TurkistonUz.24


Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek
Category: Politics


Bu kanal tarix va siyosatga qiziqgan endi qiziqayotganlar uchun.
Kanaldan uzatilgan ma'lumotlar manbasi ko'rsatilishi shart
YouTube: https://youtube.com/@turkistonuz.24?si=EsjESsp

Related channels

Channel's geo and language
Uzbekistan, Uzbek
Category
Politics
Statistics
Posts filter


#2025_yil_1_fevraldan

🗓1 fevraldan qonunchilikda nimalar o'zgaradi?

🔹“1070” qisqa raqamli “Ishonch telefoni” faoliyati yo'lga qo'yiladi ➖BATAFSIL;

🔹Og'ir hayotiy vaziyatga tushib qolgan onalar uchun “Onalar maskani” xizmati yo'lga qo'yiladi ➖BATAFSIL;

🔹30 yoshga to'lgan fuqarolarga oilaviy bolalar uyini tashkil etishga ruxsat beriladi ➖BATAFSIL;

🔹Ayrim chet el yuridik shaxslari foyda solig'idan ozod etiladi ➖BATAFSIL;

🔹Ayrim jismoniy shaxslar daromad hamda foyda solig'ini 5 foiz stavkada to'laydi ➖BATAFSIL;

🔹Tuman (shahar) hokimliklari huzuridagi vasiylik va homiylik komissiyalari faoliyati tugatiladi ➖BATAFSIL;

🔹Ishsiz aholi va kambag'al oilalar a'zolari talab yuqori bo'lgan kasblarga o'qitiladi ➖BATAFSIL;

🔹Kasbga o'qitilayotgan kambag'al oilalarning ishsiz a'zolariga stipendiya to'lanadi ➖BATAFSIL;

🔹Ijtimoiy karta orqali spirtli ichimliklar va tamaki mahsulotlari uchun to'lovni amalga oshirish taqiqlanadi ➖BATAFSIL;

🔹Davlat bog'chalarida xodimlarning davomati “Bolalar bog'chasi” AT orqali yuritiladi➖BATAFSIL.


👉 @TurkistonUz24


Надежда Кеворкова

ФАЛАСТИН:
Агар ўлишим лозим бўлса…

Ғазо
Сектор
Сектор блокадаси ҳақидаги гап сўзлар - бу кўплаб баёнотлар, талаблар, оммавий ахборот воситаларидаги чалкашликлар, интернетдаги километрли ҳақоратлар ва мегабайтлаб ёлғонлардан иборат. Бу на блокада ва на концлагерь. Блокадани олиб ташлашга мажбур қилиш, концлагерни очиш ва унинг панжараларини бузиш мумкин. Бу ҳудди-ки оккупация ҳам эмас - Исроил ўзини оккупант деб тан олмайди ва расмий равишда бу ерда ўз қўшинларини ҳам сақламайди. Бу геттони ташқи бошқаришнинг ўзига хос усули бўлиб, унда маъмурият коллаборационистликдан бош тортади. Исроил аллақачон бомбаланган Аэропортни бомбардимон қилади ва унинг самолётлари ҳар кеча зулматга чўмган Ғазо устидан гумбурлаб учиб ўтади.
Унинг кемалари ҳар оқшом денгизга чиройли ботаётган қуёш фонида милтиллаб кўзга ташланади. Улар хушёрлик билан балиқчилар қайиқларини кузатиб туришади, баъзида балиқчиларни отиб ташлаб, уларни дарҳол террорчи деб эълон қилишади. Фақат мен бошимни кўтариб, самолёт гувиллаётган тунги осмонга тикиламан, аммо Фаластин болалари яқин атрофда нимадир даҳшатли гумбурласада ҳатто парво ҳам қилишмайди. Жўмракдан оқаётган, кўзларни ачиштирувчи шўр сув билан ювингач, бу сатрларни тунда қулоқни қоматга келтирадиган даражада гувиллаётган генератор бераётган ёруғда ёзяпман. Эҳтиётсизлик қилиб, Фаластин узумини водопровод суви билан ювиб қўйдим: энди у ҳам шўр, уни ейиш ҳам шўртак.
Мен блокада эълон қилинганидан бери уч йил давомида бу ерга киришга уриниб келдим лекин бу уринишлар бекор кетаётганди. 2010 йилда ниҳоят секторга киришга эришдим, унинг кўчаларини кездим, турли касб ва ёшдаги, турли дунёқараш ва турмуш даражасидаги одамлар билан суҳбатлашдим. Мен буни чегара назорат пункти орқали амалга оширдим. Умидсизликка тушган фаластинликлар каби девордаги тешикдан, шунингдек, фаластинлик, жумладан рус миллатига мансуб оналар фойдаланаётган туннеллардан ҳам фойдаланмадим. Бу оналар ўз фарзандлари ва эрларини кўриш ҳамда қучоқлаш учун дарвозалар очилишини умидсизлик билан кутишдан чарчаб, ана шу туннеллардан ўтишга мажбур бўлишмоқда.
Мен Ғазода блокада енгиллашганини тасдиқлаган бирор кишини топа олмадим. Бироқ, бу ерда Исроилга меҳрибон, меҳмондўст ва содда деҳқонлар сифатида шакл беришни ўйлаб топган янги типдаги шахсиятни учратдим. Ўнлаб йиллар давом этган мисли кўрилмаган зулм ва асоссиз шафқатсизлик фаластинликларни дунёдаги энг маърифатли, жипслашган, аъло даражада уюшган, энг фантастик таҳдидлар олдида ҳам тушкунликка тушмайдиган ва қўрқмас халққа айлантирди. Бу ерда мард болалар туғилади, улар шер юракли эркак ва аёллар бўлиб вояга етади. Дунёнинг пульси мана шу ерда - Фаластинда уряпти. Тарих шу ерда қуйилмоқда, унинг асаби шу ерда ва фақат шу ерда ғалаба қозониш мумкин.
Инқирозни бошдан кечираётган, тушкунликка тушган ёки кундалик ҳаётнинг арзимас азоб-уқубатларидан қайғураётган ҳар бир киши Фаластин қиёфасига назар солиши керак. Шунда қуролсиз ҳолда ҳаёт чегарасида туриб, Худога таваккал билан, тиш-тирноғигача қуролланган душманнинг кўзига кулиб қараш қандай бўлишини тушунасиз.
@Hamid_Sodiq

@TurkistonUz24


Агар фильмларга қараб хулоса қиладиган бўлсак...

Японлар: эмоцияларини кучли назорат остида ушлаб туради. Бир-бирини 20 йилдан буён кўрмаган бўлса ҳам, қўлларини устма-уст қўйганча, бироз эгилиб саломлашиб қўяди, тамом. Бир-бирига томон энтикиб югуриш, меҳр билан қучоқлашиб кўришиш саҳналари деярли учрамайди. Улар меҳнаткаш, ниҳоятда босиқ, ҳис-туйғуларга эрк бермайдиган халқ, деган хулосага келасиз. Дарвоқе, айрим манбаларда келтирилишича, японияда суицид(ўз жонига қасд қилиш) ҳолатлари кўп экан. Эҳтимол, айнан эмоцияларнинг кучли бошқаруви бунга сабабдир. Яна ким билсин...

