Tarix va huquqshunoslik haqida MUXTORALI OMONOV bilan

🔖 Normativ-huquqiy hujjatlarning turlari quyidagilardan iborat:

1⃣ O‘zbekiston Respublikasining Konstitutsiyasi;
2⃣ O‘zbekiston Respublikasining qonunlari;
3⃣ O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining qarorlari;
4⃣ O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining farmonlari va qarorlari;
5⃣ O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarorlari;

🔖 Qonun osti hujjatlari quyidagilardan iborat:

1⃣ Prezident farmonlari va qarorlari
2⃣ Vazirlar Mahkamasi qarorlari
3⃣ Vazirlik va idoralar buyruq va qarorlari
4⃣ Mahalliy davlat hokimyati qarorlari

@instructor_omonov

📌 Jazo qo'llanilmaydigan toifalar

👉Majburiy jamoat ishlari quyidagi toifalarga nisbatan qo'llanilmaydi:

1️⃣ pensiya yoshiga yetgan shaxslarga;
2️⃣ o‘n olti yoshga to‘lmagan shaxslarga;
3️⃣ homilador ayollarga;
4️⃣ uch yoshga to‘lmagan bolalari bor ayollarga;
5️⃣ birinchi va ikkinchi guruh nogironligi bo‘lgan shaxslarga;
6️⃣ harbiy xizmatchilarga;
7️⃣ chet el fuqarolariga;
8️⃣ O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashamaydigan shaxslarga nisbatan qo‘llanilmaydi.

👉Axloq tuzatish ishlari quyidagi toifalarga nisbatan qo'llanilmaydi:

1️⃣ pensiya yoshiga yetganlarga;
2️⃣ mehnatga qobiliyatsizlarga;
3️⃣ homilador ayollarga;
4️⃣uch yoshga to‘lmagan bolalari bor ayollarga;
5️⃣ harbiy xizmatchilarga.

👉Ozodlikni cheklash quyidagi toifalarga nisbatan qo'llanilmaydi:

1️⃣ harbiy xizmatchilar;
2️⃣ chet el fuqarolari;
3️⃣ shuningdek O‘zbekiston Respublikasida doimiy yashash joyiga ega bo‘lmagan shaxslarga nisbatan


👉Ijtimoiy xavfi katta bo‘lmagan jinoyat sodir etganlik, ehtiyotsizlik oqibatida jinoyat sodir etganlik va qasddan uncha og‘ir bo‘lmagan jinoyat sodir etganlik uchun ozodlikdan mahrum etish tariqasidagi jazo quyidagi toifalarga nisbatan qo'llanilmaydi:

1️⃣ homilador ayollarga;
2️⃣ uch yoshga to‘lmagan bolalari bor ayollarga;
3️⃣qonunchilikka muvofiq yoshga doir pensiyaga chiqish huquqiga ega bo‘lgan shaxslarga nisbatan

👉Uzoq muddatga ozodlikdan mahrum qilish jazosi quyidagi toifalarga nisbatan qo'llanilmaydi:

1️⃣ ayolga;
2️⃣ o‘n sakkiz yoshga to‘lmasdan jinoyat sodir etgan shaxsga;
3️⃣ oltmish yoshdan oshgan erkakka nisbatan tayinlanishi mumkin emas.

@instructor_omonov

«Yurisprudensiya» da haqiqiy jang ketmoqda.

Kechangi kun juda koʻplab abituriyentlar va oʻqituvchilar uchun hayajonli boʻldi. Sababi Ona tili va adabiyoti fanidan Milliy sertifikat natijalari eʼlon qilindi.

Ushbu fandan abituriyentlarni tayyorlovchi kanallar va oʻquv kurslar sahifalari natijalar bilan toʻldi. Buni koʻrib odam xursand boʻladi. Chunki bu natijalar ortida yaxshigina mehnat yotganini tushunaman.

Men albatta, asosan oʻz yoʻnalishim bo'lgan «Yurisprudensiya» abituriyentlarini tayyorlovchi sahifalar va kanallarni kuzatib boraman.

Kechangi kundan soʻng bir narsaga yana bir bor amin boʻldim. «Yurisprudensiya» yoʻnalishida haqiqiy «jang» ketmoqda. Bu «jang»ni nafaqat abituriyentlar balki oʻqituvchi boʻlib, oʻzim ham his qolmoqdaman. Va bu menga katta kuch bermoqda.

Hammamiz bilamizki “Yurisprudensiya” Respublikamizdagi eng nufuzli sohalardan hisoblanadi. Va shu sababli bu maydonda tik turmoq juda qiyin. Boshqa yoʻnalishlarda «oʻrtamiyona jangchilar tirik qolishi mumkindir» ammo Yuridik yoʻnalishda bu juda qiyin. Va borgan sari bundanda qiyinlashib bormoqda.

