Bir yil yo'qotgim kelmayapti...
Yuqoridagi sabab bilan har yili ko'plab yoshlar o'zlari orzu qilgan, yillar davomida tayyorgarlik ko'rgan o'qish va yo'nalishlaridan voz kechib, "bir yil yo'qotishdan" qo'rqib, cho'kayotgan odamdek xasga yopishishlarining guvohi bo'laman. "O'qishga kirmasam bir yil yo'qotaman" degan fikr shu darajada keng tarqalganki, yoshlar buni o'z fikrlaridek ifoda etishadi.
Biroq, har bir kishining holati o'ziga xos bo'lib, ularni bir xil qolipda tahlil qilish noto'g'ri. Men esa vaziyat sabablari yomonidan yaxshisiga qarab, yechimlari bilan aytib bermoqchiman.
1. Yo'qotilgan yoshlik
O'qishga kira olmay bir yil yo'qotishdan qo'rqayotgan yigit yoki qiz o'zi shundoq ham eng balli past yo'nalishga topshirib, undan ham 56% ball yig'a olmagan bo'lsa, buning ustiga na arzirli hunari, na biror sohada qobiliyati ustida ishlamagan bo'lsa, qilgan ishi faqat ko'cha changitish bo'lsa, unda bu yerda gap bir yil yo'qotish haqida emas. Muammo u yigit / qiz hayotining eng muhim davrining katta qismini allaqachon boy berib bo'lganida.
Buyog'iga o'qishga kirib yana 4 yil bekorchi bo'lib yurgandan, biror ish yoki hunarning boshini tutgan ma'qulroq.
2. Noto'g'ri yo'naltirilgan iqtidor
Tan olish kerak ba'zi yigit-qizlardagi iqtidor o'qish emas. Ular ming harakat qilgani bilan darslarni o'zlashtirishda qiynalishadi. Ota-ona yoki jamiyat bosimi bilan "O'qishim kerak" deb yurgani bilan imtihonlarda kerakli natijani ko'rsatmaydi. Ammo...
Ammo ularda biror sohadagi iqtidori yaqqol ko'rinib turgan bo'ladi: savdo-sotiq, ustachilik, hunarmandlik, texnika yoki san'at. Ular oldin shu qaynoq energiyasini aynan o'z iqtidoriga sarflashi kerak. O'z sohasida "usta" darajasiga chiqqanidan keyin esa o'qish haqida o'ylashlari mumkin.
3. Noto'g'ri tanlangan yo'nalish
Bu holatda o'qishga kira olmagan abituriyent muammosi o'qishdagi qiyinchilik emas, noto'g'ri yo'nalishda o'qiyotganida. Matematika o'qituvchim, Shavkat Uralov, o'quvchilarni imtihon qilishiga sabab eng yaxshilarni saralash emas, matematikada iqtidorli bo'lmaganlarni vaqtini saqlab qolish. Men ham hech qachon tabiiy fanlarda o'qish haqida o'ylamaganman. Mening yo'nalishim emasdi.
Muammoga sabab ko'pincha ular yo'nalishni o'z bilim va iqtidoridan kelib chiqib emas, boshqalar talabi orqali tanlaganida. Yechim ham o'z-o'zidan ma'lum.
4. Omad / Ishonch yetishmasligi
Bitta bo'lsa ham mock testlarni "yorib" tashlab, yakunda natijaga erisha olmagan abituriyent haqida eshitgansiz. Bunga sabab yoki omad yoki ishonch yetmay qolgani va albatta, juda katta umidlar ortidan yig'ilgan stressni boshqarish ustida ishlanmagani.
Bu yerda tushungan ota-ona o'rni judayam bilinadi. "Farzandim ko'ngli o'ksimasin, odamlar gapirmasin" deb o'zlari vahimani kattalashtirib, uchragan imkoniyatga yopishish o'rniga ular farzandiga yana bir yil yanayam yaxshi sharoit yaratib berish, uning ishonchi ustida birga ishlashlari va tashqi gap-so'zlardan himoya qilishlari kerak. Keyingi yilga ham plankani pasaytirmasdan, farzandi o'ziga bo'lgan ishonchni tiklashlariga qo'yib berishlari muhim.
5. Bu yerga tegishli bo'lmagan yuqori bilim
Oxirgi yillarda o'qishi odatdagidan biroz kechikayotganlar ichida eng yaxshi holat — bu bilim darajasi bu yerga tegishli bo'lmagan yigit-qizlar. Ular odatda ingliz tilini ezib suvini chiqarib tashlagan, SAT sertifikati imtihoniga o'ynab kirib chiqqan bo'lishadi. Ba'zida esa ularning ota-onasi bu narsalar haqida tasavvurga ham ega bo'lmasligi va ularni odatiy o'qishga kirishga undashlari mumkin.
Bu yerda gap moliyaviy holatda. Xalqaro darajadagi universitet va grantlar esa odatda bir yilda bo'lib qoladigan ish emas. Bu holatda ularning o'zidan ham, atrofidagilardan ham ozgina sabr qilish va harakatni davom ettirish so'raladi. Astoydil harakat qilgani esa albatta o'z yo'lini topib oladi.