Корейслар: доим бир-бирига айтадиган гапи чала қолади. Ярми айтилмай қолиб кетган гаплар қалбини қайғуга тўлдириб, йиғлаб-сиқтаб юради. Баъзан ёлғиз қолганда, айтолмаган гаплари юкидан қутулиш учун бор овози билан чинқириб бақириши ҳам бор)) Йигит ва қиз ёки эр-хотин орасидаги соф муҳаббат лиммо-лим эҳтирослар эмас, инсонийлик туйғулари жўш урган ҳолатда кўрсатилади. Яъни, уларнинг муҳаббати кўпроқ гуманизм, дўстлик, бир-бирига қайғуриш, ғамхўрлик қилиш асосига қурилган бўлади.

Ҳиндлар: қўшиқ ва мусиқа доимий ҳамроҳилигини айтмай қўя қолай. Жуда ҳам ҳиссиётларга бой, бутун ҳаёти кўпчилик кўз ўнгида кечадиган халқ. Ҳинд фильмларини кўрсангиз, бу халққа уят ҳисси ёт деб ўйлайсиз. Энг инжа туйғуларинию, энг шахсий масалаларини ҳам омма олдида намоён қилишдан заррача чўчимайди. Эҳтиросларга бой монологларини айтмайсизми)) Ялтир-юлтир майда-чуйдалар, ранг-баранг безаклар кемтик ҳаётини тўлдириш учун қилинган ожизона уринишга ўхшаб кетади.

Турклар: ўзига ишонган, мағрур ва, шу билан бир пайтда, шахсий туйғуларини барча қадриятлардан устун қўювчи инсонлар. Эркаклари аёлларини қадрлаб эҳтиётлайдиган, лекин аёллари унчалик ҳам эркаклар томонидан бу каби муносабатни қадрига етмайдигандек таассурот уйғотади. Болалари эркин, дадил. Инсоний туйғуларни ҳурмат қиладиган, инсоний фазилатларни ардоқлайдиган халқ бўлиб кўринади.

Французлар: бир қараганда жуда маданиятлидек кўринса-да, аслида ундай эмас, деб ўйлайсиз. Бир-бирини ёқтирмаса-да, сохта табассум ва ясама ҳурмат билан муомала қилади. Шу билан бирга, ёқтирмаслигини яшириб ҳам ўтирмайди. Бор кучини ташқаридан маданиятлидек кўриниш учун сарф этаётгандек туюлади.

Хитойлар: хитой фильмларини жуда ҳам кам кўрганман. Номини ҳам эслолмайдиганим ўша бир-иккита фильм натижасида хитойлар "иш, иш ва яна иш" деган шиор билан яшайдигандек кўринган...

Америкаликлар: мусулмон бўлмаса-да, фильмларида кўпинча мусулмонларга хос ҳислатларни олдинги планга олиб чиқишга, инсонни ижтимоий статусига эмас, билими, амалларига қараб ардоқлаш кераклигини сингдиришга ҳаракат қилади. Болаларга алоҳида эътибор ва ғамхўрлик билан муомала қилади. Ёш болаларни фикри ҳам эътиборга олинади.

Араблар: жўшқин ва қизиққон характерга эга. (нимагадир бошқа таъриф топа олмадим. Эҳтимол, араб фильмларини ҳам кам кўрганим учун бўлса керак).

Руслар: шарттаки, киши ҳақидаги бор фикрларини унинг юзига айтиб ташлайдиган халқ. Вафо ва садоқатни фақат ўзини қадрлаган кишигагина кўрсатадигандек таассурот уйғотади.

Булар ҳаммаси, шунчаки ўша халқ вакиллари намойиш этилган фильмларга кўра чиқарилган хулоса. Халқ аслида тамоман бошқача бўлиши ҳам мумкин. Лекин кинолари улар ҳақида шундай хулоса беради.

Агар худди шу тарзда кузатсак, ҳозирги, замонавий ўзбек фильмларининг ўзбеклар ҳақида пайдо қилаётган тасаввури қуйидагича:

Ўзбек аёллари шаллақи ва бақироқ, ғийбатчи, бир-бирини кўролмайдиган, юзаки муомалали аёллар. Эркакларининг кўп қисми орсиз, ғурурсиз, алдоқчи, юлғич қилиб гавдалантирилаётгандек.

Биз ўзбеклар шунақамизми? Сиз нима дейсиз?

P/S: Қайси фильмни кўриб, хулоса қилдингиз деманг. Бу бир нечта фильмлардан олинган умумий хулоса.

@TurkistonUz24


Albatta, Mahmud Tarziyning donoligini va diplomatik mahoratini koʻrsatadigan bir qator misollar mavjud. Uning faoliyati davomida amalga oshirgan muhim ishlar va shartnomalar uning Afgʻoniston tarixidagi mavqeini mustahkamlagan. Quyida uning eng muhim faoliyat misollaridan biri haqida batafsil maʼlumot beraman:

---

### 1919-yilgi Afgʻoniston mustaqilligi va Rawalpindi shartnomasi:

1. Tarixiy kontekst:
- 1919-yil Afgʻoniston uchun juda muhim yil boʻldi, chunki bu yilda Afgʻoniston Britaniya mustamlakachiligiga qarshi kurashib mustaqillikka erishdi. Bu kurash Uchinchi Afgʻoniston-Angliya urushi deb nomlanadi.
- Mahmud Tarziy bu davrda Afgʻonistonning tashqi ishlar vaziri sifatida muhim rol oʻynadi. Uning rahbarligi ostida Afgʻoniston Britaniya imperiyasi bilan muzokaralar olib bordi va mustaqillikni qoʻlga kiritdi.

2. Rawalpindi shartnomasi (1919-yil 8-avgust):
- Mahmud Tarziy Afgʻoniston delegatsiyasining rahbari sifatida Britaniya imperiyasi bilan Rawalpindi shartnomasini imzoladi. Bu shartnoma Afgʻonistonning mustaqilligini rasman tan olgan birinchi xalqaro hujjat edi.
- Shartnoma shartlariga koʻra, Britaniya Afgʻonistonning mustaqilligini tan oldi va Afgʻonistonning tashqi siyosatini oʻzi boshqarish huquqini berdi.
- Bu shartnoma Afgʻoniston tarixida muhim burilish nuqtasi boʻldi, chunki u Afgʻonistonni mustaqil davlat sifatida xalqaro miqyosda tanitdi.

3. Mahmud Tarziyning roli:
- Mahmud Tarziy bu shartnomani imzolash jarayonida juda muhim rol oʻynadi. Uning diplomatik mahorati va donoligi Britaniya vakillari bilan muvaffaqiyatli muzokaralar olib borishga imkon berdi.
- U Afgʻonistonning manfaatlarini himoya qilish va mustaqillikni qoʻlga kiritish uchun juda muhim qadamlar qoʻydi.

---

### Bu Misolning Donoligini Koʻrsatadigan Jihatlari:

1. Diplomatik mahorat:
- Mahmud Tarziy Britaniya kabi kuchli imperiya bilan muzokaralar olib borishda juda dono va mohir diplomat ekanligini koʻrsatdi. U Afgʻonistonning mustaqilligini qoʻlga kiritish uchun Britaniya vakillari bilan muvaffaqiyatli shartnoma tuzdi.

2. Strategik fikrlash:
- U Afgʻonistonning mustaqilligini qoʻlga kiritish uchun toʻgʻri vaqtni tanlash va Britaniya imperiyasining zaif tomonlaridan foydalanishni bilgan. Bu uning strategik fikrlash qobiliyatini koʻrsatadi.

3. Milliy manfaatlarni himoya qilish:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonning milliy manfaatlarini himoya qilish va mustaqillikni qoʻlga kiritish uchun harakat qildi. Uning bu xislati Afgʻoniston xalqi uchun katta gʻalaba boʻldi.

