Bibliofil | Akmal Turdaliyev

1.Javob: Murod Muhammad Do'st
2.Javob: Nazar Eshonqul
3.Javob: Erkin A'zam

Izoh: Murod Muhammad Doʻst oʻzining “Lolazor” asari bilan mashhur. Nazar Eshonqul esa “Maymun
yetaklagan odam” hikoyasi muallifidir. Erkin A’zamning koʻpchilikka tanish “Anoyining jaydari olmasi” asari
mavjud

#zakovat_vaqti #blits

Blits savollari oyina.uz
saytining yozuvchilar va ularning adabiyotga kirib kelishi haqidagi maqolasi asosida tuzildi. 1) 1949-yil
Samarqandda tugʻilgan BU adib adabiyotga dalalar oshib, lolazorlar kezib kirib kelgan deyiladi maqolada.
Savol: Ushbu adibni toping.

2)1962-yil Qashqadaryoda tugʻilgan adib haqida mazkur sayt “U adabiyotga hayvon yetaklab kirgan”
mazmunida nazar soladi. Savol: Ushbu adibni toping

3)1950-yil Surxondaryoda tugʻilgan adib haqida esa bir savat olma bilan kirib kelganligi aytiladi. Savol:
Ushbu adibni toping

Retikulyar farmatsiya

Har kuni uyg‘onamiz, diqqatimizni jamlaymiz, atrofimizdagi hodisalarga munosabat bildiramiz, charchaymiz va yana uxlaymiz. Bu jarayonlarning orqasida miyamizning o‘ziga xos mexanizmi – retikulyar farmatsiya ishlaydi. U organizmning uyg‘oqlik, uyqu, diqqat, refleks va vegetativ funksiyalarini boshqaruvchi markaz hisoblanadi.

•Retikulyar farmatsiya nima?

Retikulyar farmatsiya – bu miya ustunida joylashgan murakkab neyron tarmog‘i bo‘lib, butun markaziy asab tizimi bilan bog‘langan. Bu tizim miyamizning “signal filtri” sifatida ishlaydi ya'ni bizni muhim narsalarga diqqat qaratishga majbur qiladi, keraksiz signallarni bloklaydi va umumiy faoliyatimizni muvofiqlashtiradi.

•Uning asosiy vazifasi nimalardan iborat?

✅ Uyg‘oqlik va diqqatni boshqarish – retikulyar farmatsiya faol bo‘lsa, biz hushyormiz, diqqatimiz joyida. U sustlashsa, charchoq yoki hatto koma holati kuzatilishi mumkin.

✅ Uyqu ritmini tartibga solish – retikulyar farmatsiya uyqu va uyg‘oqlikni muvofiqlashtirib, tun va kunduzga moslashishda yordam beradi.

✅ Sezgi signallarini filtrlash – Masalan, shovqinli joyda do‘stingizning ovozini yaxshi eshitishingiz yoki tunda kichik shovqindan uyg‘onishingiz aynan retikulyar farmatsiya ishining natijasidir.

✅ Vegetativ funksiyalarni boshqarish – Yurak urishi, qon bosimi, nafas olish kabi jarayonlar retikulyar farmatsiya nazorati ostida.

✅ Harakatlarni muvofiqlashtirish – retikulyar farmatsiya reflektor harakatlar va muvozanatni saqlashga yordam beradi.

•Retikulyar farmatsiya ishlashdan to‘xtasa nima boʻladi?

Agar retikulyar farmatsiya normal ishlamasa, inson tez charchaydi, diqqatni jamlay olmaydi, uyqu buzilishi, hatto vegetativ disfunksiyalar (qon bosimi o‘zgarishi, yurak ritmining buzilishi) yuzaga kelishi mumkin.

Xulosa qiladigan boʻlsak retikulyar farmatsiya – bu miyamizning “orqa fonida” ishlaydigan, lekin hayotimizga bevosita ta’sir qiluvchi tizim. Uni yaxshi holatda ushlab turish uchun sog‘lom uyqu, stressni kamaytirish va muntazam jismoniy faollik muhim rol o‘ynaydi.

@bibliofilllll

Tuygʻular

Tuyg'ularini boshqara olmaydigan erkak qul hisoblanadi.
Siz o'z emotsiyalaringizni boshqarishni o'rganasiz yoki ular sizni butun umr boshqaradi.

Doim erkak kishi emotsiyalar asosida qilgan ishlari tufayli afsuslanadi yoki o'z hayotini sindiradi.
Munosib bo'lmagan ayolni sevib qolish, jahl ustida kimgadir gapirib yuborish, urib yuborish, to'xtamasdan siqilish bu hammasi emotsiyalarni boshqara olmasligimiz oqibati.

Bitta oddiy haqiqatni esingizdan chiqarmang ratsional fikrlash bilan emotsional fikrlash birga bo'la olmaydi.

Boshqacha qilib aytganda: siz yoki miyangiz bilan o'ylaysiz yoki “yuragingiz” bilan! Boshqacha bo'lmaydi!

