Erkaklarning “aqli kaltami?”Musulmon olamida erkaklarni ayollardan bir pog‘ona oldinga qo‘yishga o‘rganganmiz. Ayniqsa, hozir feministik qarashlar avj olgan paytda bu gap takror-takror esga olinayapti. Bu juda ham to‘g‘ri, har qanday oilada erkaklar oila ustuni va himoyachisi bo‘ladi. Ammo, o‘zbek jamiyatimizda, erkaklarni hurmat qilish deganda, negadir ularni ayash, ularni yosh boladek himoya qilish, hattoki, ba’zi masalalarda ularni ongsiz mavjudotdek ko‘rsatish ko‘paygan. Erkaklarning har qanday ayb, hatto, gunoh ishida ham ularni ayblamaymiz.
Masalan, ikki aka-uka janjallashib yuzko‘rmas bo‘lib ketishsa, aka-ukani xotinlari ajratib yubordi deyishadi.
O‘g‘il ota-onasidan xabar olmay qo‘ysa yoki qariganida g‘amxo‘rlik qilmasa, xotini aynitdi, ota-onasidan sovitdi deyishadi.
Er boshqa bir ayolga ilakishib qolsa, o‘sha megajin ko‘zini suzdi, oydek erimni yo‘ldan urdi, deyishadi.
Er ichkilikka berilib, maishatga mukkasidan ketsa, xotini uyidan bezor qilgan, shuning uchun ichadida bechora, deyishadi.
Er opa-singlisiga mehribon bo‘lmasa, xotini aynitgan, deyishadi.
Erni topish-tutishi yomonlashib ishlari orqaga ketsa, xotini bor topganini sovurdi, deyishadi….
Bunday misollarni bir qancha keltirish mumkin. Bu gaplarni eshitib, erkaklarni ayollar qo‘lidagi aqli hech nimaga yetmaydigan, xotini qayoqqa yetaklasa ketaveradigan “latta qo‘g‘irchoq” deb tasavvur qilaman shaxsan men.
Lekin qani, bu yerda biz ulug‘laydigan, hammadan ustun qo‘yadigan “erkak” obrazi? Ularni hamma joyda xotinlari boshqarar ekan-u, nega unda biz ularni, yo‘lboshlovchimiz deymiz?
Yoki erkak kishi sal mazasi qochsa, atrofida 3-4 kishi parvona bo‘ladi, hamma injiqliklarini ko‘taradi. 70ga kirgan onasi-yu, 50ga kirgan xotini-yu, qiz farzandlari yelib yugurib xizmatida bo‘ladi. Ammo biz “zaifa” deb biladigan ayol kishi toki yiqilib, joyidan qayta turolmaydigan bo‘lmagunicha kasalligini bildirmaydi ham, bildirsa ham unga hech kim g‘amxo‘rlik qilmaydi, na eri, na aka-ukasi, na o‘g‘illari.
Qani bu yerda “himoyachi”, “qalqon” erkak obrazi?
Hatto, koʻpgina oilalarda, dadangga aytma, xafa boʻladi, yuragi yomon boʻp qoladi, koʻtarolmaydi deb muammolarni hal qilishni ham ayollar oʻz zimmalariga oladi.
Erkaklarni bunchalik yosh bola holida ko‘rmaylik. Axir, ular bizga qalqon, qoyadek mustahkam suyanchig‘imiz.
Oilamiz erkaklariga haqiqatdan ishonaylik, suyanaylik, qachondir, kimdir ularni aynitadi deb emas, mening erim, o‘g‘lim, akam, ukam hech qachon bunday qilmaydi deya olaylik.
@Gulichannel