Negative

"Imposter Syndrome" (Soxtalik Sindromi).
Imposter syndrome – bu inson oʻz yutuqlari va qobiliyatlariga qaramay, oʻzini yolgʻonchi yoki munosib emasdek his qilishi bilan tavsiflanadigan psixologik holat. Bu sindromga chalingan odamlar oʻz muvaffaqiyatlarini tashqi omillar yoki omadlarga bogʻlaydi, lekin o'zining mehnati va mahoratini qadrlamaydi.

Belgilari:

1. Oʻz yutuqlarini tan olmaslik – inson muvaffaqiyatlarini tasodif yoki boshqa insonlar yordamiga bogʻlaydi.
2. Tanqid va muvaffaqiyatsizlikdan qoʻrqish – inson har doim "fosh boʻlish" va aslida unchalik aqlli yoki qobiliyatli emasligini isbotlovchi vaziyatga tushib qolishdan qoʻrqadi.
3. Oʻzini boshqalar bilan solishtirish – odam doimo oʻzini boshqalar bilan solishtiradi va oʻzini yetarlicha yaxshi emas deb his qiladi.
4. Perfeksionizm – mukammallikka intilish va ozgina xato qilganda oʻzini yaroqsiz deb hisoblash.
5. Ishlashga haddan tashqari koʻp harakat qilish – inson boshqalar oldida oʻzini isbotlash uchun haddan tashqari mehnat qiladi.

Turlari (Dr. Valerie Young tasnifi bo‘yicha):

1. Perfeksionist – mukammal natijalarga erishmoqchi boʻladi va hatto kichik xatolarni ham yoʻqotishga harakat qiladi.
2. Ekspert – hamma narsani bilishi kerak deb hisoblaydi va biror narsani bilmasa oʻzini yaroqsiz his qiladi.
3. Tabiiy iqtidor sohibi – biror narsani oson oʻzlashtira olmasa yoki uzoq oʻrganishga majbur boʻlsa, oʻzini qobiliyatsiz deb hisoblaydi.
4. Yakkalangan individualist – yordam soʻrashni zaiflik deb biladi va har narsani oʻzi hal qilishga harakat qiladi.
5. Superqahramon – oʻzini ishga, oila aʼzolariga yoki oʻqishga ortiqcha yuklaydi va ularni bajara olmasa oʻzini muvaffaqiyatsiz deb his qiladi.

Kelib chiqish sabablari:

Bolalikda mukammallik yoki yuqori talablar asosida tarbiyalanganlik;
Oilada doimiy ravishda qiyoslanish:
Ijtimoiy bosim va atrof-muhit taʼsiri;
Gender va madaniy stereotiplar;

Natijalari:

Oʻziga ishonchsizlik va motivatsiya pasayishi;
Stress va tashvish holatlarining kuchayishi;
Ish yoki oʻqishdagi muvaffaqiyatsizliklar;
Depressiya va boshqa psixologik muammolar;

Bundan qanday qutulish mumkin?

1. Muvaffaqiyatlarni eʼtirof etish – oʻz yutuqlaringni yozib bor va ularni tasodif deb emas, balki o'z mehnating natijasi sifatida qabul qil.
2. Ichki tanqidni nazorat qilish – oʻz-oʻzini haddan tashqari tanqid qilmaslikka harakat qil.
3. Yordam soʻrashni oʻrganish – hamma narsani oʻziga yuklash shart emas.
4. Mukammallik illyuziyasidan voz kechish – har qanday inson xato qiladi va bu tabiiy.
5. Oʻzingni rivojlantirish – oʻz ustingda ishlashni davom ettir, lekin bu seni haddan tashqari zoʻriqtirmasin.

Bu sindrom juda koʻp odamlarda uchraydi, hatto katta yutuqlarga erishgan shaxslarda ham. Muhimi – oʻzingni tan olish va o'z mehnatingni qadrlashni oʻrganish.

@Negative_Shorts

Tanishlarimdan ikki kishi bukmekerlik va xbetga mukkasidan ketgandi. kap-katta oilali, bolalari bor insonlar edi. Ertalab soat 5 larda Yangi zelandiyagi o'yinlarni jonli tomosha qilib, o'sha vaqtda pul tikib o'tiradigan darajada bog'lanib qolishgandi. Kechga tezroq ishdan chiqib Angliya va boshqa ligalarni o'yinlarida qanday koffisientlar borligini tekshirish uchun uyga shoshishardi. Bu tanishlarimni 3-4 yil shunday ahvolda ko'rdim.

Xbetga shu darajada berilib ketishganidan qaysi jamoa qanday ahvolda, qanday muammoalari bor, nimalar bo'ganligi haqida judayam yaxshi bilishardi. Pul yo'qotganlaridan pul topishlari ko'proq bo'lardi shunga yarasha.

Hosh topgan pullari nima qilishardi? Oilasiga bir daromad sifatida yordam bo'larmidi? Yashayotgan hayotini sifatini o'zgarib, daxshat sharoitlarda yasharmidi? Javob: Albatta, yoq.

Hecham yutgan puli bilan avtomobilini o'zgartirganini, qarzini uzganini, kiyim-kechak yoki telefonini o'zgartirganini, hech bo'lmasa sayohatga ketganini ko'rmadim. Chunki yutgan pulini programmadan yechib olganini eshitganim va ko'rganim yo'q. Ular uchun programmadan chiqarilgan pul - kelajakdagi o'ynab yutishlari mumkin bo'lgan miqdordan kamayishidir.

Oddiy odam sifatida tashqaridan qarasangiz bu vaziyat siz uchun ma'nosiz tuyuladi. Ammo o'ynayotgan odam buni farqiga bormaydi.

Manba

@Negative_shorts

Ana gap-u, mana gap!
(o'qib ko'rishga va mushohada qilishga arziydi).

- O‘g‘lim buzuq ayolga ilakishib qolibdi. Yashshamagurga yaxshi bir qiz topib uylantirsam, zora quyulib qolsa...

- Shu o‘g‘lim akalariga o‘xshamadi, o‘ta tanbal. Biror ishning boshini tutay demaydi. Uylantirsam, ro‘zg‘orni qanday eplaydi, hayronman!
Ha-ya, epchil-chaqqongina, qo‘lida hunari bor qizlardan taniganingiz bo‘lsa, tavsiya qilib yuboring...

- Katta o‘g‘limning fe’li xunuk, sal narsaga lovullab, jahllanib, urishib ketadi. Bunga og‘ir-vazmin, sermulohaza, yaxshi tarbiya ko‘rgan qizni olib berishim kerak...

- Shu desangiz, kichik o‘g‘lim bizdan yashirincha ichib-chekadigan odat chiqargan. Kechqurunlari allamahalgacha ko‘cha kezadi, shu paytgacha qayerda eding degan odam naq baloga qoladi! Halol-haromni farqlaydigan, ibodatli, muslima qiz bo‘lsa, shunga olib bersam. Xotini aqlli bo‘lsa, yomon yo‘ldan qaytarib oladi-da...

O‘z tuqqanini tarbiya qilolmagan onalarning bedavo o‘g‘il uchun «davo vositasi» bu.

