Hyuston, bizda muammo bor!

@Xyuston

Channel's geo and language: Uzbekistan, Uzbek

Category: Edutainment

Similar channels

Channel's geo and language

Uzbekistan, Uzbek

Hyuston, bizda muammo bor!

13 Jan, 12:16

"Do'ppisi yarimta"

Ibora gʻam tashvishi yoʻq, parvoyi falak, begʻam ma'nolarida keladi.
Iboraning kelib chiqishi haqida shunday ma'lumot keltiriladi: "Ilgari vaqtlarda haddan tashqari xursand bo'lib yurgan chapani odam do'ppisini yarim qaytoqi qilib, boshiga qo'ndirib yurardi. Bu bilan o'zining vaqti chog'ligini bildirardi. Do'ppini yarimta qilib yuradiganlarga uy-ro'zg'or, bola-chaqa tashvishi tushmagan, bo'ydoq, o'spirin yigitlar o'rtasida ko'p bo'lardi". Yoki do'ppini yechib, irimigagina qoqib qayta boshga qo'ndirish holati ham mavjud. Xuddi shunga o'xshash holat boshqa xalqlarda ham kuzatilib qoladi. Masalan, shapka asosiy bosh kiyim sanalgan xalqlarda (masalan rus millatida) quvonchli onning ifodasi sifatida qo'l bilan shapkani boshning old qismi peshonaga qarab siljitish holati uchraydi.

@Xyuston

169 0 2 4

Hyuston, bizda muammo bor!

12 Jan, 09:54

"Attorning qutisiga sigʻmaydi"

Attor — arabcha, “atir sotuvchi” degan maʼnoni bildiradi. Hozirgi kunda atir, parfyumeriya sotuvchisiga nisbatan qoʻllaniladi. Lekin ilgari maʼno doirasi kengroq boʻlgan. Attorlar asosan giyohlar bilan shugʻullangan. Sotuvdagi atir upalar ziravor, sovunlar, yuz uchun boʻyoqlar, damlamalarni turli giyohlar orqali tayyorlagan. Ularning ishlatgan qutisi kichik bo‘lib, faqat kerakli narsalar sig‘ar, oʻzidan xushboʻy hid taratar edi. Maʼlumot oʻrnida: Farididdin Attorning taxallusi ham oʻzi tabib boʻlmasada giyohlardan damlama tayyorlashi boʻyicha mashhur boʻlgani uchun qoʻyilgan.

Bugungi kunda bu ibora ko‘proq og‘zaki so‘zlashuvda, xususan, biror kishining nooʻrin harakatlariga, meʼyordan oshish holatlariga nisbatan ishlatiladi.

@Xyuston

307 0 7 2 14

Hyuston, bizda muammo bor!

12 Jan, 08:21

18 446 744 073 709 551 615.

Bu raqamlar jamlanmasi o'n sakkiz kvintillion, to'rt yuz qirq olti kvadrillion, yetti yuz qirq to'rt trillion, yetmish uch milliard, yetti yuz toʻqqiz million, besh yuz ellik bir ming olti yuzi o'n besh - deb oʻqiladi.
Shaxmat tarixiga bir nazar!

