Ҳукумат Париждаги Олимпия ўйинларига тайёргарлик кўриш учун қанча маблағ сарфлаганини ўрганиб кўрдим. Очиқ маълумотларга кўра, уч йил давомида
600 миллиард сўмдан ортиқ маблағ ажратилган: 2022 йилда – 135 миллиард, 2023 йилда – 216 миллиард, 2024 йилда – 250 миллиард.
Ҳар бир йил учун ўртача доллар курсида
бу тахминан $50,55 млн ташкил этади, бу Марказий банкнинг 15 августдаги курси бўйича бу $47,6 миллион.
Ўзбекистон Олимпиадада 13 та медал қўлга киритди – 8 та олтин, 2 та кумуш ва 3 та бронза.
Ғолиб ва совриндорлар олтин медал учун $200 минг, кумуш медал учун $100 минг ва бронза учун $50 минг билан тақдирланди. Мураббийларга 50 минг, 25 минг ва 12,5 минг доллар ажратилди.
Умуман олганда,
спортчиларнинг мукофот жамғармаси $1,95 миллион ташкил этди. Агар битта мураббий ҳар бир спортчи учун мукофот олса, мукофот пули $487,5 минг ташкил қилади.
Олтин эгаларига 1,04 миллиард сўм ёки 82,33 минг долларга баҳоланган Tahoe автомобиллари ҳам топширилди. “Кумуш” учун BYD (395,3 миллион сўмдан), “бронза” учун – BYD (387,2 миллион сўмдан) мукофотланди.
Бу автомобилларнинг барчаси камида 10,27 миллиард сўм ёки 813,3 минг доллар туради.
Олимпиада чемпионлари ва совриндорларига ҳам икки қаватли коттежлар ва квартиралар берилди. Уларнинг нархи номаълум.
Шундай қилиб, битта медални қўлга киритиш учун давлат бюджетидан ўртача $3,89 миллион, пул мукофотлари ва автомобилларни ҳисобга олган ҳолда эса $4,14 миллион яқин маблағ ажратилди.Қозоғистонда Олимпиада учун жами 980 миллион тенге (25,77 миллиард сўм)га яқин маблағ ажратилди, бу Ўзбекистондагидан 23,3 баробар кам. У ерда битта медал қарийб 291,6 минг доллар, мукофот пулини ҳисобга олган ҳолда эса $423,7 минг долларга тушди.
Бу Ўзбекистондагидан деярли 10 баробар кам.
Буюк Британия терма жамоаси Олимпия циклига тайёргарлик учун 245,84 миллион фунт стерлинг сарфлади. Ҳар бир медал ўртача 3,78 миллион фунт стерлингга ($4,86 миллион) тушди,
бу Ўзбекистондан бир оз кўпроқ.Таққослаш учун: Қозоғистон ялпи ички маҳсулоти/иқтисодиёти (259,7 миллиард доллар) Ўзбекистон ялпи ички маҳсулотидан
2,8 баравар кўп ва аҳоли жон бошига ЯИМ - 5,2 баробар (2510 долларга нисбатан 13 088 доллар). Буюк Британия ЙИМси (2,27 триллион доллар) Ўзбекистондан (90,9 миллиард доллар)
25 баробар кўп.Бу ерда ушбу мавзу бўйича батафсил материал Бу рақамлар нимага керак?Мен олимпиячиларнинг муваффақиятларини қораламоқчи эмасман, улар ҳақиқатга Олимпиадада муваффақиятли иштирок этди, шу 16 кун давомида мен уларнинг чиқишларини максимал ёритишга ҳаракат қилдим, уларни қўллаб-қувватладим.
Ҳукуматга кўпроқ бюджет маблағлари – солиқ тўловчилар маблағларидан оқилона фойдаланишга чақирмоқчиман, бу пуллар нимага ва қандай сарфланаётгани ҳақида ҳисобот бериши керак.
Биз нисбатан қашшоқ давлатмиз. Мамлакатдаги мактабларнинг 70 фоизида (ёки 87%) канализация йўқ, мактабларнинг 47 фоизи марказлаштирилган сув таъминотига уланмаган бўлса, 21 фоизида спорт зали йўқ, Тошкент шаҳрида 2019-йилдан буён онкологик беморлар учун катталар ҳосписи қурилишига пул йўқ ва ҳоказо.
Бундай шароитда ҳукумат бундай харажатларни қилиши нотуғри деб ўйлайман (ИМХО).Катта бюджет тақчиллиги (бу инфляцияни қўзғатади) ва ташқи қарз (бу ёмон эмас, лекин унинг харажатлари ва умуман давлат бюджети харажатлари ҳақида жуда кўп саволлар бор) ҳақида ҳам унутмайлик.
Биз пулдан оқилона фойдаланишимиз керак. Бизда спортчилар учун мукофот пуллари биздан ўнлаб марта бой бўлган дунёнинг ривожланган давлатларига қараганда кўпроқ.
Ишончим комилки, спортчилар Олимпиадада катта мукофот пуллари ва давлат томонидан рағбатлантирилмаса ҳам, худди шундай шижоат билан қатнашади. Чунки бу турнир ҳар қандай спортчи фаолиятидаги чўққи ҳисобланади.
@latipovuzb
