"Эр бермоқ - жон бермоқ" деганлари рост экан.
Эри кўчадан топган иккинчи учинчи кундошларидан ҳам бирин- кетин қиз фарзанд кўргани шундай бўлса-да уларни ардоқлаб таъминлаб қўйганини Лобар кечира олмади.
Ёниб кетди. Куйиб кетди. Ва кунларнинг бирида тўрттала қизи ҳам кўзига кўринмай уйини қизлари билан эрига шарт ташлади- ю, бош олиб чиқди- кетди.
Лобар шу кетганча икки дугонасига қўшилиб чет давлатга чиқиб кетди . Ким билсин хаёлида у ерда ишлаб , ўз бошига давлат орттириб уй - жой тиклашни , сўнгра қизларини олиб кетишни хаёл қилдими эди ? Бироқ қани эди барча хаёл хақиқатга тўғри келақолса...
Жувон бояқиш ўн йил деганда ўз юртига қайтиб келди. Бир сидра энгил - бош ва танасида уйғонган бедаво дард билан.
Келса-ки, қизлари бирин - сирин ёшига етиб, етмай дуч келган оилаларга енг учида узатилибди. Бўлажак келинлик уйларига кетар чоғда соғинч жон- жонидан ўтиб кетган қизлар "Бизнинг онамиз йўқ, у биз учун ўлган" деб чиқиб кетган. Улар Лобарнинг келганини эшитиб ҳам бир бор кўришга келмадилар.
Халқда "Келин қайнонага тортади" деган гап бор. Бу сафар эса келин эмас нақд куёв Шариф қайнонага тортиб Лобар қайтгунга қадар ҳисоб бўйича ҳаммаси бўлиб олти марта тўй қилиб бермаган бўлса- да , никоҳдан ўтиб уйланиб олган эди.
Лобар яна қизлик уйига жойлашди. Ўша бир вақтлар болалиги ўтган уйга . Энди бу ҳовлидаги Сабоҳат бувиси оламдан ўтиб кетган , тоғалари ва холалари ҳовлини бош- бошига тақсимлаб , ўзларига тегишли бўлакларни сотиб кетишган , онаси учун эса бир вақтлар ажратиб берилган ўша икки хонали уй, ошхона- ҳаммоми бор уч сотихча ҳовли қолган эди. Энг кичик синглисининг эри бировнинг молини ўғирлаб қамалиб қолганлиги учун уям онасини пинжига келиб тиқилган экан.
Лобар қайтиб келганига бир йил тўлмай шамдек эриб битди. Саратон деганлари ҳаёт учун муҳим аъзолари эгаллаб олган эди.
Лобарнинг бахтига яхшиям маҳалла - кўй бор экан. Бир четда қўл қовуштириб қараб туришмади. Аёлининг ортидан қўшни вилоятда яшаб юрган битта- битта укасидан чиқмаган ёруғлик бир вақтлардаги хўв ўша боғнинг ўрнига тушган цех ва корхоналарнинг эгаларидан кела бошлади. Бироқ бу дард пулнинг кушандаси экан. Келган пул келганда кетаверади. Орада кимё муолажаларини олганда яхши еб яхши ичмаса бўлмаса.
Куни кеча ҳар ўн беш кундан кечиктирмай хабар олиб турадиган саҳоватпеша йигит бир товоқни тўлдириб устига тўртта нон бостирилган, лазер гуручига димланган қазили ош олиб кўришга келганди. Кетар вақтда бешта юз мингталикни тумба устига қўйиб кетаркан "Яқинда маҳсулотларимиз кенг кўламда сотувда чиқади , ўшанда яна бир алоҳида келаман" деб кетди.
Лобар ўша пулни олди- ю , умрида илк бор ҳеч кимдан руҳсат сўрамай ўзи учун ишлатиб қўйди .
У тадбиркор йигитнинг ортидан изма- из хабар олишга келган тоғасининг қизидан ўзи учун атир сотиб олди.
- Аммажон , шундоғам берардим , аммо меники эмасда , мен устига эллик минг қўйиб контрактимга пул ...- деди минг истиҳола билан талаба қиз Нилуфар Лобар қўлидаги матоҳларга кўзи тушиб қолганидан минг ҳижолат бўлганча.
- Пулим бор , сен бу ёғидан ташвиш чекма,- деди Лобар ҳозиргина ўзига берилган беш юз минг сўмни узатар экан, - нима умримда бир марта кўнглим тусаганини сотиб ололмайманми ?
Лобар шу топда кечаги воқеани эслар экан қизғанганча тўшагининг нариги бурчагига беркитиб қўйган атирни қўли билан пайпаслаб топди.
Кафтини тўлдириб турган атир шишаси алламбало чарм ғилоф билан чиройли қилиб ўралган эди.
Лобар атирни қопқоғини очмай ҳидлади. Ундан берк ҳолатда ҳам ўткир хуш ифор таралиб турарди .
Лобар кўзларини юмди. Ўзини сўлим , гул- у чечаклар билан тўла сайхонликда ялангоёқ чопаётгандек енгил ҳис қилди.
У шу топда бутун дунёни унутишни истарди. Шундай бўлди ҳам ...
Лобар ҳаттоки шу топда Онасининг синглисига қараганча "Докторлар узоғи бир хафталик умри қолди дейишяпти. Мен бўлсам ҳали кафанлик ҳам олиб қўя олганим йўқ " дегани ва ўксиб - ўксиб йиғлаганини эшитмади ...
