XATIRCHI_HAQIDA

#ШАКАРНИНГ ЗАРАРЛАРИ ЁКИ ОҚ ОҒУ😔

Шакарни ишлаб чиқариш дастлаб Ҳиндистонда бошланган. Кейинчалик Арабистон орқали Рим империясига олиб келинган, XI асрда шакарни Русияга келтиришган. Бизнинг аждодларимиз шакарқамиш шакарини илк бор татиб кўришганига 150 йилдан ошди. Энг аввало шакар шакарқамиш шарбатидан олинган, кейинчалик эса уни қанд лавлагидан тайёрлайдиган бўлишди. Ҳазирги кунга келиб жаҳонда шакарнинг 40 фоизи қанд лавлагидан ва 60 фоизи шакарқамишдан олинмоқда.

Хўш, шакарнинг организмга қандай фойдалари бор? Бу маҳсулот энергия манбаи, у организмда глюкозага айланиб энергия учун сарфланади. Жисмоний зўриқишларда, айниқса куннинг иссиқ ёки совуқ кунларида далада оғир меҳнат қилиш, спорт билан шуғулланишда шакар истеъмол қилинса энергияга бўлган эҳтиёж тезда бартараф этилади. Ақлий меҳнат билан машғул кишиларда ҳам бош миянинг углеводларга бўлган эҳтиёжи ортади ва бундай вақтда шакар истеъмол қилиш орқали уни қондириш мумкин. Шакар кайфиятни кўтарувчи гормон (серотонин) ишлаб чиқилишини рағбатлантиради ва бош мия ҳужайраларнинг озиқланишини таъминлайди.

Шакарнинг фойдаси билан биргаликда организмга зарари ҳам анчагина. Шу ҳақда тўхталамиз.

Ёғ тўпланишига олиб келади. Доимий равишда меъёрдан ортиқ шакар қабул қилиш организмда гликоген заҳирасини оширади, у ёғ тўқимасига айланади, қоринда ва оёқларда тўплана бошлайди, шундан сўнг семиришга(айниқса болаларда) олиб келади.

Сохта очлик ҳиссини уйғотади. Шакар истеъмол қилинганда қонга тез сўрилиб, глюкоза миқдорини бирдан оширади, бунга жавобан ошқозон ости бези қўшимча равишда инсулин ишлаб чиқара бошлайди ва глюкоза миқдорини тезда туширади, бу ўз навбатида бош мияда иштаҳани очувчи ҳужайраларни қўзғатади. Оқибатда иштаҳа ошади ва сохта очлик ҳисси пайдо қилади, киши кўп миқдорда овқат ейиши ва ширинликлар истеъмол қилиши доимий тус олади. Оқибатда қонда доимий инсулин миқдорининг ошиши сурункали қандли диабет касаллигини ёки юрак миокарди инфарктини келиб чиқишига замин яратади.

Тез қаришга олиб келади. Кўп миқдорда ва узоқ муддат шакар истеъмол қилиш терида ажинлар пайдо бўлишини тезлаштиради. Чунки шакар тери қопламасининг коллагенига таъсир қилиб унинг эластиклигини пасайтиради. Иккинчидан, шакар эркин радикаллар чақириши оқибатида организмнинг ички ҳужайралари нобуд бўлади.

Юрак ишига таъсир қилади. Шакар юрак мушакларига ножўя таъсир ўтказади, тиамин миқдорининг камайиши юрак мушакларида дистрофик ўзгаришларга ҳамда томирдан ташқари суюқлик тўпланишига олиб келади.

Иммунитетни пасайтиради. Қонда шакар миқдори қанчалик юқори бўлса, иммунитет шунчалик паст бўлади. Нима сабабдан қандли диабет касаллигида асоратлар кўп бўлади, чунки унинг асосида шакар миқдорининг ошиши ётади. Шакар айрим ҳолларда веноз қон томирлар варикоз кенгайишини келтириб чиқаради, кўз кўриш қобилиятини пасайтиради, ўт пуфагида тош ҳосил бўлиши ва ҳомиладорларда токсикозга олиб келади, шунингдек эндокрин, асаб, буйрак, ҳазм, суяк ва бўғим аъзоларига салбий таъсир кўрсатиб кўпгина касалликлар келаб чиқишини тезлаштиради.