---

### Xulosa:

Mahmud Tarziyning Rawalpindi shartnomasini imzolashdagi roli uning donoligini, diplomatik mahoratini va strategik fikrlash qobiliyatini aniq koʻrsatadi. Uning bu saʼy-harakatlari Afgʻonistonning mustaqilligini qoʻlga kiritish va mamlakatni zamonaviy dunyoga olib chiqishda muhim rol oʻynadi. Bu misol uning Afgʻoniston tarixidagi mavqeini mustahkamlagan va uning merosini abadiylashtirgan.

@TurkistonUz24


Mahmud Tarziyning birinchi jahon urushi davridagi faoliyati va uning Afgʻonistonning rivojlanishidagi roli juda muhim va noyob edi. Uning bu davrdagi faoliyati va xislatlari Afgʻonistonni zamonaviy dunyoga olib chiqishda katta rol oʻynadi. Quyida uning birinchi jahon urushi davridagi faoliyati va Afgʻonistonning rivojlanishidagi hissasi haqida batafsil maʼlumot beraman:

---

### Birinchi Jahon Urushi Davridagi Faoliyati:

1. Neytralitet siyosati:
- Birinchi jahon urushi davrida (1914–1918) Mahmud Tarziy Afgʻonistonning neytralitet siyosatini qoʻllab-quvvatladi. U Afgʻonistonni urushdan uzoq tutish va mamlakatning mustaqilligini saqlab qolish uchun harakat qildi.
- Uning bu siyosati Afgʻonistonni urushning vayronagarchiliklaridan himoya qilish va mamlakatning ichki islohotlariga eʼtibor qaratish imkonini berdi.

2. Diplomatik faoliyat:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonning tashqi ishlar vaziri sifatida urush davrida muhim diplomatik saʼy-harakatlarni amalga oshirdi. U Afgʻonistonning Britaniya va boshqa davlatlar bilan munosabatlarini muvozanatli ushlab turishga harakat qildi.
- Uning diplomatik mahorati va donoligi Afgʻonistonning mustaqilligini saqlab qolishga yordam berdi.

3. Modernizatsiya va islohotlar:
- Urush davrida Mahmud Tarziy Afgʻonistonning ichki islohotlariga katta eʼtibor berdi. U taʼlim, madaniyat, texnologiya va ijtimoiy sohalarda modernizatsiyani qoʻllab-quvvatladi.
- Uning rahbarligi ostida Afgʻonistonda bir qator progressiv islohotlar amalga oshirildi, masalan, ayollarning taʼlim olishi va ishlash huquqi kengaytirildi.

---

### Mahmud Tarziyning Nozik Xislatlari:

1. Donolik va diplomatik mahorat:
- Mahmud Tarziy juda dono va diplomatik mahoratga ega edi. U Afgʻonistonning neytralitet siyosatini muvaffaqiyatli amalga oshirish va mamlakatni urushning taʼsirlaridan himoya qilishga muvaffaq boʻldi.
- Uning bu xislati Afgʻonistonning mustaqilligini saqlab qolish va mamlakatni rivojlantirish imkonini berdi.

2. Zamonaviylik va modernizatsiya tarafdori:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonni zamonaviy dunyoga moslashtirish va modernizatsiya qilish tarafdori edi. Uning bu xislati Afgʻonistonning taʼlim, madaniyat va texnologiya sohalarida rivojlanishiga olib keldi.
- Uning rahbarligi ostida Afgʻonistonda bir qator progressiv islohotlar amalga oshirildi, masalan, ayollarning taʼlim olishi va ishlash huquqi kengaytirildi.

3. Milliy birlik va mustaqillikni himoya qilish:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonning milliy birligi va mustaqilligini himoya qilish uchun harakat qildi. Uning bu xislati Afgʻonistonning mustaqilligini saqlab qolish va mamlakatni rivojlantirish imkonini berdi.

---

### Afgʻonistonning Rivojlanishidagi Hisasi:

1. Taʼlim va madaniyat:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonda taʼlim va madaniyatni rivojlantirishga katta hissa qoʻshdi. Uning rahbarligi ostida Afgʻonistonda bir qator maktablar va madaniy muassasalar ochildi.
- Uning bu saʼy-harakatlari Afgʻoniston jamiyatining zamonaviy dunyoga moslashishiga yordam berdi.

2. Ayollar huquqlari:
- Mahmud Tarziy ayollarning taʼlim olishi va ishlash huquqini himoya qildi. Uning bu xislati Afgʻoniston jamiyatining rivojlanishiga katta hissa qoʻshdi.

3. Diplomatik muvaffaqiyatlar:
- Mahmud Tarziyning diplomatik mahorati va donoligi Afgʻonistonning mustaqilligini saqlab qolish va mamlakatni rivojlantirish imkonini berdi.

---

### Xulosa:

Mahmud Tarziyning birinchi jahon urushi davridagi faoliyati va uning Afgʻonistonning rivojlanishidagi roli juda muhim va noyob edi. Uning donoligi, diplomatik mahorati va zamonaviylik tarafdorligi Afgʻonistonni zamonaviy dunyoga olib chiqishda katta rol oʻynadi. Uning rahbarligi ostida Afgʻonistonda bir qator progressiv islohotlar amalga oshirildi, ayollarning huquqlari kengaytirildi va mamlakat xalqaro miqyosda tan olinishiga erishdi. Mahmud Tarziyning merosi Afgʻonistonning milliy birligi, mustaqilligi va modernizatsiyasini himoya qilishda davom etadi.

@TurkistonUz24


Агар фильмларга қараб хулоса қиладиган бўлсак...

Японлар: эмоцияларини кучли назорат остида ушлаб туради. Бир-бирини 20 йилдан буён кўрмаган бўлса ҳам, қўлларини устма-уст қўйганча, бироз эгилиб саломлашиб қўяди, тамом. Бир-бирига томон энтикиб югуриш, меҳр билан қучоқлашиб кўришиш саҳналари деярли учрамайди. Улар меҳнаткаш, ниҳоятда босиқ, ҳис-туйғуларга эрк бермайдиган халқ, деган хулосага келасиз. Дарвоқе, айрим манбаларда келтирилишича, японияда суицид(ўз жонига қасд қилиш) ҳолатлари кўп экан. Эҳтимол, айнан эмоцияларнинг кучли бошқаруви бунга сабабдир. Яна ким билсин...

Корейслар: доим бир-бирига айтадиган гапи чала қолади. Ярми айтилмай қолиб кетган гаплар қалбини қайғуга тўлдириб, йиғлаб-сиқтаб юради. Баъзан ёлғиз қолганда, айтолмаган гаплари юкидан қутулиш учун бор овози билан чинқириб бақириши ҳам бор)) Йигит ва қиз ёки эр-хотин орасидаги соф муҳаббат лиммо-лим эҳтирослар эмас, инсонийлик туйғулари жўш урган ҳолатда кўрсатилади. Яъни, уларнинг муҳаббати кўпроқ гуманизм, дўстлик, бир-бирига қайғуриш, ғамхўрлик қилиш асосига қурилган бўлади.

Ҳиндлар: қўшиқ ва мусиқа доимий ҳамроҳилигини айтмай қўя қолай. Жуда ҳам ҳиссиётларга бой, бутун ҳаёти кўпчилик кўз ўнгида кечадиган халқ. Ҳинд фильмларини кўрсангиз, бу халққа уят ҳисси ёт деб ўйлайсиз. Энг инжа туйғуларинию, энг шахсий масалаларини ҳам омма олдида намоён қилишдан заррача чўчимайди. Эҳтиросларга бой монологларини айтмайсизми)) Ялтир-юлтир майда-чуйдалар, ранг-баранг безаклар кемтик ҳаётини тўлдириш учун қилинган ожизона уринишга ўхшаб кетади.

