ORTIKZODA | Resmi Sayfa

Muhabbatning qoidasi bormi?

Elif Shafaqning "Ishqqa oid 40 qoida" asari haqida.

Ayni davr odamlari juda koʻp holatlarda ishq, sevgi va muhabbatni bir oʻrinda ishlatadi. Uchchalasi ham bir xil tuygʻu deb hisoblashadi ular. Aslida bunday holatlar toʻgʻri emas. Sababi, sevgi juda koʻp holatlarda umumiy his-tuygʻu hisoblanadi. U insondan biroz aqliy qarashlarni ham talab etadi. Inson kimnidir sevib qolishi osonroq, koʻrinish, joziba, xarizma, mehr kabi tuygʻular insonning sevgisiga sabab boʻladi odatda. Muhabbat esa oddiyroq qilib aytganda ancha sayqal topgan sevgidir. Insonning muhabbatini qozonish oson ish emas, buning uchun ancha chig'iriqlardan oʻtishga toʻgʻri keladi. Ammo muhabbat faqatgina Ulugʻ Zotga nisbatan boʻlganida asl tusga ega boʻladi, qolgan holatlardagisi biroz xatarliroq desak ham boʻladi. Ana endi ishq deb atalmish tuygʻu haqida oʻylasak. Ishq insonni juda qattiq harakatlantiradi. Gohida oʻz tizginidan chiqarib yuboradi ham. Bu koʻpincha jismoniy ogʻriqlarga ham sabab boʻlmay qolmaydi. Kimgadir yoki nimagadir ishq paydo boʻlsa odamda, u qolgan narsalarni unutadi. Baʼzida jazavaga tushishi ham turgan gap. Bu maqolada biz aynan ishq haqida soʻz yuritamiz. Chunki biz hikoya qilmoqchi boʻlgan asar mohiyatan shu koʻrinishga ega, nomi ham mazmuniga mos: "Ishqqa oid 40 qoida". Demak, boshladik!

Falsafa tushunchasi koʻp ham odamga yoqavermaydi hozirgi kunda. Ahir Sunʼiy intelekt, qulay gadjet va smartfonlar ancha taraqqiy etgan davrda kim ham miyasini ishlatishni xohlardi? Shu sabab falsafa ustiga qurilgan asarlar dunyo boʻylab keng tarqalavermaydi. Falsafiy kitoblarni oʻqigan odamlarning juda katta qismi kitobning nari borsa elliginchi betidan keyin mutolaani toʻxtatadi. Ammo dunyo adabiyotida shunday yozuvchilar borki, ular chuqur falsafiy mohiyatni ham hamma uchun tushunarli boʻlgan sodda tilda bayon eta oladi va shu koʻrinishda kitob yoza oladi. Ulardan biri shubhasiz Elif Shafaqdir. Ochigʻi bu yozuvchining asarlaridan birini "nimaga oldinroq oʻqimagan ekanmana?" deb rosa oʻyga toldim. Nimayam qilardik qismat! Elif Shafaq asli turk millatiga mansub, ammo Yevropada tugʻilgan va Yevropa taʼlimini olgan yozuvchi. Uning asarlari odatda insoniy rishtalarni va tuygʻularni noodatiy uslubda bayon etilishi bilan nom qozongan. Elif Shafaqning "Ishqqa oid 40 qoida" asari dunyo boʻylab 800 000 dan ziyodroq nusxada chop etilgan. Juda koʻp tillarga tarjima qilingan. "Nimaga bunday holat yuz bergan ekana, ahir bu mavzularda dunyo boʻylab juda koʻp asarlar boʻlsa?!" kabi savollar berishga shoshilmang. Bunga oydinlik kiritib berishga harakat qilaman. Elif Shafaq oʻz asarlarida Sharqona muhabbatni koʻrsatib bera olgan. Uning asarlari sodda va kishini ancha mulohazaga toldiradi. Shu sababdan yozuvchi qisqa vaqt ichida katta muvaffaqiyatga ega chiqqan desak mubolagʻa boʻlmaydi. Bu asarlarni har qanday millat, din, irq, va jins vakili oʻqisa oʻz-o'zicha kashf etaveradi. Ya'ni Shafaq asarlari turli xil qirralarga ega boʻlgan olmosga oʻxshaydi. Har bir tomoni navbat va navbat tovlanaveradi. Mana shuning uchun ham Elifning asarlari millionlab insonlarning qalb ehtiyojlarini qondirib kelayotgan boʻlsa kerak!

