"Yeng shimarib"
“Astoydil, jon-jahdi bilan” ma’nosini bildiradi. Bu iboraning yuzaga kelishi xalqimizning kiyinish madaniyati bilan bog‘liq.
Ma’lumki, avval yengi kalta kiyim kiyish urf bo‘lmagan, ayniqsa, o‘zbek ayollari kiyimlarining yengi, shar’iy qoidalarga ko‘ra, qo‘l barmoqlari boshlanadigan joygacha bo‘lgan. Shu sababli biror yumush bajarishdan oldin kir bo‘lmasligi, xalaqit qilmasligi uchun kiyim yengi shimarib olingan, kiyim yengini shimarib ishga kirishgan. Masalan, “Nusratilla pochcha yeng shimarib, oshga qo‘l uzatdi” (Murod Mansur, Judolik diyori). Ammo keyinchalik kiyimlar yengi qisqargach, yengil-yelpi ishlarni bajarish uchun, deylik, ko‘ylak yengini shimarish shart bo‘lmay qolgan. Natijada yeng shimarib birikmasi ko‘chma ma’noda qo‘llanishni boshlagan va shu ko‘chma ma’nosi bilan birga iboralashgan. Masalan: Bugun, shanba kuni, ertalabdan tahririyatga kelib, yeng shimarib ishlab o‘tirsam, qo‘ng‘iroq bo‘lib qoldi. (A.Meliboyev, Qirq beshinchi bekat) jumlasida biron-bir yumushni “astoydil, jon-jahdi bilan” qilmoq ma’nosida kelgan.
https://t.me/Xyuston
“Astoydil, jon-jahdi bilan” ma’nosini bildiradi. Bu iboraning yuzaga kelishi xalqimizning kiyinish madaniyati bilan bog‘liq.
Ma’lumki, avval yengi kalta kiyim kiyish urf bo‘lmagan, ayniqsa, o‘zbek ayollari kiyimlarining yengi, shar’iy qoidalarga ko‘ra, qo‘l barmoqlari boshlanadigan joygacha bo‘lgan. Shu sababli biror yumush bajarishdan oldin kir bo‘lmasligi, xalaqit qilmasligi uchun kiyim yengi shimarib olingan, kiyim yengini shimarib ishga kirishgan. Masalan, “Nusratilla pochcha yeng shimarib, oshga qo‘l uzatdi” (Murod Mansur, Judolik diyori). Ammo keyinchalik kiyimlar yengi qisqargach, yengil-yelpi ishlarni bajarish uchun, deylik, ko‘ylak yengini shimarish shart bo‘lmay qolgan. Natijada yeng shimarib birikmasi ko‘chma ma’noda qo‘llanishni boshlagan va shu ko‘chma ma’nosi bilan birga iboralashgan. Masalan: Bugun, shanba kuni, ertalabdan tahririyatga kelib, yeng shimarib ishlab o‘tirsam, qo‘ng‘iroq bo‘lib qoldi. (A.Meliboyev, Qirq beshinchi bekat) jumlasida biron-bir yumushni “astoydil, jon-jahdi bilan” qilmoq ma’nosida kelgan.
https://t.me/Xyuston