Bu gaplarni nega yozmoqdaman.

Agar hamon abituriyentlar orasida, bu yoʻnalishda oʻrtamiyona tayyorlanib, omadini sinab koʻrmoqchi boʻlganlar boʻlsa, sizga vaqtingizni bekor sarflamasligingizni maslahat bergan boʻlardim.

Yurisprudensiyada bu yil omad bilan oʻqishga kiruvchilar deyarli boʻlmaydi. Chunki Huquqdan tashqari sertifikati bor oʻquvchilar soni tobora koʻpayib bormoqda. Ballar ham past boʻlib qolishidan umid qilmang. Yurisprudensiya shu vaqtgacha ballar past boʻlmagan va bundan keyin ham past boʻlishi amri mahol.

Shunday ekan hurmatli Yurisprudensiya abituriyentlari, yoki bu maydonda boringizni berib jang qilasiz, yoki muddatidan oldin jang maydonini tark etasiz.

© Bekzod Chorshanbiyev

@instructor_omonov

🟦 Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokuraturasi haqida to'liq ma'lumot

➡️ Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokuraturasiga Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurori rahbarlik qiladi, u O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori bilan kelishilgan holda Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi tomonidan lavozimiga tayinlanadi hamda lavozimidan ozod etiladi.

➡️ Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurori Qoraqalpog‘iston Respublikasi Jo‘qorg‘i Kengesi va O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori oldida hisobdordir.

➡️ Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurorining O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurori tomonidan lavozimiga tayinlanadigan va lavozimidan ozod etiladigan birinchi o‘rinbosari va o‘rinbosarlari bo‘ladi.

➡️ Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokuraturasida boshqarmalar va bo‘limlar tashkil etiladi.

➡️ Boshqarmalar va bo‘limlarning boshliqlari hamda ularning o‘rinbosarlari, prokurorning katta yordamchilari O‘zbekiston Respublikasi Bosh prokurorining roziligi bilan Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurori tomonidan lavozimga tayinlanadilar va lavozimdan ozod etiladilar.

➡️ Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurorining yordamchilari, boshqarmalar va bo‘limlarning katta prokurorlari va prokurorlari, prokuror-kriminalistlar, katta tergovchilar va tergovchilar Qoraqalpog‘iston Respublikasi prokurori tomonidan lavozimga tayinlanadilar va lavozimdan ozod etiladilar.

@instructor_omonov

📌 O‘rta Osiyoda hukmronlik qilgan Afrig'iylardan Temuriylargacha bo'lgan sulolalar⬇️

📍Xorazmda Afrig'iylar
✅(IV-X asrlarda hukm surgan)

📍Xioniylar
✅IV asrning 70-yillari - V asrning ikkinchi yarmida hukm surgan)

📍Eftallar
✅(V asrning 20-yillari - VI asrning 70-yillarida hukm surgan)

📍Kidariylar
✅(V asrning 20-yillari)

📍Turk xoqonligi
✅(567-715-yillar hukm surgan)

Arablar noibligi
✅(715-865-yillar hukm surgan)

📍Somoniylar
✅(865-999-yillar hukm surgan)

📍Qoraxoniylar
✅(999-1141-yillar hukm surgan)

📍Qoraxitoylar
✅(1141-1206-yillar hukm surgan)

📍Xorazmda Anushteginlar
✅(1040-1231-yillar hukm surgan)

📍Chig'atoy ulusi
✅(1224-1370-yillar hukm surgan)

📍Temuriylar
✅(1370-1500-yillar hukm surgan)

@instructor_omonov

📚✅ 7-sinf Jahon tarixida sodir bo’lgan janglar⚔️

⚔️Puate jangi 732-yil
⚔️Puate jangi 1356-yil
⚔️Gastingiz jangi 1066-yil
⚔️Lenyano jangi 1176-yil
⚔️Kresi jangi 1346-yil
⚔️Bosvort jangi 1485-yil
⚔️Neva jangi 1240-yil
⚔️Chud ko’li jang 1242-yil
⚔️Kulikova jangi 1380-yil
⚔️Qunduzcha jangi 1391-yil
⚔️Tarak jangi 1395-yil
⚔️Mansekrit jangi 1071-yil
⚔️ Azenkur jangi 1415-yil
⚔️ Kompen jangi 1430-yil
⚔️Anqara jangi 1402-yil

©Shahzod Sattorqulov

@instructor_omonov

#eslatma

💾 Yurtimiz tarixida Iqto yer egaligi:

✅ X asrda➖ iqto berish boshlandi;

✅ XI asrda➖ Iqto tartibi keng yoyildi;

✅ XI-XII asrda➖ mulkchilikning asosiy shakliga aylandi;

@instructor_omonov

#Eslab_qoling

📚 TARIX darsliklaridagi barcha konstitutsiyalar !

