🔰JIGAR TO'QIMASI ARXITEKTURASI
Jigarni funksional birligi markaziy vena atrofida joylashgan, olti burchak shaklida tashkil topgan bo‘lakchalardan iborat bo‘lib, chetlarida portal triadalar mavjud (portal vena, jigar arteriyasi, o't yo‘llari hamda limfa tomirlari kiradi) A.
Hepatositlarning apikal yuzasi o't kanalchalariga qaragan bo'ladi. Bazolateral yuzasi esa sinusoidlarga qaragan bo'ladi.
Kupffer hujayralari (maxsus makrofaglar) sinusoidlarda joylashgan bo‘lib, bakteriyalar va shikastlangan yoki qarigan eritrotsitlarni yo‘q qiladi.
Jigar stellat (Ito) hujayralari Disse bo‘shlig‘ida joylashgan bo‘lib, A vitaminini zaxira holda saqlaydi (tinch holatda) va hujayralar aro bo'shliqni hosil qiladi (faollashganda). Jigar fibroziga javobgar bo'lib ham hisoblanadi (jigar sirrozida)
1) Portal vena (~80%)
2) Jigar arteriyasi (~20%)
▪️1-zona — periportal zona:
Birinchi navbatda virusli gepatit ta’sir qiladi
Eng yaxshi oksidlangan, qon aylanishining buzilishiga eng chidamli
Yutilgan toksinlar (masalan, kokain)
▪️2-zona — oraliq zona:
Sariq bezgak
▪️3-zona — peritsentral (sentriolobulyar) zona:
Birinchi bo‘lib ishemiya ta’sir qiladi, chunki ushbu zona eng kam kislorod bn ta'minlanadi (masalan, kongestiv gepatopatiyalarda)
Sitoxrom P-450 ning eng yuqori kontsentratsiyasi
Metabolik toksinlarga eng sezgir (masalan, etanol, CCl₄, rifampin, asetaminofen)
Alkogolli gepatit ushbu zona shikastlanadi.
👉@PATOMAUZ🇺🇿
Jigarni funksional birligi markaziy vena atrofida joylashgan, olti burchak shaklida tashkil topgan bo‘lakchalardan iborat bo‘lib, chetlarida portal triadalar mavjud (portal vena, jigar arteriyasi, o't yo‘llari hamda limfa tomirlari kiradi) A.
Hepatositlarning apikal yuzasi o't kanalchalariga qaragan bo'ladi. Bazolateral yuzasi esa sinusoidlarga qaragan bo'ladi.
Kupffer hujayralari (maxsus makrofaglar) sinusoidlarda joylashgan bo‘lib, bakteriyalar va shikastlangan yoki qarigan eritrotsitlarni yo‘q qiladi.
Jigar stellat (Ito) hujayralari Disse bo‘shlig‘ida joylashgan bo‘lib, A vitaminini zaxira holda saqlaydi (tinch holatda) va hujayralar aro bo'shliqni hosil qiladi (faollashganda). Jigar fibroziga javobgar bo'lib ham hisoblanadi (jigar sirrozida)
Jigarning ikki tomonlama qon ta’minoti:
1) Portal vena (~80%)
2) Jigar arteriyasi (~20%)
Zonalarga bo‘linishi:
▪️1-zona — periportal zona:
Birinchi navbatda virusli gepatit ta’sir qiladi
Eng yaxshi oksidlangan, qon aylanishining buzilishiga eng chidamli
Yutilgan toksinlar (masalan, kokain)
▪️2-zona — oraliq zona:
Sariq bezgak
▪️3-zona — peritsentral (sentriolobulyar) zona:
Birinchi bo‘lib ishemiya ta’sir qiladi, chunki ushbu zona eng kam kislorod bn ta'minlanadi (masalan, kongestiv gepatopatiyalarda)
Sitoxrom P-450 ning eng yuqori kontsentratsiyasi
Metabolik toksinlarga eng sezgir (masalan, etanol, CCl₄, rifampin, asetaminofen)
Alkogolli gepatit ushbu zona shikastlanadi.
👉@PATOMAUZ🇺🇿