Бактериялар кўпайиши учун шароит яратади. Шакардан тайёрланган суньий ширинликларни болалар хуш кўришади ва кўп истеъмол қилишлари туфайли оғиз бўшлиғида бактериялар кўпаяди, натижада бодомча безлар тез-тез яллиғланади. Бактерияларнинг кўпайиши оғиз бўшлиғида кислоталик муҳитини оширади, бу эса тиш эмалини бузилишига, яъни тиш кариеси ривожланишига олиб келади. Шакар кўп истеъмол қиладиган болаларда тишлари касалланиб ва тўкилиб кетиши жуда кўп учрайдиган ҳолат.

Сайдулло РАСУЛОВ, нутрициолог,
тиббиёт фанлари доктори, профессор

Кунлардан бир куни европалик антрополог Африкадаги қабилалардан бирининг болаларига бир ўйинни ўйнашни таклиф этади. У саватга турли хил мевалардан тўлдириб дарахт соясига қўяди ва болаларга ким биринчи бўлиб чопиб келса мева тўла сават ўшаники бўлишини айтади.
Антрополог югурушга старт беради ва болаларга қараб хайрон қолади. Болалар хаммалари қўл ушлашиб бир сафда келардилар. Улар барчалари ғолиб бўлган ва меваларни тенг бўлишиб олгандилар.**Европалик антрополог болаларга қараб:
-Ахир ким биринчи бўлиб келса барча меваларга эга чиқарди, нега бундай қилдинглар?**
деб савол беради.
Шунда болакайлар бир овоздан жўр бўлишиб- "Убунту" дейдилар.
Бу сўзнинг маъноси- Бошқалар бахтсиз бўлганда сен ёлғиз қанақа бахтли бўлишинг мумкун дегани эди.
Убунту- бу Африка халқининг цвилизациясида-"Улар борлиги учун мен хам бор "деган маънони хам беради.
Бу қабила балки биз учун ёввойи кўринар, лекин улар қувонч сирларини биладилар ва улар бизлардан минг марта бахтлироқ ҳамдир. .... Убунту!.

Фб дан олинди.

🏡УЙ-ЖОЙ СОТИБ ОЛИШ ИСТАГИДА ЮРГАН ХАТИРЧИЛИКЛАР ДИҚҚАТИГА!!!

Қиймадўз (Подхоз) қишлоғида 30 сотихли ер майдонига эга, томорқадаги дарахтлар тўла ҳосилга кирган, тайёр ҳовли сотилади.

Яшаш хоналари сони 6 та бўлиб, барчаси таъмирдан чиқарилган.

Газ, свет, ичимлик суви тармоғига уланган.

Нархи келишилган ҳолда.

Ҳовли жойлашган ҳудуд Хатирчи марказига яқин.

Мурожаат учун +998 93 803 53 56
+998 91 251 10 10

​Кўп ухлаган боланинг бўйи узун бўлади дейишади, шу тўғрими?

Насиба Алимова,
тиббиёт фанлари номзоди:

— Ўсиш гормонлари бола ухлаганда ишлаб чиқарилади. Демак, меъёрида ухлаган бола яхши ўсади ва ривожланади.

Шунингдек, болага меҳр етишмаслиги унда ўсиш гормонлари ишлаб чиқарилишига салбий таъсир кўрсатади. Шу сабабли Меҳрибонлик уйларидаги 5 ёшгача бўлган болаларда кўпинча бўй ўсишидан ортда қолиш кўпроқ кузатилади. Ота-оналар ҳам бола руҳиятига эътибор қаратиши лозим.

Агар фарзандингизнинг бўйидан хавотирда бўлсангиз, шубҳа-гумонларингизга аниқлик киритиш мақсадида бир неча текширувлар лозим. Булар: боланинг бўйи ва вазни ўлчами, бош соҳасининг томография текшируви, қўл кафти рентгени, қондаги гормон миқдори, жигар фаолияти, гижжалар текшируви ҳамда генетик хасталикка гумон қилинганида генетик мутахассис томонидан алоҳида қон таҳлили олинади.

1️⃣0️⃣ ИЮНЬ САНАСИДА СОДИР БЎЛГАН МУҲИМ ТАРИХИЙ ВОҚЕАЛАР

🛥 1610 йил— илк голландиялик кўчманчилар Манҳэттен оролига (Шимолий Америка) етиб келишган;

🪙1652 йил— Жон Хулл Америкадаги биринчи зарбхонани очган;

💰1776 йил — Франция қироли Людовик XVI драматург Пьер Бомаршега яширин равишда АҚШ мустақиллиги учун курашчилар ҳисобига ўтказиш учун миллион ливр берган;

🐨 1793 йил— Парижда дунёдаги биринчи жамоат ҳайвонот боғи ташкил этилган;

🇺🇸1793 йил — Вашингтон Филадельфия ўрнига АҚШнинг пойтахтига айланган;

