2025-yil 18-fevral kuni AQSh va Rossiya vakillari Saudiya Arabistoni poytaxti Ar-Riyodda yuqori darajadagi muzokaralar o‘tkazdi. AQSh delegatsiyasiga Davlat kotibi Mark Rubio, Rossiya delegatsiyasiga esa tashqi ishlar vaziri Sergey Lavrov rahbarlik qildi. Muzokaralar to‘rt yarim soat davom etdi. E’tiborga molik jihati shundaki, ushbu muzokaralarga na Yevropa Ittifoqi (YI) va na Ukraina taklif qilindi.
Rossiyaning pozitsiyasi
Rossiya tomoni urushni tugatishga tayyorligini bildirar ekan, buning uchun aniq mexanizmlar ishlab chiqilishi zarurligini ta’kidladi. Shuningdek, Rossiya Ukrainaning kelajakda YIga a’zo bo‘lishini istisno qilmadi, chunki YI harbiy blok emas. Biroq Moskva Ukraina NATOga a’zo bo‘lishini Yevropada yangi mojarolarga sabab bo‘lishi mumkinligi va hech qanday NATO qo‘shinlarini Ukrainada ko‘rishga yo‘l qo‘ymasligini qat’iy ta’kidladi. Bu qo‘shinlar YI yoki boshqa Yevropa davlatlari bayrog‘i ostida bo‘lishidan qat’i nazar, Rossiya buni ochiq tahdid deb biladi.
Rossiya vakillari urushdan keyingi holatlar, ayniqsa, Kremlga nisbatan joriy etilgan sanksiyalar masalasiga ham to‘xtaldi. Rossiyaga faqat AQSh emas, balki YI davlatlari ham sanksiyalar joriy qilgan. Shu sababli Moskva Ukraina mojarosini faqat AQSh bilan hal qilib bo‘lmasligini, bu jarayonda YI davlatlari ham ishtirok etishi lozimligini ta’kidladi. Hozirda YI davlatlari Ar-Riyoddagi muzokaralarda qatnashmayotgani sababli ushbu uchrashuv natijalarini tan olmasligi va hatto Rossiyaga qarshi sanksiyalarning 16-paketini e’lon qilish ehtimoli mavjud. Bizningcha Rossiya tuzilishi mumkin bo‘lgan tinchlik shartnomasi orqali Yevropa bilan aloqalarni yaxshilamas ekan, u sharqiy davlat bo‘lib qolaveradi.
AQShning pozitsiyasi
Ushbu muzokaralarning tashabbuskori Qo'shma Shtatlar bo‘ldi. Donald Tramp prezidentlikka kelishidan oldin Ukrainadagi urushni tugatishga va’da bergan edi va bu va’daning ijrosini ko‘rish mumkin. Aslida bu urush avvalroq tugashi ham mumkin edi, ammo G‘arb davlatlari Rossiyaning talablarini eshitishni istamadi. Endi esa AQSh Rossiyaning pozitsiyasini inobatga olgan holda o‘z manfaatlarini ilgari surishga harakat qilmoqda.
AQSh bu urush orqali Rossiyani harbiy va iqtisodiy jihatdan zaiflashtirishga erishdi. Uch yildan buyon davom etayotgan urush natijasida Rossiyaning “qisqa muddatli harbiy operatsiyasi” uzoq muddatli to‘qnashuvga aylanib ketdi. NATO, ayniqsa, AQSh tomonidan Ukrainaga ko‘rsatilgan harbiy yordam urushning cho‘zilishiga sabab bo‘ldi. Ma’lumotlarga ko‘ra, AQSh 2014-yildan 2022-yil 22-fevralgacha Ukrainaga 66,5 milliard dollar miqdorida harbiy yordam bergan. Rossiyaning keng ko‘lamli hujumi boshlanganidan so‘ng, yana 65,9 milliard dollar miqdorida harbiy yordam ko‘rsatildi. Tramp endi Ukrainadan bu qarzni tabiiy resurslar hisobidan to‘lashni talab qilmoqda. Baholashlarga ko‘ra, bu resurslarning umumiy qiymati 500 millard dollardan oshishi mumkin. Shu orqali Tramp Ukrainani AQShning iqtisodiy nazorati ostiga olishga harakat qilmoqda.
Bizningcha Ukrainadagi urush Rossiyani Xitoy va Eronga yanada yaqinlashtirdi. Tramp esa Vashinton va Moskva munosabatlarini yaxshilash orqali Rossiya-Xitoy-Eron ittifoqining shakllanishining oldini olishga harakat qilmoqda.
Xulosa
Bizning fikrimizcha, Tramp ma'muriyati Rossiya bilan aloqalarni yaxshilash orqali Putinni uzoq muddatli izolyatsiyadan qutqarishi, urushni tugatish orqali Rossiya-Xitoy-Eron ittifoqini shakllanishiga to‘sqinlik qilishi mumkin. Biroq Yevropa va Rossiya o‘rtasidagi sovuq munosabatlarni yaxshilash uchun ancha vaqt talab etiladi.
Shuningdek, AQSh Ukrainani iqtisodiy jihatdan mustamlakaga aylantirish orqali urushga sarflangan harajatdan ortiq foyda ko‘rishi mumkin. Natijada Ukraina mojarosidan eng katta foyda Qo‘shma Shtatlarga qoladi. Yevropaga esa Rossiya bilan yomonlashgan munosabatlar, vayron bo‘lgan va qarzga botgan Ukraina qoladi. Umuman olganda, AQSh Rossiyaning zaiflashishi, Yevropa yoki Xitoy bilan strategik ittifoq tuzmasligi uchun harakat qilmoqda.