📗 8-JAHON TARIXI

#Konstitutsiyalar

🔰1787 - AQSH
🔰1791 - Fransiya
🔰1795 - Fransiya
🔰1830 - Fransiya
🔰1848 - Prussiya
🔰1866 - Germaniya

📙 9-JAHON TARIXI

#Konstitutsiyalar

🔰 1867 - Avstriya-Vengriya
🔰 1871 - Germaniya
🔰 1875 - Fransiya
🔰 1876 - Turkiya
🔰 1878 - Bolgariya
🔰 1889 - Yaponiya
🔰 1891 - Braziliya
🔰 1914 - Xitoy
🔰 1917 - Meksika

📗 10-JAHON TARIXI

#Konstitutsiyalar

🔰1919 - Germaniya
🔰1923 - Misr
🔰1924 - SSSR
🔰1927- O'zbekiston SSR
🔰1937 - SSSR
🔰1946 - Fransiya
🔰1948 - Italiya
🔰1949 - Hindiston
🔰1956 - Pokiston
🔰1958 - Fransiya
🔰1964 - Afg'oniston
🔰1973 - Pokiston
🔰1976 - Portugaliya
🔰1977 - Afg'oniston
🔰1977 - SSSR
🔰1978 - O'zbekiston SSR
🔰1982 - Turkiya

📘 11-JAHON TARIXI

#Konstitutsiyalar

🔰1991-yil Laos
🔰1993-yil Rossiya
🔰1993-yil Qozog'iston
🔰1994-yil Belarus
🔰1994-yil 6-noyabr Tojikiston
🔰1996-yil Ukraina
🔰2003-yil Afg'oniston
🔰2005-yil Iroq

🇫🇷 Fransiya Konstitutsiyalari:

🔰1791-yil
🔰1793-yil
🔰1795-yil
🔰1830-yil
🔰1875-yil
🔰1946-yil
🔰1958-yil

©Sardor Anvarov

@instructor_omonov

Advokatlik tuzilmalari.

8-sinf darslikda advokatlik tuzilmalari haqida aytib o'tilgan bo'lib, afsuski, to'liq ma'lumot berilmagan. Ushbu postda tuzilmalar haqida batafsil ma'lumot berib o'taman.

1⃣ Advokatlik byurosi
Advokatlik byurosi advokatlik faoliyatini yakka tartibda amalga oshirish uchun advokat tomonidan ta’sis etilgan, notijorat tashkiloti bo‘lgan advokatlik tuzilmasidir.

2⃣ Advokatlik firmasi
Advokatlik firmasi sheriklikka asoslangan va advokatlik faoliyatini amalga oshirish uchun advokatlar tomonidan ta’sis etilgan, notijorat tashkiloti bo‘lgan advokatlik tuzilmasidir.

3⃣ Advokatlar hay’ati
Advokatlar hay’ati a’zolikka asoslangan va advokatlik faoliyatini amalga oshirish uchun advokatlar tomonidan ta’sis etilgan, notijorat tashkiloti bo‘lgan advokatlik tuzilmasidir.

4⃣ Yuridik maslahatxona
Yuridik maslahatxona — advokatlik faoliyatini amalga oshirish uchun Advokatlar palatasining hududiy boshqarmasi tomonidan tashkil etiladigan va yuridik shaxs maqomiga ega bo‘lmagan advokatlik tuzilmasi. Yuridik maslahatxona tegishli hududda yuridik yordamga bo‘lgan ehtiyojlarni qanoatlantirish uchun advokatlik tuzilmalarining soni yetarli bo‘lmagan hollarda Advokatlar palatasining hududiy boshqarmasi tomonidan tashkil etiladi.

Qisqacha qilib aytadigan bo'lsak:
✅ Advokatlik byurosi - Advokatlik faoliyatini yakka tartibda amalga oshiradi
✅ Advokatlik firmasi - Sheriklikka asoslangan advokatlik tuzilmasi
✅ Advokatlar hay’ati - A’zolikka asoslangan advokatlik tuzilmasi
✅ Yuridik maslahatxona - advokatlik tuzilmalarining soni yetarli bo‘lmagan hollarda Advokatlar palatasining hududiy boshqarmasi tomonidan tashkil etiladi

@instructor_omonov

‼️Ўзбекистонда доимий аҳоли сони 37,5 миллион кишидан ошди.

🔗2025 йилнинг 1 январ ҳолатига республиканинг доимий аҳолиси 37 миллион 543 минг 167 кишини ташкил этган.

Аёллар сони: 18,6 миллион киши;
Эркаклар сони: 18,9 миллион киши.

