Kvazar


Гео и язык канала: Узбекистан, Узбекский
Категория: Познавательное


Kvazar kanaliga xush kelibsiz!
Kanalda ilmiy maqolalar,tarixiy faktlar,turli turkum va ruknlarda ma'lumotlar mavjud.
Taklif va murojaatlar uchun:
@Zokirjon_Qayumov
Youtube https://www.youtube.com/@kvazar6683

Связанные каналы  |  Похожие каналы

Гео и язык канала
Узбекистан, Узбекский
Статистика
Фильтр публикаций


#Kun #tarixi
1099 yil - Quddus Qirolligi salibchilar tomonidan tashkil etildi, gersog Bulonskiy birinchi davlat rahbari etib saylandi.
1246 yil - Italiyalik sayohatchi, 65 yoshli fransiskalik rohibi Jovanni da Plano Karpini, yevropaliklardan birinchi bo'lib Mo'g'ul imperiyasining poytaxti Qoraqurumga yetib borgan.
1906 yil - Alfred Dreyfus, 1894 yilda katta xoinlikda ayblanib, Fransuz Gvianasidagi Iblis orolida umrbod qamoq jazosiga hukm qilindi, ko'p o'tmay to'liq oqlandi va Faxriy legion bilan taqdirlandi.
1910 yil - Yasnaya Polyanada yong'in paytida Lev Tolstoyning qo'lyozmalari yo'q qilindi.
1946 yil- Xalqaro sog'liqni saqlash konferensiyasida (Nyu-York, 19-22 iyul) Jahon sog'liqni saqlash tashkiloti (JSST) Ustavi tasdiqlandi va qabul qilindi.
1478 - Filipp I Chiroyli tavallud topgan.Flipp I Chiroyli Burgundiya gertsogi (1482 yildan Filipp IV nomi ostida), Kastiliya qiroli (1504 yildan), Gabsburglar sulolasining Ispaniya taxtidagi birinchi vakili
1596 - Mixail Fedorovich tavallud topgan.Rus podshosi (1613 yildan), Romanovlar sulolasining birinchi vakili.
1992 yil - Selena Gomez dunyoga kelgan.Selena Gomez amerikalik kino aktrisa, qo'shiqchi, qo'shiq muallifi, model.
Kvazar kanaliga a'zo bo'lmaganlar uchun havola:👉https://t.me/kvazar_quasar




Arxivlarda o‘zbekistonliklar o‘tgan asrda Qurbon hayitini qanday nishonlaganiga oid fotolar, juda kam bo‘lsa-da, saqlanib qolgan. Asosiy tarixiy suratlar 1870- va 1950-yillarni o‘z ichiga oladi. Kun.uz Kinofotofono hujjatlari arxividan 19-asr oxiri, 20-asr o‘rtalarida o‘zbekistonliklar Qurbon hayitini qanday o‘tkazganiga oid suratlarni izlab ko‘rdi.

Ma’lum bo‘lishicha, Qurbon hayitlariga doir asosan 1870-yil yoki 1954-yillarda Toshkent va Samarqandda olingan forosuratlargina saqlanib qolgan.

1898 yilda mashhur fransuz sayohatchisi va fotografi Gyugo Krafft Rossiya imperiyasiga sayohat qiladi va asosiy vaqtini Samarqandda o‘tkazib, Qurbon hayitini o‘zbekistonlik musulmonlar qanday nishonlanishini fotolarga muhrlaydi.

Manba kun.uz

Kvazar kanaliga a'zo bo'lmaganlar uchun havola:👉https://t.me/kvazar_quasar


#Kun #tarixi
Ernest Xeminguey o'zini-o'zi otib tashlagan(mi)
Bugun 21-iyul,ayni 1899-yil shu kuni Chikago yaqinida bir bolakay dunyoga keladi.Bolakayning otasi farzandi kelajakda shifokor bo'lishini,onasi esa musiqachi bo'lishini xohlashdi,ammo qiziqqon va tirishqoq yigitcha o'z hayot yo'lini o'zi tanladi.Natijada,30-yoshida dunyo xalqlari qalbini zabt etgan yozuvchiga aylandi,ushbu bolakay XX asrning nufuzli yozuvchilaridan biri Ernest Xemingueydir.Yozuvchi urush voqealarini o'z ko'zi bilan ko'rgani uchun urush mavzusida samarali ijod qildi.,,Alvido,qurol!" ,,Qo'ng'roq kimning motamini kuylayotir" asarlarida bu jarayonlar yorqin aks etgan. 1952-yil XX asr noyob hodisasi,inson kurashi,matonati irodasi uchun haykal o'rnatdi, ,,Chol va Dengiz"qissasi dunyo yuzini ko'rdi,bu xizmati uchun mashxur yozuvchi 1954-yil adabiyot sohasida nobel mukofoti laureati bo'ldi.Afsuski,Ernest Xeminguey 1961-yil kuchli depressiya sabab o'zini otib o'ldiradi.
Kvazar kanaliga a'zo bo'lmaganlar uchun havola:👉https://t.me/kvazar_quasar
Youtube👉 https://www.youtube.com/@kvazar6683


