Tranzakt analiz nima?
📈 Tranzakt analiz – bu shaxslararo muloqot va psixologik jarayonlarni tushuntirish uchun ishlatiladigan psixologik nazariya. Uni Eric Berne 1950-yillarda ishlab chiqqan.
🧘🏻 Tranzakt analiz asoslari
TA bizning fikrlash, his-tuyg‘ular va xatti-harakatlarimizni tushuntirish uchun uchta "ego holati" konsepsiyasiga asoslanadi:
👨👨👧👧 Ota-ona (Parent) – o‘zimizga va boshqalarga nisbatan o‘zimizni qanday tutishimizni ota-onamizdan yoki ularga o‘xshash odamlardan o‘rganamiz.
🫵🏻 Tanbeh beruvchi ota-ona (qattiqqo‘l, talabchan)
🤗Mehribon ota-ona (qo‘llab-quvvatlovchi, himoya qiluvchi)
👼 Bola (Child) – bizning tabiiy instinktlarimiz, his-tuyg‘ularimiz va bolalikdagi tajribalarimizni aks ettiradi.
🛸 Erkin bola (ijodkor, o‘z-o‘zidan harakat qiluvchi)
Moslashgan bola (atrofdagilarga moslashuvchi yoki bo‘ysunuvchi)
Voyaga yetgan (Adult) – mantiqiy va real voqelik asosida fikr yurituvchi holat. U axborotni tahlil qiladi va aniq qarorlar qabul qiladi.
‼️ Tranzaksiya tushunchasi
Tranzaksiya – ikki kishi o‘rtasidagi aloqa shakli bo‘lib, quyidagi turlarga bo‘linadi:
✅ To‘g‘ri tranzaksiya – muloqot mantiqiy va tushunarli davom etadi. (Masalan, "Soat nechchi bo‘ldi?" – "3 bo‘ldi.")
❌ Kesishuvchi tranzaksiya – javob kutilmagan va noto‘g‘ri bo‘lishi mumkin. (Masalan, "Soat nechchi bo‘ldi?" – "Nega mendan so‘rayapsan?")
⚠️ Yashirin tranzaksiya – so‘zlarning orqasida yashirin ma’no bo‘ladi. (Masalan, "Sen juda aqlli ekansan" – bu haqiqiy maqtov yoki kinoya bo‘lishi mumkin.)
Nega tranzakt analiz muhim?
🔹 Shaxsiy rivojlanish – o‘zimizning va boshqalarning muloqot uslubini tushunishimizga yordam beradi.
🔹 Konfliktlarni oldini olish – noto‘g‘ri tranzaksiyalarni aniqlash orqali muloqotni yaxshilash mumkin.
🔹 Rahbarlik va boshqaruvda – ish joyidagi muloqotni samaraliroq qilishga yordam beradi.
🔹 Psixoterapiyada – insonning ichki ziddiyatlarini tushunish va ularni hal qilish uchun ishlatiladi.
📈 Tranzakt analiz – bu shaxslararo muloqot va psixologik jarayonlarni tushuntirish uchun ishlatiladigan psixologik nazariya. Uni Eric Berne 1950-yillarda ishlab chiqqan.
🧘🏻 Tranzakt analiz asoslari
TA bizning fikrlash, his-tuyg‘ular va xatti-harakatlarimizni tushuntirish uchun uchta "ego holati" konsepsiyasiga asoslanadi:
👨👨👧👧 Ota-ona (Parent) – o‘zimizga va boshqalarga nisbatan o‘zimizni qanday tutishimizni ota-onamizdan yoki ularga o‘xshash odamlardan o‘rganamiz.
🫵🏻 Tanbeh beruvchi ota-ona (qattiqqo‘l, talabchan)
🤗Mehribon ota-ona (qo‘llab-quvvatlovchi, himoya qiluvchi)
👼 Bola (Child) – bizning tabiiy instinktlarimiz, his-tuyg‘ularimiz va bolalikdagi tajribalarimizni aks ettiradi.
🛸 Erkin bola (ijodkor, o‘z-o‘zidan harakat qiluvchi)
Moslashgan bola (atrofdagilarga moslashuvchi yoki bo‘ysunuvchi)
Voyaga yetgan (Adult) – mantiqiy va real voqelik asosida fikr yurituvchi holat. U axborotni tahlil qiladi va aniq qarorlar qabul qiladi.
‼️ Tranzaksiya tushunchasi
Tranzaksiya – ikki kishi o‘rtasidagi aloqa shakli bo‘lib, quyidagi turlarga bo‘linadi:
✅ To‘g‘ri tranzaksiya – muloqot mantiqiy va tushunarli davom etadi. (Masalan, "Soat nechchi bo‘ldi?" – "3 bo‘ldi.")
❌ Kesishuvchi tranzaksiya – javob kutilmagan va noto‘g‘ri bo‘lishi mumkin. (Masalan, "Soat nechchi bo‘ldi?" – "Nega mendan so‘rayapsan?")
⚠️ Yashirin tranzaksiya – so‘zlarning orqasida yashirin ma’no bo‘ladi. (Masalan, "Sen juda aqlli ekansan" – bu haqiqiy maqtov yoki kinoya bo‘lishi mumkin.)
Nega tranzakt analiz muhim?
🔹 Shaxsiy rivojlanish – o‘zimizning va boshqalarning muloqot uslubini tushunishimizga yordam beradi.
🔹 Konfliktlarni oldini olish – noto‘g‘ri tranzaksiyalarni aniqlash orqali muloqotni yaxshilash mumkin.
🔹 Rahbarlik va boshqaruvda – ish joyidagi muloqotni samaraliroq qilishga yordam beradi.
🔹 Psixoterapiyada – insonning ichki ziddiyatlarini tushunish va ularni hal qilish uchun ishlatiladi.