Miyangiz qanchalik kuchli bo'lsa, qanchalik siz o'zingizda analitik qobiliyatlarni rivojlantirgan bo'lsangiz, siz shunchalik o'sha hissiyotlarni boshqara olasiz.
Yanayam aniqroq aytadigan bo'lsam, hissiyotlar sizga deyarli ta'sir qilmay qo'yadi.

Manba

Kitobli oʻyin boʻlyapti ekan

#taqriz

Vaqtingiz oʻz qoʻlingizda boʻlmasa, yoʻlingizda uchragan har qanday omadsizlikni qabul qilishingizga toʻgʻri keladi. Lekin erkin boʻlsangiz, siz uchun aql bovar qilmas imkoniyatlar eshigi ochiladi. Bu tejamkorlikning yashirin foydasidir.

Morgan Hauzelning "Pul psixologiyasi" asari zamonaviy moliya va inson xulq-atvori o‘rtasidagi murakkab aloqalarni o‘rganuvchi muhim kitob sifatida e’tiborimni tortdi. Bu asar pul haqidagi odatiy qarashlarni o‘zgartirib, boylikka erishishda matematik bilimlardan ko‘ra, odamning o‘ziga xos xatti-harakatlari va qarorlari muhimroq ekanligini ta’kidlaydi. Muallif 19 ta qisqa, ammo chuqur ma’noli hikoya orqali pul bilan munosabatlarimizni shakllantiradigan psixologik omillarni ochib beradi. Xulosa qismida oʻzining hayot tajribasini misol sifatida koʻrsatadi.

Kitobning eng katta afzalliklaridan biri uning oddiy, ammo ta’sirchan tilda yozilganligidadir. Hauzel murakkab moliyaviy tushunchalarni keng kitobxonlar ommasiga tushunarli qilib yetkazishda muvaffaqiyatga erishgan. U misollar va hayotiy voqealar orqali pulni boshqarishda his-tuyg‘ular, ego, ijtimoiy bosim va tasodifiy omillar qanchalik katta rol o‘ynashini ko‘rsatadi. Masalan, u boylikni saqlab qolish uchun tejamkorlik va sabr-toqat kabi fazilatlarni targ‘ib qiladi, bu esa zamonaviy iste’molchilik madaniyatimizga zid keladi.

Asarda ta’kidlanadigan asosiy g‘oyalardan biri – muvaffaqiyatni faqat moliyaviy ko‘rsatkichlar bilan o‘lchab bo‘lmasligidir. Hauzelning fikricha, haqiqiy farovonlik pulning o‘zi emas, balki u bilan bog‘liq qarorlarimiz orqali erkinlik va xotirjamlikka erishishda namoyon bo‘ladi. Bu nuqtai nazar kitobxonni o‘z qadriyatlarini qayta ko‘rib chiqishga undaydi.

Biroq, kitob ba’zilar uchun o‘ta umumiy yoki amaliy maslahatlardan ko‘ra falsafiy mulohazalarga boy tuyulishi mumkin. U moliyaviy strategiyalar yoki aniq investitsiya usullari haqida chuqur ma’lumot bermaydi, aksincha, pul haqidagi o‘ylarimizni tartibga solishga yordam beradi. Shunga qaramay, bu uning asosiy maqsadi – psixologik jihatlarni yoritishga qaratilganligidan kelib chiqadi.

Xulosa qilib aytganda, "Pul psixologiyasi" nafaqat investorlar yoki moliyachilar, balki o‘z hayotida pul bilan sog‘lom munosabat o‘rnatmoqchi bo‘lgan har bir kishi uchun foydali manba hisoblanadi. Morgan Hauzel bu asarida moliyaviy muvaffaqiyatning sirini oddiy, lekin chuqur haqiqatda – o‘zimizni anglash va boshqarishda ekanligini isbotlaydi. Ushbu kitob o‘zbek kitobxonlari uchun ham o‘ziga xos dunyoqarash va hayotiy saboqlar beruvchi qimmatli asar bo‘lib xizmat qilishi shubhasiz.

@bibliofilllll

Aybni oʻzidan qidirish va oʻzini ayblash oʻrtasida farqi bormi. Boʻlsa qanday?

@bibliofilllll

Shunaqa gap.
Yaxshi dam olinglar, ertaga davom etamiz.

@bibliofilllll

Standartlarimizning yoʻqligi haqida.

Ba’zan ko‘cha-ko‘yda, do‘stlar, yaqinlar davrasida quyidagi gaplarni eshitib qolaman:
"Falonchi doktorga borsam 3 xil dori yozib berdi. Boshqasiga borsam 5 xil dori yozib berdi. Hayron bo‘lib yana boshqa doktorga borsam tag‘in yana boshqa dorilarni yozib berdi. Endi boshim qotgan qaysi birini ichsam deya".

– Xo‘sh nega O‘zbekiston tibbiyotida yagona standartlar mavjud emas?