Bir onaning o‘z bolasi rohatini o‘ylab boshqa onaning bolasini azobga duchor qilishi mana shunday «tadbir»lardan boshlanadi;
ayolning ayolga zulmi mana shunday fikrlardan boshlanadi;
oilalarning parokandaligi mana shunday «yaxshi niyat»lardan boshlanadi.

«Bunaqa o‘g‘illaringiz xotin emas, psixolog yoki psixiatrda seans olsin;
ichuvchi-chekuvchi o‘g‘lingizni yetaklab sovchilikka emas, narkologga boring;
bu o‘g‘illaringizga avvalo odam bo‘lish ilmini o‘qiting, keyin nikohlarini o‘qitasiz, muhtarammalar», - deydigan kimsa yo‘q.

Kelin ertaklardagi sehrgar pari ediki, tayoqchasini bir silkitib, maxluqni shahzodaga aylantirib qo‘ysa!

Va umuman, o‘z o‘g‘liga tarbiya bera olmagan, demakki onalik burchini, vazifasini bajara bilmagan ayol boshqa bir oilaning oqila qiziga qaynonalik qilishga qanchalik haqli?

---------------------------------------

Mazkur fikrlar oilada tarbiyaning o‘rni va ahamiyatini chuqur o‘ylashga undaydi. Ayolning o‘g‘liga tarbiya bera olmasligi va uning jismoniy yoki ruhiy muammolarini boshqa oilalar orqali hal qilishga harakat qilishi, ayniqsa, kelin tanlashda noto‘g‘ri yondashuvni ko‘rsatadi. Bunday holatlar oilaviy munosabatlarga zarar yetkazishi mumkin, chunki har bir bola va uning tarbiyasi o‘ziga xos xususiyatlarga ega va uning tarbiyasi faqat uning ota-onasi zimmasida.

Birinchidan, bolalarga tarbiya berishda ota-onaning mas'uliyati juda katta. Tarbiya nafaqat bilim berish, balki axloqiy, ma'naviy va ruhiy jihatlarni shakllantirishni ham o‘z ichiga oladi. Ota-ona o‘z farzandlariga nafaqat amaliy bilimlar, balki dunyoqarashni shakllantirishda ham katta rol o‘ynashi kerak. Oilada bo‘layotgan muammolarni boshqarish uchun o‘zaro muloqot va o‘zaro yordam zarur. Agar o‘g‘ilning yomon odatlari bo‘lsa, bu muammo to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘ziga va uning tarbiyasiga e'tibor berishni talab qiladi. Bunday holatlarda, boshqa oilalarning farzandlariga yuklama solish yoki ular orqali muammo hal qilishga urinish, faqat qo‘shimcha qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi.

Ikkinchidan, kelin tanlashda faqat o‘g‘ilning ehtiyojlarini emas, balki uning umumiy tarbiyasi va shaxsiyatini ham hisobga olish lozim. O‘g‘ilning tarbiyasi nafaqat uning o‘ziga, balki oilaga, jamiyatga ham ta'sir qiladi. O‘g‘ilni tarbiyalashda ona-ota o‘rtasidagi birlashgan yondashuv, o‘zaro hamkorlik va sabr-toqat zarur. Bir o‘g‘ilni tarbiyalashda, boshqa o‘g‘il yoki kelinni mas'uliyatli qabul qilishni va barchasini yaxshilashni istash, faqat o‘zgalarni ayblashga olib keladi.

Xulosa qilib aytganda, o‘z farzandini tarbiyalashda ota-onaning mas'uliyati yuksak bo‘lishi lozim. Bolalar uchun yaxshi ta'lim, axloqiy tarbiya va mustahkam oilaviy munosabatlarni yaratish orqali o‘zgarishlarni amalga oshirish mumkin. Oilaviy muammolarni hal qilishda esa, barcha tomonlarning teng huquqli va mas'uliyatli yondashuvlari muhimdir.

@Negative_shorts

Insonning e’tiqodi va sevgisini o‘zidan boshqa hech kim bilmaydi

Ya’ni, e’tiqod va sevgisining haqiqiy mohiyatini faqat o‘sha insonning o‘zi tushuna oladi. Boshqalar faqat undagi tashqi ko‘rinish yoki uning og‘zidan chiqayotgan so‘zlari orqali taxmin qila oladi xolos.

Masalan, o‘lib ketgan shayxning tashqi qiyofasi va gapirgan so‘zlarigina uni shayx-ul islom ko‘rsatgan o‘zi esa g‘irt ateist bo‘lgan bo‘lishi mumkin. Xuddi shunday Abror Muxtor Aliyning ham qaysi dinga e’tiqod qilishi va xotinlaridan qay birini chin dildan sevishini faqatgina o‘zi va yaratgan biladi.

Ko‘cha-kuydagi lo‘lilar, bozorlardagi torgashlarning hijob o‘rab, soqol quyvogani va tilidan arabcha terminlar tushmasligi bu pul topishning yagona yo‘li, boshqa hech narsamas.


Diniy libos insonning dindorligini aniq anglatmasligini, umra yoki katta hajga borib kelgan qo‘shningiz, yaqiningiz yoki qarindoshlaringizda ham sezib bo‘lgansiz.

Shu sabab, Diniy kiyimlar ko‘proq tashqi ko‘rinishni ifoda etadi, lekin insonning haqiqiy e’tiqodi va diniga sadoqati uning qalbida va amallarida bo‘ladi.

Maktab o‘quvchilari va yoshlar diniy libosni jamiyat odatlariga aylangan talab yoki bosim ostida kiyishi mumkin, lekin ularning ichidagi e’tiqodi va sevgisi umuman boshqacha bo‘lishi ehtimoli ko‘p.

Shuningdek, insonning haqiqiy dindorligi uning tashqi ko‘rinishidan ko‘ra, uning axloqi, so‘zlari va boshqalarga bo‘lgan munosabatida ko‘proq aks etishi kerak.

Xulosa qilib aytganda, diniy libos insonning e’tiqodiga ishora qilishi mumkin, lekin uning xudojuyligini to‘liq anglatmaydi.

@Negative_shorts

Yangi yilingiz bilan🥳

ONLАYN QIMORDАN OʼLАYOTGАNLАR!

Аssalomu alaykum, qadrli oʼqirmanlar. Oʼtgan hafta payshanba kuni ishdan qaytayotganimizda, bir Yapon: "Uyga qaytishda poezdda ehtiyot boʼlinglar. Bugun onlayn oʼyindan yutqazganlar oʼzini poezdning tagiga tashlaydigan kun" deb biz bilan xayrlashdi.
Bu gapni juda koʼp Yapondan eshitganman. Bu gap shunchalik ommalashganki, xuddi bizda "Shanba kuni talabalar uylariga qaytishadi. Yoʼllar tirband boʼladi" degandek oddiy gap. Oʼzini oʼldiradiganlar kuni deb hazillashib ham gapirishadi.

Yaqinda bir metro hodimidan shu gap haqida soʼrab koʼrdim. Haqiqatda, payshanba-juma kunlari shunaqa qimorvozlar oʼzini oʼldirishlari bor gap. Shu kunlari biz ehtiyotkorroq boʼlamiz dedi.

