Koreya yarim orolining bo‘linishi: Tarixiy fojia
Koreya yarim oroli bir vaqtlar yagona davlat bo‘lgan bo‘lsa-da, XX asrning o‘rtalarida u ikki qismga bo‘linib, bugungi kungacha davom etayotgan qarama-qarshilik maydoniga aylandi. Ushbu maqolada Koreyaning bo‘linishiga sabab bo‘lgan asosiy voqealar va uning oqibatlarini ko‘rib chiqamiz.
Ikkinchi jahon urushi va Koreyaning taqdiri
Koreya 1910-yildan boshlab Yaponiya tomonidan bosib olingan va 1945-yilga qadar uning mustamlakasi bo‘lib keldi. Ikkinchi jahon urushida Yaponiya mag‘lubiyatga uchragach, Koreya bo‘shliq holatga tushib qoldi. Shu vaqtda AQSh va Sovet Ittifoqi orolni vaqtincha ikki qismga bo‘lishga kelishib oldi:
38-parallelning shimoli – Sovet Ittifoqining nazorati ostida qoldi.
38-parallelning janubi – AQSh qo‘shinlari tomonidan egallandi.
Dastlab bu bo‘linish vaqtinchalik deb ko‘rilgan bo‘lsa-da, global geosiyosiy vaziyat Koreyaning uzoq muddatga ikkiga ajralishiga olib keldi.
Ikki davlatning tashkil topishi
Sovet Ittifoqi Shimoliy Koreyada kommunistik tuzumni joriy etib, 1948-yilda Koreya Xalq Demokratik Respublikasi (KXDR)ni tashkil qildi. Uning rahbarligiga Kim Ir Sen tayinlandi. Shu bilan birga, AQSh qo‘llab-quvvatlagan Janubiy Koreya (Koreya Respublikasi) demokratik boshqaruv tizimini shakllantirib, Li Sin Man prezidentlikka saylandi.
Koreya urushi va mustahkam ajralish
1950-yilda Shimoliy Koreya Janubga bostirib kirdi va shu bilan uch yil davom etgan Koreya urushi boshlandi. Bu urushda millionlab odamlar halok bo‘ldi, ammo 1953-yilda tomonlar sulh tuzishga majbur bo‘lishdi. Natijada, 38-parallel bo‘ylab demilitarizatsiya zonasi tashkil qilindi, va Koreya de-fakto ikkiga ajraldi.
Bo‘linishning oqibatlari
1. Siyosiy qarama-qarshilik – Shimoliy Koreya kommunistik tuzumda qolgan bo‘lsa, Janubiy Koreya iqtisodiy va texnologik jihatdan rivojlandi.
2. Oila ajralishlari – Bo‘linish tufayli millionlab odamlar o‘z yaqinlaridan ajralib, ularni qayta ko‘rish imkoniyatidan mahrum bo‘ldi.
3. Harbiy tahdid – Har ikkala davlat bugungi kungacha bir-biriga dushman sifatida qaraydi, va ularning chegarasi dunyodagi eng keskin harbiy hududlardan biri hisoblanadi.
Bugungi holat
Bugungi kunda Janubiy Koreya dunyoning eng rivojlangan mamlakatlaridan biri bo‘lsa, Shimoliy Koreya yopiq va repressiv davlat bo‘lib qolmoqda. Ikki Koreya o‘rtasida tinchlik muzokaralari davom etayotgan bo‘lsa-da, yarim orolning birlashishi hozircha imkonsiz bo‘lib ko‘rinmoqda.
Xulosa
Koreyaning bo‘linishi XX asr geosiyosatining eng fojiali voqealaridan biri bo‘lib, bu holat haligacha hal etilmagan. Koreya xalqi birlashishni orzu qiladi, biroq global kuchlar va ichki siyosiy farqlar bu jarayonni nihoyatda murakkab holga keltirgan.
🔹 Siz qanday fikrdasiz? Koreya birlashishi mumkinmi? Fikrlaringizni izohlarda yozib qoldiring!
Kanalga obuna bo'ling
https://t.me/kvazar_quasarYoutobe
https://www.youtube.com/@kvazar6683