Репост из: Xushnudbek's blog)
✅Virjiniya Vulf - "Shaxsiy xona"
"Har bir ijodkor ayolga pul va shaxiy xona kerak.."
Pul? Shaxsiy xona? Nega har bir ijodkor ayolga pul va shaxsiy xona kerak? Nega aynan shu ikkisi kerak? Nega aynan ayol ijodkorlarga kerak?
Asarni oʻqishni boshlaganimda shu savollar miyamda aylanaverdi. Kitobning yarmiga kelganda bu savollarimga qisman, tugatganimda esa toʻliq javob oldim.
"Shaxsiy xona" - esse-qissa. Uning muallifi Virjiniya Vulf - britaniyalik, 20-asr birinchi yarmining eng mashhur modern yozuvchilaridan biri boʻlsada, oʻzbek kitobxonlariga u qadar tanish emas. Muallifning ushbu kitobi adabiyot, jamiyat va ijod erkinligi haqidagi muhim savollarni oʻrtaga tashlaydi. Ijod olamida ayol va erkaklar oʻrtasidagi tengsizlikni va tafovutlarni ijtimoiy va tarixiy jihatdan tahlil qiladi.
Asarda aniq bir markaziy qahramon yoʻq. Yozuvchi erkaklar ustun deb qaraladigan jamiyatda, nima uchun ayollar oʻz fikrini, qarashlarini erkin ifoda eta olmasliklari sabablarini izlarkan, buni oʻsha davr ijtimoiy holati bilan bogʻlab tushuntirishga harakat qiladi. Muallifning fikricha har bir ayolda iste'dod bor, faqat ularda buni yuzaga chiqarish uchun mablagʻ va makon yetarli emas. Agar ularga moliyaviy erkinlik va shaxsiy makon berilsa, ular erkaklar erisha olgan hamma narsaga erisha oladi. Buni izohlash uchun bir qancha tarixiy dalillar keltiradi. Masalan, Jeyn Ostinda erkin ijod qilish uchun shaxsiy xona boʻlmagan. U har doim noqulay sharoitda va odamlar orasida yozishga majbur boʻlgan. Agar unga moliyaviy mustaqillik va shaxsiy makon berilganida edi, Shekspir kabi buyuk asarlar yarata olgan boʻlar edi.
Virjiniya Vulf ayollarni qalamga olar ekan, aslo erkaklardan ustun qoʻyishga urinmaydi. Shunchaki, ularning ham erkin ijod qilish huquqi va erkaklarnikidan kam boʻlmagan asarlar yarata olish qobiliyati borligini baralla aytishga urinadi. Ya'ni bu asar feministik ruhda yozilgan boʻlsada, erkaklarni yerga urmaydi, qoralamaydi va zinhor ikki jinsni bir-biridan ajratib koʻrsatishni maqsad qilmagan. U ayollarning iqtisodiy qaramligini va erkin ijod qilishi uchun xalal beradigan toʻsiqlarni faqat ayollarning yoki erkaklarning emas, butun jamiyatning muammosi sifatida talqin qiladi.
"Shaxsiy xona" - nafaqat ijodkor ayollar, balki yer yuzidagi butun ayollar va ularning erkinligi, ijodiy imkoniyatlari haqida. Shu sababli ham asar bugungi kunda ham oʻz aktualligini yoʻqotmagan. Nafaqat ijodda, balki istalgan sohada ayollarga oʻz oʻrnini topishi uchun zarur sharoitlarni yaratish, moliyaviy qaramlikdan xalos etish bugungi kunda ham dolzarb masala hisoblanadi.
Kitobni oʻqishni tavsiya qilaman. Vulfning oddiy masalalarni ham chuqur falsafiy tahlil bilan boyitishi va oʻziga xos yozuv uslubi sizni befarq qoldirmaydi.