Asfonaga koʻra shaxmat (chaturanga)ning ixtirochisi Seta hisoblanadi. Uning ixtirosini eshitgan Hind podshohi Sheram uni mukofotlash uchun oldiga chaqiradi. Sheram Setaga tila tilagingni bu oʻyin uchun seni istaganingni beraman - deb aytadi. Seta oʻylab koʻrishi uchin vaqt soʻrab, ertasiga keladi. Va
-birinchi katak uchun 1dona
-ikkinchisi uchun 2 dona
-uchinchisiga 4 dona
-toʻrtinchisi uchun esa 8 dona... va hokazo. Shaklida bugʻdoy soʻraydi. Bundan podshoh anchchiqlanadi. Sababi esa bunchalik kam va koʻrimsiz mukofot bilan podshohni kamsityapti deb oʻylaydi. Setaga tashqarida kutishini aytib, xizmatkorlari u aytgan bugʻdoyni olib chiqib berishini buyuradi. Tush vaqtida ham kech tushganda ham olimlar u aytgan bugʻdoyni sanab tugatolmaydi. Sheram borgan sari gʻazabga minib ertalabgacha tugatishmasa chora koʻrishlarini aytadi. Va ertasiga bir kishi kirib hisoblab boʻlishganini va uncha bugʻdoy nafaqat saroyda balki yer yuzida yoʻqligini aytishadi. Undan soʻng Sheram Setani qanday rozi qilgani haqida ma'lumot yoʻq. Balki tilli, kumush bergan. Balki saltanat yari yoki oʻzini yoʻq qilib qoʻya qolganmi hech kim bilmaydi.

PS: Matematiklar hisoblab chiqqan son esa yuqorida turibdi. Agar siz ham hisoblab koʻrmoqchi boʻlsanggiz birdan boshlab 1,2,4,8,16... 64gacha sonlarni koʻpaytirib chiqishingiz mumkin. Meni esa sabrim yetmadi.

Odnoklassniki: "Shaxmat klubi"dan foydalanildi.

@Xyuston

321 0 8 13 18

Hyuston, bizda muammo bor!

11 Jan, 19:07

"Burnidan ip oʻtkazmoq"

-Odam tanasidagi eng sezmas joyi qayer? deb so'rashganida Suqrot
- Burun, deb javob beribdi.
-Nimaga Burun?, deb so'rashibdi.
-Buvim bobomning burnidanip oʻtkazib olgan, buni esa bobom butun umr sezmagan - deb javob beribdi.

Koʻrinib turibdiki iboraning kelib chiqishi juda uzoq davrga borib taqaladi. Balki bu iboraning muallifi Suqrot ham emasdur lekin bizda boshqa ma'lumotlar topilmadi. Endi topildi😁

Yirik shoxli hayvonlar, asosan buqalarni boshqarishda ularning burnidan bogʻich, halqa oʻtkazishgan. Bu esa buqalarning ortiqcha harakatiga toʻsqinlik, uni tutgan odamga esa qulaylik bergan. Ya'ni oʻz yoʻliga yurgizgan. Ibora shundan kelib chiqqan deyiladi.
Manba:'https://t.me/Xyuston/374?comment=619' rel='nofollow'>https://t.me/Xyuston/374?comment=619

Ibora biror kishini oʻz yoʻliga yuradigan qilmoq, aytganini qildirmoq ma'nolarida qoʻllanadi.

@Xyuston

382 0 6 2 23

Hyuston, bizda muammo bor!

11 Jan, 18:33

"Eng baxtli oilada er qoʻl, xotin esa koʻz boʻladi"

Bu Yaponiyaning oʻziga xos iboralaridan boʻlib, xalq orasida anchayin mashhur hisoblanadi. Qoʻl ogʻriganda koʻz yoshlanishi va koʻz yoshlanganda qoʻl bilan yoshni artish iboraning asosi hisoblanadi. Ya'ni er va xotin doim birga harakatda boʻlishi nazarda tutiladi.

PS: Qanday ajoyib oʻxshatish😀

@Xyuston

477 1 13 1 19

Hyuston, bizda muammo bor!

11 Jan, 06:52

00:25

Video is unavailable for watching

Show in Telegram

Mariya Kyuri- U Nobel mukofotiga sazovor bo'lgan birinchi ayol, Nobel mukofotini ikki marta qo'lga kiritgan tarixdagi birinchi olima(1903-yil fizika bo'yicha P. Kyuri va A. Bekkerel bilan hamkorlikda,; 1911-yil kimyo bo'yicha) va ikki ilmiy sohada Nobel mukofotini qo'lga kiritgan yagona inson. Uning turmush o'rtog'i Pyer Kyuri ushbu mukofot sovrindori bo'lgan va bu orqali bunday natijalaga erishgan tarixdagi birinchi oilaga aylanishgan. Kyurilar oilasi jami hisobda beshta Nobel mukofotiga sazovor bo'lishgan.