⚔️ 1807 йил — Ҳилсберг яқинида рус қўшини ва Наполеон армияси ўртасида жанг бўлиб ўтган;

🚫1809 йил —Папа Пий VII Наполеон Бонапартни черковдан ҳайдаган;

🥇1829 йил — Оксфорд университети жамоаси биринчи марта Оксфорд-Кембриж қайиқ пойгасида ғолиб чиққан;

☎️ 1848 йил— Нью-Йорк ва Чикаго ўртасида биринчи телеграф линияси ишга туширилган;

📝1909 йил— дунёдаги биринчи СОС сигнал юборилган;

🌏 1909 йил— Австралиянинг пойтахти Канберра ташкил топган;

📌 1926 йил— Бразилия Миллатлар Лигасини тарк этган;

📌1926 йил—Испания Миллатлар Лигасидан чиқишини эълон қилган, аммо кейинчалик қарорини ўзгартирган;

⚔️ 1940 йил— Италия Франция ва Буюк Британияга қарши уруш эълон қилган;

⚔️ 1941 йил — Германия Қуруқликдаги Бош қўмондонининг буйруғи билан "Барбаросса" операциясининг бошланиш санаси 22 июнь этиб белгиланган;.

💣 1942 йил —Чехиянинг Лидиц қишлоғини немис босқинчи кучлари ер билан яксон қилган;

🖋 1943 йил— Америкалик савдогар Милтон Рейнолдс АҚШда венгер Ласзло Биро томонидан ихтиро қилинган шарикли ручкани патентлаган;

⚔️ 1945 йил— 1 ва 2 Белоруссия ва 1 Украина фронтлари асосида Германиядаги Совет оккупацион кучлари гуруҳи тузилган;

🇮🇹1946 йил— Италия Республикаси эълон қилинган;

❌1950 йил — Ғарб давлатлари Совет Иттифоқининг Германияда мамлакатни бирлаштириш ғояси бўйича референдум ўтказиш ҳақидаги таклифини рад этишган;

🏋️‍♀️1956 йил —Стокголмда XVI Олимпия ўйинлари бошланган;

⚔️ 1967 йил — Яқин Шарқда бир томондан Исроил ва бошқа томондан Миср, Сурия, Иордания, Ироқ ва Жазоир ўртасидаги олти кунлик уруш тугаган;

❌1971 йил —Қўшма Штатлар Хитой билан савдога қўйилган эмбаргони бекор қилган;

🖥 1996 йил — Intel корпорацияси Pentium II процессорини чиқарган;

⚽️ 2016 йил — Францияда футбол бўйича 15 Eвропа чемпионати бошланган.

5 йилдан кам бўлмаган стажи бор хотин-қизларга имконият.

Давлат органлари ва давлат ташкилотларида ишлаётган ва мутахассислиги бўйича камида 5 йил меҳнат стажи мавжуд, бироқ олий маълумотга эга бўлмаган хотин-қизлар давлат олий таълим муассасаларида тўлов-контракт асостида ўқишга қабул қилинадиган бўляпти.

Бундай хотин-қизларга Оила ва хотин-қизлар давлат қўмитаси томонидан 1 марталик 3 йил амал қиладиган тавсиянома берилади.

Тавсияномага эга бўлган хотин-қизлар учун умумий тартибда танлов ўтказилади ва улар ОТМларга ўқишга қабул қилиш бўйича кириш имтиҳонларини топширади.

Кириш имтиҳонлари якунига кўра тўпланган балл бўйича талабаликка тавсия этилмаган, бироқ тўплаш мумкин бўлган энг юқори баллнинг 30 фоизини ва ундан кам бўлмаган баллни тўплаган тавсияномага эга бўлган хотин-қизлар давлат комиссияси тақсимлаган квоталар асосида, баллар кетма-кетлигига қатъия риоя қилган ҳолда, алоҳида қабул параметрлари доирасида, танловга кўра, тўлов-контракт асосида ўқишга тавсия этилади.

Бироқ, бунда умумий квота бу йилдан бошлаб, ҳар йил учун 500 та этиб белгиланмоқда.

Вазирлар Маҳкамасининг 2022 йил 9 июндаги “Мутахассислиги бўйича камида беш йил меҳнат стажига эга бўлган хотин-қизларни давлат олий таълим муассасаларига ўқишга қабул қилиш тартибини тасдиқлаш ҳақида”ги 322-сонли қарори.