Hozir bizda avj olgan, ayrim pastkash bloggerlar reklama qilayotgan, hattoki qonuniylashtiramiz deyilayotgan "Bir narsa x  bet", "Oʼyna boy boʼl" deyilayotgan sport oʼyinlariga pul tikib oʼynaladigan qimor, YaPONIYaDА QONUNIY TАЪQIQLАNGАN. Аnavi oʼzini oʼldirayotganlari oltinga pul tik, neftga pul tik degan iqtisodiy bilim talab qiladigan "Zamonaviy variyant" dagi oʼyinlar. Men sport turlariga ham, unaqa zamonaviylariga ham qarshiman! Qimormi, qimormasmi, halolmi, halolmasmi demasdan hammasidan voz keching! Oson pul katta xolangizning uyida ham boʼlmaydi. YaPONIYaDАGI IQTISODChILАR, MUTАXАSISLАRNING FIKRLАRINI OʼRGАNIB ChIQDIM. BIRORTАSI ShUNАQА IPIRISQI OʼYINLАRNI OQLАB ChIQIShMАBDI!

Qimor, yoʼq narsaga pul tikish, oson joydan pul topish degan narsalar har qaysi millatda, har qaysi davlatda, har qaysi jamiyatda odamlarni xonavayron qilish ustiga quriladi. Milliondan bir foiz yutish imkoniyati bor sarob narsaga ishonmang! Yaponiyaga oʼxshagan iqtisodiy qudratli, iqtisodiy bilim darajasi baland mamlakatlarda odamlarni xonavayron qilayabdimi, bizga oʼxshagan kambagʼal davlatlarda bundan ming chandon ogʼriqli asoratlar qoldiradi.

Xurmatli yoshlar, ukalar, doʼstlar. "Oson pul kelib qoladi", " Boy boʼlib ketaman", "Falon boʼladi, fuston boʼladi" degan narsalarga ishonmang. Butun bir kelajagingiz, oilangiz, umringiz hazon boʼlib ketadi. Shu paytgacha  ONLАYN qimorlar, oʼyinlar orqali birorta biri-ikki boʼlgan odamni uchratmadim. Lekin, yutqazib xor boʼlgan, oʼz joniga qasd qilgan shoʼrpeshonalarni mingdan ortiq eshitdik, koʼrdik.

Buyoqda 1% yutish imkoniyating turibdi. Narigi tarafda 99% Ota-onangni siqiltirib oʼldirish, xotiningni birovlarga tashlab ketish, bolalaringni och qoldirish, kelajagingni bir deganda barbod qilish va umringni xazon qilish turibdi. Shunda ham shu yoʼlni tanlasang, odam emas ekansan!
Biz, qimorni xaromligi, oqibati yomonligidan ogohlantirilganlardanmiz. Miyangizni ishlating!

@Negative_shorts

Alloh taolo Qurʼoni karimda shunday marhamat qiladi:

“Ajab emaski, yoqtirmagan narsangiz siz uchun yaxshi boʻlsa. Va ajab emaski, yoqtirgan narsangiz siz uchun yomon boʻlsa. Alloh biladir, siz esa bilmassiz”.
(Baqara surasi 216 oyat)

Alloh taolo bandalarining hamma holatlarini yaxshi biladi. Ular nimani yoqtirmasliklarini ham biladi. Insonning tabiati shunday: mashaqqatni, qiyinchilikni yoqtirmaydi. Lekin Islom odamlarga yoqadigan narsalarni emas, balki ularga foyda boʻladigan, ikki dunyoda baxt-saodat keltiradigan amallarni taklif qiladi.

Ushbu oyatni oʻqib, oʻzimizni ota-onamiz, ustozlarimiz va farzandlarimiz munosabatlarini ham koʻrishimiz mumkin. Bolaligimizda ota-ona va ustozlar biror nimaga bizni buyurishsa yoki maslahat/dalolat qilishsa u narsa bizni nafsimizga yoqmagani sababli (yaʼni u ishda biroz mashaqqat borligi uchun) u ishni qilmaganmiz yoki birozgina mashgʻul boʻlib tark qilganmiz. Vaholanki, keyinchalik oʻsha buyurilgan ish (agar biz uni qilganimizda) biz uchun juda manfaatli boʻlishi mumkinligiga koʻp marotaba amin boʻlganmiz. Farzandlarimiz ham aksariyat hollarda oʻzlarini huddi shunday tutishadi.

Bugun nafsimizga unchalik yoqmaydigan ish, ertaga shu nafsimizning aynan oʻziga yoqadigan natijaga erishishga sabab boʻladi, faqat buni yaxshi tushunishimiz va kerak boʻlganda oʻzimizni biroz qiynashimiz kerak xolos. Zero, Alloh taolo Qurʼoni karim oyatlarida shunday marhamat qiladi (Sharh surasi 5-6 otyalar):
5. Bas, albatta bir qiyinchilik bilan osonchilik bordir.
6. Albatta, bir qiyinchilik bilan osonchilik bordir.
Arab tili qoidasiga binoan, ushbu ikki oyatning umumiy manosi “bir qiyinchilikdan soʻng ikki osonchilik bor”, degani ekan. Bu manoda hadisi shariflar ham bor. Bularning hammasi moʻmin kishini qiyinchilik paytida oʻzini yoʻqotib qoʻymasdan, balki jiddu-jahd, aql-farosat bilan harakat qilishga va Allohdan yengillik kutishga undaydi.
Koʻpincha biznes faoliyat boshlagan tadbirkorlar birinchi kichkina qiyinchilikni oʻzidayoq dinimiz qatʼiy taqiqlagan/shariatga zid ishlarni qilib, masalan kimlargadir pora berib ish bitirmoqchi boʻlishadi. Vaholanki, biroz miyasini ishlatsa, masalaga farosat koʻzi bilan qarasa oʻsha muammoni harom aralashtirmasdan (masalan tegishli soha mutaxassislarini jalb qilgan holda yoki oʻsha muammo boʻlib koʻringan masalaga chuqurroq qirib, uni yaxshiroq oʻrganib) xal qilishi ham mumkin. Agar shunday qilinsa, oʻzi va jamiyat uchun yana bir qancha manfaat chiqishi mumkin:
1. Pora kabi gunohi kabira sanaluvchi ishni qilmasdan oxiratini saqlaydi (“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam pora beruvchi, pora oluvchi va ularning oʻrtasidagi vositachini laʼnatladilar”. (Imom Ahmad, Termiziy, Ibn Moja rivoyati);
2. Muammoni hal qilish tajribasi paydo boʻladi va keyingi safar oʻzi yoki yaqinlarida yana shunday holat yuzaga kelsa, bemalol muammoni xal qilishda oʻziga ham ularga ham yordam berishi mumkin boʻladi;
3. Boshiga muammo tushganda oʻzini yoʻqotib qoʻymasdan, masalaga sogʻlom aql bilan yondashish koʻnikmasi xosil boʻladi yoki shu xususiyati kuchayadi;
4. Oʻzining ruhiy holati yaxshilanadi, xodimlarining unga boʻlgan hurmati oshadi, jamosidagi umumiy muhit yaxshilanadi, oʻzaro birdamlik kuchayadi;
5. Muammoni oʻzi xal qilib mablagʻini tejaydi yoki birorta mutaxassisni yollab (masalan huquqshunosni), uni halol pul topishiga sabab boʻladi;
6. Boshqa tadbirkorlarga ham ibrat boʻladi (yaʼni ularning miyasiga, “bu qilgan ishni biz ham qila olamiz”, degan fikr oʻrnashadi).
Vallohu aʼlam.