Dunyoni ilm bilan ham boshini egsa boʻladi. Faqat unda oʻziz bilan oʻziz kurashasiz!

408 0 8 4 18

Hyuston, bizda muammo bor!

10 Jan, 19:48

"Rost bilan yolgʻonning orasi toʻrt enlik"

Inson ko‘pincha boshqalardan eshitgan gap-so‘zlarga ishonadi, holbuki, ko‘zi bilan ko‘rgan haqiqatni ko‘pincha inkor qiladi. Ushbu ibora hayotimizda ehtiyotkorlik va mustaqil fikrlash qanchalik muhimligini eslatadi.

Enlik — qadimiy o‘lchov birligi bo‘lib, u taxminan 18-20 millimetrga teng. Shuningdek, bu o‘lchov 6 ta arpa donasining yonma-yon qo‘yilgan uzunligiga teng deb hisoblanadi. Bunday an'anaviy o‘lchov birliklari o‘tmishda dehqonchilik, qurilish va boshqa sohalarda keng qo‘llanilgan.

O‘tkin Hoshimovning "Ikki eshik orasi" romanida inson hayotidagi haqiqat va yolg‘on haqida ajoyib bir falsafiy mulohaza keltiriladi:
"Rost bilan yolgʻonning orasi toʻrt enlik deydilar. Qiziq, nega endi oz emas, ko‘p emas, to‘rt enlik? Gap shundaki, ko‘z bilan quloqning orasi to‘rt enlik ekan. Eshitganingga emas, ko‘rganingga ishon."

@Xyuston

424 0 4 5 10

Hyuston, bizda muammo bor!

10 Jan, 10:49

"Ogʻzinga siqqanicha pul beraman"

Ibora boyligi oshib-toshib ketgan insonlarning nokamtarlik qilganida qoʻllaniladi, ba’zida esa hazil tariqasida ham.
Gʻaznaviylarning yirik hukmdori Mahmud Gʻaznaviy shoir tabiat inson boʻlib ilmni juda qadrlagan. Oʻz saroyida oʻsha davrda duvrugʻi chiqqan yirik ilm vakillarini toʻplagan. Shular qatori Abu Rayxon Beruniyni ham 1017-yil asir sifatida Gʻazna shahriga olib kelgan. Mahmud Gʻaznaviy saroyida 400ga yaqin shoir va yozuvchilar, ilmli kishilar boʻlgan. Shoirlar har doim oʻz she'rlari bilan Mahmudni koʻnglini olishga urunishgan. Va qaysi shoirning she'rlari maqul kelsa, uni taqdirlagan. Mukofotlash jarayoni qadimdan sulton va xonlar qoʻllagan usulda ya'ni shoirning ogʻzini tilla tanga yoki qimmatbaho toshlar bilan toʻldirgan.
Shundan soʻng "Ogʻzinga siqqanicha soʻra", "Ogʻzinga siqqanicha beraman" shaklida yetib kelgan.
#ibora

PS: Bizda esa ogʻzingni pul bilan yoraman shakli ham mavjud😂
@Xyuston

475 0 3 2 11

Hyuston, bizda muammo bor!

10 Jan, 10:26

00:04

Video is unavailable for watching

Show in Telegram

"Ogʻzinga siqqanicha soʻra"?😁

425 0 0 5 21

Hyuston, bizda muammo bor!