🔥36 ta Zakovat Kanali – Bitta Joyda!🔥

❤️Siz har kuni yangi ma’lumot o‘rganishni yoqtirasizmi? Qiziqarli faktlar, mantiqiy jumboqlar va ilmiy kashfiyotlarni kuzatishni istaysizmi

🏆Endi bu ma’lumotlarni uzoq izlashga hojat yo‘q! Biz zakovat, mantiq va ilm olishga ixtisoslashgan eng yaxshi 40 ta Telegram kanalini bir joyga jamladik. 🚀

🟠 Har kuni miyani charxlashni istaydiganlar
🔵 Qiziqarli ma’lumotlar izlaydigan bilimdonlar
🔴 Zakovat musobaqalarida qatnashuvchilar
🟡 IQ va mantiqiy fikrlashni rivojlantirmoqchi bo‘lganlar uchun

👩‍🚀 Zakovat – bu faqat o‘yin emas, bu hayot tarzi!

Barcha kanallarga obuna bo'lish
Barcha kanallarga obuna bo'lish
Barcha kanallarga obuna bo'lish


,,Temir" laqablilar
Otto Fon Bismark(1815-1898)olg'ir diplomat,mashxur siyosatdon,Germaniya tarixida ikkinchi Reyx tashkil topishida katta ro'l o'ynagan,qismlarga bo'linib ketgan Germaniyani Prussiya qo'l ostida birlashtirilishida jonbozlik ko'rsatgan shaxsdir,u haqda yana ko'p gapirish mumkin.Bismark 1871-1890-yillarda imperiya kansleri lavozimida faoliyat yuritgan,qattiqqo'llik va 19 yillik boshqaruv Bismarkga ,,Temir kansler" laqabi berilishiga olib keldi.
Fidel Kastro(1926-2016)nomini eshitmaganlar kam,bizningcha.Ayniqsa,o'tgan asr 60-70-yillarida aynan u sababli ROLEX soatlari brend darajasiga ko'tarildi.Hech narsadan tap tortmay,1959-yil kapitalistik AQSH biqinida sotsialistik inqilob amalga oshirdi.1959-yildan 2008-yilgacha Kuba rahbari.Dovyurak Kuba qahramoniga nisbatan jami 600 dan ortiq suiqasdlar uyushtirildi,ammo birortasi muvaffaqiyatli amalga oshmadi.Tarixchilar tomonidan inqilobchiga nisbatan ,,Tarix temiri"laqabi shu tufayli berilgan.
Margaret Tetcher(1925-2013).
Buyuk Britaniya Ikki jahon urishidan so'ng,dunyo siyosiy sahnasida o'z so'zini aytar davlat mavqeyini boy berdi,endi jahon liderlari biri okean ortida Buyuk Britaniya bilan bir tilli,qardosh va qondosh bo'la turib o'zlarini amerikalik deya ataganlar yurti bo'lsa,ikkinchisi g'arbroqdagi kommunizm ,,otasi" edi.Lekin 1979-1990-yillar Buyuk Britaniya tarixida alohida belgi bilan qayd etilgan yillar sanaladi.Bu davr Buyuk Britaniyada samarali ijtimoiy islohotlar,hayotga tatbiq etilgan iqtisodiy dasturlar,mehnat unumdorligi bo'yicha ko'hna qit'ada peshqadamlik,konstruktiv ichki va tashqi siyosat ,eh-he,yana bu qatorlarni uzoq davom ettirish mumkin,bularning bariga konservatorlar lideri,baronessa xonim Margaret Tetcher g'oyalari sabab bo'ldi.1979-1990-yillardagi ushbu muvafaqiyatlar,intizomli boshqaruv Margaret Tetcherning ,,Temir xonim"laqabi bilan shuhrat qozonishiga sabab bo'ldi.
Kvazar kanaliga a'zo bo'lmaganlar uchun havola:👉https://t.me/kvazar_quasar


Napoleonning o‘limi: Buyuk Sarkardaning So‘nggi Kunlari

1815-yilda Vaterloo jangida mag‘lubiyatga uchragan Napoleon Bonapart Britaniya tomonidan Sankt-Yelena oroliga surgun qilindi. U yerda imperator sifatida emas, oddiy mahbus sifatida yashashga majbur bo‘ldi.

Uzoq yillar davomida o‘z vatanidan yiroqda, izolyatsiyada yashagan Napoleonning sog‘lig‘i yomonlashib bordi. 1821-yil 5-may kuni u 51 yoshida vafot etdi. Rasmiy ma’lumotlarga ko‘ra, u oshqozon saratonidan jon bergan, ammo zaharlanish ehtimoli haqida ham ko‘plab taxminlar ilgari surilgan.