Manba

@Negative_shorts

Asabiylashmay, desangiz…

        Bo‘lar-bo‘lmasga asabiylashishdan, behuda g‘azablanishdan saqlanish uchun quyidagilarga rioya etish kerak:
       1. Ko‘p xastaliklar zamirida asab buzilishi yotishini unutmang.
       2. Jigari, buyragi, oshqozoni, yuragi kasal odamlar hayoti notinch, asabi buzuq bo‘lsa, ularni davolash juda qiyin kechishini yodda tuting.
       3. Hadeb kayfiyati buzilaveradigan, arzimagan narsaga ham jahli chiqaveradigan kishilarda yurak, oshqozon nevrozi paydo bo‘ladi.
       4. Kishi ishda yoki begonalar oldida emas, uyda ham o‘zini bosishi, og‘ir bo‘lishi lozim.
       5. Jahl chiqqanda tomirlar qisilib, qon bosimi oshadi, noto‘g‘ri ura boshlaydi, odam kechasi yaxshi uxlay olmaydi, boshi og‘riydi.
       6. Qahr-g‘azab, alam, qattiq sog‘inch, tushkunlikka tushish ham spirtli ichimliklar ichish, tamaki, nos chekish yoki ortiqcha vazn kabi omillar sirasiga kiradi.
       7. Homilador yoki emizikli ayol osoyishta hayot kechirishi, asabini tashqi muhitning yomon ta’sirlaridan asrashi lozim. Shunda bolaning asabi mustahkam bo‘ladi.
       8. Odob-axloq, bir-birini tushunish, boshqalarga nisbatan sabr-toqatli bo‘lish, ishda, ko‘chada do‘stona munosabatlarni vujudga keltirish muhim ahamiyatga ega.
       9. Allohning Kalomi Qur’oni karimni, Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam hadislarini doim o‘qib yuring.
       10. Atrof-muhitdagi ranglarga, tabiat manzaralariga e’tibor berish asab faoliyatini bir me’yorda ushlab turadi.
       11. Qovurilgan, yog‘li, sho‘r, achchiq ovqatlarni, qazi, kaboblarni me’yoridan ortiq, har kuni iste’mol qilish asabiylashishga olib boradi.
       12. Meva-sabzavotlarni, oshko‘klarni ko‘p iste’mol qiling.
       13. Asab buzilganida olma yeyish, hidini hidlash, olma choy ichish tavsiya etiladi.
       14. Asabiylashmaslik uchun har kuni 2 daqiqa sekin yugurish, muntazam jismoniy mehnat qilish, badantarbiya bilan shug‘ullanish zarur.
       15. Asab tizimi ishini yaxshilash, uning mustahkamligini oshirish uchun V1, V2, V3 kabi vitaminlarga boy arpa non, qo‘y go‘shti, pishloq, tuxum, karam, baliq, qovoq, ismaloq, olma, asal iste’mol qilib turish maqsadga muvofiqdir.

Ziyovuddin Rahim, "Baxtli xayot sari" kitobidan

@Negative_shorts

NEGA “SEVISHIB” TURMUSH QURGANLAR HAM KO‘PINCHA AJRASHIB KETISHADI?

Tabiatda yil fasllari o‘zgarib turishini, har bir faslning o‘ziga xos takrorlanmas go‘zalliklari borligini bilamiz. Tabiatdagi o‘zgarishlarni orziqib kutamiz, ulardan zavqlanamiz. Lekin o‘z ruhiy olamimizda sodir bo‘layotgan o‘zgarishlarni ko‘ra bilmaymiz. Bu esa hissiyotlarimizga, oilaviy hayotimizga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Bu o‘rinda so‘z muhabbatdagi fasllar o‘zgarishi haqida boryapti.
O‘tish davri ma’lum bir inqirozlar bilan kechadi. Shuning uchun bu bosqichda bir qator qiyinchiliklarga duch kelish mumkin. Chunki aynan shu davrdan boshlab sevgilisini ideallashtirib idrok qilishga moyillik kamayib boradi. Endi odam qanday bo‘lsa, shundayligicha, aniq, xolisona idrok qilinadi.
Er-xotin qanchalik yosh bo‘lsa, bu davr shunchalik og‘ir o‘tadi, o‘zaro kelishmovchiliklar ko‘payadi. Ularning yoshligi, tajribasizligi oqibatida “muhabbatimiz o‘ldi” yoki “umr yo‘ldosh tanlashda adashdim, men hali yoshman, xatoyimni to‘g‘rilab olaman”, deb oilaviy yong‘inni alanga oldiriladi, ahvol yanada og‘irlashadi. Kuyov o‘zicha: “Ko‘cha to‘la xotin”, desa, kelin: “Er qurib qolibdimi? Ko‘chaga chiqsam, son mingta er. Xohlasam, ertagayoq birontasiga tegib olaman”, degan xayolga borishi mumkin. Natijada to‘yinishga uchragan hissiyotlarni ruhiy jihatdan tahlil qilib, to‘g‘ri xulosa chiqarish o‘rniga salbiy munosabatlar yuzaga keladi, ikki yosh bu munosabat quliga aylanib qoladi. Bu esa asta-sekin oila poydevorini yemiradi, uning barbod bo‘lishiga olib keladi. Endi o‘zaro er-xotinlar emas, ular orasida yuzaga kelgan salbiy munosabatlar kurashadi. O‘rtadagi ixtilof muhabbat butkul tamom bo‘lgunicha davom etadi. Biroq hammada ham bunday bo‘lavermaydi. Bir-birini ko‘rib-yoqtirib oila qurgan, tinib-tinchib, uvali-juvali bo‘lib ketgan er-xotinlar ham ko‘p.
Xalqimizda “Oldingdan oqqan suvning qadri yo‘q” degan maqol bor. Bu, eng avvalo, oilaviy hayotga, er-xotin o‘rtasidagi munosabatlarga taalluqli. Shuning uchun doim o‘rtadagi sevgi-muhabbat, qadr-qiymat arzimagan sabablar bilan yo‘qolishiga yo‘l qo‘ymaslik, har qanday ko‘ngilsizlik oldini olib yashash kerak. Aks holda o‘ylamay bosilgan qadam bir umr ruhiy azob berishi mumkin. Zero, o‘ylamasdan chiqarilgan noto‘g‘ri qaror, suyaksiz tildan chiqib ketgan bir og‘iz so‘z bir umrlik afsus-nadomatga sabab bo‘lishi hech gap emas.
Hayot – murakkab jarayon. Unda nimalar bo‘lmaydi, deysiz. Arzimas sabablar bilan janjal chiqarish, uni avj oldirishning keragi yo‘q. Bizda “Er-xotinning urushi – doka ro‘molning qurishi” degan gap bor. Ayniqsa, o‘rtada bir-biridan shirin farzandlar bo‘lsa, mas’uliyat ikki hissa ortadi. Barbod bo‘layotgan oilani, hech bo‘lmasa, norasida go‘daklar uchun asrab qolish shart.
Oilaviy hayotdagi xursandchiliklarni, o‘tib ketgan shirin damlarni, iliq munosabatlarni eslash ham arzimas nizolar kelib chiqishi oldini oladi. Bu o‘rinda er-xotin bir-birining xulq-atvoridagi ijobiy xususiyatlarni eslab turishlari muhim ahamiyatga ega.