#education #bachelors #personal_development
@Musayev_blogi
Yuqoridagi sabab bilan har yili ko'plab yoshlar o'zlari orzu qilgan, yillar davomida tayyorgarlik ko'rgan o'qish va yo'nalishlaridan voz kechib, "bir yil yo'qotishdan" qo'rqib, cho'kayotgan odamdek xasga yopishishlarining guvohi bo'laman. "O'qishga kirmasam bir yil yo'qotaman" degan fikr shu darajada keng tarqalganki, yoshlar buni o'z fikrlaridek ifoda etishadi.
Biroq, har bir kishining holati o'ziga xos bo'lib, ularni bir xil qolipda tahlil qilish noto'g'ri. Men esa vaziyat sabablari yomonidan yaxshisiga qarab, yechimlari bilan aytib bermoqchiman.
1. Yo'qotilgan yoshlik
O'qishga kira olmay bir yil yo'qotishdan qo'rqayotgan yigit yoki qiz o'zi shundoq ham eng balli past yo'nalishga topshirib, undan ham 56% ball yig'a olmagan bo'lsa, buning ustiga na arzirli hunari, na biror sohada qobiliyati ustida ishlamagan bo'lsa, qilgan ishi faqat ko'cha changitish bo'lsa, unda bu yerda gap bir yil yo'qotish haqida emas. Muammo u yigit / qiz hayotining eng muhim davrining katta qismini allaqachon boy berib bo'lganida.
Buyog'iga o'qishga kirib yana 4 yil bekorchi bo'lib yurgandan, biror ish yoki hunarning boshini tutgan ma'qulroq.
2. Noto'g'ri yo'naltirilgan iqtidor
Tan olish kerak ba'zi yigit-qizlardagi iqtidor o'qish emas. Ular ming harakat qilgani bilan darslarni o'zlashtirishda qiynalishadi. Ota-ona yoki jamiyat bosimi bilan "O'qishim kerak" deb yurgani bilan imtihonlarda kerakli natijani ko'rsatmaydi. Ammo...
Ammo ularda biror sohadagi iqtidori yaqqol ko'rinib turgan bo'ladi: savdo-sotiq, ustachilik, hunarmandlik, texnika yoki san'at. Ular oldin shu qaynoq energiyasini aynan o'z iqtidoriga sarflashi kerak. O'z sohasida "usta" darajasiga chiqqanidan keyin esa o'qish haqida o'ylashlari mumkin.
3. Noto'g'ri tanlangan yo'nalish
Bu holatda o'qishga kira olmagan abituriyent muammosi o'qishdagi qiyinchilik emas, noto'g'ri yo'nalishda o'qiyotganida. Matematika o'qituvchim, Shavkat Uralov, o'quvchilarni imtihon qilishiga sabab eng yaxshilarni saralash emas, matematikada iqtidorli bo'lmaganlarni vaqtini saqlab qolish. Men ham hech qachon tabiiy fanlarda o'qish haqida o'ylamaganman. Mening yo'nalishim emasdi.
Muammoga sabab ko'pincha ular yo'nalishni o'z bilim va iqtidoridan kelib chiqib emas, boshqalar talabi orqali tanlaganida. Yechim ham o'z-o'zidan ma'lum.
4. Omad / Ishonch yetishmasligi
Bitta bo'lsa ham mock testlarni "yorib" tashlab, yakunda natijaga erisha olmagan abituriyent haqida eshitgansiz. Bunga sabab yoki omad yoki ishonch yetmay qolgani va albatta, juda katta umidlar ortidan yig'ilgan stressni boshqarish ustida ishlanmagani.
Bu yerda tushungan ota-ona o'rni judayam bilinadi. "Farzandim ko'ngli o'ksimasin, odamlar gapirmasin" deb o'zlari vahimani kattalashtirib, uchragan imkoniyatga yopishish o'rniga ular farzandiga yana bir yil yanayam yaxshi sharoit yaratib berish, uning ishonchi ustida birga ishlashlari va tashqi gap-so'zlardan himoya qilishlari kerak. Keyingi yilga ham plankani pasaytirmasdan, farzandi o'ziga bo'lgan ishonchni tiklashlariga qo'yib berishlari muhim.
5. Bu yerga tegishli bo'lmagan yuqori bilim
Oxirgi yillarda o'qishi odatdagidan biroz kechikayotganlar ichida eng yaxshi holat — bu bilim darajasi bu yerga tegishli bo'lmagan yigit-qizlar. Ular odatda ingliz tilini ezib suvini chiqarib tashlagan, SAT sertifikati imtihoniga o'ynab kirib chiqqan bo'lishadi. Ba'zida esa ularning ota-onasi bu narsalar haqida tasavvurga ham ega bo'lmasligi va ularni odatiy o'qishga kirishga undashlari mumkin.
Bu yerda gap moliyaviy holatda. Xalqaro darajadagi universitet va grantlar esa odatda bir yilda bo'lib qoladigan ish emas. Bu holatda ularning o'zidan ham, atrofidagilardan ham ozgina sabr qilish va harakatni davom ettirish so'raladi. Astoydil harakat qilgani esa albatta o'z yo'lini topib oladi.
"Bir yil yo'qotish" unchalik qo'rqinchli narsa emas, lekin shu qo'rquv ortidan hayotda odatda bir marta bo'ladigan eng muhim 4 yilni zoye qilib yuborish judayam qo'rqinchli
#education #bachelors #personal_development
@Musayev_blogi