Hayot shunday tekis oʻtayotgan joyida birdan hammasi butkul oʻzgarib ketdi. Dadam juda katta qarzga kirib qoldilar! Qoʻqondagi Marmar ustunlar ishlab chiqaradigan zavod karantin sababli oʻzini qoplay olmadi. U kompaniya asosan marmar ustunlarni chet davlatlarga eksport qilish ortidan daromad qilardi. Karantin boshlangach yoʻllar berkildi. Korxona davlatdan 400 million soʻm kridit olgan va ishlar orqaga ketgach qarzga kirib qolgan. Dadam shu kompaniyada drektor oʻrin bosar lavozimida ishlardilar. Yaʼni boshliqning oʻng qoʻli edilar. Dadamga korxona tomonidan yap yangi Kobalt avtomabili berilgan edi... Bir onda hammasidan ayrildik. Dadam ham, boshqa bir qancha ishchi xodimlar ham korxonani qarzini yopish uchun 4 oy oylik olmasdan ishlashdi. Dadamga berilgan mashina ham qarzlarni yopish uchun olib qoʻyildi. Ishlar birdan orqaga ketdi. Ahvolimiz, sharoitimiz nihoyatda ogʻirlashib qoldi. Uyda hatto non uchun ham pul qolmadi. Bir haftadan oshiq uyda deyarli ovqat qilinmadi. Opam birdaniga oʻqishni tashladi. Kurslarga borishni toʻxtatdi. Bu hol tabiiyki dadamga yoqmadi.
- Nega kurslaringga bormayapsan qizim? Axir shuncha yil tayyorlanding...
- Kursga bormay uyda oʻqiyman, dada...
Opam oʻsha kundan uyda mustaqil oʻqiy boshladi. Men hali maktabda oʻqirdim. Ayam esa ishlamas edi. Dadam mana nechi oydan beri maoshsiz ishlayapti. Uyga roʻzgʻor qilish uchun koʻpchilikdan qarz olardik... Dadam yoshliklarida tokdan uzum olaman deb yiqilib, bellari singan ekan... Ikki oycha toʻshakka mixlanib yotganlar. Shuning uchun ogʻir ish umuman qilolmay qolganlar. Dadamga yengil qogʻozbozlikka oʻxshash oʻtirib qilinadigan ish kerak edi. Dadam unaqa ishni topolmadilar. Karantin tufayli juda koʻp ishxonalar berkitilgan edi. Dadam marmar ishlab chiqaradigan korxonada 4 oy oylik olmay ishlagach, ariza yozib ishdan boʻshab oldilar. Ancha vaqt ishsiz oʻtirdilar. Uyda bir tiyn pul yoʻq! Oxiri ayam va opam birgalikda ishlashga qaror qilishdi. Dadamdan bazoʻr ruxsat oldilar. Dadam ayollarni ishlashiga azaldan qarshi boʻlsalarda, lekin hozirgi vaziyat shunga majbur qilardi. Chunki dadam ishsiz, men maktab oʻquvchisiman... Ayam va opam Qoʻqondagi tikuv sexlaridan biriga ishga kirishdi. Boshida rostini aytay, rossa qiynaldik. Chunki uyda ayollar yoʻq! Erta ketib shom payti kirib kelishardi. Charchab ketganlaridan bitta ovqat qilishgayam yaramay qolishardi. Ishlamay uyda oʻtirib oʻrgangan odamlar birdaniga bunaqa ishda ishlashsa ancha ezilib qolar ekan. Ayam ham, opam ham bir ikki hafta ezilib yurdilar. Lekin keyinchalik ancha moslashishdi... Oylik ishbay qilib toʻlanar edi. Birinchi olib kelgan pullari 1 yarim million edi. Ayam 1 million olganlar, opam 500 ming soʻm! Opam umuman tikishga uquvsiz chiqdilar. Ayam oldin chevar boʻlganlari uchun tezda koʻnikib ancha tez va sifatli tika boshladilar. Oyliklari ham ancha koʻtarildi. Lekin opam... Opamni tikishga uquvsiz deb ishdan boʻshatishmoqchi boʻlishibdi. Ayam ishxonasidagi boshliq ayolga rossa yalinibdi. Axiyri opamni bichuvchiga yordamchi qilib qoʻyibdilar va oyligi ishbay emas, aniq bir miqdorda beriladigan boʻldi. Uyda shu ikki ayolning olib kelayotgan pulidan boshqa pul yoʻq edi. Dadam har kuni ish izlar, kechga yaqin boʻshashib qaytib kelardi. Aniq bilib turardim, dadam opam bilan ayamni koʻchaga chiqib ishlab yurishganini hazm qilolmay siqilardilar! Menga doim "Ayol kishini taminlash erkakning vazifasi, ayol topgan pulda baraka boʻlmaydi" deya uqtirib kelgan dadam hozir shu ayolning puliga qarab oʻtirib qoldilar. Bu albatta juda alam qiladigan holat edi. Dadam zoʻr ishlab yurgan mahal 10 millionga yaqin oylik olardilar. Hech narsadan kamimiz yoʻq, mazza qilib yashardik. Muzlatgichda deyarli hamma narsa bor edi. Dadam bir oilani bemalol taminlay olganlar. Undan tashqari opamning kurs toʻlovlari uchun ham ancha oyiga ancha pul ketardi. Meni maktab chiqimlarim... Uy, soliq, svet kabi toʻlovlar!