Napoleonning so‘nggi so‘zlari esa tarixiy ahamiyat kasb etgan: “Fransiya, armiyalarim, armiyalar boshlig‘i... Jozefina...”. Bu so‘zlar uning butun hayoti qanday o‘tganini aks ettirgandek tuyuladi.

Bugungi kunda ham Napoleon shaxsiyati va merosi dunyo tarixida muhim o‘rin egallaydi. U g‘alabalar va mag‘lubiyatlar bilan yo‘g‘rilgan hayoti orqali tarixiy buyuklik va shaxsiy fojiaga misol bo‘la oladi.

Kanalga obuna bo'ling https://t.me/kvazar_quasar
Youtobe https://www.youtube.com/@kvazar6683


Salb yurushlari va o‘rta asr genotsidlari

Salb yurushlari (1096–1272) – o‘rta asrlardagi diniy harbiy harakatlar bo‘lib, asosan Yevropa xristian davlatlari tomonidan musulmonlarga qarshi uyushtirilgan. Ushbu yurushlar diniy sabablar bilan asoslangan bo‘lsa-da, ularning ortida iqtisodiy, siyosiy va strategik maqsadlar ham yotgan. Salb yurushlari natijasida nafaqat musulmonlar, balki yahudiylar, pravoslav xristianlar va hatto g‘arbiy Yevropa o‘ziga begona deb bilgan guruhlar ham ommaviy qirg‘inlarga uchragan. Ushbu maqolada salb yurushlari davridagi genotsid harakatlari tahlil qilinadi.


---

1. Birinchi Salb yurushi va yahudiylarning qirg‘in qilinishi (1096)

1096-yilda Birinchi Salb yurushi boshlanganida, Yevropalik ritsarlar va dehqonlar faqat musulmonlarga emas, balki yahudiylarga ham hujum qildilar. Ayniqsa, Reyn daryosi bo‘yidagi aholi punktlarida – Mayns, Vorms va Kyolnda yahudiylar ommaviy ravishda qatl etildi. Salbchilar yahudiylarni "Xudoning dushmani" deb hisoblab, ularni musulmonlardan oldin jazolash kerak deb o‘ylashgan. Bu hodisa ba’zi tadqiqotchilar tomonidan Yevropa tarixidagi ilk genotsid holatlaridan biri sifatida baholanadi.


---

2. Quddusning vayron qilinishi (1099)

1099-yilning iyul oyida Birinchi Salb yurushi qatnashchilari Quddusni egalladi. Shaharga bostirib kirgan salbchilar musulmonlar va yahudiylarni shafqatsizlarcha qirib tashladilar. Manbalarga ko‘ra, musulmonlar va yahudiylar masjidlarga va ibodatxonalarga qamalib, tiriklayin yoqib yuborilgan. Ko‘chalarda o‘lik tanalar uyumi hosil bo‘lgani haqida xabar beriladi. Ushbu qirg‘in o‘rta asr urushlari orasida eng shafqatsizlaridan biri bo‘lib, ko‘p tarixchilar uni genotsid deb baholaydi.


---

3. Albigen salb yurushi va katarlarning qirg‘ini (1209–1229)

Salb yurushlari faqat musulmonlarga qarshi olib borilmagan. 13-asrda Rim papasi Innokentiy III Janubiy Fransiyada yashagan katar (albigen) sekta tarafdorlarini qirg‘in qilish uchun yurish boshlagan. Bu yurush davomida 1209-yilda Beziers shahridagi 20 mingga yaqin tinch aholi o‘ldirilgan. Bu qirg‘in shunchalik shafqatsiz bo‘lganki, Papa vakillaridan biri "Hamma o‘ldirilsin, Xudo o‘z kishilarini tanir", degan iborasini aytgan deb rivoyat qilinadi. Bu holat ham diniy asosdagi genotsidning yorqin misollaridan biri sifatida qaraladi.


---

4. Vizantiya pravoslavlarining qirg‘in qilinishi (1204)

1204-yilda To‘rtinchi Salb yurushi paytida salbchilar Vizantiyaning poytaxti Konstantinopolni ishg‘ol qildilar. Bu yurush musulmonlarga qarshi emas, balki pravoslav xristianlarga qarshi qaratilgan edi. Salbchilar shaharni talon-toroj qilib, ibodatxonalarni vayron qildilar va minglab tinch aholini qatl etishdi. Hatto Aya Sofiya masjidi ichida ham qon to‘kilgani haqida tarixiy dalillar bor. Bu hodisa Yevropa xristianlari o‘rtasidagi yirik qirg‘inlardan biri bo‘lib, genotsid sifatida baholanishi mumkin.


