Ой ва Қуёш
13—қисм
***
Баҳор келди. Одамлар ёппасига далага отланади. Илдизми, кўкатми, бурчоқми, нима топса, оғзига тиқади. Тути бор хонадонларнинг омади кулди. Оши-тут, нони-тут. Ойниса ўзини ўйламайди, нима топса, Қамарнисонинг оғзига тутади. Эмизикли аёл. Норасида гўдакка ҳам ризқ керак. Уйда ҳеч вақо қолмади. Осимбойнинг бойлиги, мол-мулки изсиз йўқолган, омборлар таланганди.
***
Тўлқин билан Хурсанд Осимнинг бойлигини олиб, аллақачон Тошкентни тарк этган, Тешавой қизиллар томонга ўтиб, амал курсисига миниб олганди
***
Ойниса ётиб қолди. Келини келтирган бир пиёла оби ёвғонни ичган бўлди-ю, ўзини ёстиққа ташлади. Тўхтовсиз йўталар эди у.
Иккинчи кундан ваража тута бошлади, тўхтовсиз қалтирар, алаҳлар эди. Энди оби ёвғонни ҳам ичмай қўйган, ихраб ётарди.
Эрта тонг амаллаб ўрнидан турди. Безгак тутган вужуди билан қалтираб деворларни ушлаб юриб таҳорат олди. Ҳарсиллаб жойнамозга ўтирди...
Сўнг жойига беҳол чўзилди. Қамарнисонинг оппоқ юзи очликдан кўкимтир тусга кирган, ўғлини зўрға кўғариб турарди.
—Болам, куним битган кўринади. Тушимда отамни кўрибман. Катта йўлнинг бошида кутиб турибдилар. Сиз тоғангизни чақиринг. Охирги васиятим, ота-онангизнинг олдига кетинг. Ўғлим энди қайтмаса керак. Бу ерларда ёлғиз қолманг, болам.
Қамарнисо йиғлади. Мук тушиб ўтириб қолди.
Эшик зулфини тақиллади. Сезгандек, келинчакнинг тоғаси келганди. Қўлида пиёланинг оғзидек келадиган иккита нон бор эди. Қамарнисонинг кўнгли озгандек бўлди. Болани тоғасига тутқазиб, битта кулчани маҳкам тутганча қайнонаси ётган уйга кирди.
—Ойижон, нон! Нон!
Аёл кўзларини очди, нондан бир тишлади. Сўнг оҳиста пичирлади.
—Алҳамдулиллоҳ. Ла илаҳа иллоллоҳ, Муҳаммадур Росулуллоҳ... Шу нон охирги насибаси бўлди.
Қамарнисо унинг очиқ қолган кўзларини оҳиста юмиб қўйди.
Йиғлашга ҳам мадори қолмаганди.
Ташқарига бир аҳволда чиқаркан, тоғаси уни зўрға суяб қолди.
—Онажоним ҳам мени ташлаб кетдилар...
***
Шамсуддиннинг муслфирлик заҳматини чекаётганига бир йил бўлди. Тошкент билан алоқа буткул узилган, савдоси бир юришиб, бир юришмай юрган кунлар дўконига бир одам келди.
Ўша куни у энди эшикдан кириб, матоларини пештахтага олаётган эди. Эшик очилиб, ўрта бўй, дурустгина кийинган, ёши олтмишлардан ошган бир киши кириб келди. Кирган одам пештахталарга кўз югуртириб, сўнг сотувчига юзланди, ранги оқаргандек бўлди. Шамсуддин ҳам уни қаердадир кўрган эди. Харидор эшикка юрмоқчи бўлган эди, йиги жонҳолатда сўз қотди.
—Амаки! Хурсанд амаки! Кейин унинг истиқболига ошиқди. Кўришмоқ учун қўл узатди.
—Ассалому алайкум.
Хурсанд ҳам кўришган бўлди.
—Қачон келдингиз? Тошкентдагилар омонми? Хурсанд каловланиб турар, сира кутмагани бу учрашув уни қўрқувга солмоқда эди.
Шамсуддин чаққон ҳаракатлар билан иккита курси қўйди.
—Ўтиринг, ота!
Ота! Хурсанднинг юраги ўйнамоққа бошлади.
—Қачон келдингиз, амаки?
— Беш-олти ой бўлиб қолди. Биз ҳам Қошғарлик бўлиб кетдик.Тошкентга бало келган, кўчалар ўликларга тўлганмиш, одамлар очликдан сулайиб,ўлиб ётган эмиш. Биз-ку амаллаб қочиб қолдик. Айтганча, бандалик экан, болам, отангни ҳам, онангни ҳам бериб қўйибсан. Аллоҳ раҳмат қилсин.
Шамсуддиннинг юраги шиғиллаб кетди.Оғриқ турган бошини эгди. Онаси ҳам оламдан ўтибди-да! Дийдор қиёматга қолибди.
—Ўғил бўлиб нима қилиб беролдим. Иккисининг қабрига қўлимдан бир кафт тупроқ насиб қилмади. Кейин бирдан кўз ёшлари қуйилиб кела бошлади.
Анча пайт гоҳ йиғлаб, гоҳ ўй суриб ўтирди.
—Мусофирлигим панд берди, деди кўзи яна ёшланиб, кейин ўзини ўнглаган бўлдида, Қуръон ўқиди. Аввал отасига, сўнг онасига бағишлади. Кейин яна ўқиди, ҳар иккисига бағишлади. Хурсанд ўрнидан туриб эшикка юраркан йигит журъат қилиб сўради.
—Бошқа янгилик эшитмадингизми, амаки.? Умид билан келувчининг кўзига тикилди.
—Йўқ. Бошқа хабар эшитмадим, деди Хурсанд сўнг , хайрлашиб чиқиб кетди.
Шамсуддинни қайғу босди. Қани қаноти бўлсаю, тоғу тошда писиб ётган қизиллардан қочиб юртига етиб борса.
Давоми бор
Феруза Салходжаева
https://t.me/ijod_sehri21
