90-ҚИСМ
Ўлимдан аввал инсонни онгсиз аҳволга соладиган, фикрлашдан тўхтадиган дори бормиди?
Балки аста-секинлик билан миямни ўлдираётгандир?
Шу сабабли бепарво бўлиб қолгандирман?
Ҳарқалай у қадар беэътибор ва беўй эмасман-ку!
Хуллас, ўзимдан кўнглим тўлмаяпти.
* * *
Анча вақт ерда думалаб ётдим.
Биринчи бу хонага кирганимда ётишга нарса йўқ деб нолиётгандим. Биз тўйларда “олди-берди”га фойдаланадиган кўрпалардан берса ҳам бўларди, деб ичимда минғирлагандим ҳам.
Мана, ўрганиб қолдим.
Одамзод кўникувчан-да!
Кўникдим ҳаммасига: шароитга ҳам, овқатига ҳам, ҳукмга ҳам...
Жуда тез кўникдимми?
Ҳали бир кун ҳам ўтмади шекилли...
Йў-ў-ўқ, мен ҳуд-беҳуд кўп нарсани ўтказиб юбордим.
Қанчадан буён ётганимни кимдан сўраб билсам бўларкан.
Шу ҳақда ўйлашим билан “Мана, мендан сўра”, дегандек яна полициячи кириб келди.
Менга ўз тилида нимадир деб, қўли билан “тур” ишорасини қилди.
—Нега? — дедим ўрнимдан қўзғала туриб худди гапимга тушунадигандек.
У эса мени хонадан етаклаб олиб чиқа бошлади.
Бирдан хаёлимга келган фикрдан юрагимни ваҳм босди: “Ҳукмни ижро этгани олиб кетишяпти! Аввал лоқайд қиладиган укол қилишди, энди, ўлдиришади!”
Бўғзимга аччиқ алам тиқилди, кўзларим ёшга тўлди. Узун каридор кўз ўнгимда сувга ғарқ бўлгандек, жимир-жимир қилди.
Қанча юрдик, қайси хонага кирдик англамай қолдим.
Худди мен ётган хонадек келадиган жойда бир неча полициячи ва уч-тўртта маҳбусалар чуғур-чуғур қилишмоқда.
Ҳамманинг эътибори ерда ўтирган, қўл-оёғи кишанда бўлган аёлга қаратилган. Унинг олдидаги юза кенглиги журналнинг муқовасидеккина келадиган столча устига музқаймоқ қўйилган. Жуда мазали музқаймоқ ўзиям. Мен уни “мол” ўтказиб юрган чоғларимда Хэйхэда еганман. “Путин” ресторанининг рўпарасидан сотиб олганмиз. Хэйхэ шаҳрида учдан зиёд “Путин” номи билан аталувчи ресторанларга кўзим тушган. Бундан ташқари, бу ерда аксарият супермаркет, ресторан ва дўконлар пештоқида хитой ва рус алифбосида ёзилган номларга дуч келасиз. Баъзан “Хатойдаманми ё Россияда?” деб иккиланиб ҳам қоласан киши.
Ўлимдан аввал инсонни онгсиз аҳволга соладиган, фикрлашдан тўхтадиган дори бормиди?
Балки аста-секинлик билан миямни ўлдираётгандир?
Шу сабабли бепарво бўлиб қолгандирман?
Ҳарқалай у қадар беэътибор ва беўй эмасман-ку!
Хуллас, ўзимдан кўнглим тўлмаяпти.
* * *
Анча вақт ерда думалаб ётдим.
Биринчи бу хонага кирганимда ётишга нарса йўқ деб нолиётгандим. Биз тўйларда “олди-берди”га фойдаланадиган кўрпалардан берса ҳам бўларди, деб ичимда минғирлагандим ҳам.
Мана, ўрганиб қолдим.
Одамзод кўникувчан-да!
Кўникдим ҳаммасига: шароитга ҳам, овқатига ҳам, ҳукмга ҳам...
Жуда тез кўникдимми?
Ҳали бир кун ҳам ўтмади шекилли...
Йў-ў-ўқ, мен ҳуд-беҳуд кўп нарсани ўтказиб юбордим.
Қанчадан буён ётганимни кимдан сўраб билсам бўларкан.
Шу ҳақда ўйлашим билан “Мана, мендан сўра”, дегандек яна полициячи кириб келди.
Менга ўз тилида нимадир деб, қўли билан “тур” ишорасини қилди.
—Нега? — дедим ўрнимдан қўзғала туриб худди гапимга тушунадигандек.
У эса мени хонадан етаклаб олиб чиқа бошлади.
Бирдан хаёлимга келган фикрдан юрагимни ваҳм босди: “Ҳукмни ижро этгани олиб кетишяпти! Аввал лоқайд қиладиган укол қилишди, энди, ўлдиришади!”
Бўғзимга аччиқ алам тиқилди, кўзларим ёшга тўлди. Узун каридор кўз ўнгимда сувга ғарқ бўлгандек, жимир-жимир қилди.
Қанча юрдик, қайси хонага кирдик англамай қолдим.
Худди мен ётган хонадек келадиган жойда бир неча полициячи ва уч-тўртта маҳбусалар чуғур-чуғур қилишмоқда.
Ҳамманинг эътибори ерда ўтирган, қўл-оёғи кишанда бўлган аёлга қаратилган. Унинг олдидаги юза кенглиги журналнинг муқовасидеккина келадиган столча устига музқаймоқ қўйилган. Жуда мазали музқаймоқ ўзиям. Мен уни “мол” ўтказиб юрган чоғларимда Хэйхэда еганман. “Путин” ресторанининг рўпарасидан сотиб олганмиз. Хэйхэ шаҳрида учдан зиёд “Путин” номи билан аталувчи ресторанларга кўзим тушган. Бундан ташқари, бу ерда аксарият супермаркет, ресторан ва дўконлар пештоқида хитой ва рус алифбосида ёзилган номларга дуч келасиз. Баъзан “Хатойдаманми ё Россияда?” деб иккиланиб ҳам қоласан киши.