Alloh taolo Qurʼoni karimda shunday marhamat qiladi:
“Ajab emaski, yoqtirmagan narsangiz siz uchun yaxshi boʻlsa. Va ajab emaski, yoqtirgan narsangiz siz uchun yomon boʻlsa. Alloh biladir, siz esa bilmassiz”.
(Baqara surasi 216 oyat)
Alloh taolo bandalarining hamma holatlarini yaxshi biladi. Ular nimani yoqtirmasliklarini ham biladi. Insonning tabiati shunday: mashaqqatni, qiyinchilikni yoqtirmaydi. Lekin Islom odamlarga yoqadigan narsalarni emas, balki ularga foyda boʻladigan, ikki dunyoda baxt-saodat keltiradigan amallarni taklif qiladi.
Ushbu oyatni oʻqib, oʻzimizni ota-onamiz, ustozlarimiz va farzandlarimiz munosabatlarini ham koʻrishimiz mumkin. Bolaligimizda ota-ona va ustozlar biror nimaga bizni buyurishsa yoki maslahat/dalolat qilishsa u narsa bizni nafsimizga yoqmagani sababli (yaʼni u ishda biroz mashaqqat borligi uchun) u ishni qilmaganmiz yoki birozgina mashgʻul boʻlib tark qilganmiz. Vaholanki, keyinchalik oʻsha buyurilgan ish (agar biz uni qilganimizda) biz uchun juda manfaatli boʻlishi mumkinligiga koʻp marotaba amin boʻlganmiz. Farzandlarimiz ham aksariyat hollarda oʻzlarini huddi shunday tutishadi.
Bugun nafsimizga unchalik yoqmaydigan ish, ertaga shu nafsimizning aynan oʻziga yoqadigan natijaga erishishga sabab boʻladi, faqat buni yaxshi tushunishimiz va kerak boʻlganda oʻzimizni biroz qiynashimiz kerak xolos. Zero, Alloh taolo Qurʼoni karim oyatlarida shunday marhamat qiladi (Sharh surasi 5-6 otyalar):
5. Bas, albatta bir qiyinchilik bilan osonchilik bordir.
6. Albatta, bir qiyinchilik bilan osonchilik bordir.
Arab tili qoidasiga binoan, ushbu ikki oyatning umumiy manosi “bir qiyinchilikdan soʻng ikki osonchilik bor”, degani ekan. Bu manoda hadisi shariflar ham bor. Bularning hammasi moʻmin kishini qiyinchilik paytida oʻzini yoʻqotib qoʻymasdan, balki jiddu-jahd, aql-farosat bilan harakat qilishga va Allohdan yengillik kutishga undaydi.
Koʻpincha biznes faoliyat boshlagan tadbirkorlar birinchi kichkina qiyinchilikni oʻzidayoq dinimiz qatʼiy taqiqlagan/shariatga zid ishlarni qilib, masalan kimlargadir pora berib ish bitirmoqchi boʻlishadi. Vaholanki, biroz miyasini ishlatsa, masalaga farosat koʻzi bilan qarasa oʻsha muammoni harom aralashtirmasdan (masalan tegishli soha mutaxassislarini jalb qilgan holda yoki oʻsha muammo boʻlib koʻringan masalaga chuqurroq qirib, uni yaxshiroq oʻrganib) xal qilishi ham mumkin. Agar shunday qilinsa, oʻzi va jamiyat uchun yana bir qancha manfaat chiqishi mumkin:
1. Pora kabi gunohi kabira sanaluvchi ishni qilmasdan oxiratini saqlaydi (“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam pora beruvchi, pora oluvchi va ularning oʻrtasidagi vositachini laʼnatladilar”. (Imom Ahmad, Termiziy, Ibn Moja rivoyati);
2. Muammoni hal qilish tajribasi paydo boʻladi va keyingi safar oʻzi yoki yaqinlarida yana shunday holat yuzaga kelsa, bemalol muammoni xal qilishda oʻziga ham ularga ham yordam berishi mumkin boʻladi;
3. Boshiga muammo tushganda oʻzini yoʻqotib qoʻymasdan, masalaga sogʻlom aql bilan yondashish koʻnikmasi xosil boʻladi yoki shu xususiyati kuchayadi;
4. Oʻzining ruhiy holati yaxshilanadi, xodimlarining unga boʻlgan hurmati oshadi, jamosidagi umumiy muhit yaxshilanadi, oʻzaro birdamlik kuchayadi;
5. Muammoni oʻzi xal qilib mablagʻini tejaydi yoki birorta mutaxassisni yollab (masalan huquqshunosni), uni halol pul topishiga sabab boʻladi;
6. Boshqa tadbirkorlarga ham ibrat boʻladi (yaʼni ularning miyasiga, “bu qilgan ishni biz ham qila olamiz”, degan fikr oʻrnashadi).
Vallohu aʼlam.
