Xolerik insonning nafs illatlari va qalb kasalliklari uning tezkor, talabchan va raqobatga chanqoqligi sababli boshqalar bilan solishtirganda biroz o‘ziga xos bo‘lishi mumkin. Agar nafs tarbiya qilinmasa, quyidagi illatlar va qalb kasalliklari paydo bo‘lishi ehtimoli yuqori:
1. Kibr (mag‘rurlik)
• Xolerik inson tabiatan rahbarlikka intiluvchi bo‘lgani uchun o‘zini boshqalardan ustun ko‘rish xavfi bor.
• Bu holat manmanlik, boshqalarni nazarga ilmaslik, maslahatni qabul qilmaslik kabi salbiy xususiyatlarni keltirib chiqarishi mumkin.
2. G‘azab va jahldorlik
• Xoleriklar tez g‘azablanadi va sabrsiz bo‘ladi.
• Bu esa tezkor qarorlar, odamlarni og‘ir so‘z bilan xafa qilish va adolatsiz bo‘lish kabi xatolarga olib kelishi mumkin.
3. Riyo (manfaat uchun ibodat yoki ezgulik qilish)
• Xolerik inson rahbarlik qilishga va el oldida bo‘lishga intiladi.
• Agar nafs tarbiya qilinmasa, u yaxshi ishlarni Alloh rizosi uchun emas, balki odamlar oldida obro‘ orttirish uchun qilishi mumkin.
4. Hasad va raqobatga haddan tashqari berilish
• Xolerik tabiatan raqobatbardosh bo‘lgani uchun o‘zgalar yutuqlarini ko‘rolmaslik, hasad qilish xavfi bor.
• Bu esa do‘stlik va halollikning yo‘qolishiga sabab bo‘lishi mumkin.
5. Riyo va nifoq
• Xolerik inson ba’zan boshqalarga yoqish yoki ulardan manfaat olish uchun ikkiyuzlamachilik qilishi mumkin.
• Bu esa nafsning o‘ziga yoqadigan tarafini ko‘rsatib, asl niyatini yashirishga olib keladi.
6. Dunyo sevgisi va maqsadlarda haddan tashqari haddan oshish
• Xoleriklar katta maqsadlar qo‘yib, unga erishish uchun har qanday yo‘lni tanlashi mumkin.
• Bu esa dunyo sevgisini kuchaytirib, halol va harom chegaralariga e’tibor bermaslikka olib kelishi mumkin.
7. Haddan tashqari ta’sirchanlik va sabrsizlik
• Xoleriklar muammolar bilan to‘qnashganda sabr qilish o‘rniga, tez javob qaytarish, zudlik bilan reaksiya bildirish kabi odatlarga moyil bo‘ladi.
• Bu esa ruhiy holatning izdan chiqishiga olib kelishi mumkin.
Xolerik inson qalb kasalliklaridan qanday qutulishi mumkin?
1. Tavozeli bo‘lish – O‘zidan pastroq insonlarni hurmat qilish va ulardan o‘rnak olish kerak.
2. G‘azabni yutish – Tez jahllanish o‘rniga, sabr qilish va ichki xotirjamlikka erishish lozim.
3. Dunyo sevgisini kamaytirish – O‘zini faqat dunyo uchun emas, oxirat uchun ham ishlashga o‘rgatish kerak.
4. Riyodan qochish – Ezgu ishlarni faqat Alloh uchun qilishga niyat qilish.
5. Hasadni davolash – Boshqalarning muvaffaqiyatiga chin dildan xursand bo‘lishni o‘rganish.
Durdona Sayfiddin qizi tayyorladi.
https://t.me/DrGavharDarvish
1. Kibr (mag‘rurlik)
• Xolerik inson tabiatan rahbarlikka intiluvchi bo‘lgani uchun o‘zini boshqalardan ustun ko‘rish xavfi bor.
• Bu holat manmanlik, boshqalarni nazarga ilmaslik, maslahatni qabul qilmaslik kabi salbiy xususiyatlarni keltirib chiqarishi mumkin.
2. G‘azab va jahldorlik
• Xoleriklar tez g‘azablanadi va sabrsiz bo‘ladi.
• Bu esa tezkor qarorlar, odamlarni og‘ir so‘z bilan xafa qilish va adolatsiz bo‘lish kabi xatolarga olib kelishi mumkin.
3. Riyo (manfaat uchun ibodat yoki ezgulik qilish)
• Xolerik inson rahbarlik qilishga va el oldida bo‘lishga intiladi.
• Agar nafs tarbiya qilinmasa, u yaxshi ishlarni Alloh rizosi uchun emas, balki odamlar oldida obro‘ orttirish uchun qilishi mumkin.
4. Hasad va raqobatga haddan tashqari berilish
• Xolerik tabiatan raqobatbardosh bo‘lgani uchun o‘zgalar yutuqlarini ko‘rolmaslik, hasad qilish xavfi bor.
• Bu esa do‘stlik va halollikning yo‘qolishiga sabab bo‘lishi mumkin.
5. Riyo va nifoq
• Xolerik inson ba’zan boshqalarga yoqish yoki ulardan manfaat olish uchun ikkiyuzlamachilik qilishi mumkin.
• Bu esa nafsning o‘ziga yoqadigan tarafini ko‘rsatib, asl niyatini yashirishga olib keladi.
6. Dunyo sevgisi va maqsadlarda haddan tashqari haddan oshish
• Xoleriklar katta maqsadlar qo‘yib, unga erishish uchun har qanday yo‘lni tanlashi mumkin.
• Bu esa dunyo sevgisini kuchaytirib, halol va harom chegaralariga e’tibor bermaslikka olib kelishi mumkin.
7. Haddan tashqari ta’sirchanlik va sabrsizlik
• Xoleriklar muammolar bilan to‘qnashganda sabr qilish o‘rniga, tez javob qaytarish, zudlik bilan reaksiya bildirish kabi odatlarga moyil bo‘ladi.
• Bu esa ruhiy holatning izdan chiqishiga olib kelishi mumkin.
Xolerik inson qalb kasalliklaridan qanday qutulishi mumkin?
1. Tavozeli bo‘lish – O‘zidan pastroq insonlarni hurmat qilish va ulardan o‘rnak olish kerak.
2. G‘azabni yutish – Tez jahllanish o‘rniga, sabr qilish va ichki xotirjamlikka erishish lozim.
3. Dunyo sevgisini kamaytirish – O‘zini faqat dunyo uchun emas, oxirat uchun ham ishlashga o‘rgatish kerak.
4. Riyodan qochish – Ezgu ishlarni faqat Alloh uchun qilishga niyat qilish.
5. Hasadni davolash – Boshqalarning muvaffaqiyatiga chin dildan xursand bo‘lishni o‘rganish.
Durdona Sayfiddin qizi tayyorladi.
https://t.me/DrGavharDarvish