Турклар: ўзига ишонган, мағрур ва, шу билан бир пайтда, шахсий туйғуларини барча қадриятлардан устун қўювчи инсонлар. Эркаклари аёлларини қадрлаб эҳтиётлайдиган, лекин аёллари унчалик ҳам эркаклар томонидан бу каби муносабатни қадрига етмайдигандек таассурот уйғотади. Болалари эркин, дадил. Инсоний туйғуларни ҳурмат қиладиган, инсоний фазилатларни ардоқлайдиган халқ бўлиб кўринади.

Французлар: бир қараганда жуда маданиятлидек кўринса-да, аслида ундай эмас, деб ўйлайсиз. Бир-бирини ёқтирмаса-да, сохта табассум ва ясама ҳурмат билан муомала қилади. Шу билан бирга, ёқтирмаслигини яшириб ҳам ўтирмайди. Бор кучини ташқаридан маданиятлидек кўриниш учун сарф этаётгандек туюлади.

Хитойлар: хитой фильмларини жуда ҳам кам кўрганман. Номини ҳам эслолмайдиганим ўша бир-иккита фильм натижасида хитойлар "иш, иш ва яна иш" деган шиор билан яшайдигандек кўринган...

Америкаликлар: мусулмон бўлмаса-да, фильмларида кўпинча мусулмонларга хос ҳислатларни олдинги планга олиб чиқишга, инсонни ижтимоий статусига эмас, билими, амалларига қараб ардоқлаш кераклигини сингдиришга ҳаракат қилади. Болаларга алоҳида эътибор ва ғамхўрлик билан муомала қилади. Ёш болаларни фикри ҳам эътиборга олинади.

Араблар: жўшқин ва қизиққон характерга эга. (нимагадир бошқа таъриф топа олмадим. Эҳтимол, араб фильмларини ҳам кам кўрганим учун бўлса керак).

Руслар: шарттаки, киши ҳақидаги бор фикрларини унинг юзига айтиб ташлайдиган халқ. Вафо ва садоқатни фақат ўзини қадрлаган кишигагина кўрсатадигандек таассурот уйғотади.

Булар ҳаммаси, шунчаки ўша халқ вакиллари намойиш этилган фильмларга кўра чиқарилган хулоса. Халқ аслида тамоман бошқача бўлиши ҳам мумкин. Лекин кинолари улар ҳақида шундай хулоса беради.

Агар худди шу тарзда кузатсак, ҳозирги, замонавий ўзбек фильмларининг ўзбеклар ҳақида пайдо қилаётган тасаввури қуйидагича:

Ўзбек аёллари шаллақи ва бақироқ, ғийбатчи, бир-бирини кўролмайдиган, юзаки муомалали аёллар. Эркакларининг кўп қисми орсиз, ғурурсиз, алдоқчи, юлғич қилиб гавдалантирилаётгандек.

Биз ўзбеклар шунақамизми? Сиз нима дейсиз?

P/S: Қайси фильмни кўриб, хулоса қилдингиз деманг. Бу бир нечта фильмлардан олинган умумий хулоса.

@TurkistonUz24


O‘LIMNING OXIRI 2

Tarixdagi an'anaviy jamiyatlarda o‘lim ruhoniylar va dinshunoslarning ixtisosligi bo‘lgan. Tarixan O‘limning da‘vosi yo‘q bo‘lib kelgan. Buni bugungi ba‘zi olimlar inkor qilish tomon ketayotgan bo‘lishiga qaramay hamon biz tan olamiz. Lekin o‘limga nisbatan qarash bugun boshqa tomonga o‘zgarganini qayd etish lozim.

Bugun dunyo davlatlarida o‘limga diniy emas sizga g‘alati tuyulsa-da texnik hodisa sifatida qaralmoqda. Har bir texnik muammoning esa texnik yechimi bor. Bugun O‘limni yengish uchun o'zgacha ilohiy madadni kutishimiz shart emas. Bir nechta olimlar laboratoriyada buni hal qilishlari mumkin. Endi muhandislar bu ishni o‘z zimmasiga olmoqda. Biz saraton hujayralarini kimyoterapiya yoki nano-robotlar bilan yo‘q qilishimiz mumkin. O‘pkadagi mikroblarni antibiotiklar bilan yo‘q qilamiz. Agar yurak qon pompalashni to‘xtatsa, biz uni dori-darmonlar va elektr toklari yordamida qayta jonlantira olamiz – agar bu ishlamasa, yangi yurak implantatsiya qilamiz.

To‘g‘ri, hozirda biz barcha texnik muammolarni hal qilish uchun yechimlarga ega emasmiz. Ammo aynan shuning uchun biz saraton, mikroblar, genetika va nanotexnologiya bo‘yicha tadqiqotlarga juda ko‘p vaqt va pul sarflayapmiz.
Hatto ilmiy tadqiqotlar bilan shug‘ullanmaydigan oddiy odamlar ham o‘limni texnik muammo sifatida qabul qilishga odatlangan.
Bugun eng taqvodor odam ham jiddiy kasalligiga ko‘nikish va ibodat qilish bilan cheklanmaydi. Boshqa davlatlar tibbiyotiga yoki, texnik operatsiyalarga ular jon deb murojat qilishadi. Tarixdan farqli o‘laroq bugun biz har qanday kasallikka yechim va davo izlab biz ilohiy kuchlarga emas asosan ilm-fan va tibbiyotga murojaat qilamiz.

Bir ayol shifokorga borib, "Doktor, menda nima noto‘g‘ri?" deb so‘raganida, shifokor odatda: "Sizda gripp bor", yoki "Sizda sil bor", yoki "Sizda saraton bor", deb javob beradi. Lekin shifokor hech qachon: "Sizda o‘lim bor", demaydi. Bizning barchamiz gripp, sil va saratonni texnik muammolar deb bilamiz, va bir kun kelib, ularga texnik yechim topa olishimiz mumkinligiga ishonamiz.

Hatto odamlar to‘fon, avtohalokat yoki urushda o‘lsa ham, biz buni oldini olish mumkin bo‘lgan va kerak bo‘lgan texnik xato sifatida ko‘ramiz. Agar hukumat yaxshiroq siyosat qabul qilganida; agar shahar hokimiyati o‘z ishini to‘g‘ri bajarganida; va agar harbiy qo‘mondon aqlliroq qaror qabul qilganida, o‘lim oldini olish mumkin bo‘lardi deymiz. O‘lim endi deyarli avtomatik tarzda sud ishlariga va tergovlarga sabab bo‘ladi. "Qanday qilib ular o‘ldi? Degan savolga - Qayerdadir kimdir xato qilgan bo‘lishi kerak" degan javob bermoqdamiz.

Shifokorlar va olimlar hech qachon to‘xtab: "
Biz sil va saratonni yengdik, lekin Alzgeimer bilan kurashish uchun biron qadam tashlamaymiz. Odamlar bundan o‘limda davom etaverishsin", deb aytmaydilar.


BMTning Inson Huquqlari Deklaratsiyasi "har bir insonning 90 yoshgacha yashash huquqi bor", deb demaydi. U faqat har bir insonning yashash huquqiga ega ekanligini ta’kidlaydi. Bu huquq hech qanday muddati o‘tgan sanaga bog‘lanmagan.
Davomi bor...

🖌#Sharqshunos_tarixchi

@TurkistonUz24


​​Suzadagi to‘y – Aleksandrning ulkan rejasi: Sharq va G‘arb xalqlarini aralash oilalar orqali madaniy uyg‘unlashtirish.