- Nega kurslaringga bormayapsan qizim? Axir shuncha yil tayyorlanding...
- Kursga bormay uyda oʻqiyman, dada...
Opam oʻsha kundan uyda mustaqil oʻqiy boshladi. Men hali maktabda oʻqirdim. Ayam esa ishlamas edi. Dadam mana nechi oydan beri maoshsiz ishlayapti. Uyga roʻzgʻor qilish uchun koʻpchilikdan qarz olardik... Dadam yoshliklarida tokdan uzum olaman deb yiqilib, bellari singan ekan... Ikki oycha toʻshakka mixlanib yotganlar. Shuning uchun ogʻir ish umuman qilolmay qolganlar. Dadamga yengil qogʻozbozlikka oʻxshash oʻtirib qilinadigan ish kerak edi. Dadam unaqa ishni topolmadilar. Karantin tufayli juda koʻp ishxonalar berkitilgan edi. Dadam marmar ishlab chiqaradigan korxonada 4 oy oylik olmay ishlagach, ariza yozib ishdan boʻshab oldilar. Ancha vaqt ishsiz oʻtirdilar. Uyda bir tiyn pul yoʻq! Oxiri ayam va opam birgalikda ishlashga qaror qilishdi. Dadamdan bazoʻr ruxsat oldilar. Dadam ayollarni ishlashiga azaldan qarshi boʻlsalarda, lekin hozirgi vaziyat shunga majbur qilardi. Chunki dadam ishsiz, men maktab oʻquvchisiman... Ayam va opam Qoʻqondagi tikuv sexlaridan biriga ishga kirishdi. Boshida rostini aytay, rossa qiynaldik. Chunki uyda ayollar yoʻq! Erta ketib shom payti kirib kelishardi. Charchab ketganlaridan bitta ovqat qilishgayam yaramay qolishardi. Ishlamay uyda oʻtirib oʻrgangan odamlar birdaniga bunaqa ishda ishlashsa ancha ezilib qolar ekan. Ayam ham, opam ham bir ikki hafta ezilib yurdilar. Lekin keyinchalik ancha moslashishdi... Oylik ishbay qilib toʻlanar edi. Birinchi olib kelgan pullari 1 yarim million edi. Ayam 1 million olganlar, opam 500 ming soʻm! Opam umuman tikishga uquvsiz chiqdilar. Ayam oldin chevar boʻlganlari uchun tezda koʻnikib ancha tez va sifatli tika boshladilar. Oyliklari ham ancha koʻtarildi. Lekin opam... Opamni tikishga uquvsiz deb ishdan boʻshatishmoqchi boʻlishibdi. Ayam ishxonasidagi boshliq ayolga rossa yalinibdi. Axiyri opamni bichuvchiga yordamchi qilib qoʻyibdilar va oyligi ishbay emas, aniq bir miqdorda beriladigan boʻldi. Uyda shu ikki ayolning olib kelayotgan pulidan boshqa pul yoʻq edi. Dadam har kuni ish izlar, kechga yaqin boʻshashib qaytib kelardi. Aniq bilib turardim, dadam opam bilan ayamni koʻchaga chiqib ishlab yurishganini hazm qilolmay siqilardilar! Menga doim "Ayol kishini taminlash erkakning vazifasi, ayol topgan pulda baraka boʻlmaydi" deya uqtirib kelgan dadam hozir shu ayolning puliga qarab oʻtirib qoldilar. Bu albatta juda alam qiladigan holat edi. Dadam zoʻr ishlab yurgan mahal 10 millionga yaqin oylik olardilar. Hech narsadan kamimiz yoʻq, mazza qilib yashardik. Muzlatgichda deyarli hamma narsa bor edi. Dadam bir oilani bemalol taminlay olganlar. Undan tashqari opamning kurs toʻlovlari uchun ham ancha oyiga ancha pul ketardi. Meni maktab chiqimlarim... Uy, soliq, svet kabi toʻlovlar!