Shundan so‘ng mamlakat bo‘ylab e’lon beriladi va eng avval dehqonlar ishga kirishadi. Xitoyning barcha hududlarida chumchuqlarga qiron keltirish boshlanadi. Hukumat barchani shu ishga jalb qilib, chumchuq o‘ldirish bo‘yicha plan belgilaydi. Budjet tashkilotlarida ishlovchilar, dehqonlar, harbiy xizmatchilar, maktab o‘quvchilari va talabalar, hamma shu ishga jalb qilinadi.
Chumchuqlar tabiatan havoda 15 minutdan ortiq parvoz qila olmaydi. Bu unga qarshi kurashayotganlarga qo‘l keladi. Odamlar chumchuqlarni charchatish uchun do‘mbiralar va boshqa kuchli ovoz chiqaruvchi moslamalar bilan qurollanib olishadi. Baland ovozlar va shovqin-suron bilan qo‘rqitilgan qushlar qo‘na olmay qulab tusha boshlaydi. Odamlar esa ularni qoplarga solib, maxsus punktlarga olib borib topshirishadi.
«Maktabdagi barcha o‘qituvchi va o‘quvchilar chumchuq o‘ldirishga borardik. Tunda esa ularning uyasini buzishda foydalanish uchun narvon yasardik. Bu ishlar chumchuqlar tabiat uchun foydali qush ekanini bilishimizdan ancha avval sodir bo‘lgandi. O‘shanda bizni chumchuqlar xalqning donini yeb ketadi deb ishontirishgandi», deb eslagandi chumchuq ovida qatnashgan o‘quvchi keyinchalik.Chumchuq ovi boshlangach 1958 yil mart-aprel oylarida birgina Pekin va Shanxay shaharlarida qariyb 1 million dona chumchuq o‘ldiriladi. Butun Xitoy bo‘ylab esa qariyb 2 milliard dona chumchuq yo‘q qilinadi.
Erta quvonch va ocharchilik
1959 bahorda ob-havo yaxshi keladi. G‘alla hosili kutilganidan ham yaxshi rivojlanadi. Mamlakatning barcha hududlaridan mo‘l hosil olinishi haqida markazga raport topshirishadi. Ammo oxir-oqibat mo‘ljallangan hosil olinmaydi va ocharchilik boshlanadi.
Mamlakatdagi qariyb barcha chumchuq yo‘q qilingach, tabiatdagi muvozanat buziladi. 1959 yilning bahorida hamma joyni shilliqqurt va chigirtkalar bosib ketadi. Ular yo‘lida uchragan narsani kemirib ketaveradi, shu jumladan ko‘m-ko‘k bo‘lib o‘sib turgan bug‘doyni ham. Ularga qarshi hech qanday chora ko‘rishning iloji yo‘q, ularni kushandasi bo‘lgan chumchuqlar esa qirib bitirilgan edi.
Yozga borib hosil yig‘ishtirib olinganda bug‘doyning salmog‘i avvalgi yillardagidan ham bir necha barobar kamligi ayon bo‘ladi. Shundan so‘ng ocharchilik boshlanadi.O‘sha yili 1958 yilda yetishtirilgan hosildan ham ancha kam xirmon ko‘tariladi. 1960-61 yillarda esa ahvol undan ham battar ko‘rinish oladi.
Avvalgi yillarda yetishtirilgan bug‘doyning zaxirasi borligi uchun 1959 yilda ocharchilik ko‘lami kamroq bo‘ladi. Ammo 1960-61 yillarda ham bug‘doy hosilining katta qismini shilliqqurt va chigirtka yeb ketgani uchun ocharchilik misli ko‘rilmagan darajaga chiqadi.
Xitoylik jurnalist, ocharchilik yillari bo‘yicha tadqiqot olib borgan Yan Tszishenning keltirishicha, 1958-62 yillarda Xitoyda jami 36 million odam ocharchilik tufayli halok bo‘ladi. Rasmiy ma’lumotlarda esa halok bo‘lganlar soni 15 million bo‘lgani aytiladi.
Manba kun.uz
👇
Chumchuqlar tabiatan havoda 15 minutdan ortiq parvoz qila olmaydi. Bu unga qarshi kurashayotganlarga qo‘l keladi. Odamlar chumchuqlarni charchatish uchun do‘mbiralar va boshqa kuchli ovoz chiqaruvchi moslamalar bilan qurollanib olishadi. Baland ovozlar va shovqin-suron bilan qo‘rqitilgan qushlar qo‘na olmay qulab tusha boshlaydi. Odamlar esa ularni qoplarga solib, maxsus punktlarga olib borib topshirishadi.
«Maktabdagi barcha o‘qituvchi va o‘quvchilar chumchuq o‘ldirishga borardik. Tunda esa ularning uyasini buzishda foydalanish uchun narvon yasardik. Bu ishlar chumchuqlar tabiat uchun foydali qush ekanini bilishimizdan ancha avval sodir bo‘lgandi. O‘shanda bizni chumchuqlar xalqning donini yeb ketadi deb ishontirishgandi», deb eslagandi chumchuq ovida qatnashgan o‘quvchi keyinchalik.Chumchuq ovi boshlangach 1958 yil mart-aprel oylarida birgina Pekin va Shanxay shaharlarida qariyb 1 million dona chumchuq o‘ldiriladi. Butun Xitoy bo‘ylab esa qariyb 2 milliard dona chumchuq yo‘q qilinadi.
Erta quvonch va ocharchilik
1959 bahorda ob-havo yaxshi keladi. G‘alla hosili kutilganidan ham yaxshi rivojlanadi. Mamlakatning barcha hududlaridan mo‘l hosil olinishi haqida markazga raport topshirishadi. Ammo oxir-oqibat mo‘ljallangan hosil olinmaydi va ocharchilik boshlanadi.
Mamlakatdagi qariyb barcha chumchuq yo‘q qilingach, tabiatdagi muvozanat buziladi. 1959 yilning bahorida hamma joyni shilliqqurt va chigirtkalar bosib ketadi. Ular yo‘lida uchragan narsani kemirib ketaveradi, shu jumladan ko‘m-ko‘k bo‘lib o‘sib turgan bug‘doyni ham. Ularga qarshi hech qanday chora ko‘rishning iloji yo‘q, ularni kushandasi bo‘lgan chumchuqlar esa qirib bitirilgan edi.
Yozga borib hosil yig‘ishtirib olinganda bug‘doyning salmog‘i avvalgi yillardagidan ham bir necha barobar kamligi ayon bo‘ladi. Shundan so‘ng ocharchilik boshlanadi.O‘sha yili 1958 yilda yetishtirilgan hosildan ham ancha kam xirmon ko‘tariladi. 1960-61 yillarda esa ahvol undan ham battar ko‘rinish oladi.
Avvalgi yillarda yetishtirilgan bug‘doyning zaxirasi borligi uchun 1959 yilda ocharchilik ko‘lami kamroq bo‘ladi. Ammo 1960-61 yillarda ham bug‘doy hosilining katta qismini shilliqqurt va chigirtka yeb ketgani uchun ocharchilik misli ko‘rilmagan darajaga chiqadi.
Xitoylik jurnalist, ocharchilik yillari bo‘yicha tadqiqot olib borgan Yan Tszishenning keltirishicha, 1958-62 yillarda Xitoyda jami 36 million odam ocharchilik tufayli halok bo‘ladi. Rasmiy ma’lumotlarda esa halok bo‘lganlar soni 15 million bo‘lgani aytiladi.
Manba kun.uz
👇