LAWYERS-"YES"

#Bilasizmi

Sudlarda ishlarning ko'rib chiqilish bosqichalari nechta va qanday ahamiyatga ega?

1.Birinchi instansiya — bu sudning birinchi bosqichi, ya'ni, ishning asosiy ko'rib chiqilishi. Instansiya sudida ishning mohiyati, dalillar va taraflarning da'volari o'rganiladi va qaror chiqariladi.

2.Apellatsiya instansiyasi– bu ishda ishtirok etuvchi shaxslar, shuningdek ishda ishtirok etishga jalb qilinmagan, ammo huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risida sud hal qiluv qarori qabul qilgan shaxslar birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirmagan hal qiluv qarori ustidan beriladigan shikoyatga aytiladi.

3.Kassatsiya instansiyasi – bu ishda ishtirok etuvchi shaxslar, shuningdek ishda ishtirok etishga jalb qilinmagan, ammo huquqlari va majburiyatlari to‘g‘risida sud hal qiluv qarori qabul qilgan shaxslar birinchi instansiya sudining qonuniy kuchga kirgan, apellyatsiya tartibida ko‘rilmagan hal qiluv qarori ustidan beriladigan shikoyatga aytiladi.

4.Taftish instansiyasi — sud yoki boshqa davlat organlari tomonidan amalga oshiriladigan tekshiruv, ayniqsa, huquqiy xatoliklar yoki jinoyatlarni aniqlash maqsadida olib boriladi. Taftish jarayonida huquqiy muammolar, holatlar va dalillar tekshiriladi.

🔗Kanalimizga obuna boʻling: @jslawyers

#Bilasizmi

Miranda qoidasi nima?

Miranda qoidasi AQSh Oliy sudining 1966-yilda bo'lib o'tgan Miranda v. Arizona ishida qabul qilingan. Ushbu qaror, hibsga olingan shaxsning konstitutsiyaviy huquqlarini himoya qilishni maqsad qilgan.

Miranda qoidasi, hibsga olingan yoki so'roq qilinayotgan shaxsning o'z huquqlarini bilishi kerakligini ta'kidlaydi. Bu huquqlar orasida:

1. O'z so'zlariga qarshi foydalanilishi mumkinligi — ya'ni, hibsga olingan shaxs politsiya yoki sudda o'z so'zlarini o'ziga qarshi ishlatishlari mumkinligini tushunishi kerak.

2. Advokat huquqi — shaxs advokat yordamidan foydalanish huquqiga ega ekanligini bilishi kerak. Agar u advokat olish imkoniyatiga ega bo'lmasa, davlat tomonidan advokat tayinlanishi mumkin.

3. Tushunish huquqi — hibsga olingan shaxsga barcha huquqlarining tushuntirilganligini va ularni tushunganligini tekshirish.

Miranda qoidasi Konstitutsiyamizning 27-moddasida ham keltirib oʻtilgan

Agar politsiya bu ogohlantirishlarni bermasa va shaxs so'roq qilinsa, olingan ma'lumot sudda dalil sifatida qabul qilinmaydi. Miranda ogohlantirishlari, shaxsning erkin va ongli ravishda so'roq jarayoniga kirishishini ta'minlaydi, va shu bilan uning konstitutsiyaviy huquqlarini himoya qiladi.

#Qonunchilikdagi_yangilik


O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining belgilangan siyosatiga asosan, "Davlat sirlari to‘g‘risida"gi qonun yangi qabul qilindi. Ushbu qonun davlat sirlari sohasida yagona davlat siyosatini belgilaydi, shuningdek, davlat xavfsizlik xizmati bu sohada maxsus vakolatli organ sifatida faoliyat yuritadi.

Ma'lumotlarni maxfiylashtirish, O‘zbekistonda maxfiylashgan ma'lumotlar ro‘yxatiga asosan amalga oshiriladi. Davlat sirlaridan foydalanadigan tashkilot rahbarlari, ma'lumotlarni davlat sirlari ro‘yxatiga kiritish uchun javobgar bo‘ladi.

Ma'lumotlar maxfiyligi uch darajaga bo'linadi:

"Alohida ahamiyatli" (birinchi daraja),

"Mutlaqo maxfiy" (ikkinchi daraja),

"Maxfiy" (uchinchi daraja).


Davlat sirlarining maxfiyligi muddati, davlat ahamiyatiga ega bo‘lgan sirlar uchun 30 yil, xizmat siri uchun esa 10 yilni tashkil qiladi.

Qonun e'lon qilingan kundan uch oy o'tgach, kuchga kiradi.