Manba
@Negative_shorts
“Ajab emaski, yoqtirmagan narsangiz siz uchun yaxshi boʻlsa. Va ajab emaski, yoqtirgan narsangiz siz uchun yomon boʻlsa. Alloh biladir, siz esa bilmassiz”.
(Baqara surasi 216 oyat)
Alloh taolo bandalarining hamma holatlarini yaxshi biladi. Ular nimani yoqtirmasliklarini ham biladi. Insonning tabiati shunday: mashaqqatni, qiyinchilikni yoqtirmaydi. Lekin Islom odamlarga yoqadigan narsalarni emas, balki ularga foyda boʻladigan, ikki dunyoda baxt-saodat keltiradigan amallarni taklif qiladi.
Ushbu oyatni oʻqib, oʻzimizni ota-onamiz, ustozlarimiz va farzandlarimiz munosabatlarini ham koʻrishimiz mumkin. Bolaligimizda ota-ona va ustozlar biror nimaga bizni buyurishsa yoki maslahat/dalolat qilishsa u narsa bizni nafsimizga yoqmagani sababli (yaʼni u ishda biroz mashaqqat borligi uchun) u ishni qilmaganmiz yoki birozgina mashgʻul boʻlib tark qilganmiz. Vaholanki, keyinchalik oʻsha buyurilgan ish (agar biz uni qilganimizda) biz uchun juda manfaatli boʻlishi mumkinligiga koʻp marotaba amin boʻlganmiz. Farzandlarimiz ham aksariyat hollarda oʻzlarini huddi shunday tutishadi.
Bugun nafsimizga unchalik yoqmaydigan ish, ertaga shu nafsimizning aynan oʻziga yoqadigan natijaga erishishga sabab boʻladi, faqat buni yaxshi tushunishimiz va kerak boʻlganda oʻzimizni biroz qiynashimiz kerak xolos. Zero, Alloh taolo Qurʼoni karim oyatlarida shunday marhamat qiladi (Sharh surasi 5-6 otyalar):
5. Bas, albatta bir qiyinchilik bilan osonchilik bordir.
6. Albatta, bir qiyinchilik bilan osonchilik bordir.
Arab tili qoidasiga binoan, ushbu ikki oyatning umumiy manosi “bir qiyinchilikdan soʻng ikki osonchilik bor”, degani ekan. Bu manoda hadisi shariflar ham bor. Bularning hammasi moʻmin kishini qiyinchilik paytida oʻzini yoʻqotib qoʻymasdan, balki jiddu-jahd, aql-farosat bilan harakat qilishga va Allohdan yengillik kutishga undaydi.
Koʻpincha biznes faoliyat boshlagan tadbirkorlar birinchi kichkina qiyinchilikni oʻzidayoq dinimiz qatʼiy taqiqlagan/shariatga zid ishlarni qilib, masalan kimlargadir pora berib ish bitirmoqchi boʻlishadi. Vaholanki, biroz miyasini ishlatsa, masalaga farosat koʻzi bilan qarasa oʻsha muammoni harom aralashtirmasdan (masalan tegishli soha mutaxassislarini jalb qilgan holda yoki oʻsha muammo boʻlib koʻringan masalaga chuqurroq qirib, uni yaxshiroq oʻrganib) xal qilishi ham mumkin. Agar shunday qilinsa, oʻzi va jamiyat uchun yana bir qancha manfaat chiqishi mumkin:
1. Pora kabi gunohi kabira sanaluvchi ishni qilmasdan oxiratini saqlaydi (“Rasululloh sollallohu alayhi vasallam pora beruvchi, pora oluvchi va ularning oʻrtasidagi vositachini laʼnatladilar”. (Imom Ahmad, Termiziy, Ibn Moja rivoyati);
2. Muammoni hal qilish tajribasi paydo boʻladi va keyingi safar oʻzi yoki yaqinlarida yana shunday holat yuzaga kelsa, bemalol muammoni xal qilishda oʻziga ham ularga ham yordam berishi mumkin boʻladi;
3. Boshiga muammo tushganda oʻzini yoʻqotib qoʻymasdan, masalaga sogʻlom aql bilan yondashish koʻnikmasi xosil boʻladi yoki shu xususiyati kuchayadi;
4. Oʻzining ruhiy holati yaxshilanadi, xodimlarining unga boʻlgan hurmati oshadi, jamosidagi umumiy muhit yaxshilanadi, oʻzaro birdamlik kuchayadi;
5. Muammoni oʻzi xal qilib mablagʻini tejaydi yoki birorta mutaxassisni yollab (masalan huquqshunosni), uni halol pul topishiga sabab boʻladi;
6. Boshqa tadbirkorlarga ham ibrat boʻladi (yaʼni ularning miyasiga, “bu qilgan ishni biz ham qila olamiz”, degan fikr oʻrnashadi).
Vallohu aʼlam.
Manba
@Negative_shorts