Hyuston, bizda muammo bor!

Ok (Okey)

Inglizcha "Okay" (qisqartmasi Ok, O.K.) — bu xalqaro so‘z bo‘lib, rozilik va tasdiq ma’nosini anglatadi. O‘zbek tiliga mos ravishda "Xo‘p", "ha", "hammasi joyida", "yaxshi" va "to‘g‘ri" deya tarjima qilinadi. Ushbu so‘z dastavval Amerika Qo‘shma Shtatlarida paydo bo‘lib, keyinchalik butun dunyoga keng tarqalgan va hozirda eng ko‘p foydalaniluvchi inglizcha so‘z sifatida e’tirof etilgan. 2014-yil 23-martda mazkur so‘zning 175 yilligi nishonlangan. O.K. so‘zi bugungi kunda hamma joyda juda keng qo‘llanilmoqda va uning kelib chiqishi to‘g‘risida har xil fikrlar mavjud.

Birinchi taxminga ko‘ra, "O.K." ilk marotaba 1839-yilda Boston gazetasida bosilgan maqolada hazilomuz tarzda tilga olingan va inglizcha "Oll Korrekt" ( "All correct"— "hammasi to‘g‘ri") iborasining qisqartmasini bildirgan.

Ikkinchi taxminga binoan, O.K. AQSh prezidenti Martin Van Byuren tug‘ilgan joy — Nyu-Yorkdagi Kinderxuk (Kinderhook) shaharchasi nomidan olingan. Aniqrog‘i, Van Byuren 1840-yildagi saylov kampaniyasida o‘ziga Old Kinderhook taxallusini tanlagan va bu taxullus qisqartirilib "O.K." shaklida mashhur bo‘lgan.

Shunga o‘xshash yana bir taxmin mavjud, unga asosan, AQShning yana bir prezidenti Endryu Jekson qaror va farmon qabul qilishda doim "O.K." iborasini ishlatgan, ya’ni loyihalar bilan tanishib chiqib "hammasi to‘g‘ri" deya imzo chekkan.

"O.K." nemischa so‘zdan kelib chiqqan degan qarash ham keng tarqalgan. Gazetada chop etilishidan oldin maqolalar muharrirlarga yuborilgan va ular matndan xato topishmasa, maqolaga "O.K" ( Ohne Korrektur— tuzatishlar yo‘q) belgisini qo‘yib berishgan.

Fransuzlar ushbu ibora urush paytida paydo bo‘lgan deb hisoblashadi. Ikkinchi jahon urushi paytida ingliz uchuvchilari tomonidan keng qo‘llanila boshlangan, ular bazaga hech qanday yo‘qotish yo‘qligi va umuman aviatsiyada hech qanday muammo yo‘qligi haqida xabar berishda 0K ("0 killed")— "halok bo‘lganlar yo‘q" dan foydalanishgan.

AQShning Oklaxoma shtati aholisi esa "O.K."ni o‘z shtatlarining nomidan kelib chiqqan deb da’vo qilishadi.

AQShda va ko‘plab mamlakatlarda OK ni maxsus imo-ishora orqali ifoda etish keng yoyilgan — bosh va ko‘rsatkich barmoq uchlarini bir- biriga tekkizib, halqa hosil qilinadi. Biroq, bu ishora Braziliyada juda salbiy qabul qilinadi.
Manba:Aniq.uz

@Xyuston

"Sem amaki"

Bu ibora 1812 yilda paydo bo’lgan. Oradan faqat 40 yil o’tganidan keyin Amerika bayrog’ining ranglariga mos kiyimdagi oq sochli silindr uslubidagi shlyapa kiygan qariyaning surati paydo bo’lgan.

Iboraning kelib chiqishi hanuzgacha juda ko’p bahslarga sabab bo’lib kelmoqda. Odatda “Sem amaki” deyilganida 1812-1815 yillarda Angliya bilan bo’lgan urush paytida amerikalik askarlarga go’sht yetkazib berib turgan savdogar Semyuel Uilson bu iboraning kelish chiqish manbai sifatida keltiriladi. Semyuel Uilson yetkazib berayotgan mol go’shtining bo’laklarida davlat buyurtmasi ekanligini yuildirish uchun “U.S.” harflari bilan belgilangan tamg’a bo’lgan. Ammo xushchaqchaq askarlar bu qisqartmaga boshqa kengaytirib o’qishni o’ylab topganlar – Uncle Sam (Sem Amaki). Bu hazil juda ildiz otib yubordi va Sem Amaki Amerika Qo’shma Shtatlarini tanishtiruvchi timsolga aylanib qoldi.

Yuqoridagi suratda esa, 1917 yilda Amerika hukumati buyurtmasiga asosan Djeyms Montgomeri Flegg oʻzining bebaho ijod mahsulini yaratgan. Ushbu surat orqasidan oʻng minglab koʻngillilar AQSH armiyasiga borishgan.

Yuzida qat’iyatlik, jiddiylik, talabchanlik paydo bo’lgan Sem amaki plakatdan butun millatga murojaat qilib turgandi: «I Want You' for a US Army» (Seni Amerika Qo’shma Shtatlari armiyasida kutaman). Ushbu plakatning notiqliligi bilan birga ko’zga ko’rinar obrazi ushbu da’vatga inkor bilan yondoshishga zarracha ham imkon qoldirmagan.