"Ishqqa oid 40 qoida asari" bir vaqtning oʻzida ikki davrdagi xronologik jarayonlarni hikoya qiladi. Asar qahramoni Amerikada istiqomat qiladigan yahudiy ayol Ella, turmush oʻrtogʻi, oilasi va uch farzandi boʻlsa ham yillar davomida oʻzi uchun zarur boʻlgan nimanidir topa olmay yuraveradi. Negadir uning hayoti rangsiz va jilosiz edi. U vaqt oʻtgach Amerikadagi bir nashriyotga ishga qabul qilinadi. Nashriyot Ellani maxsus sinovdan oʻtkazish uchun Aziz Zahara ismli yozuvchining "Shirin shakkoklik" asarini oʻqib chiqishni taklif qiladi. Mazmunsiz hayotida Sahroda yolgʻiz qolib ketgan kema singari chorasiz qolayotgan Ella asarni oʻqishga chog'lanadi. Asarni oʻqishni boshlagan Ella kutilmaganda oʻzi uchun ajoyib hissiyotlarni boshdan kechira boshlaydi. Endi uning hayoti oldingidek emas edi...

Davomi bor...

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

Koʻrinadigan moddiylik qimmatmi yoki koʻrinmaydigan tuygʻular?

Elif Shafaqning "Ishqqa oid qirq qoida asari" haqida yozishdan oldin debocha.

Dunyoda shunday narsalar borki, ular hech qachon inson koʻziga koʻrinmaydi. Ularni ushlab boʻlmaydi, ularning aniq bir shakl-shamoyili yoʻq! Hamma bu kabi tuygʻularni oʻz nigohi darajasida koʻradi va his etadi. Ishq, orzu, armon, ogʻriq, alam singari tushunchalarni klassika deb atashimiz mumkin. Sababi, ular hech qachon urfdan qolmaydi va eskirmaydi. Ular doimo inson bilan hamohang yashayveradi. Ammo yana bir achinarli holat ham bor, buni ham eʼtibordan chetda qoldirishlik - haqiqiy jinoyat. Insoniyat soʻngi oʻn yillikda dunyodagi moddiyatlarni ana shu kabi ilohiy tuygʻulardan ustun qoʻymoqda. Mashinasi bor yigit aksariyat qizlarning chin orzusi, uning mavqei ana shu matoh bilan oʻlchanadi. Undagi tuygʻular esa nechanchidir oʻrinda qolib ketgan... Lavozimli erkak taklifini ham ba'zi bir ayollar hech qachon rad etmaydi. Har kuni oʻnta qizga sevgi izhor qiladigan yigitni 16 yoshga kirmagan goʻdak qizlar orzu qiladi, uni "sevadi"... Bu aksincha holatlarda ham yuz beradi. Halol nikohga ega boʻlgan, kun boʻyi roʻzgʻor tashvishidan ortmaydigan, oʻzi uchun bir daqiqa vaqt ajrata olmaydigan ayoli boʻla turib, ba'zi bir erkaklar kuniga nechtalab qo'ldan oʻtadigan ayolni "sevadi" va afzal koʻradi!
Buni qarangki, shu kabi holatlarni taassufki, juda koʻp odam sevgi deb oʻylaydi. Vaqtinchalik hissiyot va vaqtinchalik tuygʻularni muhabbat deb oʻylaydi! Bir qizni sevib, uni oʻz koʻzidan ham qizgʻonib, haqiqiy muhabbatini yuragida saqlab, sevganini orzu qilgan yigit ishi yurishmagani uchun oʻsha qiz tomonidan rad etiladi. Yoki "bola kambagʻal ekan" - deb qizini berishmaydi. "Ular bizni tengimiz emas" - deb qoʻyadi gapning orasida. Ey, inson sen bir daqiqadan keyingi hayotingni aytib bera olmas darajada ojizsan, oʻzingdan bir qancha barobar kichik boʻlgan ignaning ogʻrigʻiga dod solasan! Sen qanday qilib oʻzing kabi mavjudotlarni oʻzingdan past koʻrishing mumkin? Dunyoda yuqori oʻrinda turadigan yagona Zot bor! Yagonalik, Yuqorilik, Oliylik faqat ungagina xos! Qolgani chikora.
Odamzot hayotda koʻp narsani oʻzi uchun qiyinlashtirib yuborgan yillar davomida. Natijada bundan faqatgina oʻzi aziyat chekadi. Bu juda achinarli holat!
Ey doʻstim! Shuni hech qachon unutma! Haqiqiy muhabbat hech qachon sotilmaydi! Uning aniq oʻlchovi va narxi boʻlmaydi! Ajablanib "Mana sotishyapti ahir" - dema! Sotilayotgan u tuygʻular muhabbat emas, muhabbat insonni razolat, jaholat sari hech qachon undamaydi! Yana bir narsa koʻrinmaydigan tuygʻular koʻrinadigan moddiyliklardan qimmatroq va qadrliroqdir!

Muhabbat insonni inson sifatini ulugʻlaydi. Va ikki olam saodatini taqdim etadi insonga Vallohu Aʼlam! Shu sabab muhabbat har kimga ham berilavermaydi. Muhabbat faqatgina loyiq, xos kishilarga beriladi! Shu sabab ham u ilohiy!
Siz va biz ana shunday ilohiy muhabbatdan umidvormiz! Oʻzingizni ehtiyot qiling!