Эри кўчадан топган иккинчи учинчи кундошларидан ҳам бирин- кетин қиз фарзанд кўргани шундай бўлса-да уларни ардоқлаб таъминлаб қўйганини Лобар кечира олмади.
Ёниб кетди. Куйиб кетди. Ва кунларнинг бирида тўрттала қизи ҳам кўзига кўринмай уйини қизлари билан эрига шарт ташлади- ю, бош олиб чиқди- кетди.
Лобар шу кетганча икки дугонасига қўшилиб чет давлатга чиқиб кетди . Ким билсин хаёлида у ерда ишлаб , ўз бошига давлат орттириб уй - жой тиклашни , сўнгра қизларини олиб кетишни хаёл қилдими эди ? Бироқ қани эди барча хаёл хақиқатга тўғри келақолса...
Жувон бояқиш ўн йил деганда ўз юртига қайтиб келди. Бир сидра энгил - бош ва танасида уйғонган бедаво дард билан.
Келса-ки, қизлари бирин - сирин ёшига етиб, етмай дуч келган оилаларга енг учида узатилибди. Бўлажак келинлик уйларига кетар чоғда соғинч жон- жонидан ўтиб кетган қизлар "Бизнинг онамиз йўқ, у биз учун ўлган" деб чиқиб кетган. Улар Лобарнинг келганини эшитиб ҳам бир бор кўришга келмадилар.
Халқда "Келин қайнонага тортади" деган гап бор. Бу сафар эса келин эмас нақд куёв Шариф қайнонага тортиб Лобар қайтгунга қадар ҳисоб бўйича ҳаммаси бўлиб олти марта тўй қилиб бермаган бўлса- да , никоҳдан ўтиб уйланиб олган эди.
Лобар яна қизлик уйига жойлашди. Ўша бир вақтлар болалиги ўтган уйга . Энди бу ҳовлидаги Сабоҳат бувиси оламдан ўтиб кетган , тоғалари ва холалари ҳовлини бош- бошига тақсимлаб , ўзларига тегишли бўлакларни сотиб кетишган , онаси учун эса бир вақтлар ажратиб берилган ўша икки хонали уй, ошхона- ҳаммоми бор уч сотихча ҳовли қолган эди. Энг кичик синглисининг эри бировнинг молини ўғирлаб қамалиб қолганлиги учун уям онасини пинжига келиб тиқилган экан.
Лобар қайтиб келганига бир йил тўлмай шамдек эриб битди. Саратон деганлари ҳаёт учун муҳим аъзолари эгаллаб олган эди.
Лобарнинг бахтига яхшиям маҳалла - кўй бор экан. Бир четда қўл қовуштириб қараб туришмади. Аёлининг ортидан қўшни вилоятда яшаб юрган битта- битта укасидан чиқмаган ёруғлик бир вақтлардаги хўв ўша боғнинг ўрнига тушган цех ва корхоналарнинг эгаларидан кела бошлади. Бироқ бу дард пулнинг кушандаси экан. Келган пул келганда кетаверади. Орада кимё муолажаларини олганда яхши еб яхши ичмаса бўлмаса.
Куни кеча ҳар ўн беш кундан кечиктирмай хабар олиб турадиган саҳоватпеша йигит бир товоқни тўлдириб устига тўртта нон бостирилган, лазер гуручига димланган қазили ош олиб кўришга келганди. Кетар вақтда бешта юз мингталикни тумба устига қўйиб кетаркан "Яқинда маҳсулотларимиз кенг кўламда сотувда чиқади , ўшанда яна бир алоҳида келаман" деб кетди.
Лобар ўша пулни олди- ю , умрида илк бор ҳеч кимдан руҳсат сўрамай ўзи учун ишлатиб қўйди .
У тадбиркор йигитнинг ортидан изма- из хабар олишга келган тоғасининг қизидан ўзи учун атир сотиб олди.
- Аммажон , шундоғам берардим , аммо меники эмасда , мен устига эллик минг қўйиб контрактимга пул ...- деди минг истиҳола билан талаба қиз Нилуфар Лобар қўлидаги матоҳларга кўзи тушиб қолганидан минг ҳижолат бўлганча.
- Пулим бор , сен бу ёғидан ташвиш чекма,- деди Лобар ҳозиргина ўзига берилган беш юз минг сўмни узатар экан, - нима умримда бир марта кўнглим тусаганини сотиб ололмайманми ?
Лобар шу топда кечаги воқеани эслар экан қизғанганча тўшагининг нариги бурчагига беркитиб қўйган атирни қўли билан пайпаслаб топди.
Кафтини тўлдириб турган атир шишаси алламбало чарм ғилоф билан чиройли қилиб ўралган эди.
Лобар атирни қопқоғини очмай ҳидлади. Ундан берк ҳолатда ҳам ўткир хуш ифор таралиб турарди .
Лобар кўзларини юмди. Ўзини сўлим , гул- у чечаклар билан тўла сайхонликда ялангоёқ чопаётгандек енгил ҳис қилди.
У шу топда бутун дунёни унутишни истарди. Шундай бўлди ҳам ...
Лобар ҳаттоки шу топда Онасининг синглисига қараганча "Докторлар узоғи бир хафталик умри қолди дейишяпти. Мен бўлсам ҳали кафанлик ҳам олиб қўя олганим йўқ " дегани ва ўксиб - ўксиб йиғлаганини эшитмади ...