Dilshod Sattorov | Shaxsiy blog

1800 йиллар оҳири, 1900 йиллар бошида Япония ўзининг талабаларини Германияга ўқишга юборади. Илм талабида юрган Усо Херо исмли талаба йигит, авто двигителлар соҳасида ўқиркан, бир куни бир бузуқ двигителни тузатиб устозига олиб келиб ишлатиб кўрсатади.

Устози ундаги қобилиятни кўриб, унга бошқа бир бузуқ двигител беради ва ундан шуни тузатишни сўрайди.

Двигителни ётоқхонасига олиб келган талаба уни қисмларга ажратади ва ҳар бир қисмни расмини қоғозга тушириб рақамлаб чиқади, оҳир оқибат бир қанча уринишлардан кейин уни ҳам тузатади ва уни устозини олдига олиб бориб кўрсатади.

Талабанинг бу уринишлари ва изланишлари университетда юқори баҳоланади ва албатта бу ҳаракатлар ўша даврда Япония императори қулоғигача етиб боради.

Япония императори, талабанинг бу ҳаракатларини юқори баҳолаб ўша даврдаги Япон пул бирлигида 5,000 ҳадя қилади ва талабани ўзини ҳузурига чақиради.

Усо Херо, император билан учрашувни:
-Мен ҳали император билан учрашишга тайёр эмасман деб рад этади. Олган беш минг мукофотига мотор йиғиш учун асбоб-ускуналар сотиб олади.

Лекин минг афсуслар бўлсинки, бир қанча асбоб ускуналар билан мотор йиға олмаслигини англаб етади ва мотор ишлаб чиқарувчи заводга ишга киради ва шу тариқа заводда 9 йил ишлайди.

Орадан 9 йил ўтгач ниҳоят Усо Херо, 10та мотор ясаб, Япон императори ҳузурига боради.
У моторларни ишлатиб, императорга кўрсатганда, император:
- Мана энди биз ғарбни ғазот қилдик! Бу моторларни овози менга дунёдаги барча мусиқаларни овозидан ёқимлироқ дейди!

(Ҳимматни қаранг! Император шунақа бўлгандан кейин, уни аҳолиси қанақа бўлсин?! Мусиқа ва чолғучилик мактаби қурамиз демаган экан!)

Шунда Усо Херо тарих зарварақларига олтин билан ёзиладиган шу гапларни айтади:
-Мен асли Самурайлар оиласиданман. (Самурайлар оиласи Японияда олий насаб оилалар тоифасидан)
Мен шу мавқега, шу натижага эришиш учун, 9 йил заводда ишлаганимда, у ердаги қийинчиликларга, машаққатларга, мудирлар, инженерларни гап сўзларига чидадим. Ва мен билардимки, бу миллат учун, бу давлат учун, мен шу натижага эришишим керак ва миллат келажаги учун қурбон бўлишга тайёр эдим дейди!

Ана сизга ҳиммат, ана юрт учун, миллат учун, Ватан учун, келажак учун қилинган меҳнат, сабр ва матонат!

Хулоса шуки, агар миллатни юксалтирмоқчи бўлсак, илм билан юксалтиришимиз мумкин! Балки бу йўлда жон фидо, мол фидо бўлар, лекин илмсиз, қоронғу ғор ичида йўл тополмаган саргардон сифатида ўтиб кетаверамиз...

Роббим ҳаммамизга манфаатли илм берсин!

Shoxruh Mirzo

📣 Vazirlik tizimida Fan olimpiadalari markazi tashkil etilmoqda

Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining “Iqtidorli yoshlar bilan ishlash tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi qarori qabul qilindi.

👉 Qarorga asosan, Maktabgacha va maktab taʻlimi vazirligining Ixtisoslashtirilgan taʻlim muassasalari agentligi huzurida davlat muassasasi shaklida Fan olimpiadalari markazi tashkil etiladi.

Markazning asosiy faoliyat yoʻnalishlari quyidagilardan iborat:

➖ iqtidorli hamda fanlarni chuqur oʻrganishga qiziqadigan oʻquvchilarni aniqlash va seleksiya qilish, ulardagi isteʻdodni yanada rivojlantirish uchun zarur shart-sharoitlar yaratish;

➖ xalqaro va respublika miqyosida maktab fanlari boʻyicha oʻtkaziladigan olimpiada, musobaqa va tanlovlarni tashkil qilish va muvofiqlashtirish;

➖ olimpiadalar oʻtkazish boʻyicha xalqaro hamkorlik aloqalarini kengaytirish, ushbu sohadagi ilgʻor xorijiy tajribalarni respublika miqyosida ommalashtirish.