9 Jan, 20:08

Germaniyaning 2-jahon urushi vaqtida 1940-yil Fransiyaga yurishi muvaffaqiyatli chiqib deyarli katta yoʻqotishlarsiz qisqa muddatda egallab oladi. Germaniyaning asosiy ayyorliklaridan biri oʻzi fejasi oʻxshamayotgan fransuz xalqiga havo hujumida boʻmbalar bilan qoʻshimchasiga Nastradamus ismi yozilgan qogʻozlarni ham tashlashadi.
Nastradamus (1502-1566) xalq orasida bashoratchi nomi bilan tanilgan. Aslida fransuz dori tayyorlovchisi boʻlgan. Va buni mavzuga nima aloqasi bor dersiz! Nastradamus Fransiyani 1940-yilda yoʻq boʻlib ketadi, boshqa mamlakat tarkibiga qoʻshilib ketadi deb bashorat qilgan. Va buni fransuz xalqi juda yaxshi bilardi. Bu qogʻoz parchalari fransuzlarga juda katta ruhiy bosim yuklagan. Toʻgʻri Fransiya yengilishining asosiy sababi bu emasdur lekin 400 yil avval yashagan odamning gapi haqiqatga yaqin turishi bu ta'sir qilmay qolmasdi.

@Xyuston

472 0 5 26

Hyuston, bizda muammo bor!

9 Jan, 14:22

Hyustonda rostdan ham muammo bor!

452 0 0 5 12

Hyuston, bizda muammo bor!

9 Jan, 13:50

"Pulni qurutday sanab olmoq"

Ibora 'https://t.me/Xyuston/364?comment=581' rel='nofollow'>commentimizda yozilgani kabi pulga etiborli, toʻgʻri ma'noda pulni yaxshi koʻradigan hamda aniq va dona-dona sanab olinadigan hollarda ishlatiladi. Endi buning tarixiga yuzlansak.
Oʻrta Osiyo hududida oʻrta asrlarda doʻkondan biror nima harid qilsangiz va baqqol (mayda savdogar) sizga qaytim berishi kerak boʻlgan vaziyatda, baqqollar xaridorga mayda chaqalar qaytarib o'tirmasdan uning o'rniga suzmadan tayyorlangan qurut berib rozi qilishgan. Ya'ni qurutlar mayda chaqa vazifasini o'tagan. Shu sababli "pulni qurutday sanab olmoq" iborasi yuzaga kelgan. Dastlab oʻzini ma'nosida keyin esa koʻchma ma'noda ibora shaklida istemolda foydalaniladi.

@Xyuston

Sabina in Xuyston bizda muammo bor..

Pulni qurutdek sanab olmoq — bu ibora pulga o'ta e'tiborli va doimo oladigan pulini tez va osonlik bilan sanab oladigan insonga ishlatiladi

482 0 3 1 4

Hyuston, bizda muammo bor!

9 Jan, 13:05

Pulni qurutday sanab olmoq?

485 0 0 1 11

Hyuston, bizda muammo bor!

9 Jan, 08:46

"Doʻppisini osmonga otmoq"

Ibora hozirgi kunda xursand boʻlmoq, quvonmoq - degan ma'nolarda keladi. Iboraning kelib chiqishi esa quyidagicha:
Qadimgi eroniy va turkiy xalqlarda karvonlar yoʻlga chiqqanda karvondan oldin bir kishi karvon yoʻlini havfsizligini tekshirib borgan. Agar yoʻl havfsiz boʻlsa "Doʻppisini osmonga otgan" va shu orqali yoʻl havfsiz ekanligini karvonga yetkazgan. Shundan soʻng karvon yoʻlida davom etgan.

@Xyuston

591 0 7 6 18

Hyuston, bizda muammo bor!

9 Jan, 04:19

https://t.me/boost/Xyuston premiumchilar ovoz bervorilar🗣

Hyuston, bizda muammo bor!

Bu kanal qoʻshimcha funksiyalarni ochishiga yordam berish uchun unga ovoz bering.

523 0 0

Hyuston, bizda muammo bor!