Miloddan avvalgi 324-yilda Aleksandr Makedonskiy Forsning Suza shah­rida tarixdagi eng noyob va ulug‘vor nikoh marosimini uyushtirdi. U yunon zodagonlarini fors qizlariga uylantirib, ikki xalqni birlashtirishga harakat qildi. Bu ulkan tadbir uchun Aleksandr o‘zi sep va sovg‘alar tayyorladi, beqiyos hashamat bilan bezatilgan besh kunlik dabdabali bazm tashkil etdi.

Jami 90 ta yuqori martabali nikoh tuzildi. Aleksandrning o‘zi esa fors shohi Doro III ning qizi Statira va Artakserks III ning qizi Paristida bilan turmush qurdi. (O‘zini fors shohi deb hisoblagan Aleksandr Sharq urf-odatlariga ko‘ra bir nechta rafiqaga ega bo‘lishi mumkin edi.)

Bu to‘y orqali Aleksandr forslar va makedoniyaliklarni bir xalqga aylantirishni ko‘zlagan edi. Suzadagi ommaviy nikohlar ulkan xalqaro integratsiyaning boshlanishi bo‘lishi kerak edi. Biroq, Aleksandrning erta vafoti bu rejani amalga oshirishga to‘sqinlik qildi.

Aleksandr vafot etgach, uning imperiyasi parchalanib ketdi. Ko‘pchilik makedoniyaliklar fors rafiqalaridan ajralib ketdi, chunki ushbu nikohlar majburiy xarakterga ega edi. Faqatgina Gefestion, Evmen va Salavk fors xotinlari bilan yashashda davom etishdi.


🖌#Sharqshunos_tarixchi

@TurkistonUz24


Maʼlumotlar Mahmud Tarziy haqida tarixiy manbalar, tadqiqotlar va maqolalardan olingan. Uning hayoti va faoliyati haqidagi maʼlumotlar Afgʻoniston tarixi, zamonaviy islohotlar va siyosiy arboblar haqidagi adabiyotlarda keng yoritilgan. Quyida uning faoliyati va xulosasi toʻliqroq bayon etilgan:

---

### Mahmud Tarziyning Faoliyati:

1. Surgun davri va taʼlim:
- Mahmud Tarziy oilasi bilan birga Afgʻonistondan surgun qilingan va Turkiya, Suriya va boshqa mamlakatlarda yashagan. U Istanbulda zamonaviy taʼlim olgan va u yerda Gʻarb madaniyati, siyosiy gʻoyalar va adabiyot bilan tanishgan. Bu davr uning dunyoqarashini shakllantirishda muhim rol oʻynadi.

2. Afgʻonistonga qaytishi va siyosiy faoliyat:
- 1901-yilda Afgʻonistonga qaytganidan soʻng, Mahmud Tarziy qirol Habibullaxon va uning vorisi Amanullaxonning yaqin maslahatchisiga aylandi. U Afgʻonistonning zamonaviy davlat qurilishi va modernizatsiyasida muhim rol oʻynadi.
- 1919-yilda Afgʻoniston Britaniya mustamlakachiligiga qarshi mustaqillik uchun kurash boshlaganda, Mahmud Tarziy Afgʻonistonning birinchi tashqi ishlar vaziri boʻldi. U Afgʻonistonning xalqaro miqyosda tan olinishi va mustaqilligini himoya qilish uchun muhim diplomatik saʼy-harakatlarni amalga oshirdi.

3. Jurnalistika va adabiyot:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonda birinchi zamonaviy gazetalardan biri boʻlgan "Siroj ul-Akhbar" (نور الاخبار) gazetasini asos solgan va uning bosh muharriri boʻlgan. Ushbu gazeta orqali u Afgʻoniston jamiyatini modernizatsiya qilish, taʼlimni rivojlantirish va ayollarning huquqlarini himoya qilish kabi gʻoyalarni targʻib qildi.
- U sheʼrlar, maqolalar va siyosiy risolalar yozgan. Uning asarlarida milliy birlik, mustaqillik va modernizatsiya mavzulari koʻp uchraydi.

4. Modernizatsiya va islohotlar:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonda taʼlim tizimini isloh qilish, ayollarning huquqlarini kengaytirish, zamonaviy texnologiyalarni joriy etish va mamlakatni xalqaro hamjamiyatga ochish tarafdori edi.
- Uning taʼsiri ostida Amanullaxon davrida bir qator progressiv islohotlar amalga oshirildi, masalan, ayollarning taʼlim olishi va ishlash huquqi kengaytirildi.

5. Diplomatik faoliyati:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonning birinchi tashqi ishlar vaziri sifatida mamlakatning xalqaro miqyosda tan olinishi va mustaqilligini himoya qilish uchun muhim diplomatik saʼy-harakatlarni amalga oshirdi. U Afgʻonistonning Yevropa davlatlari bilan munosabatlarini mustahkamlashga harakat qildi.

---

### Xulosa:

Mahmud Tarziy Afgʻoniston tarixida muhim iz qoldirgan shaxs boʻlib, uning merosi bugungi kunda ham mamlakatning siyosiy va madaniy hayotida davom etmoqda. Uning faoliyati va gʻoyalari Afgʻonistonning zamonaviy davlat qurilishi, modernizatsiyasi va mustaqilligini himoya qilishda muhim rol oʻynadi. Uning taʼsiri ostida Afgʻonistonda bir qator progressiv islohotlar amalga oshirildi, ayollarning huquqlari kengaytirildi va mamlakat xalqaro miqyosda tan olinishiga erishdi.

Mahmud Tarziyning merosi Afgʻonistonning milliy birligi, mustaqilligi va modernizatsiyasini himoya qilishda davom etadi. Uning gʻoyalari va islohotlari Afgʻoniston jamiyatining rivojlanishiga katta hissa qoʻshgan va uning nomi Afgʻoniston tarixida abadiy qoladi.


Ибн Баттута: афсонавий сайёҳ (1325–1353)

1325–1353 йиллар оралиғида марокашлик олим Ибн Баттута Африка, Осиё, Европа ва Яқин Шарқни тадқиқ қилиб, 75 000 милдан ортиқ масофани босиб ўтган. Унинг саёҳатлари қуйидагиларни ўз ичига олади:

1325–1327: Маккага ҳаж сафари ва Яқин Шарқ бўйлаб саёҳатлар
1330–1332: Ҳиндистондаги Деҳли султонлигида қозилик хизмати
1332–1346: Осиё бўйлаб саёҳат қилиб, Хитой, Шри-Ланка ва Мальдив оролларига етиб боради
1349–1353: Шимолий Африка орқали ватанига қайтиб, ўзининг кенг билимларини омма билан бўлишади

Ибн Баттутанинг "Риҳла" асари бугунги кунда ҳам дунё бўйлаб тадқиқотчиларга илҳом манбаи бўлиб хизмат қилади.


Millionlab odamlar bir xil gunohlarga berilgani uchun, bu gunohlar fazilatga aylanmaydi; ko‘pchilik odamlar bir xil g‘oyalarga ishongani uchun, bu g‘oyalar haqiqatga aylanmaydi; va millionlab odamlar bir xil ruhiy kasalliklardan aziyat chekkani uchun, ular sog‘ayib ketmaydi.

© Erich Fromm

@TurkistonUz24


1865 йил, московитлар босқини олдидаги Тошкент шахри харитаси.