---

Xulosa

Salb yurushlari shunchaki diniy urush bo‘lib qolmay, aslida o‘rta asrlardagi eng yirik genotsidlardan biri sifatida namoyon bo‘ldi. Ushbu harbiy harakatlar nafaqat musulmonlar, balki yahudiylar, katarlar va pravoslav xristianlar uchun ham ommaviy o‘limlarga olib keldi. Ularning oqibatlari o‘nlab yillar davomida davom etib, Yevropa va Yaqin Sharq tarixida chuqur iz qoldirdi. Bu hodisalar bugungi kunda ham diniy ekstremizm va urushlarning qanday fojialarga olib kelishi mumkinligini ko‘rsatib turibdi.

Kanalga obuna bo'ling https://t.me/kvazar_quasar
Youtobe https://www.youtube.com/@kvazar6683


🎬 Television tarixidagi eng afsonaviy serial qaysi?

Bu serialni hamma eshitgan, lekin hamma ham uni tushunib tomosha qilgan emas... Nega u hali ham millionlarning e'tiborida? Siz bilmagan faktlar va qiziqarli nuqtalar haqida bilishni xohlaysizmi?

KVAZAR YouTube kanalidagi yangi videomizda bu haqda gaplashamiz. 😉

"Bu serialda oddiy o‘qituvchining qanday qilib jinoyat olamida imperiya qurganini ko‘ramiz."


👉 Videoni tomosha qiling: YouTube kanalimizga o‘tish

Fikrlaringizni izohlarda qoldiring! 📢

https://youtu.be/to0DD0Q1zx4?si=L7xTm_pUiI70V4VO




Turkiston hududi XVI asr boshlarida yagona davlat bo‘lib turgan bo‘lsa-da, keyinchalik bir necha xonliklarga bo‘linib ketdi. Bu parchalanishning asosiy sababi markaziy hokimiyatning zaiflashuvi va ichki nizolar edi. Shayboniyxonning janub tomon yurishlari Eron shohi Ismoil I tomonidan to‘xtatilib, 1510-yilda Marv yaqinidagi jangda Shayboniyxon halok bo‘ldi. Bu voqea Turkistonning siyosiy barqarorligiga jiddiy ta'sir ko‘rsatdi.

Shundan so‘ng, Turkiston hududi Buxoro, Xiva va Qo‘qon xonliklariga bo‘linib ketdi. Bu xonliklar o‘rtasidagi o‘zaro nizolar va urushlar mintaqaning iqtisodiy va siyosiy zaiflashuviga olib keldi. Natijada, XIX asrning ikkinchi yarmida Rossiya imperiyasi bu zaiflikdan foydalanib, Turkistonni bosib oldi.

Turkistonning parchalanishi va xonliklar o‘rtasidagi nizolar mintaqaning mustamlakachilikka qarshi kurashish qobiliyatini susaytirdi. Bu esa keyinchalik sovet rejimiga qarshi qurolli harakatlarning kelib chiqishiga sabab bo‘ldi.

Shunday qilib, Turkistonning xonliklarga bo‘linishi mintaqaning siyosiy va iqtisodiy zaiflashuviga, shuningdek, tashqi kuchlar tomonidan bosib olinishi va mustamlakachilik davrining boshlanishiga olib keldi.

Kanalga obuna bo'ling https://t.me/kvazar_quasar
Youtobe https://www.youtube.com/@kvazar6683


Koreya yarim orolining bo‘linishi: Tarixiy fojia

Koreya yarim oroli bir vaqtlar yagona davlat bo‘lgan bo‘lsa-da, XX asrning o‘rtalarida u ikki qismga bo‘linib, bugungi kungacha davom etayotgan qarama-qarshilik maydoniga aylandi. Ushbu maqolada Koreyaning bo‘linishiga sabab bo‘lgan asosiy voqealar va uning oqibatlarini ko‘rib chiqamiz.

Ikkinchi jahon urushi va Koreyaning taqdiri

Koreya 1910-yildan boshlab Yaponiya tomonidan bosib olingan va 1945-yilga qadar uning mustamlakasi bo‘lib keldi. Ikkinchi jahon urushida Yaponiya mag‘lubiyatga uchragach, Koreya bo‘shliq holatga tushib qoldi. Shu vaqtda AQSh va Sovet Ittifoqi orolni vaqtincha ikki qismga bo‘lishga kelishib oldi:

38-parallelning shimoli – Sovet Ittifoqining nazorati ostida qoldi.

38-parallelning janubi – AQSh qo‘shinlari tomonidan egallandi.


Dastlab bu bo‘linish vaqtinchalik deb ko‘rilgan bo‘lsa-da, global geosiyosiy vaziyat Koreyaning uzoq muddatga ikkiga ajralishiga olib keldi.

Ikki davlatning tashkil topishi

Sovet Ittifoqi Shimoliy Koreyada kommunistik tuzumni joriy etib, 1948-yilda Koreya Xalq Demokratik Respublikasi (KXDR)ni tashkil qildi. Uning rahbarligiga Kim Ir Sen tayinlandi. Shu bilan birga, AQSh qo‘llab-quvvatlagan Janubiy Koreya (Koreya Respublikasi) demokratik boshqaruv tizimini shakllantirib, Li Sin Man prezidentlikka saylandi.