8 Jan, 18:43

"Alakaning iti"

Alaka - Turk folklorida uchrovchi afsonaviy hayvon. Yarmi it va yarmi qush bo'lgan hayvon. Bu yerdagi Ala so'zi - It ma'nosini bildiradi. Buni bilish uchun Turkmanistondagi ulkan it Zoti "Alabay" qarasak ham bo'ladi. "Alabay" so'zini manosi "Boyning iti" manosini anglatadi.

"Alakaning itidek" yugurmoq iborasining ma'nosiga toʻxtalsak. Bu ikki xil ma'noda qo'llanib "tinimsiz harakat", ba'zida "befoyda", "besamar" ish ma'nosini ham anglatadi. Turk mifologiyasida "Alaka" timsolidagi hayvon kechasi hayot daraxti ostida yotib, tong otishi bilan quyoshning ortidan quvarkan. Bu ibora ham shundan kelib chiqqanligiga ishoniladi.

"Halakaning iti" va "Alakaning iti" iboralari deyarli bir-biriga yaqin ibora hisoblanadi.

PS: Yana fikrlar boʻlsa bajonidil eshitamiz!

@Xyuston

658 0 12 5 6

Hyuston, bizda muammo bor!

8 Jan, 14:23

"Xalakaning iti"

Moʻgʻullar Movarounnahrga bostirib kirgandan keyin juda katta qirgʻinlarni amalga oshirgan. Bularning boshida Joʻji turgan. Uning sarbozlari qonxoʻrlikda undan qolishmagan. Ana shunday sarbozlardan biri yuzboshi Xalaka Suktu boʻlgan. U qonxoʻr, jangchi itlarni boqqan, ularni odamlarni talashga, oʻldirishga oʻrgatgan. Tashqarida odamlar uning itlarini koʻrishi bilanoq yuzboshining itlari, Xalakaning itlari kelyapti, deb vahima koʻtarishgan. Keyinchalik shavqatsizligi, xatti-harakatlari shu itlarni eslatadigan odamlarga nisbatan shunday oʻxshatish qoʻllanilgan va ibora sifatida tilga koʻchgan.

@Xyuston

652 0 15 12 14

Hyuston, bizda muammo bor!

8 Jan, 09:48

"Simidan"

"Gap simidan", "pul simidan" yoki "vaqt simidan" va hakazo. Shu koʻrinishidagi iboralarni albata eshitgansiz va bu juda koʻp degan ma'noni anglatishini ham bilasiz. Lekin bu "simidan" soʻzi qayerdan kelib chiqqan?
Hozirgi kunda ham oʻz mavqeini yoʻqotmagan paxta gulli idish-tavoqlar juda koʻp. Shulardan piyolani olamiz. Aynan undagi qirgʻoq qismiga yaqin chizilgan tillarang chiziq iboraning maʼnosini ochib beradi. Ha shu chiziq choy quyganda "simidan quy" ya'ni toʻldirib quy degan soʻzdan ommalashib, hozirgi kunda choydan tashqari juda koʻp oʻrinlarda ham "toʻla, juda koʻp" ma'nolarida qoʻllaniladi.

@Xyuston

569 0 9 6 14

Hyuston, bizda muammo bor!

8 Jan, 08:32

Ijtimoiy tarmoqlarda obunachilar, koʻrishlar yoki maʼqullashlar (layklar) sonini ifodalash uchun "k" yoki "m" kabi qisqartmalar ishlatiladi. Qiziz shu nega "k"?

K – kilo soʻzining qisqartmasi. Yunoncha χίλιοι – chílioi soʻzi oldqoʻshimchaga aylangan va juda koʻp oʻlcham birliklarida ishlatiladi. Maʼnosi – ming. 1 kilogramm 1000 gramm maʼnosiga ega. 1 kilometr esa 1000 metr.

Demak, 1k = 1 ming, 10k = 10 ming, 100k = 100 ming

PS: "M" haqida esa millionga chiqqanimizda yozarman😅