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

#hikmati_oqshom

Barcha gʻoliblar oʻz gʻalabalarini abadiy deb oʻylashadi. Barcha magʻlublar esa oʻz magʻlubiyatlari abadiy boʻlishidan qoʻrqishadi. Har ikki tomon ham bir sababga koʻra nohaq. Xudodan boshqa hamma narsa oʻzgaradi.

Jaloliddin Rumiy ©

"Ishqqa oid 40 qoida" asaridan...

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

#kun_hikmati

Bu dunyoda yakdillik ham, toʻgʻrilik ham olgʻa yurishimizga yordam bermaydi, qarama-qarshiliklar yordam beradi.

"Ishqqa oid 40 qoida" asaridan...

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

#hikmati_oqshom

Qalbi ogʻrimaganda Ishq boʻlmaydi.

"Ishqqa oid 40 qoida" asaridan...

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

"Muqaddima" asaridan olgan ilk taassurotlarni yozsammikan?! 🧐

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

#kun_hikmati

Dunyoni oʻz ipagi bilan qoyil qoldirish uchun ipak qurti oʻlishi kerak!

"Ishqqa oid 40 qoida" asaridan...

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

"Ishqqa oid 40 qoida" asari oʻta noodatiy taassurotlar taqdim etyapti. Falsafiy asarlar "jinnisi" ekanligim sababdir bunda.

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

Daydi

Baxtim izlab ishqyo'lda,
Hayotim oʻlda-jo'lda.
Gohi ayoz, goh choʻlda.
Daydiganim daydigan!

Dunyolarga hayron-da,
Yurak bagʻrim vayron-da.
Adolatsiz jahonda,
Daydiganim daydigan!

Nazdimda quvar soyam,
Parishonman judayam.
Bilganim bir sarmoyam,
Daydiganim daydigan!

Kimdir qidirar boylik,
Kimgadir yetmas oylik.
Menga hammasi birdek,
Daydiganim daydigan!

Kimga sevgi yirikdir,
Kimdir yordan aynigan.
Men alam-la tirikdir,
Daydiganim daydigan!

Hech toʻxtamas sayyorman,
Mug'ombirga ayyorman.
Otlanmoqqa tayyorman,
Daydiganim daydigan!

Ortiqzoda hayotdir,
Umr yoʻl-la oboddir.
Sayohatim najotdir,
Daydiganim daydigan!

@Sherali_Ortiqzoda 🌓

#hikmati_oqshom

Bilim - bu koʻpayib boradigan foiz demakdir

🔹 Uorren Baffet.

🔹 "Atom odatlar" asaridan...

@Sherali_Ortiqzoda ✅

#kun_hikmati

Sabr - nofaollik emas, sabr aksincha goʻzal oqibatni koʻrmoqlikdir!

"Ishqqa oid 40 qoida" asaridan...

@Sherali_Ortiqzoda ✅

She'ringni butun institut ijro etsa, yomon yoqadiyey 😎

@Sherali_Ortiqzoda ✅

Kanal haqida fikrlar ham yozib turinglar. Oʻzimni jaa eʼtirofga loyiq odam bilmayman. Shu sabab kanal haqida fikr bildirgan afzali IMHO.

@Sherali_Ortiqzoda ✅

Assalomu alaykum, zerikib qolmayapsizlarmi doʻstlarim? 😊

Yaqin orada Xudo xohlasa yangiliklar bor. Sizlar bilan shu vaqtga qadar harflar yordamida suhbat qilgan boʻlsak, endi vizual koʻrinish beramiz nasib etsa.

Xullas, yangiliklar bor. 🔜

@Sherali_Ortiqzoda ✅

Kimdir "boshqacha" holatda minnatdorlik bildirishni ham yozgan edi. Achinarlisi, oʻsha odamlar shaxsiy fikrni insoniylik va patriotism'dan ham ustun qoʻyganida. Yana shunisi oʻylantiradi. Nimaga bizda har doim butun bir voqelik turib, undagi kichik bir detal yulib olinib muhokama qilinadi?

Xuddiki, beshta gol urgan Holand oʻyinning 89-daqiqasida qizil kartochka olgani uchun katta fojiaga aylangani kabi. (Bu misol) IMHO

@Sherali_Ortiqzoda ✅

#haqiqat

QUVONCH sizga KAYFIYAT beradi, ALAM esa OG'RIQlarni. KULGU sizga BAXT beradi, ARMON esa ORZUlarni. KITOB ESA SIZGA BIR VAQTNING OʻZIDA HAMMASINI BERADI!

@Sherali_Ortiqzoda ✅

Assalomu alaykum! 👋

Ha, azizlar biz kutgandik. Qor yogʻishni boshladi! ❄️

@Sherali_Ortiqzoda ✅