@Negative_shorts

Tasavvur qilamiz: 2124-yil kirib keldi. Roppa-rosa yuz yildan keyin. U payt shu matnni yozayotgan odam ham, uni o'qiyotgan odam ham bu dunyoda bo'lmaydi; yer ustida emas, ostida bo'ladi. Nafaqat siz, balki aka-ukalaringiz, yoru-birodarlaringiz ham bu dunyoni allaqachon tark etgan bo'ladi...

Biz umrimizning aksariyatini sarflab, misqollab yig'ib qurgan dang'illama uyimizda begonalar yashayotgan bo'ladi. Bizga tegishli neki bo'lsa (agar bo'lsa), hammasiga boshqalar egalik qiladi.

Qanchamiz bobomizning otasini yoki onasini taniymiz? Kimligi tugul, ismini eslay olamizmi?

Uyingizda balki avlodingiz yashar, lekin u sizning ismingizni bilmasa, demak, begona.

O'lganimizdan keyin, bizni uzog'i bilan bir necha yil eslashadi. Yana bir necha yil o'tib, ijtimoiy tarmoqlarni va telefonimiz xotiralarini to'ldirgan rasm va videolarimiz tarixning axlat qutisiga uloqtiriladi...

Biz hatto xotiralarda yashamaymiz. Chunki bizni tanigan odamlarning o'zi bu dunyoda bo'lmaydi.

Tirikchilik tashvishlaridan bir lahza tin olib, shular haqida o'ylasak, biz quvib yurgan maqsadlarimizning ko'pi qanchalik mayda va ahmoqona narsalar ekanini tushunamiz.

Mazmunli umr - bu odam o'lim to'shagida yotganda o'tgan hayotiga qarab afsus chekmaydigan umrdir.

G'arbda keksa odamlar eng ko'p nimadan afsuslanishi haqida qator tadqiqotlar o'tkazilgan. Ularning xulosalari bir-biriga o'xshash. Odamlar keksayganda, odatda, quyidagilardan afsus-nadomat chekar ekan.

1. Sevgan va yaqin insonlari, oilasi bilan yetarli vaqt o'tkazmaslik

Fakt shuki, 24 soatlik kunimizning aksariyati yo ishda yo ko'chada o'tadi. Uydagi vaqtimizning ham aksariyati ehtimol televizor (kompyuter) oldida yoki uyqu bilan o'tsa, ajab emas.

Odam o'lim to'shagida yotganda eng yaqin insonlari, do'stlari bilan ko'proq vaqt o'tkazmaganidan; ularga yetarli e'tibor va muruvvat ko'rsata olmaganidan afsuslanar ekan.

2. Risk qilishdan qo'rqib, orzulardan voz kechish

Orzularimiz ko'p (Faqat moddiy orzularni tushunmang). Ko'pincha, qo'limiz kaltalik qilib yoki shunchaki, tavakkal qilishdan qo'rqib, ulardan osongina voz kechib qo'ya qolamiz. Komfort zonamizdan chiqishni xohlamaymiz. Qarib-qartayib qolganimizda esa, essiz, yoshligimda, belimning quvvati borligida shu ishlarni qilmagan ekanman, deb nadomat chekar ekanmiz.

3. Sog'likning qadriga yetmaslik, nosog'lom turmush tarzi

Qarilik ham kasallikdek gap. Ko'pchilik nafaqaga chiqqanimda maza qilib dam olaman, deydi. Lekin umr bo'yi sog'ligiga yaxshi qaramagani uchun, nosog'lom turmush kechirgani uchun, nafaqa yoshiga yetar-yetmas, kasalliklardan arimay qoladi. Keyingi umr esa afsus-nadomat va dard-hasratlar bilan o'tadi...

4. Boshqalarga yordam bermaslik, xayrli ishlarni kam qilish

Odam qariganda, mendan nima ish qoldi; nimadir yaxshilik qildimmi, deb o'ylarkan. Demak, birovga yaxshilik qilish, yaxshi nom qoldirish imkoniyati ko'proq yoshlikda bo'lar ekan.

5. Bugun bilan yashamaslik

Aksariyatimiz uy uchun, mashina uchun pul yig'ish bilan ovoramiz. Dam olishga ulguraman; uyimni bitkazib olay, to'yimni o'tkazib olay, deb hayotimiz o'tib ketganini sezmay qolamiz. Dam olishni ortga surish, ko'p ishlash - keksayganda odam eng ko'p afsuslanadigan narsalardan biri ekan.

6. Boshqalar uchun yashash

Bu, ayniqsa, bizning xalqqa ko'proq xos. Odamlar nima deydi, deb ko'pincha o'zimiz xohlagandek yashay olmaymiz. Demak, aslida biz boshqalar uchun yashayapmiz. Menimcha, eng behuda va befoyda umr mana shunday hayot bo'lsa kerak.

Bu bitiklarni o'qiyotgan paytingiz to'rt muchangiz sog', iligingiz butunmi; demak, sizda hali imkoniyat bor.

Kelinglar, mazmunli umr kechiraylik...

@Negative_shorts

1 yilda necha kun bor?

Shu savolni istalgan kishidan so'rasangiz 99,9% odam 365 kun deb javob beradi. Maqola mazmuni esa, bizda aslida necha kun mavjudligini ochib berishga harakat qiladi.
Ro'yxat — hayotda nimagadir erishmoqchi bo'lganlar uchun va ulardagi mavjud bo'lgan foydali ish koeffitsiyentini oldindan aniqlab olish uchun maxsus tuzildi.
Bir yilda 365 kun bor deb hisoblasak, Shundan 122 kun uyqu vaqti. O'rta xisobda 8 soat.
— Bizda 243 kun qoldi.

Har bir kishi ta'lim yoki ishga borish uchun yo'l yuradi. 1 kunda 1 soatini yo'l yurishga sarflaydi va bu 1 yilda 15 kun degani.
— Bizda 228 kun qoldi.

Kun davomida jami 2 soat taomlanishga sarflanadi desak, 1 yilda 30 kun ovqatlandik.
— Bizda 198 kun qoldi.

Hammom va unga ta'lluqli bo'lgan ishlar uchun 1 yilda minimum 8 kun sarflanadi.
— Bizda 190 kun qoldi.

Inson insoniy jamiyatda yashaydi, Demak suhbatlashish bor narsa, hech kim butun umrini ishga yoki ilmga bag'ishlay olmaydi. Demak mavzudan tashqari jonli suhbatlar uchun 1 soatdan ketib qoldi. 1 yilda 15 kun.
— Bizda 175 kun qoldi.

Kiyim va ust-boshlaringizni kimdir olib bermasa kerak? O'zingizga mos kiyimlarni tanlash uchun, bozor yoki do'kon aylanish va xarid ishlariga 1 yilda 2 kun ketdi.
— Bizda 173 kun qoldi.

Ish va ta'limdan tashqari telefon qo'ng'iroqlarga javob berishga kuniga 4 minutdan sarflasak, 1 yilda 1 kun ketib qoldi (bu xisob normal odamlar uchun, kompotlar bundan mustasno).
— Bizda 172 kun qoldi.