Koreya urushi va mustahkam ajralish

1950-yilda Shimoliy Koreya Janubga bostirib kirdi va shu bilan uch yil davom etgan Koreya urushi boshlandi. Bu urushda millionlab odamlar halok bo‘ldi, ammo 1953-yilda tomonlar sulh tuzishga majbur bo‘lishdi. Natijada, 38-parallel bo‘ylab demilitarizatsiya zonasi tashkil qilindi, va Koreya de-fakto ikkiga ajraldi.

Bo‘linishning oqibatlari

1. Siyosiy qarama-qarshilik – Shimoliy Koreya kommunistik tuzumda qolgan bo‘lsa, Janubiy Koreya iqtisodiy va texnologik jihatdan rivojlandi.


2. Oila ajralishlari – Bo‘linish tufayli millionlab odamlar o‘z yaqinlaridan ajralib, ularni qayta ko‘rish imkoniyatidan mahrum bo‘ldi.


3. Harbiy tahdid – Har ikkala davlat bugungi kungacha bir-biriga dushman sifatida qaraydi, va ularning chegarasi dunyodagi eng keskin harbiy hududlardan biri hisoblanadi.



Bugungi holat

Bugungi kunda Janubiy Koreya dunyoning eng rivojlangan mamlakatlaridan biri bo‘lsa, Shimoliy Koreya yopiq va repressiv davlat bo‘lib qolmoqda. Ikki Koreya o‘rtasida tinchlik muzokaralari davom etayotgan bo‘lsa-da, yarim orolning birlashishi hozircha imkonsiz bo‘lib ko‘rinmoqda.

Xulosa
Koreyaning bo‘linishi XX asr geosiyosatining eng fojiali voqealaridan biri bo‘lib, bu holat haligacha hal etilmagan. Koreya xalqi birlashishni orzu qiladi, biroq global kuchlar va ichki siyosiy farqlar bu jarayonni nihoyatda murakkab holga keltirgan.

🔹 Siz qanday fikrdasiz? Koreya birlashishi mumkinmi? Fikrlaringizni izohlarda yozib qoldiring!

Kanalga obuna bo'ling https://t.me/kvazar_quasar
Youtobe https://www.youtube.com/@kvazar6683


O‘sha paytda Xitoyda SSSRdagi kolxozlardan andoza olinib «xalq kommunasi» deb nomlangan kollektiv xo‘jaliklar tuzilgan va barcha yerlar ularga berib yuborilgan edi.

Odamlar kommunalarga tegishli yerlarda yetishtirilgan hosildan hech narsa ololmas, o‘zlarida esa ekin ekish uchun yer qoldirilmagandi. Ana shunday sharoitda nafaqat shaharlarda yashovchilar, balki qishloqlar aholisi ham chorasiz qoladi va ocharchilik ko‘plab odamlarning halok bo‘lishiga sabab bo‘ladi. Shu tariqa ocharchilik ko‘lami misli ko‘rilmagan darajaga yetgan.

Yan Tszishen o‘z tadqiqotlarida shunday deb yozadi:

«Xenan provinsiyasidagi Sinyan okrugida och-nahor dehqonlar g‘alla saqlanadigan omborlar oldiga kelib «Kommunistik partiya, Mao rais, bizni qutqar», deb qichqirgan holda o‘lib qolaverishgan. Omborlarni qo‘riqlagan harbiy xizmatchilar esa ularga yordam bermagan. Ular qanday qilib bo‘lsa ham omborlarni g‘allaga to‘ldirish payida bo‘lishgan».

Mamlakat rahbarlari ham ocharchilikni bartaraf etish masalasida umuman chorasiz qolishadi va g‘alla o‘rimi arafasida bug‘doy ekilgan dalalarni va uni qabul qilish omborlarini harbiylar yordamida qo‘riqlashadi.


Odamlar bug‘doy qabul qilinadigan omborlar yonida yordam so‘rab o‘tirishar, biroq ularni eshitadigan hech kim yo‘q edi. Ombor darvozasi harbiylar tomonidan qattiq qo‘riqlangan. Ombor darvozasi oldida o‘tirgan ko‘plab odamlar ochlikdan vafot etgan. Ularning jasadlarini yaqinlari olib ketmasa, tunda yig‘ishtirib olib, ommaviy qabrlarda ko‘mib yuborishgan. Shu tariqa ocharchilik uch yil davom etgan.

Nihoyat Xitoy rahbarlari chumchuqlarni ommaviy tarzda yo‘q qildirib katta xatoga yo‘l qo‘yishganini tushunib yetishadi. Ular zudlik bilan Kanada va SSSRdan juda ko‘p miqdorda chumchuq sotib olib dalalarga qo‘yib yuborishadi. Ammo vaziyatni o‘nglash uchun yana bir necha yil kerak bo‘ladi. Shu tariqa tabiatga qarshi ayovsiz kurash olib borgan xitoyliklarni uning o‘zi ayovsiz jazolaydi.

