Xudoning o‘zi butga aylanganida...
Islomdan ilgarigi Arabistonda odamlar shakardan kichik haykalchalar yasab, boshqa butlarga qanday sig‘insa, ularga ham xuddi shunday sig‘inishardi. Ammo och qolganda va boshqa yegulik topilmaganda, o‘sha shakar butlarini yeb, keyin yana yangisini yasab olishardi.
Bugungi kunda, aftidan, ko‘pchilik "zamonaviy" musulmonlar Yaratuvchiga xuddi butga munosabatda bo‘lgandek munosabatda bo‘lishmoqda. Biz nafaqat Uni o‘z tasavvurimizda yaratamiz, balki Uni o‘z xohishlarimizga, fikrlash tarzimizga bo‘ysundirishga ham intilamiz. Biz Uni *bizning* maqsadlarimizga moslashtirmoqchi bo‘lamiz, o‘zimizni Uning maqsadlariga moslashtirish o‘rniga. U bizga mos kelmasa, biz Uni "yeb", o‘zimizga ko‘proq yoqadigan boshqa qiyofada qayta yaratamiz.
Buni hozirgi "liberal" yoki "progressiv" deb ataluvchi musulmonlar hayotida juda ham yaqqol kuzatish mumkin. Ular o‘zlarini Yaratuvchi belgilagan axloq qoidalariga bo‘ysundirish o‘rniga, Yaratuvchini o‘zlarining axloqiy tushunchalariga bo‘ysundirishga urinadilar. Shu bois "islomiy demokratiya", "islomiy feminizm", "islomiy dunyoviylik" kabi g‘oyalar va zamonaviy ilm-fan, uning barcha ilmiy da’volari va soxta fanga tayanishi bilan islomga mos kelishi kabi yanglish tushunchalar paydo bo‘ldi. Hali biz asl g‘alati narsalar, jumladan, Islom bir jinslilar munosabatini qabul qilishi mumkinligi yoxud bolalar noto‘g‘ri tanada tug‘ilishi mumkinligi haqidagi fikrlar toʻgʻrida ogʻiz ochmadik ham. Ijtimoiy tarmoqlardagi profillarda ismlaridan so‘ng olmoshlar yozadigan musulmonlar sonini ko‘rib, musulmonchilik holatida chuqur chirigan narsa borligini anglash mumkin.
Bundan tashqari, Xudo bilan kundalik munosabatlarimizda biz ko‘pincha Uni shunday tasvirlaymizki, agar bunday ta’riflar, aytaylik, Anadoludagi oddiy bir qishloqlikka nisbatan ishlatilsa, bu qo‘pol haqorat sifatida qabul qilinardi. Demak, ko‘pchiligimiz uchun "Xudo" shunchaki yana bir but, xuddi bir bo‘lak shirinlik kabi bir martalik va qayta yaratiladigan narsadir.
(C) Kolin Turner, ilohiyotshunos
@Tafakkur_chizgilari
Islomdan ilgarigi Arabistonda odamlar shakardan kichik haykalchalar yasab, boshqa butlarga qanday sig‘insa, ularga ham xuddi shunday sig‘inishardi. Ammo och qolganda va boshqa yegulik topilmaganda, o‘sha shakar butlarini yeb, keyin yana yangisini yasab olishardi.
Bugungi kunda, aftidan, ko‘pchilik "zamonaviy" musulmonlar Yaratuvchiga xuddi butga munosabatda bo‘lgandek munosabatda bo‘lishmoqda. Biz nafaqat Uni o‘z tasavvurimizda yaratamiz, balki Uni o‘z xohishlarimizga, fikrlash tarzimizga bo‘ysundirishga ham intilamiz. Biz Uni *bizning* maqsadlarimizga moslashtirmoqchi bo‘lamiz, o‘zimizni Uning maqsadlariga moslashtirish o‘rniga. U bizga mos kelmasa, biz Uni "yeb", o‘zimizga ko‘proq yoqadigan boshqa qiyofada qayta yaratamiz.
Buni hozirgi "liberal" yoki "progressiv" deb ataluvchi musulmonlar hayotida juda ham yaqqol kuzatish mumkin. Ular o‘zlarini Yaratuvchi belgilagan axloq qoidalariga bo‘ysundirish o‘rniga, Yaratuvchini o‘zlarining axloqiy tushunchalariga bo‘ysundirishga urinadilar. Shu bois "islomiy demokratiya", "islomiy feminizm", "islomiy dunyoviylik" kabi g‘oyalar va zamonaviy ilm-fan, uning barcha ilmiy da’volari va soxta fanga tayanishi bilan islomga mos kelishi kabi yanglish tushunchalar paydo bo‘ldi. Hali biz asl g‘alati narsalar, jumladan, Islom bir jinslilar munosabatini qabul qilishi mumkinligi yoxud bolalar noto‘g‘ri tanada tug‘ilishi mumkinligi haqidagi fikrlar toʻgʻrida ogʻiz ochmadik ham. Ijtimoiy tarmoqlardagi profillarda ismlaridan so‘ng olmoshlar yozadigan musulmonlar sonini ko‘rib, musulmonchilik holatida chuqur chirigan narsa borligini anglash mumkin.
Bundan tashqari, Xudo bilan kundalik munosabatlarimizda biz ko‘pincha Uni shunday tasvirlaymizki, agar bunday ta’riflar, aytaylik, Anadoludagi oddiy bir qishloqlikka nisbatan ishlatilsa, bu qo‘pol haqorat sifatida qabul qilinardi. Demak, ko‘pchiligimiz uchun "Xudo" shunchaki yana bir but, xuddi bir bo‘lak shirinlik kabi bir martalik va qayta yaratiladigan narsadir.
(C) Kolin Turner, ilohiyotshunos
@Tafakkur_chizgilari