Шакар етказиб берувчи мамлакатлар ва худудлар рейтинги. Йиллик тонна хисобида

1.Бразилия- 40 млн тонна
2.Хиндистон- 35 млн тонна
3.Европа Иттифоқи- 16 млн тонна
4.Хитой- 11 млн тонна
5.Таиланд- 10,6 млн тонна
6.АҚШ - 8,5 млн тонна
7.Покистон- 6,8 млн тонна
8.Россия - 6, 4 млн тонна
9.Мексика- 6,1 млн тонна
10.Австралия-4,4 млн тонна
11.Миср- 2,8 млн тонна
12.Туркия- 2,7 млн тонна
13.Гватемала-2,4 млн тонна
14.Колумбия- 2,2 млн тонна
15.Индонезия- 2,1 млн тонна
16.Филиппин- 2 млн тонна
17.Жанубий Африка Республикаси- 1,9 млн тонна
18.Эрон Ислом Республикаси- 1,6 млн тонна
19.Аргентина- 1,4 млн тонна
20.Украина - 1,3 млн тонна

#Кайфият

Қўшнимиз Абдусаттор ака уйимизга югуриб чиқипти, сенга савол бор эди дейди...

Беринг десам:
"Жисмоний тарбия институтини битирганлар жисмоний шахс, юридик институтини битирганлар юридик шахс бўладими?", - дейди... Саволни қаранг... Саводингга от тепкур...

Бошим қотиб қолди: Тарихни битирганлар шунда тарихий шахс бўладими..?

Телеграммдан

Бугун соат 14:00 да Ташқи меҳнат миграцияси агентлиги матбуот котиби фуқароларни чет давлатларга ишга жалб қилиш, меҳнат мигрантлари ҳуқуқ ва манфаатларини ҳимоя қилиш борасида олиб борилаётган ишлар юзасидан маълумот беради.

✏️ Саволларни @Rasmiy_aloqabot га жўнатишингиз мумкин.

@mushtumgabot

Муштум журналига боғланиш

Аста-секин вазн ортишига сабаб бўладиган 6 та маҳсулот

Баъзи маҳсулотлар йиллар давомида вазн йўқотишга тўсқинлик қилиб келади. The Voice Маg нашри тақдим этган 6 турдаги ушбу маҳсулотни иложи борича камроқ истеъмол қилиш қилиш тавсия этилади.

Қадоқланган шарбатлар
Сотиб олинган шарбатнинг бир стаканида 30 грамм шакар мавжуд. Бу кунлик эҳтиёжнинг ярмидан кўп дегани. Шунинг учун, қадоқланган шарбатларни имкон қадар чеклаш керак.

Маккажўхори ёрмаси ва мюсли
Ушбу маҳсулотлар ҳам кўринишидан фойдалига ўхшайди. Аслида, ўртача порциясида тахминан 30 грамм шакар мавжуд бўлиб, бу ЖССТ томонидан тавсия этилган стандартлар бўйича кунлик қийматнинг ярмидан кўпини ташкил қилади. Мюсли ёки ёрмани оддий бўтқа билан алмаштириш фойдалироқ.

Йогурт ва творог
Лактозага қўшимча равишда кўпинча фойдали деб таъкидланган ушбу маҳсулотларда ҳам шакар мавжуд. Қўшимчаларсиз йогурт ва твороглар бундан мустасно. Бироқ диққат билан танишиш керак: баъзида ишлаб чиқарувчилар тоза маҳсулот таркибига ҳам шакар ва консервантларни қўшишга ҳаракат қилади.

Учтаси бирда қаҳваси
Аксарият ходимлар иш жараёнида кунига бир неча марталаб учтаси бирда қаҳвасини ичади ва қандай қилиб ортиқча вазнга эга бўлаётганини сезмайди. Ахир, ушбу севиб ичиладиган бу ичимликнинг бир порциясида 70 килокалория ва 10 грамм шакар мавжуд.

Нон
Бу ҳақда биров ўйламаса ҳам керак, лекин бутун донли нонда ҳам шакар миқдори 100 грамм маҳсулот учун тахминан 4 граммни ташкил қилади. Шуни ҳам унутмаслик керакки, нон биринчи навбатда углеводдир, яъни ундаги барча шакар дарҳол қоринда ёғ тўпланишига сабаб бўлади.

Колбаса ва сосискалар
Кўпчилик ҳар қандай таомни меъёрида истеъмол қилишни организм учун зарарсиз деб ҳисоблайди. Бироқ колбаса маҳсулотлари таркибидаги ёғ, трансёғлар ва натрий глутаматнинг юқори миқдори уларни рациондан чиқариб ташлаш кераклигини англатади.