2025-yil 1-oktabrga qadar:

➖ Markazda fanlar boʻyicha amaliy topshiriqlarni oʻtkazish uchun zamonaviy asbob-uskunalar va xomashyo materiallari bilan toʻliq jihozlangan laboratoriya tashkil qilinadi.

2025-yildan boshlab:

➖ 5–8-sinf oʻquvchilari oʻrtasida oʻtkaziladigan olimpiadalarda yuqori natijalarni qayd etgan iqtidorli oʻquvchilar bazasi shakllantiriladi va ularni xalqaro olimpiadalarga maqsadli tayyorlash yoʻlga qoʻyiladi;

➖ asosiy fan olimpiadalarining hududiy bosqichida muvaffaqiyatli ishtirok etgan iqtidorli yoshlar uchun “Intellektual oromgohlar” tashkil etiladi.

2025-yil 1-yanvardan boshlab:

➖ nufuzli xalqaro olimpiadalarda ishtirok etadigan terma jamoalar rahbarini jamoaning natijasiga qarab ragʻbatlantirish tartibi joriy etiladi;

➖ terma jamoalar rahbari nufuzli xalqaro olimpiadalarda erishilgan har bir oltin, kumush, bronza medallari uchun tegishlicha bazaviy hisoblash miqdorining 35, 25, 15 baravari miqdorida bir martalik pul mukofoti bilan taqdirlanadi;

➖ asosiy olimpiadalarning hududiy va respublika bosqichlarida hamda xalqaro olimpiadalarda gʻoliblikni qoʻlga kiritgan oʻquvchilar, ularning oʻqituvchilari va terma jamoa rahbarlariga toʻlanadigan pul mukofotlari va beriladigan sovgʻalar daromad soligʻidan ozod etiladi;

➖ xalqaro olimpiadalarda qatnashish uchun jalb etiladigan nomzodlar oʻquv yigʻinlari davrida Davlat byudjeti mablagʻlari hisobidan bepul oziq-ovqat va yotoqxona bilan taʼminlanadi.

2025-yil 1-mayga qadar:

➖ asosiy olimpiadalarning respublika bosqichi gʻoliblariga medal berish tizimi joriy etiladi.

Shuningdek, ushbu qarorga muvofiq:

➖millatlararo totuvlik va bagʻrikenglik hissini shakllantirish, madaniy-maʼrifiy aloqalarni mustahkamlash yoʻnalishida — Buyuk Sharq Renessansi xalqaro olimpiadasi;
➖ matematika va informatika yoʻnalishida — Al Xorazmiy nomidagi yoshlar turkiy olimpiadasi;
➖ kimyo yoʻnalishida — Abu Rayhon Beruniy nomidagi Xalqaro kimyo olimpiadasi;
➖ fizika yoʻnalishida — Ahmad al-Fargʻoniy nomidagi Xalqaro fizika olimpiadasi;
➖ biologiya yoʻnalishida — Abu Ali Ibn Sino nomidagi Xalqaro biologiya olimpiadasi oʻtkazib borilishi belgilandi.

Бир немис профессори ҳуқуқ фанидан бўлиб ўтаётган ёзма имтиҳон пайтида бутун курсни мана шу  битта масала билан йиқитди:
— Иккита қўшнининг масаласини ҳал қилиш керак. Бирининг уйида ўсаётган олма дарахти иккинчисининг уйидаги лола экилган боққа эгилган бўлиб, ҳар олма тушганида чиройли бўлиб гуллаган нимжон лола сопларини синдиради...

Талабаларга бу масала оддий бўлиб туюлиб, айримлари боғбоннинг ёнини олса, бошқалари гулчини ҳимоя қила бошлашди. Улар Германия қонунчилигида мавжуд деярли барча тартиб-қоидаларни бирма-бир айта бошлашди.

Натижада шу нарса аён бўлдики, олмалар кузга яқин тўкилса, лолалар баҳорда гулларкан. Профессор ҳаётда рўй бермайдиган масалани ўртага ташлаган экан. Талабаларнинг қаршилигига, профессор совуққонлик билан:
— Ҳар хил тартиб-қоидаларни излашдан аввал, ақлни озгина тўғри ишлатиш керак,- деб жавоб берибди!

@domlajon
t.me/domlajon

Oliy ta’lim va unday keyingi ta’limdagi darajalar quyidagicha nomlanadi:

⁃ bakalavr va magistr – bu akademik daraja;

⁃ PhD (falsafa doktori) va DSc (fan doktori) - bu ilmiy daraja;

⁃ dotsent, professor va akademik esa ilmiy unvonlar hisoblanadi.

Bakalavrda – yo‘nalish, magistraturada – mutaxassislik, doktoranturada esa ixtisoslik o‘qitiladi.

Ayrim holatlarda mana shu jihatlarni koʻpchilik adashtiradi yoki bilmaydi.

@masofatalim