✅ Ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarimiz
📱Twitter 📱YouTube 📱Facebook
📱Instagram 📱Telegram
Rossiyaning pozitsiyasi
Rossiya tomoni urushni tugatishga tayyorligini bildirar ekan, buning uchun aniq mexanizmlar ishlab chiqilishi zarurligini ta’kidladi. Shuningdek, Rossiya Ukrainaning kelajakda YIga a’zo bo‘lishini istisno qilmadi, chunki YI harbiy blok emas. Biroq Moskva Ukraina NATOga a’zo bo‘lishini Yevropada yangi mojarolarga sabab bo‘lishi mumkinligi va hech qanday NATO qo‘shinlarini Ukrainada ko‘rishga yo‘l qo‘ymasligini qat’iy ta’kidladi. Bu qo‘shinlar YI yoki boshqa Yevropa davlatlari bayrog‘i ostida bo‘lishidan qat’i nazar, Rossiya buni ochiq tahdid deb biladi.
Rossiya vakillari urushdan keyingi holatlar, ayniqsa, Kremlga nisbatan joriy etilgan sanksiyalar masalasiga ham to‘xtaldi. Rossiyaga faqat AQSh emas, balki YI davlatlari ham sanksiyalar joriy qilgan. Shu sababli Moskva Ukraina mojarosini faqat AQSh bilan hal qilib bo‘lmasligini, bu jarayonda YI davlatlari ham ishtirok etishi lozimligini ta’kidladi. Hozirda YI davlatlari Ar-Riyoddagi muzokaralarda qatnashmayotgani sababli ushbu uchrashuv natijalarini tan olmasligi va hatto Rossiyaga qarshi sanksiyalarning 16-paketini e’lon qilish ehtimoli mavjud. Bizningcha Rossiya tuzilishi mumkin bo‘lgan tinchlik shartnomasi orqali Yevropa bilan aloqalarni yaxshilamas ekan, u sharqiy davlat bo‘lib qolaveradi.
AQShning pozitsiyasi
Ushbu muzokaralarning tashabbuskori Qo'shma Shtatlar bo‘ldi. Donald Tramp prezidentlikka kelishidan oldin Ukrainadagi urushni tugatishga va’da bergan edi va bu va’daning ijrosini ko‘rish mumkin. Aslida bu urush avvalroq tugashi ham mumkin edi, ammo G‘arb davlatlari Rossiyaning talablarini eshitishni istamadi. Endi esa AQSh Rossiyaning pozitsiyasini inobatga olgan holda o‘z manfaatlarini ilgari surishga harakat qilmoqda.
AQSh bu urush orqali Rossiyani harbiy va iqtisodiy jihatdan zaiflashtirishga erishdi. Uch yildan buyon davom etayotgan urush natijasida Rossiyaning “qisqa muddatli harbiy operatsiyasi” uzoq muddatli to‘qnashuvga aylanib ketdi. NATO, ayniqsa, AQSh tomonidan Ukrainaga ko‘rsatilgan harbiy yordam urushning cho‘zilishiga sabab bo‘ldi. Ma’lumotlarga ko‘ra, AQSh 2014-yildan 2022-yil 22-fevralgacha Ukrainaga 66,5 milliard dollar miqdorida harbiy yordam bergan. Rossiyaning keng ko‘lamli hujumi boshlanganidan so‘ng, yana 65,9 milliard dollar miqdorida harbiy yordam ko‘rsatildi. Tramp endi Ukrainadan bu qarzni tabiiy resurslar hisobidan to‘lashni talab qilmoqda. Baholashlarga ko‘ra, bu resurslarning umumiy qiymati 500 millard dollardan oshishi mumkin. Shu orqali Tramp Ukrainani AQShning iqtisodiy nazorati ostiga olishga harakat qilmoqda.
Bizningcha Ukrainadagi urush Rossiyani Xitoy va Eronga yanada yaqinlashtirdi. Tramp esa Vashinton va Moskva munosabatlarini yaxshilash orqali Rossiya-Xitoy-Eron ittifoqining shakllanishining oldini olishga harakat qilmoqda.
Xulosa
Bizning fikrimizcha, Tramp ma'muriyati Rossiya bilan aloqalarni yaxshilash orqali Putinni uzoq muddatli izolyatsiyadan qutqarishi, urushni tugatish orqali Rossiya-Xitoy-Eron ittifoqini shakllanishiga to‘sqinlik qilishi mumkin. Biroq Yevropa va Rossiya o‘rtasidagi sovuq munosabatlarni yaxshilash uchun ancha vaqt talab etiladi.
Shuningdek, AQSh Ukrainani iqtisodiy jihatdan mustamlakaga aylantirish orqali urushga sarflangan harajatdan ortiq foyda ko‘rishi mumkin. Natijada Ukraina mojarosidan eng katta foyda Qo‘shma Shtatlarga qoladi. Yevropaga esa Rossiya bilan yomonlashgan munosabatlar, vayron bo‘lgan va qarzga botgan Ukraina qoladi. Umuman olganda, AQSh Rossiyaning zaiflashishi, Yevropa yoki Xitoy bilan strategik ittifoq tuzmasligi uchun harakat qilmoqda.
✅ Ijtimoiy tarmoqlardagi sahifalarimiz
📱Twitter 📱YouTube 📱Facebook
📱Instagram 📱Telegram