🅰️🅱️🆎🆑🅾️⭕️ #Profayling #Bolalar_psixologiyasi #Yosh_davrlari #Psixosotsial_rivojlanish #E_Erikson
👍 ERIKSONNING PSIXOSOTSIAL RIVOJLANISH NAZARIYASI
🍔 Erik Eriksonning psixosotsial rivojlanish nazariyasi insonning hayot davomida rivojlanishini 8 ta bosqichda tahlil qiladi. Ushbu bosqichlar har bir yosh davrida yuzaga keladigan asosiy psixotsosial muammolarni hal qilish jarayoniga asoslangan. Har bir bosqichda shaxsning rivojlanishiga ta’sir qiluvchi qarama-qarshilik mavjud bo‘lib, bu masala muvaffaqiyatli hal etilganda ijobiy sifatlar shakllanadi.
⭐️ Nazariyaning ahamiyati:
✔️ Eriksonning nazariyasi shaxsning rivojlanishi davomida duch keladigan ijtimoiy va emotsional masalalarni tushunishda muhim ahamiyatga ega;
✔️ Ota-onalar, pedagoglar va psixologlar uchun bolalar va o‘smirlarning psixologik ehtiyojlarini aniqlashda foydalidir;
✔️ Ushbu nazariya hayotning har bir bosqichida duch keladigan qiyinchiliklarni muvaffaqiyatli hal qilish uchun yo‘riqnoma vazifasini bajaradi.
1️⃣ Ishonchga qarshi ishonchsizlik (Tug‘ilishdan 1 yoshgacha)
✅ Chaqaloq atrof-muhitni va asosiy parvarish qiluvchilarni ishonchli deb hisoblashni o‘rganadi.
⏺ Ota-ona yoki vasiy mehribonlik va doimiy parvarish ko‘rsatsa, bola dunyoga ishonch bilan qaraydi.
⏺ Agar parvarish beqaror bo‘lsa yoki yetarli bo‘lmasa, bolada ishonchsizlik va xavotirga moyillik shakllanadi.
2️⃣ Mustaqillikga qarshi shubha va uyat (1-3 yosh)
✅ Bola mustaqillikka intilib, o‘zini o‘zi boshqarish qobiliyatini rivojlantiradi.
⏺ Bolaga muvofiq erkinlik va qo‘llab-quvvatlash berilsa, u o‘z kuchiga ishonadi.
⏺ Haddan tashqari nazorat yoki tanqid bolada shubha va uyat hissini shakllantiradi.
3️⃣ Tashabbusga qarshi aybdorlik (3-6 yosh)
✅ Bola yangi g‘oyalarni amalga oshirish va faoliyatda tashabbus ko‘rsatishni o‘rganadi.
⏺ Tashabbuslari rag‘batlantirilsa, bola o‘zini qobiliyatli deb his qiladi.
⏺ Agar bolani haddan tashqari tanqid qilishsa, u o‘z tashabbuslari uchun aybdorlik hissini shakllantiradi.
4️⃣ Mehnatsevarlikka qarshi ojizlik hissi (6-12 yosh)
✅ Bola mehnatsevarlikni rivojlantiradi va o‘z qobiliyatlariga ishonishni o‘rganadi.
⏺ Rag‘batlantirish va yutuqlari tan olinsa, bola mehnatsevarlik va maqsadga erishishga intiladi.
⏺ Tanqid va muvaffaqiyatsizlik hissi bola o‘zini kuchsiz, ojiz deb his qilishiga olib keladi.
5️⃣ O’zlikni anglashga qarshi o’zlikni yo’qotish (12-18 yosh)
✅ O‘smir o‘zini kim ekanini, jamiyatdagi rolini va kelajakdagi yo‘nalishini aniqlaydi.
⏺ Ijobiy qo‘llab-quvvatlash va imkoniyatlar o‘zligini anglashga yordam beradi.
⏺ Noaniqlik yoki e’tiborsizlik o‘zlikni yo‘qotish yoki rolsizlikka olib keladi.
6️⃣ Yaqinlikka qarshi izolyatsiya (18-40 yosh)
✅ Yaqin munosabatlarni shakllantirish va saqlash qobiliyati rivojlanadi.
⏺ Sog‘lom munosabatlar yaqinlikni rivojlantiradi.
⏺ Nosog’lom munosabatlar natijasida yolg‘izlik hissi yuzaga kelishi mumkin.
7️⃣ Rivojlanishga qarshi turg’unlik (40-65 yosh)
✅ Oila, jamiyat va kelajak avlod uchun mas’uliyatni his qilish rivojlanadi.
⏺ Jamiyatga foydali ishlar qilish orqali rivojlanish hissi paydo bo‘ladi.
⏺ O‘z hayotidan norozi bo‘lish va bo‘shlik hissi turg’unlikka olib keladi.
8️⃣ Qoniqish hissiga qarshi umidsizlik (65 yoshdan yuqori)
✅ O‘z hayotini qoniqarli deb his qilish va hayotiy hikoyani qabul qilish.
⏺ O‘z hayotini mazmunli deb hisoblaganlar umridan qoniqish hosil qiladilar.
⏺ O‘z hayotidan norozi bo‘lganlar umidsizlik va afsuslanishni his qiladi.
9️⃣ B.Butayev - Psixolog (Msc), Profayler, Yolgʻonni tahlil qilish boʻyicha xalqaro sertifikatga ega mutaxasis.