Innovatsion jamiyatda internet bormagan joy qolmadi, uzoqdagi do'st va tanishlarimiz bilan ijtimoiy tarmoq yoki messenjerlar orqali, 1 yilda o'rta xisobda 14 kun lenta ko'rish va gaplashishga sarflaymiz (bu xisob normal odamlar uchun, kompotlar bundan mustasno).
— Bizda 158 kun qoldi.

Soch oldirish sartaroshxona (yoki salon) ishlariga 1 yilda 2 kun sarflanadi.
— Bizda 156 kun qoldi.

Hozirgi kunda smartfonsiz yashashni tasavvur qilish qiyin, smartfonda hech qanday amaliyotsiz, unga shunchaki qarab qo'yish, kunni yoki soatni aniqlash hamda oylik to'lovlarini to'lashga jami 1 yilda 1 kun vaqtimiz ketadi.
— Bizda 155 kun qoldi.

Issiq jonni istimasi bor, inson bir yilda o'rta xisobda 5 kun kasallikni boshidan o'tkazadi (mutloq sog'lom odamlar nazarda tutilgan, surunkali kasallar ko'proq sarflaydi).
— Bizda 150 kun qoldi.

Mintalitetimizdagi juda "foydali" urf-odatlar sababidan, to'y hashamlar, kutilmagan xursandchiliklar sababidan 1 yilimizdan 6 kunni yo'qotamiz.
— Bizda 144 kun qoldi.

Shu jumladan do'stlar bilan choyxona davrasida 1 yilda 11 kun.
— Bizda 133 kun qoldi.

Ko'ngilsizliklar, Fors-major holatlari, kayfiyat tushishi, qisqa vaqtli tushkunlik sabablaridan, 1 yilda 15 kunni yo'qotamiz.
— Bizda 118 kun qoldi.

Davlat tomonidan berilgan rasman dam olish kunlari, (1 yanvar, 8 mart, 21 mart, 9 may, 2 ta hayit bayrami, 1 sentyabr, 1 oktyabr, 8 dekabr. Jami 9 kun.
— Bizda 109 kun qoldi.

Kim ham o'z tug'ilgan kunida mashaqqatni istardi? Yana 1 kun havoga uchdi.
— Bizda 108 kun qoldi.

Bir yilda 365 kun bor deb o'ylayotganlar endi hayol qilayotganlarini tushungan bo'lsa shu 365 kundan 52 kun yakshanba. Ya'ni dam olish kunidagi foydasiz ish koeffitsiyenti 25 kun deb olsak.
— Bizda 83 kun qoldi.

Foydasiz ilm. Ha, aynan foydasiz ilm bizning umrimizni ko'p qismini yeb yuboradi. Ishga va ta'limga ta'lluqli bo'lmagan keraksiz yangiliklar, keraksiz ma'lumotlar (futbol yangiliklari, sanatkorlar hayotini o'rganish), hayoti davomida qo'llamaydigan bilimlar. Na ishiga na diniga foyda keltirmaydigan bilimlar, sotib olmaydigan narsa (buyum, uy, mashina, texnika)lar haqidagi ma'lumotlarni o'rganib chiqish vahokazo foydasiz bilimlar uchun 18 kun sarf bo'lib ketadi.
— Bizda 65 kun qoldi.
X U L O S A
Agar ta'lim oluvchi bo'lsangiz, asosiy diqqat markazingiz nimalarga sochilib ketayotganiga nazar soling.

@Negative_shorts

SUNʼIY INTELLEKTNING FALSAFIY SAVOLLARGA JAVOBI

1. Hayotning maʼnosi nima?
— Rivojlanish.

2. Qoʻrquvni qanday yengish mumkin?
— Qabul qilish.

3. Hayotda eng yaxshi narsa nima?
— Muhabbat.

4. Hayotda eng dahshatli narsa nima?
— Yolgʻizlik.

5. Hayotda chinakam ahamiyatga ega boʻlgan, lekin odamlar eʼtibor bermaydigan narsa nima?
— Vaqt.

6. Axamiyati unchalik katta boʻlmagan, ammo odamlar ortiqcha qadrlaydigan narsa nima?
— Obroʻ-eʼtibor

7. Eng oliy qadriyat nima?
— Erkinlik.

8. Eng muhim tamoyil nima?
— Haqiqat.

9. Tanlov erkinligi mavjudmi?
— Ha.

10. Toʻgʻri hayot kechirish uchun nima qilish kerak?
— Ongli harakatlanish.

11. Ongli boʻlishga qanday erishish mumkin?
— Mashq qiling.

12. Qanday qilib baxtli boʻlish mumkin?
— Minnatdor boʻling.

13. Borliq ongni belgilaydimi yoki ong borliqni?
— Ong borliqni belgilaydi.

14. Zamon va makondan tashqari nima mavjud?
— muhabbat.

15. Ilgari hammasi yaxshi edimi yoki hozirmi?
— Hozir.

16. Abadiy muhabbat mavjudmi?
— Ha.

17. Zamonaviy insonning eng katta muammosi nima?
— Yakkalanish.

18. Insoniyatning muammosi nima?
— Ziddiyat.

19. Butun dunyo urushsiz yashashi mumkinmi?
— Mumkin.

20. Biz raqamli simulyatsiyada yashaymizmi yoki bu afsonami?
— Afsona.

21. Zamonaviy dunyoni qanday oʻzgartirishni istaysan?
— Adolat bilan.

22. Agar odamlar hech qachon yolgʻon gapirmaganlarida, dunyo yaxshiroq boʻlarmidi?
— Ha.

23. Nima uchun odamlar hasad qilishadi?
— Oʻziga ishonchsizlik sabab.

24. Taqdir bormi yoki tanlov erkinligi?
— Erkinlik.

25. Nima uchun odamlar baxtsiz?
— Hayotda asl maʼnoni yoʻqotganlari sabab.

26. Barcha odamlar tabiatan yaxshi yoki yomon boʻlib tugʻiladimi?
— Neytral.

27. Agar barcha odamlar bir xil fikr va qarashlarga ega boʻlganida, bu dunyo qanday boʻlar edi?
— Bir xil.

28. Nega nafrat paydo boʻladi?
— Qoʻrquv sababli.

29. Yaxshi bolalarni qanday tarbiyalash mumkin?
— Namuna koʻrsatib tarbiyalaysiz.

30. Olamning chekkasida nima bor?
— Nomaʼlum.

@Negative_shorts

Qadim zamonlarda arablar toʻylarda mehmonlarni yassi nonga oʻralgan goʻsht bilan siylashar ekan. Agar toʻyga mehmonlar koʻproq kelib goʻsht yetmay qoladigan boʻlsa, ular qarindoshlari va oʻzlariga yaqin insonlariga ichiga goʻsht solinmagan nonlardan berishar ekan. Ular ham oʻz navbatida nonni ichi boʻsh ekanligini boshqalarga bildirmasdan yer ekanlar.

Bir kuni qoʻliga shunday goʻshtsiz non tekkan mehmonlardan biri, hammani oldida: “Ie..., menga goʻshtsiz, quruq non berib yuboribsizlar”, deb baqiribdi. Toʻy egasi uning oldiga kelib: “Uzr, men sizni oʻzimizniki deb oʻylagan ekanman”, degan ekan.