Manba kun.uz

Bu tarixiy hodisa, tabiat muvozanatini buzish qanchalar yomon oqibatlarga olib kelishi mumkinligiga yaqqol misoldir.

Kanalga obuna bo'ling https://t.me/kvazar_quasar
Youtobe https://www.youtube.com/@kvazar6683


Shundan so‘ng mamlakat bo‘ylab e’lon beriladi va eng avval dehqonlar ishga kirishadi. Xitoyning barcha hududlarida chumchuqlarga qiron keltirish boshlanadi. Hukumat barchani shu ishga jalb qilib, chumchuq o‘ldirish bo‘yicha plan belgilaydi. Budjet tashkilotlarida ishlovchilar, dehqonlar, harbiy xizmatchilar, maktab o‘quvchilari va talabalar, hamma shu ishga jalb qilinadi.

Chumchuqlar tabiatan havoda 15 minutdan ortiq parvoz qila olmaydi. Bu unga qarshi kurashayotganlarga qo‘l keladi. Odamlar chumchuqlarni charchatish uchun do‘mbiralar va boshqa kuchli ovoz chiqaruvchi moslamalar bilan qurollanib olishadi. Baland ovozlar va shovqin-suron bilan qo‘rqitilgan qushlar qo‘na olmay qulab tusha boshlaydi. Odamlar esa ularni qoplarga solib, maxsus punktlarga olib borib topshirishadi.

«Maktabdagi barcha o‘qituvchi va o‘quvchilar chumchuq o‘ldirishga borardik. Tunda esa ularning uyasini buzishda foydalanish uchun narvon yasardik. Bu ishlar chumchuqlar tabiat uchun foydali qush ekanini bilishimizdan ancha avval sodir bo‘lgandi. O‘shanda bizni chumchuqlar xalqning donini yeb ketadi deb ishontirishgandi», deb eslagandi chumchuq ovida qatnashgan o‘quvchi keyinchalik.Chumchuq ovi boshlangach 1958 yil mart-aprel oylarida birgina Pekin va Shanxay shaharlarida qariyb 1 million dona chumchuq o‘ldiriladi. Butun Xitoy bo‘ylab esa qariyb 2 milliard dona chumchuq yo‘q qilinadi.

Erta quvonch va ocharchilik

1959 bahorda ob-havo yaxshi keladi. G‘alla hosili kutilganidan ham yaxshi rivojlanadi. Mamlakatning barcha hududlaridan mo‘l hosil olinishi haqida markazga raport topshirishadi. Ammo oxir-oqibat mo‘ljallangan hosil olinmaydi va ocharchilik boshlanadi.

Mamlakatdagi qariyb barcha chumchuq yo‘q qilingach, tabiatdagi muvozanat buziladi. 1959 yilning bahorida hamma joyni shilliqqurt va chigirtkalar bosib ketadi. Ular yo‘lida uchragan narsani kemirib ketaveradi, shu jumladan ko‘m-ko‘k bo‘lib o‘sib turgan bug‘doyni ham. Ularga qarshi hech qanday chora ko‘rishning iloji yo‘q, ularni kushandasi bo‘lgan chumchuqlar esa qirib bitirilgan edi.

Yozga borib hosil yig‘ishtirib olinganda bug‘doyning salmog‘i avvalgi yillardagidan ham bir necha barobar kamligi ayon bo‘ladi. Shundan so‘ng ocharchilik boshlanadi.O‘sha yili 1958 yilda yetishtirilgan hosildan ham ancha kam xirmon ko‘tariladi. 1960-61 yillarda esa ahvol undan ham battar ko‘rinish oladi.

Avvalgi yillarda yetishtirilgan bug‘doyning zaxirasi borligi uchun 1959 yilda ocharchilik ko‘lami kamroq bo‘ladi. Ammo 1960-61 yillarda ham bug‘doy hosilining katta qismini shilliqqurt va chigirtka yeb ketgani uchun ocharchilik misli ko‘rilmagan darajaga chiqadi.

Xitoylik jurnalist, ocharchilik yillari bo‘yicha tadqiqot olib borgan Yan Tszishenning keltirishicha, 1958-62 yillarda Xitoyda jami 36 million odam ocharchilik tufayli halok bo‘ladi. Rasmiy ma’lumotlarda esa halok bo‘lganlar soni 15 million bo‘lgani aytiladi.