@Xyuston

"Ketmoni uchmadi" va "Ari oʻldirib qoʻygan"

Iboralar ishi yurishmagan, omadi chopmagan kishilarga nisbat berilganda ishlatiladi.

Iboraning kelib chiqishi ham ayni oʻsha siz bilgan film "Abdullajon" ga borib taqaladi. "Rais buva" rolini qoyilmaqom gavdalantirgan Toʻychi Oripov iboradagi "koʻngilsizlik"larning boshida turgan. Film 1991-yilda namoyish etilgan.
Kino-teatr.Ru da reyting: 8.8/10.

@Xyuston

"Attorning qutisiga sigʻmaydi"

Attor — arabcha, “atir sotuvchi” degan maʼnoni bildiradi. Hozirgi kunda atir, parfyumeriya sotuvchisiga nisbatan qoʻllaniladi. Lekin ilgari maʼno doirasi kengroq boʻlgan. Attorlar asosan giyohlar bilan shugʻullangan. Sotuvdagi atir upalar ziravor, sovunlar, yuz uchun boʻyoqlar, damlamalarni turli giyohlar orqali tayyorlagan. Ularning ishlatgan qutisi kichik bo‘lib, faqat kerakli narsalar sig‘ar, oʻzidan xushboʻy hid taratar edi. Maʼlumot oʻrnida: Farididdin Attorning taxallusi ham oʻzi tabib boʻlmasada giyohlardan damlama tayyorlashi boʻyicha mashhur boʻlgani uchun qoʻyilgan.

Bugungi kunda bu ibora ko‘proq og‘zaki so‘zlashuvda, xususan, biror kishining nooʻrin harakatlariga, meʼyordan oshish holatlariga nisbatan ishlatiladi.

@Xyuston

18 446 744 073 709 551 615.

Bu raqamlar jamlanmasi o'n sakkiz kvintillion, to'rt yuz qirq olti kvadrillion, yetti yuz qirq to'rt trillion, yetmish uch milliard, yetti yuz toʻqqiz million, besh yuz ellik bir ming olti yuzi o'n besh - deb oʻqiladi.
Shaxmat tarixiga bir nazar!

Asfonaga koʻra shaxmat (chaturanga)ning ixtirochisi Seta hisoblanadi. Uning ixtirosini eshitgan Hind podshohi Sheram uni mukofotlash uchun oldiga chaqiradi. Sheram Setaga tila tilagingni bu oʻyin uchun seni istaganingni beraman - deb aytadi. Seta oʻylab koʻrishi uchin vaqt soʻrab, ertasiga keladi. Va
-birinchi katak uchun 1dona
-ikkinchisi uchun 2 dona
-uchinchisiga 4 dona
-toʻrtinchisi uchun esa 8 dona... va hokazo. Shaklida bugʻdoy soʻraydi. Bundan podshoh anchchiqlanadi. Sababi esa bunchalik kam va koʻrimsiz mukofot bilan podshohni kamsityapti deb oʻylaydi. Setaga tashqarida kutishini aytib, xizmatkorlari u aytgan bugʻdoyni olib chiqib berishini buyuradi. Tush vaqtida ham kech tushganda ham olimlar u aytgan bugʻdoyni sanab tugatolmaydi. Sheram borgan sari gʻazabga minib ertalabgacha tugatishmasa chora koʻrishlarini aytadi. Va ertasiga bir kishi kirib hisoblab boʻlishganini va uncha bugʻdoy nafaqat saroyda balki yer yuzida yoʻqligini aytishadi. Undan soʻng Sheram Setani qanday rozi qilgani haqida ma'lumot yoʻq. Balki tilli, kumush bergan. Balki saltanat yari yoki oʻzini yoʻq qilib qoʻya qolganmi hech kim bilmaydi.

PS: Matematiklar hisoblab chiqqan son esa yuqorida turibdi. Agar siz ham hisoblab koʻrmoqchi boʻlsanggiz birdan boshlab 1,2,4,8,16... 64gacha sonlarni koʻpaytirib chiqishingiz mumkin. Meni esa sabrim yetmadi.

Odnoklassniki: "Shaxmat klubi"dan foydalanildi.

@Xyuston

Germaniyaning 2-jahon urushi vaqtida 1940-yil Fransiyaga yurishi muvaffaqiyatli chiqib deyarli katta yoʻqotishlarsiz qisqa muddatda egallab oladi. Germaniyaning asosiy ayyorliklaridan biri oʻzi fejasi oʻxshamayotgan fransuz xalqiga havo hujumida boʻmbalar bilan qoʻshimchasiga Nastradamus ismi yozilgan qogʻozlarni ham tashlashadi.
Nastradamus (1502-1566) xalq orasida bashoratchi nomi bilan tanilgan. Aslida fransuz dori tayyorlovchisi boʻlgan. Va buni mavzuga nima aloqasi bor dersiz! Nastradamus Fransiyani 1940-yilda yoʻq boʻlib ketadi, boshqa mamlakat tarkibiga qoʻshilib ketadi deb bashorat qilgan. Va buni fransuz xalqi juda yaxshi bilardi. Bu qogʻoz parchalari fransuzlarga juda katta ruhiy bosim yuklagan. Toʻgʻri Fransiya yengilishining asosiy sababi bu emasdur lekin 400 yil avval yashagan odamning gapi haqiqatga yaqin turishi bu ta'sir qilmay qolmasdi.

@Xyuston