📥Kanalga ulanish:
✅ @jslawyers

Fuqarolarning Konstitutsiyaviy huquqlari

Konstitutsiyadagi inson va fuqarolarning huquq va erkinliklari 4 guruhga boʻlinadi va ular quyidagilar:

1️⃣ Shaxsiy huquq va erkinliklar
2️⃣ Siyosiy huquqlar
3️⃣ Iqtisodiy va ijtimoiy huquqlar
4️⃣ Madaniy va ekologik huquqlar.


Endi bularning har biri oʻz ichiga qanday huquqlarni olishini koʻrib chiqamiz.

📌 Shaxsiy huquq va erkinliklar (25-35-moddalar):

— yashash huquqi;
— insonning sha'ni va qadr-qimmatining daxlsizligi huquqi;
— erkinlik va shaxsiy daxlsizlik huquqi;
— malakali yuridik yordam olish huquqi;
— sha'ni va qadr-qimmatiga tajovuz qilishidan, shaxsiy hayotiga aralashishdan himoyalanishi va uy-joy daxlsizligi huquqi;
— mamlakat boʻylab erkin harakatlanish, turar va yashash joyini tanlash huquqi;
— fikrlash, soʻz va eʼtiqod erkinligi;
— axborot izlash, olish va tarqatish huquqi;
— fuqaroning oʻz huquq va manfaatlariga daxldor boʻlgan hujjalar, qarorlar va boshqa materiallar bilan tanishib chiqish huquqi
— vijdon va diniy eʼtiqod erkinligi.

📌 Siyosiy huquqlar (36-40-moddalar):

— jamiyat va davlat ishlarini boshqarishda ishtirok etish huquqi;
— davlat xizmatiga kirish huquqi;
— qonunchilikka muvofiq mitinglar, tinch yigʻilishlar va namoyishlarda ishtirok etish huquqi;
— davlat hokimiyatining vakillik organlariga saylash va saylanish huquqi;
— kasaba uyushmalari, siyosiy partiyalar va boshqa jamoatchilik birlashmalariga birlashish, ommaviy harakatlarda ishtirok etish huquqi;
— davlat organlari, muassasalari yoki xalq vakilligiga arizalar, shikoyatlar va takliflar bilan murojaat qilish huquqi.

📌 Iqtisodiy va ijtimoiy huquqlar (41-48-moddalar):

— mulkdor boʻlish huquqi;
— mehnat qilish va ishsizlikdan himoyalanish huquqi, erkin kasb tanlash huquqi;
— qariganda, mehnat qobiliyatini yoʻqotganda, ishsizlikda va boquvchisidan mahrum boʻlganda ijtimoiy taʼminot olish huquqi;
— dam olish huquqi
— oʻz sogʻligʻini saqlash va malakali tibbiy yordamdan foydalanish huquqi;
— uy-joyli boʻlish huquqi.

📌 Madaniy va ekologik huquqlar (49-53-moddalar):

— taʼlim olish huquqi, bepul umumiy taʼlim olish huquqi;
— ilmiy, texnikaviy va badiiy ijod erkinligi huquqi;
— madaniy yutuqlardan foydalanish huquqi;
— qulay atrof-muhitga ega boʻlish huquqi (ekologik huquq 49).

Qonun, qaror, farmon va farmoyish: farqi nimada?

"Normativ-huquqiy hujjat­lar to‘g‘risida”gi qonuniga asosan, O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi va qonunlari, Oliy Maj­lis palatalarining qarorlari qonun hujjatlaridir. Prezident farmonlari va qarorlari, Vazirlar Mahkama­sining qarorlari, vazirliklar, dav­lat qo‘mitalari va idoralarning buyruqlari hamda qarorlari, mahal­liy davlat hokimiyati organlarining qarorlari qonunosti hujjatlaridir.

Qonun — inson, jamiyat va davlat manfaatlari nuqtai nazaridan eng muhim hisoblanadigan ijtimoiy munosabatlarni mustahkamlash, rivojlantirish va tartibga solish vositasi. Qonun davlat oliy vakillik organlarining eng yuqori kuchga ega boʻlgan hujjatidir. Qonun davlat huquq tizimining asosini tashkil qiladi, davlatning boshqa hamma organlarining normativ aktlariga nisbatan eng katta yuridik kuchga ega boʻladi.

Qaror — davlat organi yoki mansabdor shaxsning oʻz vakolati doirasida muayyan maqsadga erishish yoʻlida qabul qiladigan va biror oqibat keltirib chiqaradigan hujjati. Qaror, odatda, ijro etuvchi hokimiyat organi tomonidan qabul qilinib, u ana shu organning oʻz vazifalarini amalga oshirish vositalari va yoʻllarini nazarda tutgan boshqaruv vaziyatini tahlil etish hamda baholashga oid erki ifodasi hisoblanadi.