Manba kun.uz
👇


Tabiatga qarshi chiqish loyihasi
1957 yil 18 fevral kuni Xitoy kommunistik partiyasining navbatdagi s’yezdida Xitoyni rivojlantirish bo‘yicha «Katta sakrash» deb nomlangan dastur muhokama qilinadi. Bu dasturning hammualliflaridan biri o‘sha paytda Xitoy ta’lim vazirining o‘rinbosari bo‘lgan biolog Chjou Tszyan edi.
U o‘z dasturida qishloq xo‘jaligini rivojlantirish va odamlarning qornini to‘ydirish uchun chumchuqlar va kalamushlarni yoppasiga qirib bitirishni taklif qilgandi. Chjou Tszyanning hisob-kitoblariga ko‘ra mamlakatda yetishtirilayotgan bug‘doyning katta qismini chumchuqlar va kalamushlar yeb qo‘yyapti. Agar ular qirib tashlansa, millionlab odamlarni to‘ydirsa bo‘ladigan bug‘doyni asrab qolish va mamlakat aholisini qashshoqlikdan chiqarish mumkin bo‘ladi.
Kompartiya s’yezdida otashin nutq so‘zlagan Chjou Tszya o‘z vaqtida Prussiya qiroli Buyuk Fridrix ham shunday yo‘l tutganini va ijobiy natijalarga erishgani haqida gapiradi.
O‘sha paytda mamlakat rahbari bo‘lib turgan Mao Tszedunni bu ishga ko‘ndirish qiyin bo‘lmaydi. O‘rta maktab ta’limini oxirigacha yetkazmagan Mao Tszedun mamlakatdagi barcha kalamush va chumchuqlarni qirib bitirish qanday oqibatlarga olib kelishi mumkinligi haqida tasavvurga ham ega emasdi. Bu ishning salbiy oqibatlarga olib kelishi mumkinligini bilganlar esa mamlakat rahbari rozilik bildirgan ishga e’tiroz qila olmasdi. Shu tariqa Chjou Tszyanning taklifi qabul qilinadi.

Muhim qaror: Hasharotlarga va qushlarga qarshi hujum

«Katta sakrash» dasturida ko‘zda tutilgan mamlakatdagi barcha kalamush va chumchuqlarni qirib bitirish ma’qullangach uni amalga oshirish uchun ishga kirishiladi. Chumchuqlar va kalamushlarni qay tarzda yo‘q qilish, bu ishga kimlarni jalb qilish, o‘ldirilgan jonzotlarni yo‘q qilish kabi ishlar rejasi tuziladi.

1958 yil 18 mart kuni Xitoy kompartiyasining navbatdagi VIII s’yezdida Mao Tszedun nutq so‘zlaydi va mamlakatdagi chumchuqlar va kalamushlarni qirib tashlash rejasining ahamiyatli tomonlari haqida gapiradi. U o‘z nutqida Xitoydagi ilmiy-tadqiqot instituti tomonidan tayyorlangan hisobotdan turli raqamlar va misollarni keltiradi. Unga ko‘ra chumchuqlar har yili 36 million odamning qornini to‘ydirish mumkin bo‘lgan bug‘doyni yeb ketmoqda. Agar ular qirib tashlansa hosilning salmog‘i keskin ortadi. Shu tariqa Mao Tszedun tomonidan chumchuqlarga qarshi kurash e’lon qilinadi.

Manba kun.uz
👇


Adabiyot, Iqtisodiyot, Tinchlik, Fizika, Kimyo, Tibbiyot sohasida Nobel mukofotiga sazovor boʻlgan shaxlar va turli soha vakillari haqida maʼlumot berib boriladigan kanal!

