Чегараларни очмаса, кетишни енгиллаштирмаса келиб чиқадиган оқибатлардан бири - тартибсизликлар бўлади, уч мамлакат ўртасида муносабатларга таъсир қиладиган даражага олиб бориш керак эмас, дегандик.

Кимдурлар мийиғида кулиб қўйганди, ишонмай. Элчихоналарнинг олдида ҳар куни тўпаланг. Энди тўпаланг чегарага ҳам етиб борибди. Чегара ёпиқлигини инобатга олмаган мигрантлар уйга кетиш учун йўлга чиқишган. ОМОН ва полициячилар билан тўқнашган.

Кечаги куни Ўзбекистонлик махсус комиссия аъзоси бўлган профессор муҳожирлар уйда даъволанишига рухсат берилишини гапирганда хурсанд бўлгандим. Аллақачон ҳаммани уй-уйига карантинга олиш керак эди.

Билишимизча ҳар бир фуқарога давлат карантин учун 3000 АҚШ доллари сарфлаяпти. Устига карантиндаги шароитлар ҳам яхши эмас. Вафот этаётган шифокорлардан бошлаб, телефонлари олиб қўйилишига қарамай карантин марказининг ички шароитларини гапириб берган фуқаролар сўзларига қараганда самарадорлик ҳам савол остида.

Шу сабабдан тезроқ чегараларни очиш, кетишни енгиллаштириш ва шаффофлаштириш керак. Ҳукумат ҳаммани карантинга олишга қурби етмаслигини биламиз ва карантинга олиш керак ҳам эмас деган позициядалигимни қайтармоқчиман. Ҳар бир одамга 3000 АҚШ долларини сарфлагандан кўра назорат муҳим бўлса бир илова ишлаб чиқса бўлади. Илова нархини ўрганганимда аниқлаганим 2 хафтада ўртача 10-20 минг АҚШ долларига (7 одамнинг карантин пули) яхши мобил илова ишлаб чиқса бўларкан.

Илова кириб келган фуқароларнинг ҳолатига қараб, карантинга олинишини назорат қилиши мумкин. Буни тоталитаризм, деб ҳисобласам ҳам синалган, ёппасига карантинга олишдан кўра арзон ва сифатли ечим эканини таъкидламоқчиман. Россияда "Стоп коронавирус", Италияда " Immuni", Францияда "StopCovid", Германияда "Deutsche Telekom" ва SAP ишлаб чиққан иловаларнинг барчаси уйда карантинга олинган шахсларнинг ҳааркатланиши ва ҳатто ким билан алоқада бўлганликларини ҳам назорат қилади. Шифокорларнинг ишини енгиллаштиради.

Кейин бу иловани давлат хизматларига ёки шифокор қабулига ёзилишга ишлатса бўлади. Вариантлар кўп.

Жанубий Корея ҳам иккинчи тўлқин арафасида телекоммуникация орқали аҳоли устидан назоратни кучайтирди: мобил алоқа, геолокация, банк карталари ва видеокузатувлар орқали. Телеоператорлар коронавирус аниқланган шахс атрофида ким бўлган бўлса барчасининг шахсий маълумотларини ҳукуматга тақдим қилаяпти. Бу ечимнинг қонуний тарафи алоҳида мавзу, лекин ҳаммани карантинга олиб ўтириб, шунча пулни совургандан кўра яхшироқ, деб ўйлайман.

Карантин марказидаги ўзини осиш, шифокорларга тиббий хавфсизлик воситаларини етишмаслиги, чегарада ва элчихоналар олдида тартибсизликни олдини олиш учун илова ва телекоммуникация орқали кузатувдан ортиқ самара берувчи бошқа вариант йўқлигини тан олайлик. Шифокорлардаги юкни енгиллаштириб, масъулиятни телекоммуникация, маҳалла нозирларига берсангиз тергов жараёнларида зўравонлик қилишга ҳам куч қолмайди. Ортган маблағ шифокорларнинг тиббий хавфсизлигига ва уларга ваъда қилинган мукофото пулларига сарфланса, карантиндаги халқ эса масъулиятни ўрганса ҳамма ютади.

Айтганча, Россияда мигрантлар касал бўлса ҳам энди даъволанмайди. Касал бўлишса ўтиб кетгунча ўша ерда юришсин, деган фикрда бўлсангиз ҳозирги оқибатларни ҳисобга олиб, бу фикрдан тезроқ қайтинг. Даъволанмасликлари учун Россия ҳукумати ажойиб бир абсурд қарорни қабул қилган. Унга кўра коронавирус аниқланган мигрантларнинг барча ҳужжатлари бекор қилинади. Бу алоҳида мавзу. Шунинг учун яна тўхталаман.

Мобил иловалар таклифига жиддий ёндашиш пайти келди.
Фуқароларингизга раҳмингиз келсин (жуда ёмон кўраман шу гапни)

@zarnigor1