🌟 Nozimaxonim (1870–1924)
🖋 Birinchi ayol publitsist va jadid davri jurnalisti
📖 “U tabiatan adolatsizlikka ayovsiz edi.”
– Tadqiqotchi Marhamat Alimova
________________________________________
Nozimaxonim haqida qisqacha:
Beshag‘ochda tug‘ilib, ilmu urfon muhitida voyaga yetgan Nozimaxonim o‘z davrida bilimli va maʼrifatli ayol sifatida ko‘plarga o‘rnak bo‘ldi. Otasi Mulla Said Ahmad uni o‘qishga undab, eski uslubdagi maktab va rus qizlar maktabida taʼlim olishiga sharoit yaratdi. Nozimaxonim arab, fors, tatar va rus tillarini o‘rgandi, bu esa uning jurnalistik va ijodiy faoliyatiga katta yo‘l ochdi.
________________________________________
Ijodiy faoliyati va tarixdagi o‘rni:
🖋 Shoira va publitsist:
Nozimaxonim Turkiston ayollarining ijtimoiy va oilaviy hayotdagi huquqlarini himoya qilishga bag‘ishlangan sheʼr va maqolalar yozgan.
• Uning asarlarida ayollarning bilim olish huquqi va ijtimoiy adolatga bo‘lgan intilishlari asosiy mavzular edi.
• U jamiyatdagi tengsizlik va xurofotlarni tanqid qilgan, ayollarni ilm-maʼrifatga chaqirgan.
📜 “Taraqqiy” gazetasi va “Afsus” sheʼri:
1915-yilda “Taraqqiy” gazetasida chop etilgan “Afsus” sheʼri Nozimaxonimning qanchalik dadil shoir ekanligini ko‘rsatadi. U sheʼrida quyidagicha yozgan:
“Zulm kechasi o‘tgani naqadar yaxshi.”
📚 “Xotin-qizlarni pardada saqlash haqida” sheʼri:
O‘sha davrda ayollarning yuzini ochish fohishalik alomati sifatida qaralgan bir paytda, Nozimaxonim o‘z sheʼri orqali bu g‘oyani rad etdi va quyidagicha satrlar bilan insonlarni uyg‘onishga chaqirdi:
“Yetar, baskim, biza behad balo sangi nasib o‘ldi,
‘Zaifu notavon’lar deb, biza qullik nasib o‘ldi.
Ki ul zulmatni timsoli chodir-chimmat nasib o‘ldi,
Asrlar eltgon ul bidʼat uyqusindin uyg‘oning!
“Ilmdin bas, qanot aylab, qilib parvoz havolarga,
Asrlar eltgon ul g‘aflat uyqusidin uyg‘oning!”
________________________________________
Nozimaxonimning merosi:
🔍 Tadqiqotchilar yozishicha, Nozimaxonimning sheʼr va maqolalari yuksak saviyada, lirik uslubda yozilgan. U ilm-fan va maʼrifatni jamiyatning rivojlanishi uchun yagona yo‘l deb bilgan.
Biroq, uning ijodidan faqatgina 20 dan ortiq misra saqlanib qolgan. Bu qisqa ijodiy meros ham xalqimiz tarixida uning qanday muhim rol o‘ynaganini ko‘rsatadi.
________________________________________
Nozimaxonimning faoliyati:
🌸 U nafaqat publitsist, balki otin (qizlarga dars bergan muallima) sifatida ham faoliyat yuritgan.
🌸 U ayollarni jamiyatda teng huquqli bo‘lish, ilm olish va nodonlikka qarshi kurashishga chaqirgan.
🌸 U zamonasining dadil va ilhomlantiruvchi shaxslaridan biri bo‘lgan.
________________________________________
Nozimaxonim haqida saboqlar:
Bugungi kunda Nozimaxonim kabi ayollarimizning kurashlari va jasoratlarini unutmang. Ularning orzularini davom ettirish, jamiyatimizni bilim, adolat va tenglik tamoyillarida rivojlantirish – har birimizning vazifamizdir.
________________________________________
📌 Ushbu postni ulashing, tariximizdagi qahramonlar haqida boshqalarga ham maʼlumot yetkazaylik!
#Nozimaxonim #JadidAyollar #IlmVaAdolat #TarixiyQahramonlar #O‘zbekistonTarixi #AyollarHuquqlari #O‘zbekistonMatbuoti
@katta_ariq
🖋 Birinchi ayol publitsist va jadid davri jurnalisti
📖 “U tabiatan adolatsizlikka ayovsiz edi.”