Farmon — muayyan mamlakatlarda davlat boshligi (Prezident) chiqaradigan muhim huquqiy hujjat. F. bilan, odatda, shaxslar yuksak lavozimga tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi, favqulodda yoki harbiy holat tartibi joriy etiladi, orden va medallar bilan mukofotlash amalga oshiriladi, oliy harbiy va faxriy unvonlar beriladi, umumnormativ xususiyatga ega boʻlgan qarorlar rasmiylashtiriladi. Umumiy qoidaga koʻra, Farmon mazkur davlat konstitutsiyasi va qonunlariga zid boʻlmasligi kerak.

Farmoyish — boshqaruvga doir huquqiy hujjat; konstitutsiyaviy huquqda davlat boshligʻi va ijro etuvchi hokimiyat organlari tomonidan vakolatlari doirasida chiqariladi. Ijro etuvchi hokimiyat organining tez hal qilinishi kerak boʻlgan va boshqa joriy masalalariga oid qarori farmoyish shaklida chiqariladi.

Qisqa xulosa qiladigan bo'lsak:
Qonun eng yuqori kuchga ega hujjat. Qaror rasmiy organ yoki mansabdor shaxsning biror masala bo'yicha to'xtamini ifodalovchi hujjat. Farmon - eng yuqori organ yoki davlat boshlig'ining buyrug'i. Farmoyish esa tez hal qilinishi kerak bo'lgan masalalar haqidagi farmon yoki qaror ekan.

© "Yuridik_Taʼlim"

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @jslawyers

✅ Yangi yil bayramida o‘zbekistonliklar necha kun dam olishadi?

Bu yilgi Yangi yil bayramida besh kunlik ish haftasida ishlaydigan xodimlar ketma-ket 5 kun, olti kunliklar 4 kun dam olishadi.
Quyidagi kunlar dam olish kuni hisoblanadi:
↪️28-dekabr, shanba — haftasiga 6 kun ishlaydiganlar uchun ish kuni, 5 kunliklar uchun odatiy dam olish kuni;
↪️29-dekabr, yakshanba — barcha uchun odatiy dam olish kuni;
↪️30-dekabr, dushanba — 6 kunliklar uchun qo‘shimcha dam olish kuni, 5 kunliklar uchun 14 dekabr – shanba kunidan ko‘chirilgan dam olish kuni.
↪️31-dekabr, seshanba — Prezident farmoni asosida barcha xodimlar uchun qo‘shimcha dam olish kuni;
↪️1-yanvar, chorshanba — Yangi yil bayrami, dam olish kuni.

📥 𝗞𝗮𝗻𝗮𝗹𝗴𝗮 𝘂𝗹𝗮𝗻𝗶𝘀𝗵:
✅ @jslawyers

#Yangilik
Qashqadaryoliklar uchun muhim yangilik!

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2024-yil 10-dekabrdagi PQ-428-sonli Qarori bilan Qashqadaryo Davlat Texnika Universiteti tashkil etilishi haqida xabar berildi.

Ushbu qaror, mintaqa uchun ta'lim, ilm-fan va innovatsiyalarni rivojlantirishda muhim qadam hisoblanadi. Universitet, o‘z faoliyatini Qarshi Muhandislik-Iqtisodiyot Instituti, Qarshi Irrigatsiya va Agrotexnologiyalari Instituti, Muhammad al-Xorazmiy nomidagi Toshkent Axborot Texnologiyalari Universitetining Qarshi filiali hamda Toshkent Kimyo-Texnologiya Institutining Shahrisabz filiali negizida boshlaydi.

Bu qaror, nafaqat ta'lim sohasida, balki iqtisodiyot va sanoat rivojida ham katta ahamiyatga ega.Universitetning tashkil etilishi, ayniqsa, yoshlarni zamonaviy texnologiyalar, muhandislik, iqtisodiyot va agrar sohalarda o‘qitish orqali mintaqada yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash imkoniyatlarini kengaytiradi.

Shuningdek, bu yangilik Qashqadaryo viloyatidagi talabalar uchun o‘qish va ilmiy faoliyat olib borish uchun yangi imkoniyatlar yaratadi va hududdagi ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning yangi bosqichiga olib keladi.

Tashkil etilayotgan universitetning huquqiy va ta'lim tizimida amalga oshirilgan o‘zgarishlar haqida qo‘shimcha ma'lumotlarni keyingi postlarda taqdim etamiz.

📥Kanalga ulanish:
✅ @jslawyers

2-bosqich musobaqasi boshlandi.