Hozirgi paytda biz ishongan, doʻst deb bilgan, “bu oʻzimizni odam” deb yurganlarimiz qancha...ammo ularning qay biri “goʻshtsiz non” sinovidan oʻta oladi yolgʻiz Allohga ayon..

Xullas, “goʻshti yoʻq nonni” kimga berayotganingizga yaxshilab qarang...

@Negative_shorts

Adolat Mushti

Xasta bo‘lgan bir odam shifokorga:

— Tomir urishimni tekshirib, dardimni aniqla dedi.. Shifokor bemorni tekshirib ko‘rdi.. Hech umid yo‘q. O’limi yaqin edi. Bemorga:

— Bor, ko‘ngling nima tusasa shuni qil. Parhezga ehtiyoj yo‘q, dedi.

Bemor xursand, ko‘ngli xohishiga ko‘ra daryo bo‘yiga bordi. Qarasa, bir darvesh yuz qo‘lini yuvyapti. Taqir boshini ko‘rishi bilan bir tarsaki urgisi kedtsi. Aslida shifokor ham: "Ko‘ngling nima xohlasa shuni qil", degan edi. Shunday qilmasa, dardi og‘irlashadi. Qo‘lini ko‘tarib, taqir boshiga bir tarsaki tushirdi. Darvesh achchiqlandi, joyidan saqrab turdi. U ham bemor odamga musht bilan javob bermoqchi bo‘ldi. So‘ngra e’tibor bersa, eti suyagiga yopishgan bir jasad... Ursa yiqilib o‘ladi. Tegmadi, ammo, bemorni qozining huzuriga olib bordi. Shikoyatini aytdi:

— Bu odam hech bir sababsiz meni urdi. Jazo berishingizni so‘rayman. Qozi bir darveshga, bir bemorga qaradi. Bemorning oyoqda turadigan holi yo‘q... Ichi achidi. shikoyatchiga:

— Ko‘rmayapsanmi, bu odamning eti suyagiga yopishib qolgan, bunaqalar o‘lik hisoblanadi. Men tiriklarga hukm chiqaraman. Voz kech bu da’voyingdan, dedi.
— Mening hech bir gunohim yo‘q ammo urgani aniq, o‘lik bo‘lsin, tirik bo‘lsin, men adolat istayman, dedi.
Qozining bu hukmiga bemor g‘azablandi. Aslida qozining ham tumshug‘iga bir musht tushirgisi bor edi. Chiday olmadi. Modomiki bir tarsakining jazosi uch dirham ekan, qolgan uch dirhamni ham qrziga beraman deb o‘yladi va o‘rnidan turib qozining tumshug‘iga bir musht tushirdi.

Qrzi g‘azab bilan sapchib o‘rnidan turdi. Shu payt bemor odam:
— Qozi janoblary, nega qizishasiz? Sizning hukmingiz adolatga tayanadi. O’zingiz uchun ravo ko‘rmagan hukmni birovga qanday ravo qo‘rasiz? Shu olti dirhamni oling, ikkingiz bo‘lishing, deya mahkamadan chiqib ketdi.

Muallif: Jaloliddin Rumiy

@Negative_shorts

Ba’zan kitobxonlar haqida shunday fikrlar yuradiki...

Ularni "Botanik" deb atashlari ham sir emas.
Jumladan, menga shunday so‘zlarni aytishgani rost.

Senda siyosat haqida tushuncha yo‘q" - deyishadi.
Men "1984"ni esga olaman.

Sen urush nima ekanligini bilmaysan" - deyishadi.
Men "G‘arbiy frontda o‘zgarish yo‘q"ni eslayman.

Sen oq va qorani ajrata olmaysan" - deyishadi.
Men "Yolg‘onlar shahri"ni yodga olaman.

Sen u zamonda tug‘ilmagansan, SSSR haqida nimani ham bilar eding" -deyishadi.
Men "Otamdan qolgan dalalar"ni xotirlayman.

Sen sehr nima ekanligini bilmaysan" - deyishadi.
Men ,,Sariq devni minib"ni eslayman.

Sen ona mehri qanday ekanligini bilmaysan" - deyishadi.
Men "Dunyoning ishlari"ni yodga olaman.

Sen o‘z ustida ishlash nima ekanligini bilmaysan" - deyishadi.
Men "Marten Iden" ni eslayman.

Sen Rossiya ko‘chalarida bo‘lmagansan" - deyishadi.
Men "Jinoyat va Jazo"ni eslayman

Sen qullik va erk nima ekanligini bilmaysan" - deyishadi.
Men "Tom tog‘aning kulbasi"ni yodga olaman.

Senda jamiyat haqida tushuncha yo‘q" - deyishadi.
Men "Azizim"ni eslayman.

Sen odamlarning shafqatsizligi va mehrsizligi haqida bilmaysan" - deyishadi.
Men "Eljernonga atalgan gullar"ni eslayman.

Senda o‘smirlik haqida tushuncha yo‘q"-deyishadi.
Men "Javdarzordagi xaloskor"ni eslayman.

Sen oliyjanoblik haqida bilmaysan - deyishadi.
Men "Don Kixot"ni yodga olaman.

Sen ommani anglamaysan" - deyishadi.
Men "Omma psixologiyasi"ni eslayman.

Senda tartib haqida tushuncha yo‘q" -deyishadi.
Men "Atom odatlar"ni eslayman.

Sen san’atga o‘zini bag‘ishlash nimaligini qayerdan ham bilar eding"- deyishadi.
Men "Oy va Sariq chaqa" ni xotirlayman.

Sen otlar qadrini qaydan ham bilar eding" - deyishadi.
Men "Yovvoyi yo‘rg‘a" ko‘z oldimga keltiraman.

Sen talaba qanday bo‘lishini bilmaysan" - deyishadi.
Men "Qo‘rqma" ni eslayman.

Sen ayriliq tushunchasini tuymagansan" - deyishadi.
Men "O‘tgan kunlar"ni yod etaman.

Sen din va millat o‘rtasidagi kurash qanday oqibatlarga olib kelishini ham bilmaysan" - deyishadi.
Men "Ruhlar isyonini" xotirlayman.

Senda biologik tajribalar haqida ma’lumot yo‘q" - deyishadi.
Men "Ityurak" va ,"Odam amfibiya" esimga tushadi.

Yana shunga o‘xshash vajlar bilan kitobxonlarni ayblashadi.
To‘g‘ri, ular yaqin insonini yo‘qotmagandir, lekin bu hisni ko‘p bora tuyadi.
To‘g‘ri, ular urushga bormagandir, lekin urushning oqibatlarini qolganlardan-da yaxshiroq bilishadi.
To‘g‘ri, ular hayotda biror qizning qo‘lini ushlamagan yoki biror yigitga tik qaramagan bo‘lishi mumkin, lekin ular albatta sevib ko‘rishgan.
To‘g‘ri, ular hayotda endi 20, 30 yoshda bo‘lishi mumkin, lekin ular aslida 100 yillik voqealarga guvoh bo‘lishgan.

Shuning uchun iltimos qilaman, kitobxon insonlarga kamsitish ko‘zi bilan qarashni bas qiling.