@instructor_omonov

#abituriyent
#eslatma

📚 O'zbekiston tarixi fanidan 2025-yilgi OTM kirish imtihonlari majburiy blok uchun o'qish tavsiya etilgan darsliklar:

➖6-sinf tarix (2017)
➖7-sinf O'zbekiston tarixi (2017)
➖8-sinf O'zbekiston tarixi (2019)
➖9-sinf O'zbekiston tarixi (2019)
➖10-sinf O'zbekiston tarixi (2022)
➖11-sinf O'zbekiston tarixi (2018)

❗️ Izoh: 6-sinf tarix darsligidan faqatgina 13ta mavzu ya'ni: I-IV bo'lim va 19-20-mavzulari o'qiladi. 11-sinf O'zbekiston tarixidagii qonunchilikka oid ma'lumotlarga o'zgartish kiritilgan bo'lsa, darslikdagi ma'lumot emas yangilangan qonunchilik ma'lumoti lex.uz manbasi asosida tushadi.

@instructor_omonov

Kun hikmati📝

Agar o‘qisang-u o‘ylamasang – chalkashib qolasan.
Agar o‘ylasang-u o‘qimasang – shubha-gumonlar tagida qolib ketasan.

Konfutsiy

#abituriyent
#eslatma

📚 TARIX fanidan 2025-yil OTM kirish imtihonlariga tayyorgarlik ko'rish uchun tavsiya etilgan darsliklar.

Avgust imtihoni testlari uchun tavsiya etilgan adabiyotlar:

➖6-sinf tarix (2017)
➖7-sinf Jahon tarixi (2017)
➖7-sinf O'zbekiston tarixi (2017)
➖8-sinf Jahon tarixi (2019)
➖8-sinf O'zbekiston tarixi (2019)
➖9-sinf Jahon tarixi (2019)
➖9-sinf O'zbekiston tarixi (2019)
➖10-sinf Jahon tarixi (2022)
➖10-sinf O'zbekiston tarixi (2022)
➖11-sinf Jahon tarixi (2018)
➖11-sinf O'zbekiston tarixi (2018)

❗️Izoh: 11-sinf O'zbekiston tarixida berilgan qonunchilikka oid ma'lumotlarga o'zgartish kiritilgan bo'lsa, darslikdagi ma'lumot emas yangilangan qonunchilik ma'lumoti lex.uz manbasi asosida tushadi.

@instructor_omonov

Til sertifikati yo’q abituriyentlar bundan buyon 1-fani chet tili bo’lgan yo’nalishlarga topshira olmaydi

Bu haqda Oliy ta’lim vazirligi yana bir bor eslatmoqda.

Qonunchilikka ko‘ra (PF-81, 24.05.2024-y.) 2025/2026-o‘quv yili qabulidan boshlab fanlar majmuasida chet tili birinchi fan sifatida belgilangan ta’lim yo‘nalishlariga qabul xorijiy tilni bilish darajasini belgilovchi milliy yoki xalqaro sertifikat asosida amalga oshiriladi.

❗️Bunda fanlar majmuasida chet tili birinchi fan sifatida belgilangan ta’lim yo‘nalishlariga qabul qilishda ushbu fandan test sinovi o‘tkazilmaydi. Abituriyentlar belgilangan darajadagi sertifikatni taqdim etishlari lozim.

2025/2026-oʻquv yili uchun respublika oliy taʼlim muassasalarining taʼlim yoʻnalishlari roʻyxati va ularga mos test sinovi (kasbiy (ijodiy) imtihon) topshiriladigan fanlar majmuasiga koʻra chet tili birinchi fan sifatida belgilangan taʼlim yoʻnalishlari roʻyxati yuqoridagi rasmda berilgan.

❗️E’tibor bering: 1-fan sifatida aniq ko‘rsatilgan ingliz, nemis va fransuz tillaridan ayni shu fan bo‘yicha, 1-fan “Chet tili” ko‘rsatilgan ta’lim yo‘nalishlariga esa, bakalavriat ta’lim yo‘nalishlari uchun tasdiqlangan xorijiy tillarni bilish darajasini belgilovchi milliy va xalqaro sertifikatlardan birini taqdim etish talab etiladi.

❓Bu nima degani?

Masalan, 1-fan “ingliz tili” deb yozilgan bo’lsa, aynan ingliz tilidan sertifikat kerak bo’ladi. Nemis yoki turk tilidan sertifikati borlar bu yo’nalishga topshira olmaydi.

Lekin 1-fan “chet tili” deb ko’rsatilgan bo’lsa, unda qaysi tildan sertifikati borliginining qizig’i yo’q. Istalgan tildan olingan tasdiqlangan sertifikat o’taveradi.

ℹ️ Tasdiqlangan sertifikatlar ro‘yxati bu yerda:
https://lex.uz/docs/-6943986#-6946283


👉@instructor_omonov