⭐️9/10
P.S: 2025-yilda oʻqilgan 1-kitob)
#kitob_taqriz #book_review
T.me/Xushnudbek_kutubxonasi
"Har bir ijodkor ayolga pul va shaxiy xona kerak.."
Pul? Shaxsiy xona? Nega har bir ijodkor ayolga pul va shaxsiy xona kerak? Nega aynan shu ikkisi kerak? Nega aynan ayol ijodkorlarga kerak?
Asarni oʻqishni boshlaganimda shu savollar miyamda aylanaverdi. Kitobning yarmiga kelganda bu savollarimga qisman, tugatganimda esa toʻliq javob oldim.
"Shaxsiy xona" - esse-qissa. Uning muallifi Virjiniya Vulf - britaniyalik, 20-asr birinchi yarmining eng mashhur modern yozuvchilaridan biri boʻlsada, oʻzbek kitobxonlariga u qadar tanish emas. Muallifning ushbu kitobi adabiyot, jamiyat va ijod erkinligi haqidagi muhim savollarni oʻrtaga tashlaydi. Ijod olamida ayol va erkaklar oʻrtasidagi tengsizlikni va tafovutlarni ijtimoiy va tarixiy jihatdan tahlil qiladi.
Asarda aniq bir markaziy qahramon yoʻq. Yozuvchi erkaklar ustun deb qaraladigan jamiyatda, nima uchun ayollar oʻz fikrini, qarashlarini erkin ifoda eta olmasliklari sabablarini izlarkan, buni oʻsha davr ijtimoiy holati bilan bogʻlab tushuntirishga harakat qiladi. Muallifning fikricha har bir ayolda iste'dod bor, faqat ularda buni yuzaga chiqarish uchun mablagʻ va makon yetarli emas. Agar ularga moliyaviy erkinlik va shaxsiy makon berilsa, ular erkaklar erisha olgan hamma narsaga erisha oladi. Buni izohlash uchun bir qancha tarixiy dalillar keltiradi. Masalan, Jeyn Ostinda erkin ijod qilish uchun shaxsiy xona boʻlmagan. U har doim noqulay sharoitda va odamlar orasida yozishga majbur boʻlgan. Agar unga moliyaviy mustaqillik va shaxsiy makon berilganida edi, Shekspir kabi buyuk asarlar yarata olgan boʻlar edi.
Virjiniya Vulf ayollarni qalamga olar ekan, aslo erkaklardan ustun qoʻyishga urinmaydi. Shunchaki, ularning ham erkin ijod qilish huquqi va erkaklarnikidan kam boʻlmagan asarlar yarata olish qobiliyati borligini baralla aytishga urinadi. Ya'ni bu asar feministik ruhda yozilgan boʻlsada, erkaklarni yerga urmaydi, qoralamaydi va zinhor ikki jinsni bir-biridan ajratib koʻrsatishni maqsad qilmagan. U ayollarning iqtisodiy qaramligini va erkin ijod qilishi uchun xalal beradigan toʻsiqlarni faqat ayollarning yoki erkaklarning emas, butun jamiyatning muammosi sifatida talqin qiladi.
"Shaxsiy xona" - nafaqat ijodkor ayollar, balki yer yuzidagi butun ayollar va ularning erkinligi, ijodiy imkoniyatlari haqida. Shu sababli ham asar bugungi kunda ham oʻz aktualligini yoʻqotmagan. Nafaqat ijodda, balki istalgan sohada ayollarga oʻz oʻrnini topishi uchun zarur sharoitlarni yaratish, moliyaviy qaramlikdan xalos etish bugungi kunda ham dolzarb masala hisoblanadi.
Kitobni oʻqishni tavsiya qilaman. Vulfning oddiy masalalarni ham chuqur falsafiy tahlil bilan boyitishi va oʻziga xos yozuv uslubi sizni befarq qoldirmaydi.
⭐️9/10
P.S: 2025-yilda oʻqilgan 1-kitob)
#kitob_taqriz #book_review
T.me/Xushnudbek_kutubxonasi