🛡 Farg'ona Profayling Maktabi🇺🇿
🔝 https://t.me/Profaylinguz
👍 ERIKSONNING PSIXOSOTSIAL RIVOJLANISH NAZARIYASI
🍔 Erik Eriksonning psixosotsial rivojlanish nazariyasi insonning hayot davomida rivojlanishini 8 ta bosqichda tahlil qiladi. Ushbu bosqichlar har bir yosh davrida yuzaga keladigan asosiy psixotsosial muammolarni hal qilish jarayoniga asoslangan. Har bir bosqichda shaxsning rivojlanishiga ta’sir qiluvchi qarama-qarshilik mavjud bo‘lib, bu masala muvaffaqiyatli hal etilganda ijobiy sifatlar shakllanadi.
⭐️ Nazariyaning ahamiyati:
✔️ Eriksonning nazariyasi shaxsning rivojlanishi davomida duch keladigan ijtimoiy va emotsional masalalarni tushunishda muhim ahamiyatga ega;
✔️ Ota-onalar, pedagoglar va psixologlar uchun bolalar va o‘smirlarning psixologik ehtiyojlarini aniqlashda foydalidir;
✔️ Ushbu nazariya hayotning har bir bosqichida duch keladigan qiyinchiliklarni muvaffaqiyatli hal qilish uchun yo‘riqnoma vazifasini bajaradi.
1️⃣ Ishonchga qarshi ishonchsizlik (Tug‘ilishdan 1 yoshgacha)
✅ Chaqaloq atrof-muhitni va asosiy parvarish qiluvchilarni ishonchli deb hisoblashni o‘rganadi.
⏺ Ota-ona yoki vasiy mehribonlik va doimiy parvarish ko‘rsatsa, bola dunyoga ishonch bilan qaraydi.
⏺ Agar parvarish beqaror bo‘lsa yoki yetarli bo‘lmasa, bolada ishonchsizlik va xavotirga moyillik shakllanadi.
2️⃣ Mustaqillikga qarshi shubha va uyat (1-3 yosh)
✅ Bola mustaqillikka intilib, o‘zini o‘zi boshqarish qobiliyatini rivojlantiradi.
⏺ Bolaga muvofiq erkinlik va qo‘llab-quvvatlash berilsa, u o‘z kuchiga ishonadi.
⏺ Haddan tashqari nazorat yoki tanqid bolada shubha va uyat hissini shakllantiradi.
3️⃣ Tashabbusga qarshi aybdorlik (3-6 yosh)
✅ Bola yangi g‘oyalarni amalga oshirish va faoliyatda tashabbus ko‘rsatishni o‘rganadi.
⏺ Tashabbuslari rag‘batlantirilsa, bola o‘zini qobiliyatli deb his qiladi.
⏺ Agar bolani haddan tashqari tanqid qilishsa, u o‘z tashabbuslari uchun aybdorlik hissini shakllantiradi.
4️⃣ Mehnatsevarlikka qarshi ojizlik hissi (6-12 yosh)
✅ Bola mehnatsevarlikni rivojlantiradi va o‘z qobiliyatlariga ishonishni o‘rganadi.
⏺ Rag‘batlantirish va yutuqlari tan olinsa, bola mehnatsevarlik va maqsadga erishishga intiladi.
⏺ Tanqid va muvaffaqiyatsizlik hissi bola o‘zini kuchsiz, ojiz deb his qilishiga olib keladi.
5️⃣ O’zlikni anglashga qarshi o’zlikni yo’qotish (12-18 yosh)
✅ O‘smir o‘zini kim ekanini, jamiyatdagi rolini va kelajakdagi yo‘nalishini aniqlaydi.
⏺ Ijobiy qo‘llab-quvvatlash va imkoniyatlar o‘zligini anglashga yordam beradi.
⏺ Noaniqlik yoki e’tiborsizlik o‘zlikni yo‘qotish yoki rolsizlikka olib keladi.
6️⃣ Yaqinlikka qarshi izolyatsiya (18-40 yosh)
✅ Yaqin munosabatlarni shakllantirish va saqlash qobiliyati rivojlanadi.
⏺ Sog‘lom munosabatlar yaqinlikni rivojlantiradi.
⏺ Nosog’lom munosabatlar natijasida yolg‘izlik hissi yuzaga kelishi mumkin.
7️⃣ Rivojlanishga qarshi turg’unlik (40-65 yosh)
✅ Oila, jamiyat va kelajak avlod uchun mas’uliyatni his qilish rivojlanadi.
⏺ Jamiyatga foydali ishlar qilish orqali rivojlanish hissi paydo bo‘ladi.
⏺ O‘z hayotidan norozi bo‘lish va bo‘shlik hissi turg’unlikka olib keladi.
8️⃣ Qoniqish hissiga qarshi umidsizlik (65 yoshdan yuqori)
✅ O‘z hayotini qoniqarli deb his qilish va hayotiy hikoyani qabul qilish.
⏺ O‘z hayotini mazmunli deb hisoblaganlar umridan qoniqish hosil qiladilar.
⏺ O‘z hayotidan norozi bo‘lganlar umidsizlik va afsuslanishni his qiladi.
Ayni kunlarda Farg'ona Profayling Maktabi asoschisi B.Butayevning "Bolalar Profaylingi" onlayn o'quv kursiga qabul davom etmoqda. Ushbu kurs davomida 3-18 yoshdagi bolalarning xulq-atvorini, bolaning individual xususiyatlaridan kelib chiqqan holda tarbiya jarayonini tashkil etishga doir noyob bilimlarni o'rganish imkoniyatiga ega bo'lasiz. Kurs e'loni bilan ushbu link orqali tanishishingiz mumkin ➡️https://t.me/Profaylinguz/899
9️⃣ B.Butayev - Psixolog (Msc), Profayler, Yolgʻonni tahlil qilish boʻyicha xalqaro sertifikatga ega mutaxasis.
🛡 Farg'ona Profayling Maktabi🇺🇿
🔝 https://t.me/Profaylinguz