@TurkistonUz24


Video is unavailable for watching
Show in Telegram
Яҳё Синварнинг ҳеч қаерда эълон қилинмаган янги видеолари чиқди

ҲAМAС лидери Яҳё Синвар ўтган йил октябр ойида ўлдирилгани эсингизда бўлса керак. Ўшанда Исроил унинг охирги лаҳзаларини кўрсатганди. Шу кунларда Синварнинг аввал ҳеч қаерда эълон қилинмаган видеолари тарқалди. Кадрлар ҲAМAС жангчилари томонидан олинган.

@TurkistonUz24


Mahmud Tarziy (1865–1933) – Afgʻonistonning taniqli siyosiy arbobi, yozuvchi, shoir, jurnalist va diplomat. U Afgʻonistonning zamonaviy davlat qurilishi va modernizatsiyasida muhim rol oʻynagan shaxslardan biri hisoblanadi. Mahmud Tarziy Afgʻoniston qiroli Amanullaxonning qaynotasi va uning yaqin maslahatchisi boʻlgan. Uning taʼsiri Afgʻonistonning 20-asr boshlaridagi siyosiy, madaniy va ijtimoiy islohotlarida sezilarli boʻldi.

### Hayoti va faoliyati:
1. Tugʻilishi va oilasi:
- Mahmud Tarziy 1865-yil 23-avgustda Afgʻonistonning Ghazni shahrida tugʻilgan. Uning oilasi Afgʻonistonning nufuzli va taʼsirchan qabilalaridan biri boʻlgan Barakzay qabilasiga mansub edi.
- Uning otasi Sardor Gʻulom Muhammad Tarziy ham taniqli siyosiy arbob va shoir boʻlgan.

2. Taʼlim va chet eldagi hayot:
- Mahmud Tarziy yoshligida oilasi bilan birga Afgʻonistondan surgun qilingan va u Turkiya, Suriya va boshqa mamlakatlarda yashagan. U Istanbulda taʼlim olgan va u yerda zamonaviy gʻoyalar, adabiyot va siyosat bilan tanishgan.
- Tarziy turk, arab va fors tillarini mukammal bilgan, shuningdek, fransuz va ingliz tillarini ham oʻrgangan.

3. Siyosiy faoliyati:
- 1901-yilda Afgʻonistonga qaytganidan soʻng, Mahmud Tarziy qirol Habibullaxon va uning vorisi Amanullaxonning yaqin maslahatchisiga aylandi.
- U Afgʻonistonda zamonaviy taʼlim, matbuot va madaniyatni rivojlantirishga katta hissa qoʻshdi. Uning taʼsiri ostida Afgʻonistonda bir qator islohotlar amalga oshirildi.
- 1919-yilda Afgʻoniston mustaqillik uchun kurash boshlaganida, Mahmud Tarziy Afgʻonistonning birinchi tashqi ishlar vaziri boʻldi va mamlakatning xalqaro miqyosda tan olinishida muhim rol oʻynadi.

4. Adabiy va jurnalistik faoliyati:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonda birinchi zamonaviy gazetalardan biri boʻlgan "Siroj ul-Akhbar" (نور الاخبار) gazetasini asos solgan va uning bosh muharriri boʻlgan. Ushbu gazeta orqali u Afgʻoniston jamiyatini modernizatsiya qilish, taʼlimni rivojlantirish va ayollarning huquqlarini himoya qilish kabi gʻoyalarni targʻib qildi.
- Tarziy sheʼrlar, maqolalar va siyosiy risolalar yozgan. Uning asarlarida milliy birlik, mustaqillik va modernizatsiya mavzulari koʻp uchraydi.

5. Modernizatsiya va islohotlar:
- Mahmud Tarziy Afgʻonistonda taʼlim tizimini isloh qilish, ayollarning huquqlarini kengaytirish, zamonaviy texnologiyalarni joriy etish va mamlakatni xalqaro hamjamiyatga ochish tarafdori edi.
- Uning taʼsiri ostida Amanullaxon davrida bir qator progressiv islohotlar amalga oshirildi, masalan, ayollarning taʼlim olishi va ishlash huquqi kengaytirildi.

6. Oʻlimi va merosi:
- Mahmud Tarziy 1933-yil 22-noyabrda vafot etdi. Uning vafotidan keyin ham uning gʻoyalari va islohotlari Afgʻonistonning rivojlanishida davom etdi.
- Tarziy Afgʻoniston tarixida milliy qahramon va modernizatsiya tarafdori sifatida xotirlanadi. Uning adabiy va siyosiy merosi Afgʻoniston madaniyati va siyosatiga chuqur taʼsir koʻrsatdi.

### Asosiy gʻoyalari va qarashlari:
- Milliy mustaqillik: Mahmud Tarziy Afgʻonistonning mustaqilligini himoya qilish va uni mustahkamlash tarafdori edi.
- Modernizatsiya: U Afgʻonistonni zamonaviy dunyoga moslashtirish, taʼlim va texnologiyani rivojlantirishni qoʻllab-quvvatladi.
- Ayollar huquqlari: Tarziy ayollarning taʼlim olishi va jamiyatda faol ishtirok etishini himoya qildi.
- Madaniyat va adabiyot: U madaniyat va adabiyot orqali milliy birlikni mustahkamlashga intildi.

Mahmud Tarziy Afgʻoniston tarixida muhim iz qoldirgan shaxs boʻlib, uning merosi bugungi kunda ham mamlakatning siyosiy va madaniy hayotida davom etmoqda.


@TurkistonUz24


🇦🇫🏳​​Men baribir Afg‘oniston tarixini yaxshi ko‘raman – unda juda ko‘p mohirona o‘ylangan diplomatiya, qiziqarli shaxslar va voqealar bor.

Birinchi jahon urushi boshlangach, amir Habibulla (1901–1919) Afg‘oniston betaraf qolishini e’lon qildi.

Bu nemislarni umuman qoniqtirmadi, chunki ular butun musulmon dunyosini o‘z tomoniga og‘dirishga harakat qilayotgan edi. Bu yo‘lda ular turk sultoni (shariatga muvofiq hukmron) bilan ittifoq tuzish kabi oqilona usullardan ham, shunchaki propaganda yo‘li bilan yolg‘on tarqatish kabi yo‘llardan ham foydalandilar. Masalan,
"Germaniya qiroli Kayzer Vilgelm islomni qabul qildi",

degan yolg'on gapni chiqarishdi.

Nemislar Afg‘onistonga Nidermayer-Gentig missiyasini jo‘natib, amirni urushga tortish va uning yordamida pushtun qabilalarini Britaniya Hindistoniga qarshi qo‘zg‘atmoqchi bo‘ldi. Bilamizki, Pushtun qabilalari hozirgi Pokiston chegarasi bo‘ylab yashagan, yaxshi qurollangan va juda xavfli edi. Britaniyaliklar ulardan qo‘rqardi.

Amir Habibulla bu missiyani majburan qabul qildi, lekin keyin oylar davomida Nidermayer va Gentigni aldab yurdi. To‘g‘ridan-to‘g‘ri rad eta olmasdi: birinchidan, Sharqda bunday qilish odatiy emas, ikkinchidan, uning saroyida kuchli nemisparast guruh bor edi. Lekin "ertaga, inshoalloh" deb va bajarib bo‘lmaydigan narsalarni talab qilib, vaqtni cho‘zish mumkin edi.

Hammaga ayon edi: Germaniyadan na askar, na to‘plar, na qop qop va‘da qilingan pullar yetib kelmaydi. Demak, amir hech qanday xavf ostida qolmasdi.