Bir faktor borki, uni hammamiz to‘g‘ri tushunishimiz va tan olishimiz kerak. Bu ham bo‘lsa moliyaviy faktor. Tibbiyot butun dunyoda juda katta mablag‘ talab qiladigan soha. U rivojlanishi uchun doimiy ravishda millionlab pullar sarflanishi kerak. Quruq vadalar, buyruqbozlik bilan uni rivojlantirib bo‘lmaydi. Katta-katta laboratoriyalar, texnologiyalar olib kelib keng tartibda joriy qilinmasa foydasi yoʻq.

Buncha katta mablag‘larni doimiy ravishda byudjetdan qoplash imkonsiz. Chunki tibbiyotdan tashqari byudjetdan oziqlanadigan minglab sohalar bor. Shuning uchun bu harajatlarning bir qismini xalq ko‘tarishi kerak bo‘ladi. Chet davlatlarda tibbiy xizmatlarning juda qimmatligiga ham sabab shu.

Lekin bizning xalqimiz turmush darajasidan kelib chiqsak hali bunga tayyor emasmiz. Ya’ni hammaning sharoiti har xil. Kimdir sotib olgan dorini kimdir sotib ololmaydi. Shuning uchun barcha poliklinika, tibbiyot punktlari va boshqa kasalxonalarga o‘zining sharoitidan, o‘sha yerdagi xalqning imkoniyatidan kelib chiqqan holda mustaqil standartlar ishlab chiqishiga ruxsat berilgan.

Vrachlar esa o‘sha standartlar asosida dori-darmon yozib berishadi. 3 xil dori yozib bergan bo‘lsa bu eng muhimlari bo‘lishi mumkin. Agar 5 ta yozib bergan bo‘lsa bu qo‘shimcha vitamin, dorilar ta’sirini korreksiyalovchi qo‘shimcha yana bironta dori yozgan bo‘lishi mumkin. Bu degani vrachlar bir-biriga qarama-qarshi dorilarni yozib bergan yoki bilimsizlikdan degani emas. Ya’ni sharoitdan kelib chiqqan. Lekin besh qo‘l barobar emas.

P.s. Bunaqa chalkashliklarning, tushunmovchiliklarning oldini olish uchun O‘zbekiston ham yagona standartlarga sekin-sekin o‘tishi kerak.

•Oxirgacha oʻqigan boʻlsangiz — 🔥

@bibliofilllll

Qiziqarli mavzuda uzuuun post tayyorladim oʻqiysizmi?

•Har doimgidek ha — 🔥
•Avval ham aytganmanku oʻqimayman deb — 🥱

@bibliofilllll

#kitobdan

Qizim ayni paytda bir yoshda. U hamma narsaga qiziqadi va juda tez oʻrganadi. Lekin baʼzida u tushuna olmaydigan narsalar haqida oʻylab qolaman. Masalan, qizim otasi nima sababdan har kuni tongda ishga ketishini bilmaydi. Hisob raqamlari, byudjetlar, karyera, lavozim oshishi va nafaqa uchun jamgʻarma singari atamalar uning uchun butunlay begona. AQSH Markaziy banki, kreditlar yoki NAFTA nima ekanini unga tushuntirish qanchalik qiyin kechishini bir oʻylab koʻring. Bu imkonsiz. Ammo uning dunyosi zulmatdan iborat emas, u sarosimaga tushib, adashib yurmaydi. Hattoki bir yoshda boʻlsa ham hammasi qanday ekani haqida oʻz ertagini toʻqishga ulgurgan, jumladan, choyshab odamni issiq saqlaydi, ona bagʻri eng xavfsiz joy, xurmoning mazasi yaxshi va hokazo.

U duch keladigan hamma narsa ilgari oʻrgangan oʻnlab narsalarni yonidan oʻrin oladi. Ishga ketayotganimda u maosh va hisob varaqalarining qiymatini bilishga harakat qilmaydi. Bu holat haqida unda aniq izoh bor: «Otam men bilan oʻynamayapti, men esa u bilan oʻynashni xohlagandim. Endi undan xafaman». U biladigan narsalar juda oz boʻlsa-da, buni oʻzi tushunmaydi. Chunki u bilganlariga asoslanib, nima sodir boʻlayotgani haqida mantiqiy xulosalar qiladi. Hammamiz, yoshimizdan qatʼiy nazar, xuddi shunday yoʻl tutamiz. Men ham qizim singari nimalarni bilmasligimdan xabardor emasman. Men ham miyamdagi chegaralangan bilimlar orqali dunyoni tushunishga harakat qilaman.

©Morgan Hauzel

@bibliofilllll

Kimgadir hammasi yaxshi boʻladi, deb ayting, u sizga ahamiyat bermaydi yoki shubha bilan qaraydi. Kimgadir u xavf ostida ekanini aytsangiz, shu zahoti siz uning eʼtiborini tortasiz.

Sabab nimada deb oʻylaysiz?

@bibliofilllll

Baxtli insonlar odatda baxt haqida gapirishmaydi. Qorni toʻq odam ovqatni oʻylamagani kabi.