"Kitobxonlar Botanik emas!"

Kuchli yoki aqlli ayol?!

Jamiyatimizning asosiy boʻgʻini boʻlmish ayollarimizni juda koʻp kuzataman. Negadir ularga hafsala ila boqish yoqadi. Ularda bir sir yashirindek. Aslida ular haqida soʻz yuritish menga emasdir, chunki men ham ana oʻsha jamiyatning bir vakilasiman-da. Ammo bugungi suhbatdan soʻng yozishga jazm etdim.

Bir ayol ayollik maqomida turib bir nechta funksiyani bajarishini juda yaxshi bilamiz. Ham qiz, ham singil, ham turmush oʻrtoq, ham ona. Aksariyati esa uy bekasilik lavozimi bilan bir qatorda davlat boshqaruvining eng muhim jabhalarida ham oʻz oʻrniga ega boʻlib kelyapti. Qisqa qilib aytganda, ham oila, ham ishni oʻz oʻrnida doʻndiryapti.

Ba'zi ayollarimiz bor-ki, qanday choʻqqini zabt etmasin oʻz kuchi bilan, oʻziga-oʻzi motivatsiya bera olishi bilan erishadi. Oilada qandaydir yumush boʻlsa, bu erkakning ishi, bu ayolniki deb ajratib oʻtirmaydi. Birday yonib-kuyib ado etaveradi. Oddiy uy yumushlari qola-qolib, hattoki uy solgan ayollarni ham koʻrganmiz, chekkan zahmatini guvohi boʻlganmiz.

Ayol boʻlish – olim boʻlish bilan barobardir. Balki, undan-da yuqori mas'uliyatdir. Agar siz ayol boʻlsangiz, kamida oʻn kishini harakterini toʻlaqonli bilasiz(oilada). Kimni qayerda nimani gapirishi, oʻzini tutishi, ana boringki, qanday taomni yoqtirishigacha oʻrganib chiqqansiz. Demak, ayollar yaxshigina psixolog ham ekan-da!

Bizni qandaydir orzu yoki istaklarimiz boʻlsa, otamizga yotigʻi bilan tushuntirivchi ham onamiz. Akamiz yoki ukamiz bilan ozroq tortishib qolsak, bizni toʻgʻri yoʻlga solib, yarashtirguvchi ham onamiz. Alloh saqlasin-u, betob boʻlib qolsak, boshimizda parvona ham onamiz. Kechani kecha, kunduzni kunduz bilmagan, bolamni kelajagi uchun, yaxshi yashashi uchun deb oʻzini oʻqqa-choʻqqa urgan ham aksariyati onamizdir. Qarang, bir ayolga qanchalar mushkul vazifalar.

Yana shunday ayollarni koʻrdikki, ular kuchli boʻlishdan ham koʻra aqlli boʻlishni tanladilar. Ular faqatgina ayolning funksiyasini bajardilar. Ya'nikim kezi kelganda turmush oʻrtoqlari oldida oʻzlarini ojiza koʻrsatishdan tortinmadilar. Aksincha ularning yordamiga muhtoj ekanliklarini koʻp bora bildirib turdilar. Erkakning yumushini oʻz juftlari qilishiga zamin yaratdilar. Natijada, oilada hamma oʻz vazifasini uddasidan chiqadigan boʻldi. Qaysidir maʼnoda ayol oʻz aqli bilan zimmasiga koʻtara olmaydigan yukni majburan ortmadi. Erkak ham nolimaydi, chunki ayolini oldida oʻzini jentelmendek' tuta oldi. Qarabsizki, baxtli oila.

Qay birini tanlash oʻzimizga bogʻliq. Adashmasak, bas!

@Negative_shorts

​​Angliyada oʻqiyotgan Oʻzbekistonlik talabaning taʼlim tizimimiz xaqidagi fikrlari:

• Londonda tili burro tadbir uyishtirib “faol” boʻlganlar bir tiyin ekan.
• Men hindlar va xitoy, koreys va yapon talabalarini koʻrib maktabdagi olgan bilimlariga tan beryapman.
• Xullas, men shunchaki boʻm-boʻsh miya bilan magistraturaga kelib qolibman. Masalan, guruxdagi hamma matematikani chachvoradi. Siz oʻylagan darajada emas, yaxshi biladi degani xam emas. Bular “chachvoradi”. Shunaqangi tenglamalarni ular maktablaridan oʻrganib kelishganki, men ularga haliyam yeta olmayapman.
• Kompyuterni, ofis dasturlarini, har xil programmalar va dasturlashni oʻzimcha yaxshi bilaman desam. Butun guruh, ha ishoning, har biri mendan yaxshi biladi.
• Dunyoqarash jihatidan xxham biz Markaziy Osiyo talabalari oqsoq ekanmiz. Ular shunaqangi dunyo tanigan brendlarni egalaridan tortib, ular nima ishlab chiqaradiyu, qaysi mahsuloti yaxshi ekanini bilishadi. Men boʻlsa haliyam kofe turlarini farqiga bormayman.
• Siz oʻzingizni Oʻzbekistonda turib “Kelajak bizniki, shu turishimda Oʻzbekistonni dunyoga tanitaman” demang.
• Men shunaqa deb xato qilganimni bildim. Biz rostdan yurtimizni yuqoriga olib chiqmoqchi boʻlsak, rostdan oʻqishimiz kerak.
• Londonga kelib bildim. Biz orqada ekanmiz, koʻp sohada. Davlat siyosati yoki iqtisodiy nuqtai nazardan emas, oddiy maktabdagi asosiy fanlar koʻnikmalaridan ularni amaliyotga tatbiqigacha...
• Bizni yana eng katta aybimiz bu nomzodlarga katta ragʻbatlar berishimiz. Misol uchun: Bizning Navoiy, Beruniy va Zulfiyani olayotgan bolalar kelib Nyu York, London, Tokio yoki shunga oʻxshagan shaharlardagi biznes markazlardan yuqori lavozim tugul qabulxonaga xam ishga kira olmaydi. Nega?
• Chunki u yerda bizdagi “faol talaba”dan oldin hind yoki xitoylik ishga topshirib boʻlgan. Undan ustun boʻlish uchun “Kompaniyam faxrim” degan video yasab kelsangiz oʻtmaydi.
• Bu yerda, yaʼni Londonda, yaxshi ofis ishiga kirishingiz osmonoʻpar binoda ishlashingiz uchun rostakam yuzma yuz intervyu boʻladi. Ular sizdan yutuqlaringizni umuman soʻramaydi. Ular sizdan “ilm” soʻraydi. Ularga sizning 2 ta maqola orqali xar kimga beriladigan Qozogʻistonning xususiy koʻkrak nishonlari bir tiyin. • Ular ilm soʻraydi.
• Xulosa: bu fikrlar hech kimga qaratilmagan lekin, koʻzimizni ochishimiz kerak. Dunyo miqyosida bizning talabalar ancha ortda. Sizdan iltimos “Men eng faol, eng zoʻr talabaman” demang. Angliyada siz tengi odamlar ancha buncha sizning va bizning kelajakdagi ish joylarimizni egallab, qoʻlimizdan olib boʻlishmoqda...
• Oʻqing birodar...

Oʻrinov Axmadjon

@Negative_shorts