Amir buni tushunsa-da nemislar bilan go‘yoki aloqani yaxshi ushlab turish orqali foyda topdi. Qanday qilib? Masalan, o‘sha paytda frontda ishi yurishmayotgan inglizlar sarosimaga tushib, Habibulloga katta pul taklif qilishdi – ham hozir, ham kelajak uchun. Qurol-yarogplar ham yetkazib berila boshlandi. Afg‘oniston modernizatsiyasi uchun zayomlar ham berildi. Amir bularni muloyimlik bilan qabul qildi. Nemislar esa uzoq kutib, oxiri umidni uzib ketib qolishdi.

Shunday qilib, kichik bir davlat hukmdori yirik davlatlar o‘rtasidagi kurashdan katta foyda oldi – va hech kim bilan ochiqchasiga adovatga kirmadi. Undan o‘rganish kerak!

#Sharqshunos_tarixchi

@TurkistonUz24


Video is unavailable for watching
Show in Telegram
BOBO. CHUST SAFARI

“-Piyoda yurganni egam o’zi qo’llar,
Bu - otang yoshligida bosib o’tgan yo’llar…


@TurkistonUz24


Istiqbollar va mumkin bo‘lgan ssenariylar
 
Turkiya, Ozarbayjon va O‘zbekiston o‘rtasida to‘laqonli harbiy-siyosiy blok yaratish so‘roq ostida qolayotgan bo‘lsa-da, iqtisodiy va strategik hamkorlikni chuqurlashtirish juda real ko‘rinadi. Mumkin ssenariylarga quyidagilar kiradi:
Iqtisodiy integratsiya - savdoni mustahkamlash, qo‘shma investisiya fondlarini yaratish, infratuzilmani rivojlantirish.
Harbiy-texnik hamkorlik - qo‘shma mashg‘ulotlar o‘tkazish, texnologiyalar almashinuvi va mudofaa aloqalarini mustahkamlash.
Madaniy va ta’lim sohasidagi o‘zaro hamkorlik - almashinuv dasturlari, ta’lim standartlarini birlashtirish va umumiy media makonini rivojlantirish.
Turkiy ittifoq hali to‘laqonli harbiy-siyosiy blok formatida bo‘lmagan bo‘lsa-da, Yevrosiyo geosiyosiy xaritasida muhim omilga aylanishi mumkin. Ushbu loyihaning muvaffaqiyati mamlakatlarning ichki tafovutlarni bartaraf etish va tashqi bosimga samarali qarshilik ko‘rsatish qobiliyatiga bog‘liq bo‘ladi.
Turkiy ittifoqning tashkil etilishi zamon talablariga javobdir. Bu nafaqat harbiy, balki iqtisodiy va madaniy birlikni ham talab qiladi. Bu ittifoq geosiyosiy xaritada yangi kuchga aylanadimi, buni vaqt ko‘rsatadi.

@TurkistonUz24


Turkiy ittifoqni yaratish istiqbollari: siyosiy, harbiy va iqtisodiy jihatlar
31 yanvar 2025. Muallif:  VatandoshTV

So‘nggi yillarda Turkiya, Ozarbayjon va O‘zbekiston o‘rtasida faol yaqinlashuv kuzatilmoqda, bu esa Yevrosiyo maydonida muhim rol o‘ynashi mumkin bo‘lgan strategik ittifoq yaratish imkoniyatlari haqida fikr yuritishga olib keldi. Turkiy ittifoq tuzish g‘oyasi global geosiyosiy o‘zgarishlar, jumladan Rossiyaning mintaqadagi ta’sirining zaiflashishi fonida ayniqsa dolzarb bo‘lib bormoqda. Biroq, bunday loyiha qanchalik real va u tomonlarning har biri uchun qanday foyda va qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi?
 
Tarixiy-madaniy asos va siyosiy kontekst
 
Har uchala davlatning turkiy ildizlari mushtarak bo‘lib, bu hamkorlik uchun kuchli madaniy va mafkuraviy asos yaratadi. Turk dunyosining eng rivojlangan davlati – Turkiya, Ozarbayjon va O‘zbekistonni ham o‘z ichiga olgan Turkiy Davlatlar Tashkiloti doirasidagi aloqalarni faol rivojlantirmoqda. Bu davlatlar o‘rtasidagi yaqinlashuv siyosiy uchrashuvlardan tortib harbiy hamkorlikgacha bo‘lgan turli darajalarda namoyon bo‘lmoqda.
Kuni kecha Turkiya, Ozarbayjon va O‘zbekiston tomonidan imzolangan Anqara deklaratsiyasi hamkorlikni mustahkamlashda muhim qadam bo‘ldi. Ushbu hujjat mamlakatlar o‘rtasida har tomonlama hamkorlikni chuqurlashtirish, shuningdek, madaniy aloqalarni mustahkamlash niyatini tasdiqladi. Deklaratsiyada tomonlarning transport yo‘lagi infratuzilmasini rivojlantirish va mudofaa ishlarini birgalikda muvofiqlashtirishga sodiqligi alohida ta’kidlangan.
Biroq, to‘laqonli ittifoq yaratish yo‘lida jiddiy muammolar mavjud. Turkiya NATO a’zosi sifatida Gʻarb va Sharq o‘rtasida muvozanatni saqlaydi. Ozarbayjon Anqara bilan yaqin aloqalarga ega bo‘lishiga qaramay, ko‘p vektorli siyosat yuritadi, O‘zbekiston esa an’anaviy ravishda betaraflik tamoyiliga amal qiladi, bu esa yaqin kelajakda harbiy ittifoq tuzishni dargumon qiladi.
Biroq mamlakatlar o‘rtasidagi harbiy muvofiqlashtirish kuchaymoqda. O‘tgan yili O‘zbekiston va Ozarbayjon kompyuter simulyasiyalaridan foydalangan holda qo‘shma mashg‘ulotlar o‘tkazdi, bu esa Toshkentning mudofaa qobiliyatini modernizatsiya qilishga intilishidan dalolat beradi. Qorabog‘ urushidan keyin armiyasini NATO standartlari asosida isloh qilgan va mudofaa qobiliyatini mustahkamlagan Ozarbayjon turkiy dunyoda yagona xavfsizlik tizimini yaratishda muhim hamkorga aylanishi mumkin.
Lekin hali ham jiddiy to‘siqlar mavjud. Misol uchun, Markaziy Osiyo davlatlari hamon Rossiya qurollariga bog‘liq: Qozog‘istonda harbiy aslahalarning 90 foizi Rossiyada ishlab chiqarilgan. NATO standartlariga muvofiq qayta qurollantirish katta xarajatlar va vaqtni talab qiladi. Qolaversa, Rossiya, Xitoy va Eron yangi kuchli ittifoq paydo bo‘lishidan qo‘rqishi mumkin, bu esa qo‘shimcha diplomatik asoratlarni keltirib chiqaradi.
NATO standartlariga o‘tish uchun harbiy-siyosiy elitaning dunyoqarashini o‘zgartirish kerak. Ulardan ba’zilari hali ham postsovet paradigmasi doirasida fikr yuritadilar. Biroq, Ukrainadagi urush o‘zgarishlarni tezlashtirmoqda. Islohot tajribasiga ega O‘zbekiston va Ozarbayjon misol bo‘la oladi. Masalan, Turkiyada ofiserlarni tayyorlash sovet va NATO usullarini birlashtirishga imkon berdi.
 