– Tadqiqotchi Marhamat Alimova
________________________________________
Nozimaxonim haqida qisqacha:
Beshag‘ochda tug‘ilib, ilmu urfon muhitida voyaga yetgan Nozimaxonim o‘z davrida bilimli va maʼrifatli ayol sifatida ko‘plarga o‘rnak bo‘ldi. Otasi Mulla Said Ahmad uni o‘qishga undab, eski uslubdagi maktab va rus qizlar maktabida taʼlim olishiga sharoit yaratdi. Nozimaxonim arab, fors, tatar va rus tillarini o‘rgandi, bu esa uning jurnalistik va ijodiy faoliyatiga katta yo‘l ochdi.
________________________________________
Ijodiy faoliyati va tarixdagi o‘rni:
🖋 Shoira va publitsist:
Nozimaxonim Turkiston ayollarining ijtimoiy va oilaviy hayotdagi huquqlarini himoya qilishga bag‘ishlangan sheʼr va maqolalar yozgan.
• Uning asarlarida ayollarning bilim olish huquqi va ijtimoiy adolatga bo‘lgan intilishlari asosiy mavzular edi.
• U jamiyatdagi tengsizlik va xurofotlarni tanqid qilgan, ayollarni ilm-maʼrifatga chaqirgan.
📜 “Taraqqiy” gazetasi va “Afsus” sheʼri:
1915-yilda “Taraqqiy” gazetasida chop etilgan “Afsus” sheʼri Nozimaxonimning qanchalik dadil shoir ekanligini ko‘rsatadi. U sheʼrida quyidagicha yozgan:
“Zulm kechasi o‘tgani naqadar yaxshi.”
📚 “Xotin-qizlarni pardada saqlash haqida” sheʼri:
O‘sha davrda ayollarning yuzini ochish fohishalik alomati sifatida qaralgan bir paytda, Nozimaxonim o‘z sheʼri orqali bu g‘oyani rad etdi va quyidagicha satrlar bilan insonlarni uyg‘onishga chaqirdi:
“Yetar, baskim, biza behad balo sangi nasib o‘ldi,
‘Zaifu notavon’lar deb, biza qullik nasib o‘ldi.
Ki ul zulmatni timsoli chodir-chimmat nasib o‘ldi,
Asrlar eltgon ul bidʼat uyqusindin uyg‘oning!
“Ilmdin bas, qanot aylab, qilib parvoz havolarga,
Asrlar eltgon ul g‘aflat uyqusidin uyg‘oning!”
________________________________________
Nozimaxonimning merosi:
🔍 Tadqiqotchilar yozishicha, Nozimaxonimning sheʼr va maqolalari yuksak saviyada, lirik uslubda yozilgan. U ilm-fan va maʼrifatni jamiyatning rivojlanishi uchun yagona yo‘l deb bilgan.
Biroq, uning ijodidan faqatgina 20 dan ortiq misra saqlanib qolgan. Bu qisqa ijodiy meros ham xalqimiz tarixida uning qanday muhim rol o‘ynaganini ko‘rsatadi.
________________________________________
Nozimaxonimning faoliyati:
🌸 U nafaqat publitsist, balki otin (qizlarga dars bergan muallima) sifatida ham faoliyat yuritgan.
🌸 U ayollarni jamiyatda teng huquqli bo‘lish, ilm olish va nodonlikka qarshi kurashishga chaqirgan.
🌸 U zamonasining dadil va ilhomlantiruvchi shaxslaridan biri bo‘lgan.
________________________________________
Nozimaxonim haqida saboqlar:
Bugungi kunda Nozimaxonim kabi ayollarimizning kurashlari va jasoratlarini unutmang. Ularning orzularini davom ettirish, jamiyatimizni bilim, adolat va tenglik tamoyillarida rivojlantirish – har birimizning vazifamizdir.
________________________________________
📌 Ushbu postni ulashing, tariximizdagi qahramonlar haqida boshqalarga ham maʼlumot yetkazaylik!
#Nozimaxonim #JadidAyollar #IlmVaAdolat #TarixiyQahramonlar #O‘zbekistonTarixi #AyollarHuquqlari #O‘zbekistonMatbuoti
@katta_ariq