🔰SUYAK HUJAYRALARI BIOLOGIYASI
Kollagenni ajratib chiqarish va ishqoriy fosfataza (*ALP = alkaline phosphatase) orqali ishqoriy muhitda mineralizatsiyani katalizatsiya qilish orqali suyakni quradi. Osteoblastlar periosteumdagi mezenximal o'zak hujayralaridan farqlanadi. Osteoblastik faoliyat suyak ALP, osteokalsin va I tur prokollagen propeptidlari yordamida o‘lchanadi.
H⁺ va kollagenaza ajratib chiqarish orqali suyakni "eritadi" (yoki "maydalaydi"). Monotsit/makrofag avlodlarining birlashishidan hosil bo‘ladi. Osteoklastlardagi RANK retseptorlari RANKL (RANK ligand, osteoblastlarda ifodalanadi) tomonidan faollashadi. OPG (osteoprotegerin) RANKL bilan bog‘lanib, RANK-RANKL o‘zaro ta'sirini to‘sadi ➝ osteoklastlar faolligi kamayadi.
Past konsetratsiyada, qisqa muddatli miqdorda osteoblastlar va osteoklastlarda anabolik (suyak quruvchi) ta'sir ko‘rsatadi (bilvosita). Doimiy ravishda PTH ning yuqori konsentratsiyada (birlamchi giperaparatireoidizmda) katabolik ta'sirga sabab bo‘ladi ("osteitis fibrosa cystica" deb nomlanuvchi kistali holatga olib keladi).
Osteoblastlarda apoptozni to‘xtatadi va osteoklastlarda apoptozni rag‘batlantiradi. Balog‘at vaqtida epifiz plastinkasining yopilishini ta'minlaydi. Estrogen yetishmovchiligi (jarrohlik yoki menopauza holatida) ➝ qayta shakllanish sikli va suyak rezorpsiyasi aylanishlarining ko‘payishi ➝ osteoporoz xavfining oshishi.
Kanalimiz👉@patomauz
Osteoblast
Kollagenni ajratib chiqarish va ishqoriy fosfataza (*ALP = alkaline phosphatase) orqali ishqoriy muhitda mineralizatsiyani katalizatsiya qilish orqali suyakni quradi. Osteoblastlar periosteumdagi mezenximal o'zak hujayralaridan farqlanadi. Osteoblastik faoliyat suyak ALP, osteokalsin va I tur prokollagen propeptidlari yordamida o‘lchanadi.
Osteoklast
H⁺ va kollagenaza ajratib chiqarish orqali suyakni "eritadi" (yoki "maydalaydi"). Monotsit/makrofag avlodlarining birlashishidan hosil bo‘ladi. Osteoklastlardagi RANK retseptorlari RANKL (RANK ligand, osteoblastlarda ifodalanadi) tomonidan faollashadi. OPG (osteoprotegerin) RANKL bilan bog‘lanib, RANK-RANKL o‘zaro ta'sirini to‘sadi ➝ osteoklastlar faolligi kamayadi.
Paratireoid gormoni
Past konsetratsiyada, qisqa muddatli miqdorda osteoblastlar va osteoklastlarda anabolik (suyak quruvchi) ta'sir ko‘rsatadi (bilvosita). Doimiy ravishda PTH ning yuqori konsentratsiyada (birlamchi giperaparatireoidizmda) katabolik ta'sirga sabab bo‘ladi ("osteitis fibrosa cystica" deb nomlanuvchi kistali holatga olib keladi).
Estrogen
Osteoblastlarda apoptozni to‘xtatadi va osteoklastlarda apoptozni rag‘batlantiradi. Balog‘at vaqtida epifiz plastinkasining yopilishini ta'minlaydi. Estrogen yetishmovchiligi (jarrohlik yoki menopauza holatida) ➝ qayta shakllanish sikli va suyak rezorpsiyasi aylanishlarining ko‘payishi ➝ osteoporoz xavfining oshishi.
Kanalimiz👉@patomauz