Forward from: Асанов формати
Амирлик даврида жадидларнинг модернизация йўлидаги саъй-ҳаракатларига биринчи галда амир ёки амалдорлар эмас, муллалар, диний арбоблар қаршилик кўрсатган эди. Улар кўчага агрессив диндор оломонни олиб чиқиб, жадидларнинг намойишларига тўсқинлик қилган, уларни калтаклатган, мактабларини ёптирган ва ёқтирган эди.
Бухоро жумҳурияти тузилгач, жадидлар биринчи галда шу диний элитадан қасос олди — уларнинг фаолиятини чеклади, жамиятга таъсирини кучсизлантиришга ҳаракат қилди. Модерн йўлига кирган барча давлатлар каби, уларам ислоҳотни таълимдан бошлади — дунёвий таълимни жорий этиб, ёш авлодни антиклерикал руҳда тарбиялай бошлади.
Умуман, бошқа соҳаларда ҳам ислоҳотлар, жиддий ўзгаришлар бошланди. Холиднинг айтишича, Бухоро худди ўша йилларда модерн йўлига кирган бошқа давлатлардай ҳаракат қилган. Ҳатто Отатуркдан олдин унинг сиёсатига яқин ишларни амалга оширган.
Баъзи динга берилган блогер ва фаоллар бугунги тушунчалардан келиб чиқиб, "Отатурк/Эрон шоҳи/Омонуллахон/СССР диндорларни қийнади, қамади, чеклади" деб ваҳима кўтаради. Гўёки улар ҳеч кимга зарари тегмайдиган, беозор тақводор одамларга тегинган каби таассурот шакллантиришга уринади. Аслида улар бутун жамиятни измида тутиб турган, агрессив оломон ва давлат ҳокимиятига таъсири ёрдамида ўзгача фикрловчиларни қўрқувда ушлаган ва кераклигида ўлдиришдан тоймайдиган ("Ҳужум"га қарши ҳаракат мисолида), улкан қудратга эга кучга қарши кураш олиб борган. Унинг қудрати шунчалик катта бўлганки, баъзи давлатларда ҳатто давлат тепасида туриб ҳам уни енгишнинг имкони бўлмаган — Омонуллахон ва Муҳаммад Ризо Паҳлавий мисолида буни кўришимиз мумкин.
@AsanovEldar
Бухоро жумҳурияти тузилгач, жадидлар биринчи галда шу диний элитадан қасос олди — уларнинг фаолиятини чеклади, жамиятга таъсирини кучсизлантиришга ҳаракат қилди. Модерн йўлига кирган барча давлатлар каби, уларам ислоҳотни таълимдан бошлади — дунёвий таълимни жорий этиб, ёш авлодни антиклерикал руҳда тарбиялай бошлади.
Умуман, бошқа соҳаларда ҳам ислоҳотлар, жиддий ўзгаришлар бошланди. Холиднинг айтишича, Бухоро худди ўша йилларда модерн йўлига кирган бошқа давлатлардай ҳаракат қилган. Ҳатто Отатуркдан олдин унинг сиёсатига яқин ишларни амалга оширган.
Баъзи динга берилган блогер ва фаоллар бугунги тушунчалардан келиб чиқиб, "Отатурк/Эрон шоҳи/Омонуллахон/СССР диндорларни қийнади, қамади, чеклади" деб ваҳима кўтаради. Гўёки улар ҳеч кимга зарари тегмайдиган, беозор тақводор одамларга тегинган каби таассурот шакллантиришга уринади. Аслида улар бутун жамиятни измида тутиб турган, агрессив оломон ва давлат ҳокимиятига таъсири ёрдамида ўзгача фикрловчиларни қўрқувда ушлаган ва кераклигида ўлдиришдан тоймайдиган ("Ҳужум"га қарши ҳаракат мисолида), улкан қудратга эга кучга қарши кураш олиб борган. Унинг қудрати шунчалик катта бўлганки, баъзи давлатларда ҳатто давлат тепасида туриб ҳам уни енгишнинг имкони бўлмаган — Омонуллахон ва Муҳаммад Ризо Паҳлавий мисолида буни кўришимиз мумкин.
@AsanovEldar