Нонкўрлик гени
Ижтимоий тармоқларда тез-тез учраб турадиган чуқур маъноли цитаталарда шундайига ёки шу кабиларига ҳойнаҳой дуч келган бўлсангиз керак: Минг бор яхшилик қил, ҳеч ким эсламайди. Бир бор ёмонлик қил, ҳамма эслайди.
Яъни интернет фойдаланувчиларнинг бу қайддаги арзи шуки, инсонларга қанча яхшилик қилсак ҳам барибир. Бир марта хато қилишимиз биланоқ, бутун яхшиликларимизни унутиб, биздан хафа бўлиб оладилар. Айрим ҳолларда эса ҳаттоки биз билан бўлган алоқаларни бутунлай узиб ташлайдилар.
Инсонлар нима сабабдан бундай нонкўр ва ношукур эканлигини олимлар шундай тушунтиради. Биз яхши ҳолатлардан кўра ёмон ҳолатларга кўпроқ эътибор беришимиз ва ёмонликларни аҳамиятлироқ деб ҳисоблашимиз бизнинг генларимизда ёзилган, дейди Stefani Stahl¹. Яъни биз яхши хабарга эмас, ёмон хабарга диққат қаратишга программалаштирилганмиз. Мисол учун, Тош Даври инсонлари хурсандчилик билан бирор бир нарсани қутлаётганларида, тўсатдан арслон келиб қолса, улар ҳаётда қолиш учун бутун диққат-эътиборларини қўнгил-ҳушликдан арслонга қаратишга мажбур бўлганлар: уларнинг қўрқув ҳислари ёқимли ҳисларининг ўрнини дарҳол эгаллаши керак бўлган.
Ёки ўша давларда тушликка ўсимлик тўплагани чиққан оиланинг тирик қолишига уларнинг захарли ўсимликларни қолганларидан ажрата олишлари муҳим эди. Албатта бу жараёндаги кичик хато дахшатли оқибатларга олиб келиши мумкин эди².
Айнан шу сабабли бизнинг ақлимиз хато ва камчиликларни тезроқ ва осонроқ қайддан ўтказишга ўрганган. Бундан ташқари ушбу ген юзасидан бахтсиз онлар бахтли онларга қараганда кўпроқ эсимизда қолади.
Афсуски, бу ҳолат кундалик ҳаётимизни ва инсонлар билан бўлган муносабатларимизни оз-моз қийинлаштиради: яхши-ёмон кунларда доим ёрдам берган қўшнимиз билан биргина тушунмовчилик юсазидан гаплашмай қўямиз, йиллар давомида энг яқин дўстимиз бўлган инсондан бир марта туғилган кунимизни эсидан чиқариб кўйгани учун воз кечиб юборамиз, бирга катта бўлган ака-укаларимиз, опа-сингилларимиз бир марта қарз бериб турмади деб улар билан алоқаларимизни узиб юборамиз ва ҳкз. ва ҳкз.
p.s. нонкўрлик генига енгилмасликка ҳаракат қилинглар)
---------------
1. Stefanie Stahl (2021), The Child in You, p. 49, Penguin Life.
2. Ҳали ҳам шундай бўлиши мумкин. Захарли ўсимликларни еманглар.
@readnroll
Ижтимоий тармоқларда тез-тез учраб турадиган чуқур маъноли цитаталарда шундайига ёки шу кабиларига ҳойнаҳой дуч келган бўлсангиз керак: Минг бор яхшилик қил, ҳеч ким эсламайди. Бир бор ёмонлик қил, ҳамма эслайди.
Яъни интернет фойдаланувчиларнинг бу қайддаги арзи шуки, инсонларга қанча яхшилик қилсак ҳам барибир. Бир марта хато қилишимиз биланоқ, бутун яхшиликларимизни унутиб, биздан хафа бўлиб оладилар. Айрим ҳолларда эса ҳаттоки биз билан бўлган алоқаларни бутунлай узиб ташлайдилар.
Инсонлар нима сабабдан бундай нонкўр ва ношукур эканлигини олимлар шундай тушунтиради. Биз яхши ҳолатлардан кўра ёмон ҳолатларга кўпроқ эътибор беришимиз ва ёмонликларни аҳамиятлироқ деб ҳисоблашимиз бизнинг генларимизда ёзилган, дейди Stefani Stahl¹. Яъни биз яхши хабарга эмас, ёмон хабарга диққат қаратишга программалаштирилганмиз. Мисол учун, Тош Даври инсонлари хурсандчилик билан бирор бир нарсани қутлаётганларида, тўсатдан арслон келиб қолса, улар ҳаётда қолиш учун бутун диққат-эътиборларини қўнгил-ҳушликдан арслонга қаратишга мажбур бўлганлар: уларнинг қўрқув ҳислари ёқимли ҳисларининг ўрнини дарҳол эгаллаши керак бўлган.
Ёки ўша давларда тушликка ўсимлик тўплагани чиққан оиланинг тирик қолишига уларнинг захарли ўсимликларни қолганларидан ажрата олишлари муҳим эди. Албатта бу жараёндаги кичик хато дахшатли оқибатларга олиб келиши мумкин эди².
Айнан шу сабабли бизнинг ақлимиз хато ва камчиликларни тезроқ ва осонроқ қайддан ўтказишга ўрганган. Бундан ташқари ушбу ген юзасидан бахтсиз онлар бахтли онларга қараганда кўпроқ эсимизда қолади.
Афсуски, бу ҳолат кундалик ҳаётимизни ва инсонлар билан бўлган муносабатларимизни оз-моз қийинлаштиради: яхши-ёмон кунларда доим ёрдам берган қўшнимиз билан биргина тушунмовчилик юсазидан гаплашмай қўямиз, йиллар давомида энг яқин дўстимиз бўлган инсондан бир марта туғилган кунимизни эсидан чиқариб кўйгани учун воз кечиб юборамиз, бирга катта бўлган ака-укаларимиз, опа-сингилларимиз бир марта қарз бериб турмади деб улар билан алоқаларимизни узиб юборамиз ва ҳкз. ва ҳкз.
p.s. нонкўрлик генига енгилмасликка ҳаракат қилинглар)
---------------
1. Stefanie Stahl (2021), The Child in You, p. 49, Penguin Life.
2. Ҳали ҳам шундай бўлиши мумкин. Захарли ўсимликларни еманглар.
@readnroll