@Nobelogiya


O‘ZBЕK XUSUSAN, TURKIY TILNING BUYUKLIGI HAQIDA
MЕN BUYUK TURK - ISTILOCHI...
I QISM


Bu men - BUYUK TURK - ISTILOCHI – o‘zga qabilalarni o‘zimga tobe qilib, ularga harfni tanitdim, yozuv nima ekanini anglatdim va Qoratoshda (KARANDASH) yozishni o‘rgatdim. Ularning tarixida ilk bor aholini sanoqdan (ro‘yxatga olish)o‘tkazdim.
Men - BUYUK TURK – o‘zga qabilalarga ilk marta turkcha so‘zlardan pul bilan hisob-kitoblarni o‘rgatdim - Tanga (DЕNGI), Xazina (KAZNA)ni joriy qildim.
Men BUYUK TURK yovvoyi qabilalarga ilk marta Bashmoq (BASHMAK) - oyoq kiyim kiyishni o‘rgatdim. Suvni (choyni) Tostagan (STAKAN)da ichishni o‘rgatdim. Birinchi marta slavyanlarga Dnepr yonbag‘rida boshpana - Qiya (KIYEV)ni qurib berdim. Knyazlariga kiyib yursin deb toj (MONOMAX) sovg‘a qildim. Ko‘chmanchi slavyan xalqlariga qurilish ishlarini o‘rgatdim, g‘isht (KIRPICH) nimaligini anglatdim.
Men - BUYUK TURK – o‘zga qabilalarga savdo ishlarini - tavar (TOVAR), Tamg‘a (TAMOJNYA) degan oddiy tushunchalarni uqtirdim. Hatto hashoratlarini ham Taragan (TARAKAN) deb nomlab berdim. (Lekin tarakanni men olib bormaganman...)
Men - BUYUK TURK - ilk marta yevropa qabilalariga Qopqon (KAPKAN)da ov qilishni, hayvon go‘shtidan Qo‘lbosti (KOLBASA) qilishni, po‘lat xanjar (BULATNЫY KINJAL) yasashni, Qorako‘ldan shuba tikishni, pulni karmada (KARMAN) saqlashni, Qalpoq (KOLPAK) kiyishni o‘rgatdim.
Ular mendan jangga kirishdan oldin urho-ur (URA) deb, Balaban (BARABAN) chalib dushmaniga vahima solishni o‘rgandi. Yovvoyi slavyanlar mard, jasur va bahodir (BOGATЫR) bo‘lishni mendan o‘rgandi.
Bu men – BUYUK TURK - butun dunyoga tosh o‘yishni, temirga ishlov berishni o‘rgatdim va o‘z xalqimga, o‘zgalarga ham o‘zim haqimda munosib meros va yodgorlik qoldirdim. O‘rmonda daydib yurgan botqoq ahliga bu dunyoda Olmos (ALMAZ) Zumrut (IZUMRUD) degan qimmatbaho toshlar borligini ko‘rsatdim.Men BUYUK TURK - ISTILOCHI – butun Sharqiy Yevropaning xo‘jayini bo‘ldim, ammo bo‘lganda ham yaxshi xo‘jayin (XOZYAIN) bo‘ldim!
Men BUYUK TURK - ISTILOCHI – birinchi bo‘lib, slavyanlar uchun ilk davlatchilikka - Bulg‘oriya podshohligiga asos soldim, bu yurtda o‘zim Tarxon bo‘ldim.
Kvazar kanaliga a'zo bo'lmaganlar uchun havola:👉https://t.me/kvazar_quasar


🎬 Television tarixidagi eng afsonaviy serial qaysi?

Bu serialni hamma eshitgan, lekin hamma ham uni tushunib tomosha qilgan emas... Nega u hali ham millionlarning e'tiborida? Siz bilmagan faktlar va qiziqarli nuqtalar haqida bilishni xohlaysizmi?

KVAZAR YouTube kanalidagi yangi videomizda bu haqda gaplashamiz. 😉

"Bu serialda oddiy o‘qituvchining qanday qilib jinoyat olamida imperiya qurganini ko‘ramiz."


👉 Videoni tomosha qiling: YouTube kanalimizga o‘tish

Fikrlaringizni izohlarda qoldiring! 📢

https://youtu.be/to0DD0Q1zx4?si=djoif9_6qJ9NH_Ev


"Chingizxon, asl ismi bilan Temuchin, yoshligida og‘ir sinovlarni boshdan kechirgan. Otasi Yesugey vafotidan so‘ng, qabila boshliqlari uning oilasini tashlab ketishadi. Yosh Temuchin oilasini boqish uchun kurashayotgan paytda, Taychiut qabilasi uni xavfli raqib deb bilib, qo‘lga oladi va qul qilib qo‘yadi. Ularni maqsadi – Temuchinni yo‘q qilish edi. Lekin u o‘zining jasorati va aql-idroki bilan qochishga muvaffaq bo‘ladi. Bu qutulish uning buyuk hukmdor bo‘lish yo‘lidagi ilk qadami edi.

Chingizxonning hayotidagi bu hayratlanarli voqealar haqida ko‘proq bilishni istaysizmi? Bizni kuzatishda davom eting!"

Kanalga obuna bo'ling https://t.me/kvazar_quasar
Youtube https://www.youtube.com/@kvazar6683


Abu Ali ibn Sino nega yurtidan quvilgan?

Buyuk alloma va tabib Abu Ali ibn Sino yoshligida ilm-fan va falsafaga bo‘lgan qiziqishi tufayli katta obro‘ga ega bo‘ldi. Ammo uning erkin fikrlashi va odatdagi diniy qarashlardan farq qiluvchi g‘oyalari ko‘plab ulamolar va hukmdorlarning noroziligiga sabab bo‘lgan.

Buxoro va Gurganj kabi shaharlarda u ilmi tufayli hurmat qozongan bo‘lsa-da, siyosiy ziddiyatlar va hasad tufayli ta’qibga uchragan. Ibn Sino o‘zining ilmiy izlanishlarini davom ettirish uchun bir necha marta yurtini tark etishga majbur bo‘lgan.

Uning hayoti ilm-fanga bag‘ishlangan bo‘lsa-da, siyosiy va diniy bosim uni doimiy ko‘chishga majbur qilgan.
Kanalga obuna bo'ling https://t.me/kvazar_quasar

Abu Ali ibn Sino haqida YouTube’da video tayyorlash niyatidamiz. Bizni qo‘llab-quvvatlang! YouTube’dagi obunachilarimiz 1000 nafardan oshganda, Abu Ali ibn Sino haqida video qilamiz.




Youtube👉https://www.youtube.com/@kvazar6683

#IbnSino #tarix #ilm_va_siyosat

Показано 20 последних публикаций.