onda-sonda "Sharofga yaxshi qara", "Oʻzingni ehtiyot qil" deb qoʻyardi. Xotini sifatida koʻrardi albatta, deyarli tun yonimda qolardi. Baribir nimadir kamdek edi. Farzandimiz bor, obroʻyimiz bor, hurmat, eʼtibor — bari bor. Lekin nimadir kam edi hayotimizda. Zefir yonimda, bolam yonimda, ikkisi ham sogʻ. Nima kam edi menga? Buni hech bilolmasdim. Toki hayotimda Sanjar paydo boʻlguniga qadar bilolmadim ham. Unga kanizak boʻlib nima menga yetishmayotganini tushundim... Bu mehr va sevgi ekan.
— Sir boʻlmasa Qirol Sanjarni qanday qilib tuzogʻingizga ilintirdingiz? Qanday qilib Qirolga homilador ekanligingizni sezdirmadingiz?
Tilimni tiyib turolmay yana savol berib qoʻydim. Chunki bu narsa Shamshodning Krian ekanligini bilganimdan buyon meni qiziqtirardi. Qanday qilib shuncha yil Qirol Sanjarni, Orya amakini, umuman butun saroy ahlini aldab yura oldilar? Oyimdek makkora boʻlsalar ham tushunardim, lekin xolam ancha yuvosh ayol. Qoʻlidan makr-xiyla ishlatish kelishiga ishonmayman. Unda qanday qilib Qirol Sanjarni laqillatdi ekan-a? Kamiga u ayol kishi edi, qiz bola emasligini bitta tundanoq bilish mumkin. Xolam esa ancha yil saroyda kanizak boʻlib yashagan. U buni qanday uddalagan? Nahotki Qirol Sanjarni jodulab olgan boʻlsa?

— Yaʼni?...
— Oʻoʻu, hech narsa. Davom eting. Oyim Qirol Zefir sizni saroyga qamab qoʻyganini aytgandi, nimaga bunday qildi? Sizni azoblash uchunmi?
Surbetlarcha yana xolamni oʻzim xohlagan mavzuda gaplashishga undadim. Duppa-durust monipulyatormane, nuqul hammani boshqarishga urunaman. Qanaqa Jodu boʻldim, hayronman. — U oʻgʻlini qabul qildimi? Unga yaxshi munosabatda edimi?
— Zefir Sharofni yaxshi koʻrardi. Ishi koʻp boʻlsa ham unga termulish uchun vaqt topardi. Sal kattaroq boʻlganidan keyin oʻzi bilan uni olib ketadigan boʻldi.
Helide xolam ertaklarini davom ettirdilar. — Saroyga qamalishga kelsak... Bu shunchaki bahona edi. Aslida Hilolaning hayotimizga qaytsa, Zefir unga yana talpinishidan qoʻrqardim. Singlimni odamlar olamidan Polemosga yaqinlashtirgim kelmasdi. Qolaversa ... U Sharofga ziyon yetkazsachi deb oʻylardim, qoʻrqardim bundan. Bir necha bor Zefirdan "Hilola Sharofga zarar yetkazsachi?" deb soʻragandim. U hech narsa demagan. Hilola haqida gap ketsa Zefir koʻrga, karga, saqovga aylanib qolardi. Bora-bora Hilolani unutib ham yubordim. Hilola ham bizni unutishni xohladi shekilli, Odamlar olamidan qaytmadi. Suvga tushgan toshdek sassiz gʻoyib boʻldi.