Iqtisodiy hamkorlik va transport koridorlari
 
Iqtisodiy nuqtai nazardan Turkiya, Ozarbayjon va O‘zbekiston ittifoqi sarmoya va savdoni jalb qilishning muhim markaziga aylanishi mumkin. Turkiya qudratli sanoatga ega, Ozarbayjon energiya resurslariga ega, O‘zbekiston esa Markaziy Osiyodagi eng yirik qishloq xo‘jaligi va demografik kuchdir. Bu davlatlar birgalikda Yevropa, Kavkaz va Markaziy Osiyoni bog‘lovchi iqtisodiy koridor yaratishi mumkin.
Asosiy hamkorlik loyihalaridan biri Xitoy, Markaziy Osiyo, Kavkaz va Yevropani Turkiya orqali bog‘laydigan “O‘rta koridor” transport yo‘nalishi bo‘lishi mumkin. Bu yo‘nalish Rossiya va Eron orqali o‘tadigan an’anaviy yo‘nalishlarga qaramlikni kamaytiradi, biroq uni muvaffaqiyatli amalga oshirish katta sarmoya va muvofiqlashtirishni talab qiladi.

@TurkistonUz24


1948 йилда унинг вафотидан сўнг, Ироқдан етиб келган Фаузи Каукажи отрядларга раҳбарлик қила бошлади. У Ироқ армиясининг зобити бўлиб, нисбатан йирик ва тайёргарликдан ўтган отрядни бошқарарди. Бироқ партизанларнинг бу ҳаваскорлик ҳаракати яхши ташкил этилган, пухта тайёрлик кўрган ва қуролланган, кейинчалик Исроил армиясининг асосини ташкил этган "Хагана" ва "Иргун" отрядларига бас кела олмади.
Ажойиб вазият юзага келди: ўзларини узоқ вақт давомида ерсиз халқ деб атаб келган яҳудий сионистлар фаластинликларни ерсиз халққа айлантирдилар. Фаластин халқи 70 йилдан ортиқ вақтдан бери ўзига тегишли ерга эгалик қилолмасдан яшаб келмоқда. Ерсиз халқ – нима дегани ўзи, у қандай бўлади? Бир неча авлод адолатсизлик белгиси остида яшаётган одамлар кимлар? Умуман, бундай вазиятда қандай қилиб тирик қолиш ва нафақат ўзига ҳурматни, балки инсониятнинг ҳурматини ҳам сақлаб қолиш мумкин? Бу китоб айнан мана шу ҳақда ҳикоя қилади.
@Hamid_Sodiq

@TurkistonUz24


Қуддус, Хеврон ва Сайда шаҳарларида янги ғалаён тўлқинлари юз берди. Қўзғолон етарлича аниқ яҳудийларга қарши йўналтирилган бўлиб, у Британия қўшинлари ва колониал полиция бўлинмалари томонидан бостирилди. Фаластиннинг биринчи партизан гуруҳи 1935 йилда ташкил топди. Унинг тузилиши Фаластин муқовамат ҳаракатининг бошланиши деб ҳисобланади, унинг асосчиси мулла Иззад Дин ал-Қассам эса ҳаракатнинг ташаббускори сифатида тан олинган. Ал-Қассам партизанларининг ҳаракатлари 1936-1939 йиллардаги миллий Фаластин қўзғолонига айланди.
Бирлашган фронт Британия олий комиссари Артур Уочопдан араб ҳукуматини тузиш билан бирга, яҳудийлар иммиграциясини тўхтатишни ва яҳудийларга ер участкаларини сотишни тақиқлашни талаб қилди. Бинобарин, шуни таъкидлаш лозимки, фаластинликлар тобора кўпайиб бораётган яҳудийларга нисбатан анча кечроқ курашнинг куч ишлатиш усулларига ўтдилар. XX аср бошларида кўчиб келган яҳудийларнинг асосий қисми Россиядан Фаластинга келган, фақатгина 1904-1905 йилларда у ерга 40 000 рус яҳудийси кўчиб ўтган. Уларнинг кўпчилиги ноқонуний инқилобий партиялар билан алоқадор бўлиб, террористик ташкилотларда жанговар тажриба орттирган эди.
1907 йилда Фаластинда "Бар Гиор" номли конспиратив ҳарбий ташкилот тузилди. Унинг асосий мақсади яҳудий жангариларни тайёрлаш эди. 1909 йилда "Бар Гиор" қайта ташкил этилди ва "Гашомер" ("Қўриқчи") деб қайта номланди. "Гашомер" етакчиларидан бири кейинчалик Исроил президенти бўлган Исхак Бен-Цви эди. Исроилнинг биринчи бош вазири Бен-Гурион ҳам "Гашомер" билан алоқадор бўлган. Биринчи жаҳон урушидан сўнг собиқ сўл эсер Владимир Жаботинский шунга ўхшаш "Хагана" ("Мудофаа") ташкилотини, кейинчалик эса бошқа ҳарбий ташкилот - "Гдад Хаавода"ни ташкил этди. Жаботинскийнинг ташкилоти террористик ҳужумлар уюштириш, қурол-яроғ контрабандаси ва ноқонуний муҳожирларни олиб кириш билан шуғулланган.
"Хагана"нинг биринчи қурол-яроғ фабрикаси Кфар Гилеади қишлоғининг ер ости туннелида очилди. Кейингиси эса Тел-Авивда жойлашган эди. 1927 йилда "Хагана"дан ажралиб чиққан "Квутцат Хамеркац" гуруҳининг асосий вазифаси араб аҳолисига қарши террор уюштириш бўлди. 1929 йилдаги тартибсизликлар пайтида "Хагана" қўзғолонни бостиришда фаол иштирок этди. 1937 йилга келиб "Хагана" сафида 21 000 жангари бор эди.
1936-1939 йиллардаги қўзғолонни бостиришда "Хагана" Британия мустамлака маъмурияти билан янада яқин ҳамкорлик қилди. 1936 йилда "Хагана" Фаластин қишлоқларининг бутун аҳолсини бўғизлаб ташлаган учувчи отрядлар ("Ханодедет") ни ташкил этди, 1938 йилда эса Тиверияда қонли қирғин уюштирган махсус тунги эскадронларни тузди. Яҳудий жанговар ташкилотлари тез суръатда қуролланаётган эди. Польша "Хагана"га катта миқдордаги ўқотар қуролларни сотди, булар контрабанда йўли билан Фаластинга етказиб берилди. Абрам Теоми янги "Иргун свай леуми" террорчилик ташкилотини тузди ва рус бомбистлари амалиётини қайта жонлантирди. 1947 йилда БМТ бу ҳудудларда араб ва яҳудий давлатлари ташкил этилганини эълон қилди. Аслида, бу Британиянинг ўз мандати остидаги ҳудудларда ягона араб-яҳудий давлатини шакллантиришга қодир эмаслигини тан олиш эди. Яҳудий жангарилари фаластинликларга ҳокимият органларини шакллантиришга имкон бермади.
"Хагана" қуролли бўлинмалари араб давлати таркибига кириши керак бўлган ҳудудларнинг бир қисмини дарҳол ўз назоратига олди. 1948 йил апрель ойида "Иргун свай леуми" жангарилари Қуддус халқаро ҳудудига тегишли Дейр-Ясин араб қишлоғида оммавий қирғин уюштирдилар. Ҳайфа ва Яффадан чиқиб кетаётган инглиз қўшинлари ортидан фаластинлик қочқинлар ҳам йўлга тушди. БМТнинг қарори фаластинликларни ҳам қониқтирмади. Фаластинликлар орасида машҳур бўлган Абдулқодир ал-Ҳусайн араб партизанларининг тарқоқ отрядларини бирлаштиришга ҳаракат қилиб, фаол фаолиятни бошлади.

@Hamid_Sodiq

@TurkistonUz24

20 last posts shown.